PODSTAWY
RACHUNKOWOÅšCI
dr Marek Masztalerz
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2012
POJCIE RACHUNKOWOÅšCI
system
informacyjny
księgowość
i podatki
system
ewidencyjny
język
biznesu
RACHUNKOWOŚĆ
© Marek Masztalerz
1
SYSTEM RACHUNKOWOÅšCI
RACHUNEK
KOSZTÓW
RACHUNKOWOŚĆ
RACHUNKOWOŚĆ
ZARZDCZA
FINANSOWA
RACHUNKOWOŚĆ
PODATKOWA
© Marek Masztalerz
SYSTEM INFORMACYJNY
RACHUNKOWOÅšCI
" obserwacja
GROMADZENIE
GROMADZENIE
" pomiar i wycena
DANYCH
DANYCH
" dokumentacja
" ewidencja
PRZETWARZANIE
PRZETWARZANIE
" rozliczanie
DANYCH
DANYCH
" kalkulacja
" sprawozdawczość finansowa
PREZENTACJA
PREZENTACJA
" raportowanie wewnętrzne
INFORMACJI
INFORMACJI
" deklaracje podatkowe
© Marek Masztalerz
2
REGULACJE PRAWNE
" Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 roku
" Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR)
" Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości
Finansowej (MSSF)
" Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR)
" Rozporządzenia Ministra Finansów
" Dyrektywy UE
UWAGA!
Przepisy podatkowe, kodeks cywilny, kodeks spółek handlowych i inne nie są zródłami
prawa rachunkowego, niemniej w praktyce prowadzenie księgowości wymaga znajomości
tych\e przepisów (np. w celu rozliczenia się z fiskusem z podatku VAT i dochodowego).
© Marek Masztalerz
USTAWA O RACHUNKOWOÅšCI
zasady rachunkowości
prowadzenie ksiÄ…g rachunkowych
zasady i metody wyceny
ustalanie wyniku finansowego
sprawozdanie finansowe
ochrona danych
odpowiedzialność karna
© Marek Masztalerz
3
PODMIOTY USTAWY
czyli kto musi prowadzić pełną księgowość
" spółki kapitałowe (spółka akcyjna i spółka z o.o.),
" osoby prawne z wyjątkiem Skarbu Państwa oraz NBP,
UWAGA!
" spółki jawne, spółki partnerskie, spółki cywilne oraz
Jednostki sporządzające osoby fizyczne, jeśli ich przychody za poprzedni rok
obrotowy wyniosły co najmniej 1,2 mln euro,
sprawozdanie finansowe
według MSR/MSSF stosują
" banki, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne,
przepisy ustawy w zakresie
fundusze emerytalne,
nieuregulowanym przez
standardy międzynarodowe. " gminy, powiaty, województwa oraz jednostki i zakłady
bud\etowe (państwowe i samorządowe),
" podmioty zagraniczne w odniesieniu do działalności
prowadzonej na terenie Polski,
" wszystkie podmioty otrzymujące na realizację zadań
zleconych dotacje lub subwencje z bud\etu państwa.
© Marek Masztalerz
ZASADY RACHUNKOWOÅšCI
PRAWDZIWY I RZETELNY OBRAZ
(True & Fair View)
ZASADA
ZASADA
KONTYNUACJI
MEMORIAAU
DZIAAANIA
ZASADA ZASADA
CIGAOŚCI OSTROśNOŚCI
ZASADA WYśSZOŚCI
ZASADA
TREÅšCI NAD FORM
WSPÓAMIERNOŚCI
© Marek Masztalerz
4
ZASADA KASOWA A ZASADA MEMORIAAU
W marcu hurtownia kupiła za gotówkę towary za 80 000 zł, które
sprzedała odbiorcom za 100 000 zł (płatność nastąpi w kwietniu).
ZASADA KASOWA ZASADA MEMORIAAU
ZASADA KASOWA ZASADA MEMORIAAU
Wpływy 0 zł Przychody 100 000 zł
Wydatki 80 000 zł Koszty 80 000 zł
Wynik - 80 000 zł Wynik + 20 000 zł
W marcu hurtownia kupiła towary za 80 000 zł (płatność w kwietniu),
które sprzedała odbiorcom za gotówkę za 100 000 zł.
ZASADA KASOWA ZASADA MEMORIAAU
ZASADA KASOWA ZASADA MEMORIAAU
Wpływy 100 000 zł Przychody 100 000 zł
Wydatki 0 zł Koszty 80 000 zł
Wynik + 100 000 zł Wynik + 20 000 zł
© Marek Masztalerz
ZASADA WSPÓAMIERNOŚCI
Szkoła językowa pobiera od studentów opłaty z góry za cały semestr,
który trwa 6 miesięcy. We wrześniu słuchacze wpłacili 120 000 zł za
semestr zimowy (wrzesień-luty). We wrześniu opłacono z góry za IV
kwartał czynsz za wynajmowaną powierzchnię w kwocie 9 000 zł.
Koszty operacyjne (amortyzacja, wynagrodzenia, zu\ycie materiałów)
wynoszą 7 000 zł miesięcznie. Jaki jest wynik finansowy w kolejnych
miesiÄ…cach semestru zimowego?
Student dorabia do stypendium sprzedając na Allegro chińskie
odtwarzacze mp3. W marcu zakupił 100 sztuk po 40 zł/szt.
Udało mu się sprzedać 80 sztuk po cenie 65 zł/szt. Poniósł te\
koszty wynajmu lokalu, amortyzacji laptopa, prowizji dla
serwisu aukcyjnego, usług pocztowych i bankowych na łączną
kwotę 1300 zł. Jaki jest wynik finansowy w marcu?
© Marek Masztalerz
5
TRUE & FAIR VIEW ?
© Marek Masztalerz
MAJTEK PRZEDSIBIORSTWA
MAJTEK
PRZEDSIBIORSTWA
SKAADNIKI MAJTKU yRÓDAA FINANSOWANIA
(co firma posiada?) (skÄ…d firma to ma?)
