M I N I S T E R S T W O
O B R O N Y
N O R M A O B R O N N A
N A R O D O W E J
ICS 95.020
NO-04-A004-7
2010
Wprowadza
_
Zastępuje
NO-04-A004-7:2003
Obiekty wojskowe
Systemy alarmowe
Część 7: Wymagania dotyczące telewizyjnych
systemów nadzoru
nr ref. NO-04-A004-7:2010
Zatwierdzona decyzjÄ… Nr 169/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 maja 2010 r.
(Dz. Urz. MON Nr 10, poz. 110)
2 NO-04-A004-7:2010
Przedmowa
Niniejsza część Normy Obronnej została opracowana przez Wojskowy Komitet Normalizacyjny. Część ta jest
siódmą częścią normy wieloczęściowej pod wspólnym tytułem:  Obiekty wojskowe - Systemy alarmowe ,
która obejmuje następujące części:
- Część 1: Wymagania ogólne,
- Część 2: Wymagania techniczno-u\
ytkowe,
- Część 3: Metody określania liczby urządzeń,
- Część 4: Wymagania dotyczące urządzeń zewnętrznych,
- Część 5: Wymagania dotyczące tablicy synoptycznej,
- Część 6: Wymagania dotyczące systemów kontroli dostępu,
- Część 7: Wymagania dotyczące telewizyjnych systemów nadzoru,
- Część 8: Eksploatacja,
- Część 9: Wymagania dotyczące monitorowania alarmów.
Niniejsza norma częściowa zastępuje NO-04-A004-7:2003 Obiekty wojskowe  Systemy alarmowe 
Wymagania dotyczące telewizji przemysłowej.
W stosunku do poprzedniej wersji niniejsza część normy zmienia jej tytuł, aktualizuje definicje, wprowadza
wykorzystanie nowych urządzeń telewizji cyfrowej oraz określa warunki zasilania rezerwowego.
Wszelkie uwagi dotyczÄ…ce normy nale\
y kierować do Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i
Kodyfikacji. Norma jest dostępna w Wojskowym Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji.
Abstrakt
Określono ogólne wymagania dotyczące telewizyjnych systemów nadzoru instalowanych w obiektach
wojskowych.
Tłumaczenie tytułu i abstraktu
Military objects  Security systems  Requirements concerning close-circuit television
General requirements concerning close-circuit television installed in military objects.
© Niniejsza norma, ani \
adna jej część nie mo\
e być przedrukowywana ani kopiowana jakąkolwiek metodą bez
pisemnego zezwolenia Dyrektora Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji
 NO-04-A004-7:2010 3
SPIS TREÅšCI
1 Wstęp 4
1.1 Zakres normy 4
1.2 Powołania normatywne 4
1.3 Terminy i definicje 4
2 Wymagania 7
2.1 Wymagania ogólne 7
2.2 Wizyjna detekcja ruchu 7
2.3 Kamery telewizyjne 8
2.4 Obiektywy 9
2.5 Obudowy do kamer telewizyjnych 9
2.6 Oświetlacze i oświetlenie sztuczne sceny 10
2.7 Przełączniki wizyjne 10
2.8 Dzielniki obrazu 10
2.9 Multipleksery wizyjne 11
2.10 Magnetowidy 11
2.11 Rejestratory cyfrowe 12
2.12 Matryce wizyjne 12
2.13 Macierze dyskowe 12
2.14 Monitory 12
2.15 Urządzenia i środki do transmisji sygnałów wizyjnych 13
2.16 Zasilanie 14
2.17 Wymagania środowiskowe 15
2.18 Wymagania konstrukcyjne 15
4 NO-04-A004-7:2010
1 Wstęp
1.1 Zakres normy
Niniejszy arkusz normy określa ogólne wymagania dotyczące telewizyjnych systemów nadzoru
wykorzystywanych w ochronie obiektów wojskowych oraz urządzeń wchodzących w ich skład.
