Temat: Manewrowanie statkiem w celu podjęcia człowieka, który wypadł za burtę
Podjęcie człowieka, który wypadł za burtę mo\
na dokonać wykonując, w zale\
ności
od okoliczności, jeden z poni\
szych manewrów:
manewr CW i opuszczenie szalupy ratunkowej
manewr zwrotu o kąt 270�
manewr zwrotu o kąt �
manewr Williamsona
1. Manewr CW i opuszczenie szalupy ratunkowej
Manewr ten rokuje szybkie podjęcie człowieka z wody i mo\
e być stosowany
podczas dobrej pogody, charakteryzującej się brakiem falowania, gdy nie
zachodzi obawa utracenia łączności wzrokowej z człowiekiem za burtą,
Mogą go wykorzystywać:
niewielkie statki o du\
ej mocy napędu
jednostki wyposa\
one w śruby nastawną
Nie stosuje się go:
na zwykłych statkach handlowych o małej mocy napędu
w przypadku, gdy falowanie grozi szybką utratą mo\
liwości obserwacji
człowieka w wodzie.
gdy kurs statku jest w przybli\
eniu zgodny z kierunkiem wiatru, poniewa\

szalupa musiałaby pokonywać odległość paru długości statku w kierunku
pod falę
2. Manewr zwrotu o kąt 270�
Manewr zwrotu o kąt 270� mo\
e być wykonywany przez wszystkie statki w
sytuacji, gdy wypadek człowieka za burtę nastąpił na oczach oficera wachtowego
lub innego członka załogi
Manewr ten umo\
liwia:
szybki powrót statku na miejsce wypadku,
utrzymanie nieprzerwanej obserwacji wzrokowej ratowanego.
Warunkiem powodzenia tego manewru jest
wykonanie go prawie natychmiast po zaistnieniu
wypadku.
Zasady manewrowania
Utrzymanie prędkości CN
1
i wychylenie steru w skrajne poło\
enie
na burtę, z której wypadł człowiek
Statek wykonuje cyrkulację
I
i jego prędkość spada
2
Na około 20� przed zmianą kursu
o 270� przerwanie cyrkulacji poprzez
Zakończenie cyrkulacji i stabilizacja
II
wyło\
enie steru w skrajne poło\
enie
statku na kursie ró\
nym o 270� od kursu
na burtę przeciwną
początkowego
3
Po wejściu statku na kurs ró\
ny
Odległość od miejsca wypadku
III
o 270� od początkowego
2
powinna wynosić około połowy
- Ster ZERO
średnicy cyrkulacji taktycznej
- dalsze zmniejszanie prędkości
ok. 0,5 Dt
manewrem napędu WSTECZ
3 II
IV Ratowany człowiek powinien znajdować się w sektorze
dziobowym zawartym między kątami kursowymi 20� - 30�
lewej i prawej burty.
Podejść do niego na małej prędkości i zatrzymać
1
przy nim statek w taki sposób, aby w miarę mo\
liwości
człowiek znajdował się od strony zawietrznej.
Kurs 000�
prędkość CN
60�
40�
3. Manewr zwrotu o kąt �
Manewr ten wykonuje się równie\
w sytuacji, gdy wypadek człowieka za burtę
nastąpił na oczach oficera wachtowego lub innego członka załogi i umo\
liwia on:
szybki powrót statku na miejsce wypadku,
utrzymanie nieprzerwanej obserwacji wzrokowej ratowanego
Warunkiem powodzenia tego manewru jest
wykonanie go prawie natychmiast po zaistnieniu
wypadku.
Manewr zwrotu o kąt � jest podobny do manewru zwrotu o kąt 270� lecz mo\
e
być wykonywany tylko przez holowniki, kutry rybackie i inne małe statki.