=
MAJTEK MAJTEK KAPITAA KAPITAA
TRWAAY OBROTOWY WAASNY OBCY
ujęcie rzeczowe ujęcie finansowe
© Marek Masztalerz
6
BILANS
AKTYWA PASYWA
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe
AKTYWA OBROTOWE KAPITAA OBCY
1. Zapasy 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
2. Nale\ności krótkoterminowe 2. Zobowiązania długoterminowe
3. Inwestycje krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
© Marek Masztalerz
KLASYFIKACJA AKTYWÓW
AKTYWA TRWAAE AKTYWA OBROTOWE
wartości niematerialne
AKTYWA
***
NIEMATERIALNE i prawne
AKTYWA
zapasy materiałów, towarów,
środki trwałe
produktów i półproduktów
RZECZOWE
nale\ności handlowe
o okresie spłaty powy\ej roku
bez względu na termin spłaty
NALEśNOŚCI
(z wyjątkiem nale\ności
oraz inne nale\ności o terminie
handlowych)
spłaty poni\ej roku
aktywa finansowe przeznaczone
nieruchomości inwestycyjne
AKTYWA do zbycia w ciÄ…gu roku oraz
oraz aktywa finansowe
utrzymywane przez okres
aktywa pienię\ne (gotówka, czeki
INWESTYCYJNE
dłu\szy ni\ 12 miesięcy
i weksle poni\ej 3 miesięcy)
© Marek Masztalerz
7
WARTOÅšCI NIEMATERIALNE
prawa majÄ…tkowe nadajÄ…ce siÄ™ do gospodarczego
wykorzystania, o przewidywanym okresie
ekonomicznej u\yteczności dłu\szym ni\ rok,
przeznaczone do u\ywania na potrzeby jednostki:
" autorskie prawa majÄ…tkowe,
" licencje i koncesje,
" prawa do wynalazków i patentów,
" znaki towarowe,
" wzory u\ytkowe i zdobnicze,
" know-how,
" koszty zakończonych prac rozwojowych,
" nabyta wartość firmy.
© Marek Masztalerz
WARTOÅšCI NIEMATERIALNE
W BILANSIE
AKTYWA PASYWA
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
3. Inwestycje krótkoterminowe
WARTOÅšCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne
4. Zaliczki na wartości niematerialne
© Marek Masztalerz
8
ÅšRODKI TRWAAE
rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie
ekonomicznej u\yteczności dłu\szym ni\ rok,
kompletne, zdatne do u\ytku i przeznaczone na
potrzeby jednostki:
" nieruchomości (grunty, prawo wieczystego
u\ytkowania gruntu, budowle, budynki,
lokale, spółdzielcze prawa własnościowe),
" maszyny i urzÄ…dzenia,
" środki transportu,
" inwentarz \ywy.
© Marek Masztalerz
ÅšRODKI TRWAAE W BILANSIE
AKTYWA PASYWA
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
RZECZOWE AKTYWA TRWAAE
3. Inwestycje krótkoterminowe
1. Środki trwałe
a) grunty (w tym prawo wieczystego u\ytkowania gruntu
b) budynki, lokale i obiekty in\ynierii lÄ…dowej i wodnej
c) urzÄ…dzenia techniczne i maszyny
d) środki transportu
e) inne środki trwałe
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie
© Marek Masztalerz
9
ZAPASY
rzeczowe aktywa obrotowe przeznaczone do zbycia lub zu\ycia
w ciągu 12 miesięcy lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego
właściwego dla danej działalności, jeśli trwa on dłu\ej ni\ rok:
TOWARY
MATERIAAY
zakupione w celu odprzeda\y
przeznaczone do zu\ycia
bez przetwarzania, np. wiśnie
na własne potrzeby, np.
w sklepie spo\ywczym
wiśnie u producenta
soków owocowych
PRODUKTY
wytworzone we własnym
zakresie, np. wiśnie u sadownika
© Marek Masztalerz
ZAPASY W BILANSIE
AKTYWA PASYWA
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
3. Inwestycje krótkoterminowe
ZAPASY
1. Materiały
2. Półprodukty i produkty w toku
3. Produkty gotowe
4. Towary
5. Zaliczki na dostawy
© Marek Masztalerz
10
NALEśNOŚCI
kwoty nale\ne jednostce nie wchodzące w skład aktywów finansowych,
tj. z wyłączeniem udzielonych po\yczek i weksli obcych
FIRMA
ODBIORCY PRACOWNICY
np. za towary, materiały, usługi np. pobrane zaliczki
na podró\e słu\bowe
UWAGA!
Nale\ności handlowe są
zawsze ujmowane w bilansie
jako krótkoterminowe bez INSTYTUCJE PUBLICZNE
względu na termin spłaty.