1.2 Powołania normatywne1)
PN-EN 50132-2-1 Systemy alarmowe. Systemy dozorowe CCTV w zastosowaniach dotyczÄ…cych
zabezpieczenia. Część 2-1: Kamery telewizji czarno-białej
1.3 Terminy i definicje
Dla potrzeb niniejszej normy przyjęto następujące definicje:
1.3.1
czułość kamery
oświetlenie przetwornika obrazu, niezbędne do wytworzenia określonej amplitudy całkowitego sygnału
wizyjnego, przy określonej wartości stosunku sygnału u\
ytecznego do szumu
1.3.2
dzielnik obrazu
urządzenie, które wprowadza podział ekranu monitora na cztery lub więcej pól i pozwala na jednoczesną
obserwacje obrazu z wielu kamer
1.3.3
głowica obrotowo-uchylna
urzÄ…dzenie wyposa\
one w silniki, umo\
liwiające regulację poło\
enia punktu kamerowego w płaszczyznach
poziomej i pionowej
1.3.4
kamera telewizyjna
urzÄ…dzenie przetwarzajÄ…ce obraz znajdujÄ…cy siÄ™ w jego polu widzenia na standardowy lub skompresowany
sygnał wizyjny
1.3.5
macierz dyskowa
Zbiór dysków fizycznych przystosowanych połączeniowo i programowo do zapisu i odczytu sygnału
wizyjnego
1.3.6
magnetowid poklatkowy
urzÄ…dzenie, umo\
liwiające rejestrację pojedynczych półobrazów sygnału wizyjnego w ustalonych odstępach
czasu oraz odtworzenie tego zapisu
1.3.7
matryca wizyjna
krosownica wizyjna
urzÄ…dzenie, umo\
liwiające przełączenie sygnału wizyjnego z ka\
dej kamery na dowolny monitor lub na kilka
monitorów  ręcznie, automatycznie lub za pomocą zdefiniowanej przez u\
ytkownika sekwencji
1.3.8
migawka elektroniczna
układ w kamerze, zmieniający jej czułość poprzez elektroniczne sterowanie czasem naświetlania
1)
Norma dostępna w Ośrodku Informacji i Dokumentacji Biura PKN ul. Świętokrzyska 14b, 00-950 Warszawa
 NO-04-A004-7:2010 5
1.3.9
monitor
przetwornik elektryczno  optyczny sygnału wizyjnego przetwarzanego w obraz na ekranie
1.3.10
multiplekser wizyjny
urządzenie łączące funkcje przełącznika wizji (1.3.22) oraz dzielnika obrazu (1.3.2)
1.3.11
obiektyw
układ optyczny słu\
Ä…cy projekcji obrazu po\
ądanej sceny na powierzchnię światłoczułą przetwornika
obrazu (1.3.23)
1.3.12
obiektyw o stałej ogniskowej
obiektyw o jednej określonej ogniskowej
1.3.13
obiektyw o zmiennej ogniskowej
obiektyw z regulowaną ogniskową, w którym obraz sceny zostaje zogniskowany na powierzchni
światłoczułej przetwornika obrazu (1.3.23), przy czym zmiana ogniskowej mo\
e odbywać się ręcznie lub
automatycznie
1.3.14
obszar, rejon, teren, obiekt oraz pomieszczenie chronione
przestrzeń objęta działaniem systemu alarmowego
1.3.15
obudowa kamery
osłona zabezpieczająca kamerę, obiektyw (1.3.11) i wyposa\
enie pomocnicze przed nara\
eniami
mechanicznymi i środowiskowymi
1.3.16
ogniskowa
parametr obiektywu (1.3.11), wyra\
ony w mm, określający kąt widzenia dla danego formatu przetwornika
obrazu (1.3.23)
1.3.17
oświetlacz
urządzenie, słu\
ące do wytworzenia w polu widzenia kamery odpowiedniego poziomu oświetlenia
1.3.18
oświetlenie przetwornika obrazu
poziom oświetlenia powierzchni światłoczułej przetwornika obrazu (1.3.23)
1.3.19
oświetlenie sceny
poziom oświetlenia obszaru, rejonu, terenu, obiektu oraz pomieszczenia, który ma być dozorowany
1.3.20
pamięć obrazu
zapamiętywanie obrazów wizyjnych
1.3.21
pole widzenia kamery
rzut elementu analizujÄ…cego kamery przez obiektyw kamery na danÄ… powierzchniÄ™
6 NO-04-A004-7:2010
1.3.22
przełącznik wizji
urządzenie przełączające ręcznie, automatycznie lub sekwencyjnie sygnał wizyjny z dwóch lub więcej wejść
na jedno lub więcej wyjść
1.3.23
przetwornik obrazu
urządzenie elektroniczne przetwarzające obraz optyczny znajdujący się w polu widzenia kamery na sygnał
elektryczny
1.3.24
przysłona
mechanizm regulujący ilość światła przechodzącego przez obiektyw (1.3.11) i padającego na przetwornik
obrazu kamery
1.3.25
przysłona elektroniczna
automatyczna migawka elektroniczna, regulująca czułość kamery (1.3.1) odpowiednio do zmieniających się
warunków oświetlenia, w celu utrzymania poziomu wyjściowego sygnału wizyjnego w zdefiniowanych
granicach
1.3.26
rejestrator cyfrowy
urzÄ…dzenie realizujÄ…ce funkcje multipleksera wizyjnego (1.3.10), wizyjnej detekcji ruchu (1.3.31) oraz
rejestracji obrazu
1.3.27
telewizyjny system nadzoru
system telewizji przemysłowej
zespół telewizyjnych środków technicznych i programowych przeznaczony do weryfikacji zdarzeń
alarmowych, a tak\
e do obserwowania i rejestrowania sytuacji w nadzorowanym obszarze
1.3.28
zapis poklatkowy
okresowa rejestracja sygnałów wizyjnych, realizowana w ustalonych odstępach czasu
1.3.29
zapis zdarzeń
nagrywanie lub zapamiętywanie sygnałów obrazów wizyjnych trwające przez określony czas, realizowane
w wyniku zajścia określonych zdarzeń
1.3.30
zestaw kamerowy
zestaw zawierający kamerę telewizyjną wraz z odpowiednim obiektywem i niezbędnym wyposa\
eniem
pomocniczym
1.3.31
wizyjna detekcja ruchu
wideodetekcja
funkcja urzÄ…dzenia telewizyjnego systemu nadzoru (kamery, multipleksera, rejestratora cyfrowego, matrycy
wizyjnej itp.) wyposa\
onego w wizyjny detektor ruchu, słu\
Ä…ca do wykrywania i sygnalizowania
określonych zmian w obrazie telewizyjnym, spowodowanych ruchem osób, zwierząt lub przedmiotów
znajdujÄ…cych siÄ™
w zdefiniowanym (określonym) polu widzenia kamery (1.3.21)
 NO-04-A004-7:2010 7
2 Wymagania
2.1 Wymagania ogólne
Telewizyjne systemy nadzoru obejmują głównie kamery telewizyjne, tory transmisyjne sygnału wizyjnego,
monitory oraz rejestratory. SÅ‚u\
Ä… one do obserwacji wybranych stref chronionego obszaru, rejonu, terenu,
obiektu oraz pomieszczenia i rejestracji zdarzeń. W systemach takich nale\
y wykorzystywać multipleksery
i/lub urządzenia rejestrujące. W strefie ochrony zewnętrznej (obwodowej i bezpośredniej) nale\
y integrować
telewizyjne systemy nadzoru z systemami alarmowymi w celu natychmiastowej weryfikacji generowanych
sygnałów alarmowych przez urządzenia alarmowe zainstalowane w tej strefie. Powy\
sza weryfikacja
powinna się odbywać na zasadzie przełączenia obrazu z miejsca zdarzenia na monitor alarmowy z
jednoczesnym rozpoczęciem rejestracji zdarzenia z tzw.  prealarmem . System powinien być
skonfigurowany w taki sposób, aby odtworzył obraz obszaru, w którym wystąpił alarm począwszy od
momentu 5 sekund przed jego powstaniem.