Wynika to z faktu, \
e jednostki te posiadają małą średnicę cyrkulacji
taktycznej i wykonanie zwrotu o 270� nie doprowadzi ich do miejsca
rozpoczęcia manewru. Dlatego te\
wykonuje się zwrot o wyliczony i sprawdzony
w trakcie prób manewrowych dla danego statku kąt �
Wielkość kąta � zale\
na jest od prędkości statku oraz średnicy cyrkulacji
taktycznej. Przybli\
one wartości tego kąta przedstawia tabela
Średnica cyrkulacji taktycznej Dt [m]
V
[węzły]
750 700 650 600 550 500 450 400
12 288 280 272 265 259 252 249 235
14 280 271 263 257 251 245 241 238
16 272 263 256 249 244 239 235 230
Wielkość kąta � maleje wraz ze wzrostem prędkości statku i zmniejszaniem
się średnicy cyrkulacji taktycznej
Zasady manewrowania
1 Utrzymanie prędkości CN i wychylenie steru
w skrajne poło\
enie na burtę, z której
wypadł człowiek
I
I
Statek wykonuje cyrkulację i jego prędkość
spada
2
Przerwanie cyrkulacji przed zmianą kursu o kąt �
2
poprzez wyło\
enie steru w skrajne poło\
enie
na burtę przeciwną
II Zakończenie cyrkulacji i stabilizacja statku na
II
kursie ró\
nym o kąt � od kursu początkowego
3
Po wejściu statku na kurs ró\
ny o kąt � od
3
początkowego
- Ster ZERO
- dalsze zmniejszanie prędkości
manewrem napędu WSTECZ
IV Ratowany człowiek powinien znajdować się w sektorze
1
dziobowym w niewielkiej odległości
kąt �
Podejść do niego na małej prędkości i zatrzymać
przy nim statek w taki sposób, aby w miarę mo\
liwości
człowiek znajdował się od strony zawietrznej.
Kurs 000�
prędkość CN
4. Pętla (manewr) Williamsona
a) Zalecenia dotyczące warunków wykonania manewru
We wszystkich przypadkach gdy nieobecność człowieka
zostanie zauwa\
ona z pewnym opóz
nieniem, prawidłowym manewrem
jest wykonanie pętli Williamsona. Manewr ten pozwala na
wprowadzenie statku w jego własny ślad torowy.
Długość drogi poszukiwania musi odpowiadać co najmniej
iloczynowi prędkości statku (Vo) i czasu (tnc) jaki upłynął od chwili
gdy poszukiwanego widziano po raz ostatni:
Dp = Vo * tnc
Po przebyciu tej drogi, nale\
y ponownie wykonać manewr
Williamsona i kontynuować poszukiwania
b) Ogólne zasady dotyczące wykonywania manewru
Pętla Williamsona zakłada utrzymanie prędkości CN i
wychyleniu steru w pozycję skrajną na dowolną burtę i zmianę
kursu o wyliczony kąt ą. W chwili osiągnięcia nowego kursu nale\
y
przeło\
yć ster na burtę przeciwną i wprowadzić statek na kurs
odwrotny do początkowego
Wielkość kąta ą wyznacza się za pomocą tabel w zale\
ności od:
prędkości statku (vw)
wartości pomocniczej (A) wyra\
onej wzorem:
Dt
A =
k * ts
gdzie:
średnicy cyrkulacji taktycznej (Dt)
czasu przeło\
enia steru (ts)
współczynnika straty prędkości na cyrkulacji (k)
Wielkość współczynnika straty prędkości na cyrkulacji (k) wyra\
a
się wzorem:
vc
k =
v0
gdzie:
vc - prędkość liniowa na cyrkulacji ustalonej [m/s]
v0 - prędkość początkowa [m/s]
Dobra praktyka morska zaleca doświadczalne określenie kąta ą w
trakcie prób morskich
1
4
3
2
1) Utrzymanie prędkości CN i wychyleniu steru w pozycję skrajną
na dowolną burtę (je\
eli człowiek wypadł na oczach oficera
wachtowego i podjął on decyzję o wykonaniu pętli Williamsona to
ster powinien być wychylony w pozycję skrajną na burtę z kórej
wypadł człowiek
2) Po zmianie kursu o wyliczony kąt ą przeło\
enie steru na burtę
przeciwną. Statek rozpoczyna cyrkulację.
3) Przerwanie cyrkulacji poprzez wyło\
enie steru w skrajne
poło\
enie
na burtę przeciwną i wejście na kurs przeciwny (kontrkurs) do
kursu, na którym znajdował się statek w momencie rozpoczęcia
manewru
4) Zakończenie cyrkulacji i stabilizacja statku na kontrkursie.
Rozpoczęcie akcji poszukiwawczej