np. nadpłacony podatek do zwrotu
© Marek Masztalerz
NALEśNOŚCI W BILANSIE
NALEśNOŚCI DAUGOTERMINOWE
AKTYWA PASYWA
1. Od jednostek powiÄ…zanych
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
2. Od pozostałych jednostek
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
3. Inwestycje krótkoterminowe
NALEśNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE
1. Nale\ności od jednostek powiązanych
2. Nale\ności od pozostałych jednostek
a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
- do 12 miesięcy
- powy\ej 12 miesięcy
b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
c) inne
d) dochodzone na drodze sÄ…dowej
© Marek Masztalerz
11
INWESTYCJE
aktywa nabyte przez jednostkÄ™ w celu
osiągnięcia korzyści ekonomicznych
wynikających z przyrostu wartości tych
aktywów, uzyskania z nich przychodów
w postaci odsetek, dywidend, czynszu
lub innych po\ytków; do inwestycji
zalicza się równie\ udzielone po\yczki
oraz posiadane środki pienię\ne
© Marek Masztalerz
RODZAJE INWESTYCJI
dzieła sztuki i kosztowności
INWESTYCJE
wartości niematerialne
NIEFINANSOWE
nieruchomości
akcje i udziały
obligacje i bony skarbowe
instrumenty pochodne
INWESTYCJE
FINANSOWE
udzielone po\yczki
weksle i czeki
gotówka
© Marek Masztalerz
12
INWESTYCJE W BILANSIE
INWESTYCJE DAUGOTERMINOWE
AKTYWA PASYWA
1. Nieruchomości
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
2. Wartości niematerialne i prawne
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. DÅ‚ugoterminowe aktywa finansowe
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
- udziały lub akcje
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
- inne papiery wartościowe
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
- udzielone po\yczki
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
- inne długoterminowe aktywa finansowe
3. Inwestycje krótkoterminowe
4. Inne inwestycje długoterminowe
INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
c) środki pienię\ne i inne aktywa pienię\ne
a) w jednostkach powiÄ…zanych
- środki pienię\ne w kasie i na rachunkach bankowych
b) w pozostałych jednostkach
- inne środki pienię\ne
- udziały lub akcje
- inne aktywa pieniÄ™\ne
- inne papiery wartościowe
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
- udzielone po\yczki
- inne krótkoterminowe aktywa finansowe
© Marek Masztalerz
KAPITAA WAASNY
kapitał podstawowy przekazany jednostce
KAPITAA
przez właścicieli na czas nieokreślony, np.
POWIERZONY
wkłady wniesione przez wspólników
kapitał zapasowy powstały z gromadzenia
zysków zatrzymanych w jednostce oraz
KAPITAA
kapitały rezerwowe z innych zródeł, np.
SAMOFINANSOWANIA
dopłat właścicieli lub aktualizacji wyceny
aktywów trwałych
© Marek Masztalerz
13
KAPITAAY WAASNE
TYP
KAPITAA KAPITAAY
POWIERZONY SAMOFINANSOWANIA
PODMIOTU
KAPITAA ZAPASOWY
spółka akcyjna KAPITAA AKCYJNY
KAPITAAY REZERWOWE
spółka z o.o.
spółka jawna KAPITAA ZAPASOWY
KAPITAA ZAKAADOWY
spółka partnerska KAPITAAY REZERWOWE
spółka komandytowa
spółka cywilna
KAPITAA WAAÅšCICIELA
osoba fizyczna
spółdzielnia FUNDUSZ UDZIAAOWY FUNDUSZ ZASOBOWY
przedsiębiorstwo FUNDUSZ
FUNDUSZ ZAAOśYCIELSKI
państwowe PRZEDSIBIORSTWA
© Marek Masztalerz
KAPITAA WAASNY W BILANSIE
AKTYWA PASYWA
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
KAPITAA (FUNDUSZ) WAASNY
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiÄ…zania
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
II. Nale\ne wpłaty na kapitał podstawowy
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
(wielkość ujemna)
3. Inwestycje krótkoterminowe
III. Udziały (akcje) własne
(wielkość ujemna)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
UWAGA! VI. Pozostałe kapitały (fundusze)
rezerwowe
Zysk (strata) to ró\nica między
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
przychodami i kosztami.
Zysk jest obliczany VIII. Zysk (strata) netto
w rachunku zysków i strat
IX. Odpisy z zysku netto w ciÄ…gu roku
(wielkość ujemna)
© Marek Masztalerz
14
RACHUNEK WYNIKÓW
Przychody ze sprzeda\y
Koszty operacyjne
ZYSK ZE SPRZEDAśY
+ Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
ZYSK Z DZIAAALNOÅšCI OPERACYJNEJ
+ Przychody finansowe
Koszty finansowe
ZYSK Z DZIAAALNOÅšCI GOSPODARCZEJ
+ Zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne
ZYSK BRUTTO
Podatek dochodowy
ZYSK NETTO
© Marek Masztalerz
ZOBOWIZANIA
kwoty nale\ne innym jednostkom (długi)
DOSTAWCY
INSTYTUCJE
PUBLICZNE
BANKI
FIRMA
POSIADACZE
WEKSLI
PRACOWNICY
POśYCZKODAWCY
© Marek Masztalerz
15
RODZAJE ZOBOWIZAC
zobowiązania wobec dostawców towarów, materiałów i usług
ZOBOWIZANIA
(UWAGA! ZobowiÄ…zania handlowe sÄ… zawsze ujmowane jako
HANDLOWE
krótkoterminowe bez względu na termin wymagalności)
ZOBOWIZANIA
zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych
PUBLICZNOPRAWNE świadczeń
zobowiązanie jednostki do wydania aktywów finansowych
ZOBOWIZANIA
albo do wymiany instrumentu finansowego na niekorzystnych
FINANSOWE
warunkach, np. kredyty bankowe, po\yczki, zobowiÄ…zania z
tytułu emisji obligacji
ZOBOWIZANIA
weksle własne (wystawione przez jednostkę)
WEKSLOWE
zobowiązania z tytułu wynagrodzeń (pensja do wypłaty)
ZOBOWIZANIA
oraz inne zobowiązania wobec pracowników (np. nale\ny
WOBEC PRACOWNIKÓW
pracownikowi zwrot kosztów podró\y słu\bowej)
zobowiązania, których kwota i termin płatności nie są pewne
REZERWY
© Marek Masztalerz
ZOBOWIZANIA W BILANSIE
AKTYWA PASYWA
ZOBOWIZANIA DAUGOTERMINOWE
AKTYWA TRWAAE KAPITAA WAASNY
1. Wobec jednostek powiÄ…zanych
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Kapitał podstawowy
2. Wobec pozostałych jednostek
2. Środki trwałe 2. Kapitał zapasowy
a) kredyty i po\yczki
3. Nale\ności długoterminowe 3. Zysk (strata)
4. Inwestycje długoterminowe KAPITAA OBCY
b) z tytułu emisji dłu\nych papierów
AKTYWA OBROTOWE 1. Rezerwy na zobowiązania wartościowych
1. Zapasy 2. Zobowiązania długoterminowe
c) inne zobowiÄ…zania finansowe
2. Nale\ności krótkoterminowe 3. Zobowiązania krótkoterminowe
d) inne
3. Inwestycje krótkoterminowe
ZOBOWIZANIA KRÓTKOTERMINOWE
1. Wobec jednostek powiÄ…zanych
2. Wobec pozostałych jednostek
e) zaliczki otrzymane na dostawy
a) kredyty i po\yczki
f) zobowiÄ…zania wekslowe
b) z tytułu emisji dłu\nych papierów wartościowych
g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
c) inne zobowiÄ…zania finansowe
h) z tytułu wynagrodzeń
d) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
i) inne
- do 12 miesięcy
3. Fundusze specjalne
- powy\ej 12 miesięcy
© Marek Masztalerz
16
RACHUNEK WYNIKÓW
Przychody ze sprzeda\y
Koszty operacyjne
ZYSK ZE SPRZEDAśY
+ Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
ZYSK Z DZIAAALNOÅšCI OPERACYJNEJ
+ Przychody finansowe
Koszty finansowe
ZYSK Z DZIAAALNOÅšCI GOSPODARCZEJ
+ Zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne
ZYSK BRUTTO
Podatek dochodowy
ZYSK NETTO
© Marek Masztalerz
PRZYCHODY I KOSZTY
przychody i zyski to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym
korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia
wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do
wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób ni\
wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli
UWAGA!