Telewizyjne systemy nadzoru nale\
y równie\
wykorzystywać do obserwacji chronionych obszarów, rejonów,
terenów, obiektów oraz pomieszczeń, stosując w nich głowice uchylno  obrotowe i obiektywy o zmiennej
ogniskowej sterowane przez obsługę alarmowego centrum odbiorczego. Do tego celu nale\
y wykorzystywać
pulpity sterujÄ…ce.
Telewizyjne systemy nadzoru mogą wykorzystywać wizyjną detekcję ruchu, której głównym zadaniem jest
wykrywanie, sygnalizowanie i śledzenie określonych zmian w zdefiniowanych strefach chronionych
znajdujÄ…cych siÄ™ w polu widzenia kamer. Telewizyjne systemy nadzoru wyposa\
one w wizyjnÄ… detekcjÄ™
ruchu sÄ… urzÄ…dzeniami alarmowymi.
Urządzenia rejestrujące obrazy z telewizyjnych systemów nadzoru powinny umo\
liwiać odtwarzanie zdarzeń
zaistniałych w tym systemie, z co najmniej trzech ostatnich miesięcy.
W telewizyjnych systemach nadzoru wykorzystujÄ…cych kamery telewizyjne z transmisjÄ… cyfrowÄ… mo\
na
równie\
stosować kamery z transmisją analogową przy wykorzystaniu konwerterów przetwarzających sygnał
analogowy na cyfrowy. Rozdzielczość konwertera nie powinna być ni\
sza ni\
720 x 576 pikseli.
W rejonach o zwiększonym natę\
eniu wyładowań atmosferycznych, urządzenia telewizyjnych systemów
nadzoru, montowane w strefach ochrony zewnętrznej powinny być wyposa\
one w ochronÄ™
przeciwprzepięciową, montowaną na kablach sygnałowych i zasilających. Urządzenia ochrony
przeciwprzepięciowej nale\
y stosować na początku i końcu linii kablowej. Stosowane urządzenia ochrony
przeciwprzepięciowej powinny być klasy A.
2.2 Wizyjna detekcja ruchu
WizyjnÄ… detekcjÄ™ ruchu mo\
na wykorzystywać jako niezale\
ne systemy alarmowe w strefie ochrony
zewnętrznej obwodowej na obwodnicach, w bezpośredniej ochronie budynków i magazynów oraz w
ochronie niewielkich obszarów, rejonów, terenów podlegających szczególnej ochronie, a tak\
e miejsc
postoju wolnostojącego sprzętu bojowego.
Po określeniu i wyznaczeniu stref chronionych objętych wideodetekcją, nale\
y określić wymaganą liczbę
kamer obejmujących swoim zasięgiem obserwację całych chronionych obszarów, rejonów, terenów,
obiektów oraz pomieszczeń. Liczba kamer zale\
na jest od ich pola widzenia, ich rozdzielczości, od
ukształtowania terenu oraz wielkości stref, które będą nadzorowane.
Kamery powinno się ustawiać w odstępach między nimi, przy spełnieniu warunku, \
e osoba będąca na
końcu strefy obserwacyjnej powinna zajmować nie mniej ni\
10% wysokości ekranu. Pola widzenia kamer
powinny zachodzić na siebie, w celu uniknięcia powstania tzw.  pól martwych , w których nie będą
wykrywane osoby naruszajÄ…ce system ochrony.
Urządzenia telewizyjnego systemu nadzoru z wizyjną detekcją ruchu powinny zapewniać:
1) wykrywanie osób (intruzów) naruszających system w wyznaczonych strefach chronionych,
w ka\
dych warunkach atmosferycznych,
2) ciągłe śledzenie osób naruszających system podczas ich przebywania w strefie chronionej,
8 NO-04-A004-7:2010
3) wywoływanie alarmu po naruszeniu przez intruza systemu, je\
eli wystąpią następujące
przypadki:
- poziom szarości intruza ró\
ni się od poziomu szarości tła,
- intruz znajdzie siÄ™ w granicach chronionej strefy,
- prędkość poruszania się intruza mieści się w granicach prędkości ustalonych przez
administratora systemu,
- wielkość intruza mieści się w granicach parametrów ustalonych przez administratora
systemu,
- droga przebyta przez intruza przed wywołaniem alarmu jest większa ni\
minimalne
parametry określone dla niej przez administratora systemu,
- zasłonięcie, rozogniskowanie oraz przestawienie kamery lub wystąpienie interferencji,
- brak synchronizacji lub powstanie zniekształceń sygnałów wizyjnych,
- ingerencja osób nieuprawnionych w urządzenia wideodetekcji.