PRZYCHODY `" WPAYWY GOTÓWKI
`"
`"
`"
koszty i straty to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym
korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia
wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą
do spadku kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób ni\
wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli
UWAGA!
KOSZTY `" WYDATKI
`"
`"
`"
© Marek Masztalerz
17
GRUPY PRZYCHODÓW I KOSZTÓW
PRZYCHODY KOSZTY
ZE SPRZEDAśY OPERACYJNE
POZOSTAAE PRZYCHODY POZOSTAAE KOSZTY
OPERACYJNE OPERACYJNE
PRZYCHODY KOSZTY
FINANSOWE FINANSOWE
ZYSKI STRATY
NADZWYCZAJNE NADZWYCZAJNE
© Marek Masztalerz
PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY
sprzeda\ produktów
sprzeda\ towarów
PRZYCHODY
ZE SPRZEDAśY
sprzeda\ materiałów
sprzeda\ usług
Przychody ze zbycia niefinansowych
aktywów trwałych wchodzą w skład
pozostałych przychodów operacyjnych.
Przychody ze zbycia aktywów
finansowych wchodzą w skład
przychodów finansowych.
© Marek Masztalerz
18
KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
Koszty poniesione nie są równoznaczne
Koszty poniesione nie są równoznaczne
z kosztami uzyskania przychodu.
z kosztami uzyskania przychodu.
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA
koszt własny sprzeda\y, obejmujący koszt (wartość) produktów,
usług i towarów SPRZEDANYCH oraz koszty zarządu i sprzeda\y
RACHUNKOWOŚĆ PODATKOWA
sztuczny podział na KUP i NKUP w ustawach podatkowych,
mający na celu maksymalizację dochodów bud\etowych
RACHUNKOWOŚĆ ZARZDCZA
dowolne podejście do definiowania kosztów uzyskania przychodów,
ustalone w oparciu o potrzeby i mo\liwości informacyjne firmy
© Marek Masztalerz
KOSZTY A WYNIK FINANSOWY
KOSZTY PONIESIONE
KOSZTY PONIESIONE
KOSZTY PRODUKTÓW KOSZTY OKRESU
KOSZTY PRODUKTÓW KOSZTY OKRESU
PRODUKTY PRODUKTY
PRODUKTY PRODUKTY
NIESPRZEDANE SPRZEDANE
NIESPRZEDANE SPRZEDANE
BILANS RACHUNEK WYNIKÓW
BILANS RACHUNEK WYNIKÓW
(zapas produktów) (koszty uzyskania przychodu)
(zapas produktów) (koszty uzyskania przychodu)
© Marek Masztalerz
19
UKAAD RODZAJOWY KOSZTÓW
materiały do produkcji, materiały pomocnicze,
ZUśYCIE MATERIAAÓW I ENERGII
ZUśYCIE MATERIAAÓW I ENERGII
materiały biurowe, prąd, gaz, ciepło, paliwo
systematyczne zu\ycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych
AMORTYZACJA
AMORTYZACJA
pensje brutto pracowników zatrudnionych na umowę o pracę,
WYNAGRODZENIA
WYNAGRODZENIA
umowę zlecenia i umowę o dzieło
składki na ZUS płacone przez pracodawcę,
UBEZPIECZENIA SPOAECZNE
UBEZPIECZENIA SPOAECZNE
świadczenia dla pracowników, szkolenia
I INNE ÅšWIADCZENIA
I INNE ÅšWIADCZENIA
usługi transportowe, pocztowe, bankowe, remontowe i inne; outsourcing
USAUGI OBCE
USAUGI OBCE
akcyza, niepodlegający odliczeniu VAT, opłaty skarbowe,
PODATKI I OPAATY
PODATKI I OPAATY
podatek od nieruchomości, podatki lokalne,
koszty najmu i dzier\awy, koszty reprezentacji
POZOSTAAE KOSZTY RODZAJOWE
POZOSTAAE KOSZTY RODZAJOWE
i reklamy, koszty podró\y słu\bowych i inne
© Marek Masztalerz
UKAAD FUNKCJONALNY KOSZTÓW
koszty związane z zakupem materiałów i towarów,
KOSZTY
KOSZTY
np. koszty transportu od dostawcy, koszty opakowań itp.
ZAKUPU
ZAKUPU
koszty związane z podstawową działalnością jednostki
KOSZTY
KOSZTY
(produkcyjną, handlową lub usługową) w firmach
DZIAAALNOÅšCI
DZIAAALNOÅšCI
produkcyjnych są to koszty wytworzenia wyrobów
PODSTAWOWEJ
PODSTAWOWEJ
(bezpośrednie i pośrednie koszty produkcji)
koszty bezpośrednio związane z pomocniczą działalnością
KOSZTY
KOSZTY
jednostki (produkcyjną, handlową lub usługową), np.
DZIAAALNOÅšCI
DZIAAALNOÅšCI
koszty funkcjonowania własnej elektrowni, kotłowni,
POMOCNICZEJ
POMOCNICZEJ
warsztatu remontowego itp.
koszty ogólnozakładowe, związane z funkcjonowaniem
KOSZTY
KOSZTY
działów administracyjnych (pozaprodukcyjnych)
ZARZDU
ZARZDU
koszty związane ze sprzeda\ą produktów i towarów,
KOSZTY
KOSZTY
np. koszty reklamy, koszty transportu do odbiorcy,
SPRZEDAśY
SPRZEDAśY
prowizje dla handlowców itp.
© Marek Masztalerz
20
POZOSTAAE PRZYCHODY
I KOSZTY OPERACYJNE
POZOSTAAE PRZYCHODY POZOSTAAE KOSZTY
OPERACYJNE OPERACYJNE
" otrzymane darowizny, dotacje, subwencje " przekazane darowizny
" otrzymane kary, grzywny, odszkodowania " zapłacone kary, grzywny i odszkodowania
" zysk ze zbycia środków trwałych, " strata ze zbycia środków trwałych,
nieruchomości oraz wartości nieruchomości oraz wartości
niematerialnych i prawnych niematerialnych i prawnych
" odpisanie przedawnionych lub " odpisanie przedawnionych, nieściągalnych
umorzonych zobowiązań lub umorzonych nale\ności
" niewyjaśnione nadwy\ki majątku " niewyjaśnione niedobory majątku
" przychody z wynajmu nieruchomości " odpisy aktualizujące wartość środków
inwestycyjnych trwałych, nale\ności i zapasów
© Marek Masztalerz
PRZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE
PRZYCHODY FINANSOWE KOSZTY FINANSOWE
" otrzymane odsetki od lokat bankowych, " zapłacone odsetki od kredytów bankowych
udzielonych po\yczek, odsetki z zwłokę, i po\yczek, odsetki z zwłokę, dyskonto,
dyskonta prowizje bankowe
" wzrost wartości inwestycji finansowych " spadek wartości inwestycji finansowych
" zysk ze zbycia inwestycji finansowych " strata ze zbycia inwestycji finansowych
" otrzymane dywidendy od udziałów w " ujemne ró\nice kursowe
innych jednostkach
" odpisanie przedawnionych, umorzonych
" dodatnie ró\nice kursowe lub nieściągalnych nale\ności finansowych
" odpisanie przedawnionych lub
umorzonych zobowiązań finansowych
© Marek Masztalerz
21
ZYSKI I STRATY NADZWYCZAJNE
ZYSKI NADZWYCZAJNE STRATY NADZWYCZAJNE
" otrzymane odszkodowania z zakładu " odpisanie wartości utraconego majątku w
ubezpieczeń na skutek poniesionych wyniku zdarzeń losowych (powódz, po\ar)
wcześniej strat nadzwyczajnych,
" strata ze sprzeda\y zorganizowanej części
" zysk ze sprzeda\y zorganizowanej części jednostki
jednostki
Straty na skutek kradzie\y, włamania itp. zalicza się do
Straty na skutek kradzie\y, włamania itp. zalicza się do
pozostałych kosztów operacyjnych a ewentualne odszkodowania
pozostałych kosztów operacyjnych a ewentualne odszkodowania
z tego tytułu do pozostałych przychodów operacyjnych.
z tego tytułu do pozostałych przychodów operacyjnych.
© Marek Masztalerz
PODATEK DOCHODOWY
Podatek dochodowy jest naliczany od podstawy
opodatkowania, która często ró\ni się od zysku
brutto. Wynika to z ró\nic między prawem
bilansowym a prawem podatkowym.
Rachunkowość finansowa ma za cel prezentację
wiernego i rzetelnego obrazu jednostki, dlatego
np. zysk oblicza się przy uwzględnieniu wszelkich
osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów.
Rachunkowość podatkowa koncentruje się na
właściwym rozliczeniu z fiskusem, zgodnie z
obowiązującymi przepisami podatkowymi, które
np. nie uznają niektórych kosztów za koszty
uzyskania przychodu (KUP) albo określają limity
wysokości kosztów.
© Marek Masztalerz
22
I dlatego podatek to nie zawsze 19%
PODATEK DOCHODOWY JAKO % ZYSKU BRUTTO
12,81%
Telekomunikacja Polska
12,93%
Siemens
13,45%
Polski Koncern Naftowy ORLEN
13,93%
Polskie Linie Lotnicze LOT
17,42%
Totalizator Sportowy
22,85%
KGHM Polska Miedz
25,83%
Polskie Sieci Elektroenergetyczne
26,96%
Poczta Polska
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE
Operacje gospodarcze są to takie zdarzenia gospodarcze, które:
" powodują zmiany majątku, kapitału lub wyniku finansowego,
" sÄ… wyra\one w mierniku pieniÄ™\nym,
" są potwierdzone dowodem księgowym.