4) natychmiastowe, automatyczne przełączenie na ekran monitora zobrazowania z kamery
obserwującej strefę chronioną, w której nastąpiło naruszenie systemu,
5) mo\
liwość obserwacji obrazu jednocześnie ze wszystkich kamer, wyboru obrazu z
określonej kamery, a tak\
e sekwencyjne przełączanie obrazu z poszczególnych kamer,
6) mo\
liwość wysyłania informacji o zdefiniowanych zdarzeniach alarmowych na odległość,
7) mo\
liwość przeglądania listy zdarzeń alarmowych,
8) mo\
liwość automatycznej zmiany parametrów systemu pod wpływem oświetlenia dzień/noc,
9) mo\
liwość natychmiastowego odtwarzania obrazów z kamery, której obrazy są aktualnie
rejestrowane,
10) mo\
liwość wyboru stopnia kompresji i częstotliwości zapisu obrazów dla ka\
dej kamery
oddzielnie,
11) mo\
liwość analizy w czasie rzeczywistym obserwowanych stref chronionych i zaistniałych
zdarzeń na ekranach monitorów,
12) rejestrację i odtworzenie wszystkich zdarzeń wykrytych i zaistniałych w systemie z podaniem
czasu, daty i typu alarmu na dysku twardym, taśmie magnetowidowej lub innym nośniku
informacji,
13) mo\
liwość nagrywania zdarzeń poprzedzających wystąpienie alarmu,
14) ciągłą rejestrację zdarzeń w czasie wyszukiwania i odtwarzania archiwalnych zapisów,
15) mo\
liwość automatycznego kasowania przedawnionych zapisów według ustalonych
i ustawionych kryteriów,
16) zapisywanie zarejestrowanych zdarzeń alarmowych i czynności obsługi systemu,
17) brak mo\
liwości kasowania zapisów zdarzeń i czynności obsługi systemu,
18) brak mo\
liwości zatrzymania pracy systemu przez obsługę systemu,
19) systemową niezmienność zapisów i wykrywanie prób zmiany zawartości obrazów,
20) ochronę przeciwprzepięciową,
21) odporność na wyładowania elektryczności statycznej w tym na wyładowania atmosferyczne,
22) mo\
liwość współpracy z innymi systemami i urządzeniami alarmowymi wykorzystywanymi
w systemie ochrony,
23) ciągłą analizę obecności i jakości sygnału wizyjnego,
24) ciągłą pracę systemu przy przejściu z zasilania podstawowego na zasilanie awaryjne,
25) programowanie ka\
dej kamery osobno w zakresie ró\
nych parametrów, takich jak:
- kamera aktywna bÄ…dz
pasywna,
- minimalna powierzchnia intruza wyra\
ona w m2,
- maksymalna prędkość intruza wyra\
ona w m/s,
- obszar, w którym mają być wykrywane, rejestrowane i sygnalizowane powstałe
zdarzenia alarmowe,
- czas bezruchu pomiędzy kolejnymi ruchami intruza.
2.3 Kamery telewizyjne
W telewizyjnych systemach nadzoru rozró\
nia się następujące rodzaje kamer telewizyjnych:
- kamery czarno-białe,
- kamery kolorowe,
- kamery dualne (dzień/noc),
- kamery trójwidmowe,
 NO-04-A004-7:2010 9
- kamery termowizyjne.
Sygnał wyjściowy z ww. kamer telewizyjnych mo\
e być w postaci analogowej lub cyfrowej (np. kamery
sieciowej IP).
Wy\
ej wymienione rodzaje kamer telewizyjnych mogą być stosowane w ochronie wszystkich obiektów
wojskowych.
Przy wyborze kamer do systemu telewizji przemysłowej nale\
y brać pod uwagę poziom oświetlenia, jakie
będzie występowało w miejscu jej zainstalowania.
Kamery czarno-białe powinny mieć czułość nie mniejszą ni\
0,02 lx przy F 1,4, a kamery kolorowe nie mniej
ni\
3 lx przy F 1,4. Rozdzielczość kamer czarno-białych powinna być nie mniejsza ni\
560 linii TV, a kamer
kolorowych nie mniejsza ni\
450 linii TV.
Kamery termowizyjne powinny posiadać rozdzielczość przetwornika nie mniejszą ni\
320 x 240 pikseli.
W przypadku wykorzystania kamer telewizyjnych, w których sygnał wyjściowy transmitowany jest w postaci
cyfrowej rozdzielczość nie powinna być ni\
sza ni\
720 x 576 pikseli.
2.4 Obiektywy
W zale\
ności od miejsca monta\
u oraz wymagań, jakie powinna spełniać kamera telewizyjna, w zakresie
obserwacji, nale\
y wykorzystywać obiektywy:
- wąskokątne o kącie obserwacji średnio 60 stopni,
- szerokokÄ…tne o kÄ…cie obserwacji od 60 do 90 stopni,
- teleobiektywy o kÄ…cie obserwacji powy\
ej 90 stopni.