nie mają wpływu na wynik finansowy,
OPERACJE
OPERACJE
dotyczą tylko majątku i kapitału
BILANSOWE
BILANSOWE
mają wpływ na wynik finansowy,
OPERACJE
OPERACJE
dotyczą przychodów, kosztów
WYNIKOWE
WYNIKOWE
oraz podatku dochodowego
© Marek Masztalerz
23
TYPY OPERACJI GOSPODARCZYCH
PASYWA
PASYWA
WYNIK
WYNIK
AKTYWA
TYP OPERACJI AKTYWA
TYP OPERACJI
KAPITAA KAPITAA
KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY
FINANSOWY
WAASNY OBCY
WAASNY OBCY
I
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
II
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
OPERACJE
OPERACJE
BILANSOWE
BILANSOWE
III
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
IV
V
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
VI
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
OPERACJE
OPERACJE
WYNIKOWE
WYNIKOWE
VII
VIII
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE TYP I
WYNIK
WYNIK
AKTYWA PASYWA
AKTYWA PASYWA
FINANSOWY
FINANSOWY
brak zmian brak zmian
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Operacja bilansowa aktywna wywołuje zmiany wyłącznie
w strukturze aktywów. Suma bilansowa się nie zmienia.
" wpłata gotówki z kasy do banku
" pobranie gotówki z banku do kasy
" wpływ nale\ności od odbiorcy
" zakup składnika aktywów za gotówkę
" wypłata zaliczki pracownikowi
" zwrot zaliczki do kasy
© Marek Masztalerz
24
OPERACJE GOSPODARCZE TYP II
WYNIK
WYNIK
AKTYWA PASYWA
AKTYWA PASYWA
FINANSOWY
FINANSOWY
brak zmian brak zmian
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Operacja bilansowa pasywna wywołuje zmiany wyłącznie
w strukturze pasywów. Suma bilansowa się nie zmienia.
" wystawienie weksla własnego na pokrycie zobowiązania
" konsolidacja kilku kredytów
" przeznaczenie części zysku na kapitał zapasowy
" pokrycie straty z lat ubiegłych kapitałem zapasowym
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE TYP III
WYNIK
WYNIK
AKTYWA PASYWA
AKTYWA PASYWA
FINANSOWY
FINANSOWY
brak zmian
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Operacja bilansowa aktywno-pasywna zwiększająca sumę bilansową.
Aktywa i pasywa rosną o tę samą wartość.
" wpływ zaciągniętego kredytu na rachunek bankowy
" zakup składników aktywów na kredyt kupiecki (faktura)
" wniesienie wkładu przez wspólnika (gotówka lub aport)
" podwy\szenie kapitału podstawowego
" wpływy z emisji akcji
" wpływy z emisji obligacji
© Marek Masztalerz
25
OPERACJE GOSPODARCZE TYP IV
WYNIK
WYNIK
AKTYWA PASYWA
AKTYWA PASYWA
FINANSOWY
FINANSOWY
brak zmian
Operacja bilansowa aktywno-pasywna zmniejszajÄ…ca sumÄ™ bilansowÄ….
Aktywa i pasywa spadają o tę samą wartość.
" spłata zobowiązań
" wycofanie wkładu przez wspólnika
" wykup weksla własnego
" wykup obligacji
" wypłata dywidendy
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE TYP V
PASYWA
PASYWA
WYNIK
WYNIK
AKTYWA
AKTYWA
KAPITAA KAPITAA
KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY
FINANSOWY
WAASNY OBCY
WAASNY OBCY
brak
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™!
zmian
Operacja wynikowa zwiększająca sumę bilansową.
Aktywa i kapitał własny rosną o tę samą wartość.
" wystawienie rachunku/faktury sprzeda\y
PRZYCHODY
" naliczenie odsetek i kar umownych od nale\ności
" przychody z wyceny bilansowej (np. inwestycji)
© Marek Masztalerz
26
OPERACJE GOSPODARCZE TYP VI
PASYWA
PASYWA
WYNIK
WYNIK
AKTYWA
AKTYWA
KAPITAA KAPITAA
KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY
FINANSOWY
WAASNY OBCY
WAASNY OBCY
brak zmian
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™!
Operacja wynikowa zmieniająca strukturę pasywów.
Suma bilansowa nie zmienia się. Wynik finansowy rośnie.
" spisanie zobowiązań przedawnionych
PRZYCHODY
" umorzenie zobowiązań
" redukcja długu
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE TYP VII
PASYWA
PASYWA
WYNIK
WYNIK
AKTYWA
AKTYWA
KAPITAA KAPITAA
KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY
FINANSOWY
WAASNY OBCY
WAASNY OBCY
brak
zmian
Operacja wynikowa zmniejszajÄ…ca sumÄ™ bilansowÄ….
Aktywa i kapitał własny spadają o tę samą wartość.
" wydanie materiałów z magazynu do produkcji
" naliczenie amortyzacji środków trwałych
KOSZTY
" zakup paliwa do samochodu (gotówka)
" ujawnienie niezawinionego niedoboru majÄ…tku
" przekazanie darowizny
© Marek Masztalerz
27
OPERACJE GOSPODARCZE TYP VIII
PASYWA
PASYWA
WYNIK
WYNIK
AKTYWA
AKTYWA
KAPITAA KAPITAA
KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY
FINANSOWY
WAASNY OBCY
WAASNY OBCY
brak zmian
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Ä™!
Operacja wynikowa zmieniająca strukturę pasywów.
Suma bilansowa nie zmienia siÄ™. Wynik finansowy spada.
" naliczenie wynagrodzeń (lista płac)
" otrzymane rachunki/faktury za usługi obce
KOSZTY
" naliczenie odsetek i kar od zobowiązań
" utworzenie rezerwy na odprawy emerytalne
" zarachowanie zaliczki na podatek dochodowy
© Marek Masztalerz
OPERACJE GOSPODARCZE
FAKTURY VAT U PODATNIKA VAT
Wystawienie faktury VAT
Wystawienie faktury VAT Otrzymanie faktury VAT
Otrzymanie faktury VAT
sprzeda\y
sprzeda\y za usługi obce
za usługi obce
" rośnie kapitał obcy (zobowiązania wobec
" rosną aktywa (nale\ności w kwocie brutto),
dostawcy w kwocie brutto),
" rośnie kapitał własny (przychody
" spada kapitał własny (koszty rodzajowe
ze sprzeda\y w kwocie netto)
usługi obce w kwocie netto)
" rośnie kapitał obcy (zobowiązania wobec
" rosną aktywa (nale\ność od fiskusa
fiskusa w kwocie nale\nego podatku VAT).
w kwocie naliczonego podatku VAT)
PASYWA PASYWA
WYNIK WYNIK
AKTYWA AKTYWA
KAPITAA KAPITAA KAPITAA KAPITAA
FINANSOWY FINANSOWY
WAASNY OBCY WAASNY OBCY
Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™!
Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™! Ä™!
+123 +100 +23 +100 +23 -100 +123 -100
© Marek Masztalerz
28
OPERACJE GOSPODARCZE przykład
Op. Treść AT AO KW KO Typ
1. Zakupiono za gotówkę samochód 800 zł.
2. Otrzymano fakturę za telefon 50 zł.
3. Przelewem opłacono fakturę za telefon 50 zł.
4. Spłacono ratę kapitałową kredytu 30 zł.
5. Zapłacono odsetki od kredytu 5 zł.
6. Wystawiono fakturę sprzeda\y towarów 600 zł.
7. Wydano odbiorcy towary o wartości 450 zł.
8. Odbiorca zapłacił przelewem 600 zł.
9. Zatrudniono pracownika pensja w umowie 20 zł.
10. Naliczono wynagrodzenia brutto 300 zł.
11. Przelano płace netto 220 zł pracownikom.
12. Zakupiono na kredyt kupiecki towary 360 zł.
13. Pracownikowi wypłacono z kasy zaliczkę 40 zł.
14. Podwy\szono kapitał własny o 500 zł (gotówka).
15. Naliczono podatek CIT w kwocie 60 zł.
© Marek Masztalerz
KSIGI RACHUNKOWE
chronologiczne ujęcie operacji
DZIENNIK
DZIENNIK
gospodarczych na podstawie
dowodów księgowych
systematyczne ujęcie operacji
KSIGA GAÓWNA
KSIGA GAÓWNA
gospodarczych na kontach
uszczegółowienie i uzupełnienie
KSIGI POMOCNICZE
KSIGI POMOCNICZE
zapisów na kontach księgi głównej
zestawienie obrotów i sald kont
ZESTAWIENIE
ZESTAWIENIE
księgi głównej
OBROTÓW I SALD
OBROTÓW I SALD
wykaz aktywów i pasywów
INWENTARZ
INWENTARZ
potwierdzony ich inwentaryzacjÄ…
© Marek Masztalerz
29
KONTO KSIGOWE
Ka\dy składnik bilansu i rachunku zysków i strat posiada swoje konto
księgowe, na którym ujmuje się saldo początkowe składnika oraz
wszelkie zmiany wynikajÄ…ce z operacji gospodarczych potwierdzonych
dowodami księgowymi.
Symbol i nazwa konta
Symbol i nazwa konta
Data Dokument Treść operacji Winien Ma
Data Dokument Treść operacji Winien Ma
W systemach informatycznych (FK) wszystkie konta sÄ… powiÄ…zane
z odpowiednimi pozycjami w bilansie i rachunku wyników.
© Marek Masztalerz
KONTO TEOWE
SYMBOL
SYMBOL
Winien (Wn) Ma (Ma)
NAZWA
NAZWA
Debet (Dt) Credit (Ct)
zapisy zapisy
w ciÄ™\ar konta na dobro konta
obciÄ…\enie
uznanie
konta
konta
© Marek Masztalerz
30
KONTA BILANSOWE
Składnik aktywów Składnik pasywów
Składnik aktywów Składnik pasywów
Dt Ct Dt Ct
saldo saldo
poczÄ…tkowe poczÄ…tkowe
zmniejszenia
(debetowe) zmniejszenia (kredytowe)
zwiększenia zwiększenia
obroty obroty obroty obroty
debetowe kredytowe debetowe kredytowe
saldo saldo
końcowe końcowe
(debetowe) (kredytowe)
suma suma
suma suma
© Marek Masztalerz
KONTA WYNIKOWE
Przychody i zyski
Przychody i zyski
Koszty i straty
Koszty i straty
Dt Ct
Dt Ct
zmniejszenia zwiększenia
zwiększenia zmniejszenia
obroty obroty
obroty obroty
debetowe kredytowe
debetowe kredytowe
Konta wynikowe nie wykazujÄ… sald, gdy\ na koniec okresu obroty
Konta wynikowe nie wykazujÄ… sald, gdy\ na koniec okresu obroty
tych kont sÄ… przenoszone na konto bilansowe Wynik finansowy .
tych kont sÄ… przenoszone na konto bilansowe Wynik finansowy .
Wynik finansowy
Wynik finansowy
Dt Ct
koszty przychody
obroty Dt obroty Ct
Sk. Ct Sk. Dt
(zysk) (strata)
suma suma
© Marek Masztalerz
31
ZAPISY NA KONTACH
Typ konta Typ konta Winien Ma
Typ konta Typ konta Winien Ma
AKTYWNE
AKTYWNE
+
BILANSOWE
BILANSOWE
PASYWNE
PASYWNE
+
PRZYCHODOWE
PRZYCHODOWE
x
WYNIKOWE
WYNIKOWE
KOSZTOWE
KOSZTOWE
x
© Marek Masztalerz
Konto bankowe to konto księgowe !