Podczas wyboru obiektywu nale\
y wziąć pod uwagę:
- jaki obszar ma być widoczny na ekranie monitora,
- jakie występują warunki oświetlenia obserwowanej strefy,
- jakie szczegóły sceny mają być rozpoznawane (postać, twarz itp.).
Przysłona obiektywu mo\
e być regulowana ręcznie lub automatycznie. Dlatego te\
przy jej wyborze nale\
y
się kierować następującymi kryteriami:
- w kamerach pracujących na zewnątrz obiektów nale\
y stosować przysłonę regulowaną
automatycznie,
- w kamerach pracujących wewnątrz obiektów mo\
na stosować przysłonę regulowaną
ręcznie.
Parametry optyczne obiektywu powinny odpowiadać rozmiarowi przetwornika obrazu kamery. Do kamer
telewizyjnych pracujÄ…cych w widmie podczerwieni nale\
y stosować obiektywy z soczewkami wykonanymi ze
szkła o niskim współczynniku rozproszenia światła.
W celu wyeliminowania odblasków światła na szybach, ścianach lub na podłodze ochranianych
pomieszczeń nale\
y stosować filtry polaryzacyjne, które montuje się przed obiektywem.
2.5 Obudowy do kamer telewizyjnych
Kamery telewizyjne instalowane wewnątrz lub na zewnątrz obiektu powinny mieć właściwe obudowy.
Powinny one chronić kamerę, obiektyw i wyposa\
enie pomocnicze przed nara\
eniami mechanicznymi i
środowiskowymi oraz dostępem do nich osób nieuprawnionych. Kamery telewizyjne pracujące na zewnątrz
obiektów powinny mieć obudowy z materiałów nierdzewnych lub zabezpieczonych przed korozją,
hermetyczne, wyposa\
one w elementy grzewcze oraz osłony przeciwsłoneczne.
Obudowy kamer telewizyjnych powinny charakteryzować się:
- odpornością na uszkodzenia mechaniczne,
10 NO-04-A004-7:2010
- mo\
liwością łatwego dostępu do kamery dla konserwatorów, w celu przeprowadzenia
napraw
i konserwacji,
- odpornością na wzrost temperatury wewnątrz obudowy wskutek wydzielania się ciepła
podczas pracy kamery i urządzeń pomocniczych.
Wymagana jest separacja masy sygnału wizji od uziemienia obudowy i lokalnego uziemienia ochronnego
(z wyłączeniem sieciowych kamer IP).
Do przytwierdzania kamer telewizyjnych, w obudowach do ścian i słupów, nale\
y stosować odpowiednie
wysięgniki oraz wsporniki wraz z adaptorami do monta\
u naro\
nego lub słupowego.
Powinny one zapewniać stabilność mechaniczną i być dostosowane do podtrzymania maksymalnego
ciÄ™\
aru urządzeń oraz powinny zapewniać dostateczną sztywność dla zestawu kamerowego.
2.6 Oświetlacze i oświetlenie sztuczne sceny
Telewizyjne systemy nadzoru, które są instalowane na zewnątrz obiektów lub pomieszczeń nale\
y
wyposa\
ać w oświetlacze, w celu podniesienia stopnia widzialności i rozpoznawania zaistniałych zdarzeń w
strefie obserwowanej przez kamerę w trudnych warunkach oświetleniowych np.: nocnych.
Powinny one zapewniać tak\
e równomierne oświetlenie obserwowanej strefy. Oświetlacze mogą być
instalowane pod bÄ…dz
nad kamerą, a kierunek oświetlenia powinien być zgodny z kierunkiem patrzenia
kamery, w celu uzyskania maksymalnego kontrastu dla potrzeb wykrycia intruza. Jest to na tyle istotne, \
e
intruz mo\
e być wykryty tylko wtedy, kiedy jego szarość jest inna ni\
szarość tła, na którym się on znajduje.
W takim przypadku konieczne jest sprawdzenie, czy czułość widmowa stosowanych kamer jest
dostosowana do długości fali danego z
ródła promieniowania.
Podstawowe typy oświetlaczy to:
- \
arowe,
- halogenowe,
- sodowe,
- z promiennikami LED.
Oświetlacze powinny być wyposa\
one w lokalne lub centralne wyłączniki zmierzchowe.
Oświetlenie sztuczne strefy ochrony zewnętrznej (systemem latarni) i wewnętrznej (oświetlenie ciągów
korytarzowych) powinno być uwzględnione przy zapewnieniu równomierności oświetlenia strefy, a
oświetlacze powinny zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu w przypadku awarii oświetlenia
sztucznego.
2.7 Przełączniki wizyjne
Telewizyjne systemy nadzoru powinny wykorzystywać przełączniki wizji, które będą miały za zadanie
zestawienie toru wizyjnego pomiędzy monitorem i kamerą, z której obraz jest obserwowany.
Powinny umo\
liwiać ręczny, sekwencyjny i automatyczny (sterowany wejściem alarmowym) wybór obrazu
oraz mo\
liwość zatrzymania aktualnie wyświetlanego obrazu.
2.8 Dzielniki obrazu
Dzielniki obrazu powinny umo\
liwiać podział ekranu monitora na cztery lub więcej pól (maksymalnie 16)
i pozwalać na jednoczesną obserwację obrazów z wielu kamer telewizyjnych. Nale\
y go stosować
zamiennie
z przełącznikiem wizji.