WyciÄ…g z konta nr 26 1234 5678 0000 0000 9876 5432:
Data Treść operacji Winien Ma
Data Treść operacji Winien Ma
1.03.2012 Stypendium naukowe 500,00
2.03.2012 Płatność kartą Multikino 20,00
2.03.2012 Wypłata z bankomatu 50,00
Zapis w księgach banku:
20,00 500,00
50,00
To samo w księgach studenta:
500,00 20,00
50,00
© Marek Masztalerz
32
ZAKAADOWY PLAN KONT
Zespół Zakres informacyjny zespołu
Zespół Zakres informacyjny zespołu
0 Aktywa trwałe
0
1 Środki pienię\ne i krótkoterminowe aktywa finansowe
1
2 Rozrachunki i roszczenia
2
3 Materiały i towary
3
4 Koszty według rodzaju i ich rozliczenie
4
5 Koszty według typów działalności i ich rozliczenie
5
6 Produkty i rozliczenia międzyokresowe
6
7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem
7
8 Kapitały i wynik finansowy
8
9 ???
9
© Marek Masztalerz
Przykład planu kont
© Marek Masztalerz
33
KLASYFIKACJA KONT
słu\ą do ewidencji zmian stanu i wartości
KONTA
KONTA
BILANSOWE składników aktywów i pasywów
BILANSOWE
słu\ą do ewidencji przychodów, kosztów,
KONTA
KONTA
zysków i strat nadzwyczajnych, wyniku
WYNIKOWE
WYNIKOWE
finansowego i podatku dochodowego
słu\ą do ewidencji składników pozabilansowych
KONTA
KONTA
będących pod kontrolą firmy (np. najmowane
POZABILANSOWE
POZABILANSOWE
budynki, dzier\awione maszyny)
słu\ą do rozliczania np. zakupów materiałów
KONTA
KONTA
ROZLICZENIOWE i towarów, kosztów i przychodów, wyniku
ROZLICZENIOWE
finansowego, nadwy\ek i niedoborów
KONTA
KONTA słu\ą do ewidencji zmian wartości składników
KORYGUJCE
KORYGUJCE
bilansu (umorzenie, odpisy aktualizujÄ…ce)
© Marek Masztalerz
PODZIELNOŚĆ KONTA
PODZIELNOŚĆ POZIOMA PODZIELNOŚĆ PIONOWA
PODZIELNOŚĆ POZIOMA PODZIELNOŚĆ PIONOWA
podział wartości przedmiotu
wydzielenie kont analitycznych
ewidencji lub wydzielenie
w ramach konta syntetycznego
niektórych operacji na odrębne
konto syntetyczne (korygujÄ…ce)
" ewidencja rozrachunków
w przekroju kontrahentów,
" środki trwałe i ich umorzenie
" ewidencja środków
pieniÄ™\nych w kasie
" odpisy aktualizujące wartość
w przekroju walut,
aktywów (zapasów, środków
trwałych, inwestycji, nale\ności)
" ewidencja zapasów
w przekroju asortymentów,
" ewidencja kosztów
i przychodów w ró\nych
przekrojach
© Marek Masztalerz
34
ZASADA PODWÓJNEGO ZAPISU
Ka\da operacja gospodarcza jest ujmowana:
" na co najmniej dwóch kontach,
" po przeciwnych stronach (Wn/Ma),
" w tej samej kwocie.
© Marek Masztalerz
ZAPISY PROSTE I ZAOśONE
Zapis prosty polega na ujęciu operacji gospodarczej
na dwóch kontach.
300 300
Zapis zło\ony polega na ujęciu operacji gospodarczej
na więcej ni\ dwóch kontach, np.:
250
300
50
© Marek Masztalerz
35
KONTA SYNTETYCZNE I ANALITYCZNE
słu\ą do ewidencji składników bilansu i rachunku
KONTA
KONTA
SYNTETYCZNE wyników, zgodnie z zasadą podwójnego zapisu
SYNTETYCZNE
słu\ą do szczegółowej i wielopoziomowej
KONTA
KONTA
ewidencji składników bilansu i rachunku
ANALITYCZNE
ANALITYCZNE
wyników w formie zapisu powtórzonego
201 Nale\ności 201-01 201-02 201-03
Alfa Beta Gamma
Sp. 600 20
Sp. 70 20 Sp. 380 50 Sp. 150 110
90 110
90
50
W komputerowych programach FK księgowań dokonuje się na kontach analitycznych
W komputerowych programach FK księgowań dokonuje się na kontach analitycznych
najni\szego rzędu zapisane tam kwoty są automatycznie przenoszone przez program
najni\szego rzędu zapisane tam kwoty są automatycznie przenoszone przez program
na konta analityczne wy\szego poziomu oraz na konta syntetyczne.
na konta analityczne wy\szego poziomu oraz na konta syntetyczne.
© Marek Masztalerz
BADY KSIGOWE
STORNO CZARNE
STORNO CZARNE
Storno czarne polega albo na doksięgowaniu brakującej kwoty albo
na wyksięgowaniu operacji i ponownym poprawnym zaksięgowaniu.
Wadą tej metody jest sztuczne podwy\szanie obrotów na kontach.
5000 200
STORNO CZERWONE
STORNO CZERWONE
Storno czerwone polega na zaksięgowaniu korekty wcześniejszego
zapisu na kontach. Zapisu korygujÄ…cego dokonuje siÄ™ w kolorze
czerwonym, w ramce lub w nawiasie w ka\dym przypadku oznacza
to zapis ujemny. Obroty kont nie sÄ… zawy\ane.
5000 5000 5000
200 (200)
200
© Marek Masztalerz
36
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Podstawy rachunku dyskontaPodstawy rachunkowości ćw (zaoczne)0KONSPEKT Podstawy rachunkowosci 03 FiBpodstawy rachunkowości 15 godzin 2podstawy rachunkowosci we dzienne wyklad 14podstawy rachunkowosci zagadnieniawzory do zaliczenia z podstaw rachunków341 Analiza finasowa na podstawie rachunku zysków i stratZadania powtorzeniowe z podstaw rachunkowosciwięcej podobnych podstron