 NO-04-A004-7:2010 11
2.9 Multipleksery wizyjne
W telewizyjnych systemach nadzoru powinno się wykorzystywać multipleksery z dwoma torami
przetwarzania sygnału wizyjnego (typu duplex). Powinny one zapewniać jednoczesną realizację operacji
rejestracji i podglądu obrazów w trybie wieloekranowym, a tak\
e jednoczesną obserwację obrazów z
wszystkich dołączonych kamer. Ponadto multipleksery powinny umo\
liwiać sterowane z wejść alarmowych
wyświetlenie obrazu z dowolnej kamery na monitorze alarmowym. Rozdzielczość multipleksera nie powinna
być mniejsza ni\
512 linii TV.
W przypadku zaniku sygnału wizyjnego multiplekser powinien sygnalizować stan alarmowy. Sygnalizacja
stanu alarmowego musi być realizowana akustycznie i optycznie.
W telewizyjnych systemach nadzoru nie nale\
y stosować multiplekserów wizyjnych typu simplex.
2.10 Magnetowidy
W telewizyjnych systemach nadzoru instalowanych w obiektach wojskowych nale\
y stosować magnetowidy
poklatkowe (time lapse). Magnetowidy te powinny pracować w trybie zapisu 72 godzinnego. W trybie tym
przerwa pomiędzy rejestracją klatek powinna być nie dłu\
sza ni\
0,96 s.
W tablicy 1 przedstawiono charakterystyki czasowe pracy magnetowidu poklatkowego, w zale\
ności od
zaprogramowanego trybu zapisu.
Tablica 1
Tryb Maksymalny czas nagrania Nagrywanie Przerwa pomiędzy Przesuw
pracy fonii nagrywaniem klatek taśmy
E  180 E  120 E  90 1 obraz 1 półobraz
h h h h s s
3 3 2 1,5 tak - - ciągły
L121) 12 8 6 tak 0,2 0,1 ciągły
L242) 24 16 12 tak 0,32 0,16 ciągły
48 48 32 24 nie 0,64 0,32 przerywany
72 72 48 36 nie 0,96 0,48 przerywany
1)
Tryb pracy ciągłej, który powoduje 5-krotne zmniejszenie normalnej prędkości
przesuwu taśmy i w konsekwencji wydłu\
a czas nagrania do 12h.
2)
Tryb pracy ciągłej, który powoduje 9-krotne zmniejszenie normalnej prędkości
przesuwu taśmy i w konsekwencji wydłu\
a czas nagrania do 24h.
Magnetowidy poklatkowe dzielą się na magnetowidy VHS i S-VHS. Podział ten występuje ze względu na ich
rozdzielczość.
Magnetowidy wykorzystywane w telewizyjnych systemach nadzoru obszarów, rejonów, terenów, obiektów
lub pomieszczeń podlegających szczególnej ochronie powinny mieć rozdzielczość co najmniej 400 linii TV
dla zapisu kolorowego.
12 NO-04-A004-7:2010
W pozostałych obiektach mo\
na stosować magnetowidy mające rozdzielczość, co najmniej 320 linii TV dla
zapisu czarno-białego i co najmniej 240 linii TV dla zapisu kolorowego.
System zapisu wideo powinien się składać co najmniej z 4 głowic wizyjnych, 2 głowic synchronizacyjnych do
zapisu i odtwarzania standardowego oraz 1 głowicy do zapisu w trybie poklatkowym.
Kasety magnetowidowe wykorzystywane w telewizyjnych systemach nadzoru nie powinny być zapisywane
więcej ni\
10 razy. Nie nale\
y przeglądać na magnetowidzie kaset innych ni\
przyjęte do u\
ytku w systemie.
2.11 Rejestratory cyfrowe
Rejestratory cyfrowe powinny być wykorzystywane jako podstawowe urządzenia pozwalające na budowę
samodzielnego telewizyjnego systemu nadzoru. Powinny one sukcesywnie zastępować magnetowidy.
Minimalna szybkość rejestracji obrazów powinna być nie mniejsza ni\
5 klatek na sekundÄ™ na ka\
dÄ…
kamerÄ™.
Rejestratory cyfrowe powinny:
- rejestrować, w trybie ciągłym, wszystkie zdarzenia zaistniałe w telewizyjnych systemach
nadzoru z określeniem daty, czasu, numeru kamery, nazwy rejestratora,
- posiadać mo\
liwość zabezpieczenia nagrania na dysku przed nadpisaniem,
- posiadać mo\
liwość zapisania zdarzeń alarmowych na zewnętrznym nośniku rejestrującym
(płyty CD, DVD, karty pamięci, dyski zewnętrzne),
- umo\
liwiać jednoczesne nagrywanie i odtwarzanie,
- posiadać definiowany wielopoziomowy dostęp dla obsługi,
- zapewniać zwiększenie liczby rejestrowanych klatek obrazu w ciągu sekundy z kamery,
w której obrazie wystąpiło zdarzenie alarmowe,
- posiadać sygnalizację akustyczno-optyczną zdarzeń alarmowych i zaniku sygnału wizyjnego
z kamery.
2.12 Matryce wizyjne
Matryce wizyjne (krosownice) nale\
y wykorzystywać w przypadku potrzeby przekazywania obrazów z wielu
kamer do wielu punktów odbioru wizji.
Matryce wizyjne powinny być stosowane gdy:
- system posiada wielu u\
ytkowników,
- system posiada du\
a liczbę kamer i monitorów,
- wymagana jest integracja telewizyjnego systemu nadzoru z innymi systemami,
- wymagana jest całkowita niezale\
ności i programowanie uprawnień obsługi dla ka\
dego
z u\
ytkowników systemu.
2.13 Macierze dyskowe
W telewizyjnych systemach nadzoru nale\
y stosować macierze dyskowe w przypadku, gdy wymagana jest
w nich bardzo du\
a pamięć masowa. Powinny one umo\
liwiać zapis, przechowywanie i udostępnianie na
bie\
ąco przetwarzanych treści obrazów z kamer telewizyjnych.
Macierz dyskowa powinna umo\
liwiać odtworzenie pełnej treści zapisanych obrazów w przypadku
uszkodzenia jednego z dysków oraz sygnalizować jej awarię. Dodatkowo, macierz powinna posiadać
mo\
liwość rozbudowy poprzez dołączenie dysków twardych lub kolejnych macierzy. Obudowa powinna być
zabezpieczona przed dostępem osób nieuprawnionych.
2.14 Monitory
Monitory wykorzystywane w telewizyjnych systemach nadzoru powinny spełniać następujące wymagania:
Monitory kineskopowe:
 NO-04-A004-7:2010 13
- rozdzielczość dla monitorów monochromatycznych nie powinna być mniejsza ni\
800 linii,
- rozdzielczość dla monitorów kolorowych nie powinna być mniejsza ni\
350 linii,
- mieć mo\
liwość śledzenia poziomu czerni.
Monitory cyfrowe:
- rozdzielczość dla monitorów cyfrowych nie powinna być mniejsza ni\
1280 na 720 pikseli.
Monitory powinny być instalowane w regałach, na pulpitach, na specjalnych wieszakach lub wspornikach
ściennych i sufitowych na wysokości wzroku operatora lub poni\
ej.
W czasie projektowania ustawienia monitorów nale\
y brać pod uwagę odległość monitora od oczu osób
obsługujących system.
Zalecaną odległość monitorów od oczu osób obsługujących system przedstawia tablica 2.
Tablica 2
Lp. Przekątna ekranu Ekran monitora Optymalna odległość oglądania
wysokość × szerokość
cal / cm cm cm
1. 14 / 36,6 100 do 160
21,6 × 28,7
2. 17 / 43 130 do 200
26,2 × 34,9
3. 20 / 51 150 do 230
30,8 × 41
4. 23 / 58 180 do 260
35,4 × 47,2
W przypadku większych przekątnych ekranów monitorów odległość od oczu osób obsługujących nie
powinna być ni\
sza ni\
trzykrotność przekątnej ekranu.
Do odbioru obrazów z jednej kamery nale\
y stosować monitory o przekątnej minimum 36,6 cm (14cali)
natomiast przy zastosowaniu systemów multiwizyjnych monitory 43 cm (17cali), 51cm (20cali) i o większej
przekątnej. Dla małych i nieskomplikowanych organizacyjnie systemów telewizji przemysłowej dopuszcza
się stosowanie monitorów z wbudowanym przełącznikiem wizji lub dzielnikiem poczwórnym obrazu.
W telewizyjnych systemach nadzoru nale\
y stosować monitory z wejściami, których typ odpowiada typom
wyjść urządzeń dostarczających sygnał wizyjny.
2.15 Urządzenia i środki do transmisji sygnałów wizyjnych
W zale\
ności od odległości pomiędzy miejscem zamontowania kamery a stanowiskiem odbioru sygnału
wizyjnego oraz warunkami, w jakich on ma być transmitowany nale\
y stosować następujące środki
transmisji sygnału wizyjnego:
- kabel koncentryczny,
- kabel typu  skrętka ,
- kabel światłowodowy,
- radiowÄ… punkt-punkt,
- radiowÄ… punkt-wielopunkt.
14 NO-04-A004-7:2010
Sygnał wizyjny mo\
na przesyłać jednym środkiem transmisji, bądz
stosujÄ…c ich kombinacjÄ™, co zapewnia
zwiększenie szybkości transmisji przy przekazywaniu obrazów o wysokiej rozdzielczości, eliminację
fałszywych alarmów oraz zwiększenie stopnia bezpieczeństwa nadzorowanych obiektów.
Transmisję sygnału z kamer sieciowych IP nale\
y realizować poprzez zamkniętą sieć teleinformatyczną
o parametrach wymaganych przez zastosowane urzÄ…dzenia.
Zamknięta sieć teleinformatyczna powinna być wykorzystywana tylko przez zainstalowane systemy
zabezpieczeń w obiekcie wojskowym. Nie powinno się łączyć sieci teleinformatycznej do transmisji obrazu
z kamer telewizyjnych z innymi sieciami teleinformatycznymi.
W rozległych telewizyjnych systemach nadzoru, gdzie długość kabla transmitującego sygnał wizyjny
przekracza 1 000 m powinno się stosować następujące urządzenia:
- wzmacniacze sygnałów o niskim poziomie szumów własnych,
- filtry.
Urządzenia do transmisji sygnałów wizyjnych powinny mieć parametry zapewniające, w ka\
dych warunkach
pogodowych i środowiskowych, dobrej jakości obraz telewizyjny na monitorach.
Tory transmisji sygnałów wizyjnych powinny zapewniać odporność na celowe lub przypadkowe uszkodzenie
łącza, zabezpieczenie przed umyślnym przechwyceniem informacji transmitowanej tym łączem.
2.16 Zasilanie
Telewizyjny system nadzoru powinien być zasilany z jednej fazy prądu przemiennego ~230 V ą 10% 50 Hz
Ä…2% z jednego wydzielonego i nadzorowanego punktu zasilania, jako zasilanie podstawowe. System ten
nale\
y zasilać z wydzielonej zabezpieczonej przed sabota\
em tablicy rozdzielczej. Zasilanie awaryjne
telewizyjnego systemu nadzoru nale\
y realizować w oparciu o:
- zasilacze typu UPS,
- przetwornice DC/AC zasilane z baterii akumulatorów ładowanych buforowo przez
odpowiedni zasilacz,
- agregaty prądotwórcze.
Zasilanie awaryjne powinno:
- być zasilaniem integralnym, nie wykorzystywanym przez inne urządzenia,
- zapewniać normalną pracę systemu w czasie nie krótszym ni\
:
a) 12 godzin dla obiektów, w których pełnią ciągły dy\
ur słu\
by serwisowe dysponujÄ…ce
częściami zamiennymi i mające do dyspozycji zastępcze z
ródła zasilania (np.
agregaty prądotwórcze, dodatkowe akumulatory),
b) 36 godzin dla obiektów, w których istnieje ciągły dozór ludzki i dla których
zagwarantowane są usługi serwisowe świadczone w ciągu 4 godzin,
c) 72 godziny dla pozostałych obiektów, w tym bez ciągłego dozoru ludzkiego,
- zapewniać samoczynne przełączanie zasilania ze z
ródła podstawowego na rezerwowe
i odwrotnie bez zakłócenia pracy systemu oraz sygnalizować w centrum nadzoru awarie
zasilania podstawowego i powrót do niego.
Wszystkie urządzenia wchodzące w skład telewizyjnych systemów nadzoru powinny być zasilane z jednej
wydzielonej dla systemów zabezpieczeń  centralnej tablicy zasilającej, znajdującej się w strefie chronionej.
Wszystkie kable zasilające urządzenia powinny być doprowadzone do centralnej tablicy zasilającej,
starannie uło\
one i bez uszkodzeń izolacji.
Nie nale\
y uziemiać bądz
zerować kamer telewizyjnych zasilanych napięciem wy\
szym ni\
24 V. W tym
przypadku uziemione powinny być tylko obudowy tych kamer. Je\
eli zachodzi potrzeba uziemienia całego
 NO-04-A004-7:2010 15
telewizyjnego systemu nadzoru, nale\
y tego dokonać tylko w jednym punkcie instalacji,
w centralnej tablicy zasilajÄ…cej.
2.17 Wymagania środowiskowe
Części składowe telewizyjnych systemów nadzoru, w tym kamery, oświetlacze, wysięgniki i maszty
przeznaczone do instalowania w warunkach niekorzystnych występujących na zewnątrz obiektów lub
pomieszczeń, takich jak: du\
e wahania temperaturowe, kurz, wilgoć, oblodzenia, silne opady deszczu i
śniegu itp. powinny być zbudowane z materiałów niepodatnych na szkodliwe działanie tych warunków.
Telewizyjne systemy nadzoru powinny być odporne na działanie zakłóceń o wysokich poziomach
pochodzących od innego sprzętu, urządzeń lub z
ródeł zewnętrznych takich jak: pole elektromagnetyczne,
wyładowania elektryczności statycznej w tym na wyładowania atmosferyczne oraz stany przejściowe
w zasilaniu. W tym celu nale\
y zabezpieczać tory sygnałowe i zasilające poprzez zastosowanie:
- ochronników przeciwprzepięciowych sygnałów wizyjnych,
- ochronników przeciwprzepięciowych sygnałów sieci teleinformatycznej,
- ograniczników przepięć,
- separatorów elektronicznych rozdzielających obwody o ró\
nych potencjałach masy,
- listew zasilających przeciwprzepięciowych,
- innych elementów i urządzeń.
2.18 Wymagania konstrukcyjne
Urządzenia sterujące, rejestrujące i monitory telewizyjnych systemów nadzoru powinny być zainstalowane
w chronionych pomieszczeniach alarmowego centrum odbiorczego. Umiejscowienie elementów sterujących
i monitorów w tych pomieszczeniach powinno uwzględniać zasady ergonomii. Powinny być ustawione
w sposób uniemo\
liwiający wgląd z zewnątrz w wyświetlane obrazy oraz aby nie występowały odbicia na
ekranach monitorów pochodzących od zewnętrznych z
ródeł światła.
Ponadto powinno się zapewnić:
- efektywną pracę operatorów przy obsłudze urządzeń wchodzących w skład systemu,
- zabezpieczenie urządzeń przed mechanicznymi uszkodzeniami,
- skuteczną ochronę przed osobami postronnymi, szczególnie urządzeń do zapisu obrazów
oraz nośników zapisanych obrazów.
Kamery zewnętrzne i urządzenia pomocnicze montowane na wysięgnikach lub masztach powinny
zapewniać stabilność mechaniczną, łatwy dostęp dla u\
ytkownika i konserwatorów.