Wybrane zakażenia pasożytnicze u człowieka.
Parazytologia to nauka o pasożytach i pasożytnictwie.
Pasożyty to organizmy wykorzystujące inne organizmy jako z
ródło pokarmu i
środowiska życia. Wniknięcie pasożyta do organizmu określa się jako inwazję w
odróżnieniu od zakażenia które dotyczy bakterii i wirusów
Wyróżniamy :
-pasożyty zewnętrzne
-pasożyty wewnętrzne
Pasożyty chorobotwórcze dla człowieka to;
-pierwotniaki - pełzak czerwonki, lamblia, rzęsistek pochwowy ,
-robaki płaskie -tasiemce
-robaki obłe- glista ludzka , owsik ludzki
PIERWOTNIAKI
Do najczęściej spotykanych pierwotniaków w Polsce należy lamblia .
Lamblia występuje w postaci trofozoitu i cysty . Trofozoit ma kształt
gruszkowaty. Cysta ma kształt owalny. Trofozoity rozmnażają się przez
podział podłużny, w cystach zachodzi podział jąder. Odżywianie odbywa
się poprzez osmozę.Ruch zapewniają wici. Cysty są wytwarzane w dolnym
odcinku jelita cienkiego. W wilgotnym kale cysty żyją do 3 tygodni, w
wodzie o temperaturze 18 stopni do miesiąca.Lamblioza jest chorobą
jelita cienkiego oraz dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego.Pasożyt
ten doprowadza do zmian zapalnych w dwunastnicy,jelicie cienkim oraz
pęcherzyku żółciowym.Zakażenia następują drogą pokarmową przez picie wody
i spożywanie pokarmów zakażonych cystami lamblii.
W dwunastnicy lamblie wydostają się z cyst i rozmnażają się .Przenosicielami
materiału zakaz
nego są muchy, myszy, szczury oraz zakażeni ludzie.
Chorzy skarżą się na:
-bóle w prawym podżebrzu
-nudności, wymioty
-zaparcia
TASIEMCE
To robaki płaskie ,które pasożytują w jelicie cienkim.
Tasiemiec nieuzbrojony- Gospodarzem ostatecznym jest człowiek u którego
w jelicie rozwija się dojrzała postać. Żywicielem jest bydło w którego ciele
usadawiaja się zarodki przeobrażające w larwę. Po zjedzeniu przez człowieka
zakażonego mięsa otoczka larwy zostaje strawiona w żołądku a główka pasożyta
dostaje się do jelita cienkiego, gdzie tasiemiec w ciagu 2- 3 miesięcy osiąga
dojrzałość. Zapłodnione jajeczka wraz z kałem są wydalane na zewnątrz i
stanowią z
ródło zakażenia dla bydła.
Tasiemiec uzbrojony- Człowiek zakaża się jedząc niedogotowane lub surowe
mięso świni lub dzika ż żywymi wągrami tasiemca Charakteryzuje się tym
że ma główkę zaopatrzoną w dwa wieńce haczyków, którymi przytwierdza
się do ściany jelit. Czasem gdy przy wstecznych ruchach robaczkowych jaja
dostana się do żołądka ich otoczka ulegnie rozpuszczeniu . Zarodki przebiją się
przez ściany naczyń , człowiek staje się ich pośrednim nosicielem i powstaje
stan określony mianem wągrzycy. Wągry mogą umiejscawiać się w różnych
narządach uszkadzając je.
Inne tasiemce to:
-bruzdogłowiec szeroki, rybi
- karłowaty
- bąblowcowy( nosicielem ostatecznym jest pies a człowiek pośrednim)
Objawy zakażenia tasiemcem są takie same. Dolegliwości zależą od stopnia
uszkodzenia błony śluzowej jelita.
- zaparcia, biegunki
- bóle głodowe brzucha
- zmiany skórne- pokrzywki
- anemia, awitaminozy,
Zakażenie włośniem krętym
Włośnie kręte występują w surowym mięsie świni lub dzika. Po zjedzeniu
mięsa z żywą otorbioną larwą  uwalniają się one z otoczki i w jelicie dokonują
zapłodnienia,po czym samce giną. Samice składają jajeczka w sąsiedztwie
naczyń chłonnych jelita cienkiego i też giną. Larwy przedostają się do
krwioobiegu i dostają do mięśni szkieletowych.
Objawy:
Obrzęki twarzy, powieki , żabie oczy
Bóle mięśniowe, silne
Zaburzenia neurologiczne
Reakcje alergiczne
Zakażenie owsikiem ludzkim
Owsiki to małe drobne robaki dla którego człowiek jest jedynym nosicielem.
Zakażenie pospolite szczególnie u dzieci. Robaki obojga płci żyją w jelicie
cienkim, samica składa jaja w zewnętrznej części odbytu . Jaja dzięki temu że
są lepkie przyczepiają się do bielizny oraz rąk nosiciela. Może dochodzić do
samozakażenia. Obecność owsików prowadzi do uporczywego świądu odbytu,
niedokrwistości, ogólnego wyczerpania , wzmożonej pobudliwości i utraty
łaknienia. W leczeniu obok środków farmakologicznych bardzo ważny jest
reżim sanitarny.
Zakażenie glistą ludzką
Jaja wraz z kałem dostają się do ziemi gdzie mogą wegetować do 1.5 roku.
Najczęściej dochodzi do zakażenia poprzez jedzenie surowych niemytych
lub niedomytych jarzyn, piciu nieprzegotowanej wody, braku higieny rąk.
Z połkniętych jaj w jelicie wykluwają się larwy które przedostają się do
naczyń krwionośnych, stamtąd do wątroby i krążenia płucnego. Rosnące larwy
rozrywają naczynia krwionośne płuc i przechodzą przez oskrzela i tchawicę
do przewodu pokarmowego. Po ponownym przedostaniu się do przewodu
pokarmowego rozwijają się w formie dojrzałych robaków. W zależności od
wędrówki robaka mogą powstawać objawy ze strony różnych narządów np.
zapalenie oskrzeli, kaszel.
Wykrywanie schorzeń pasożytniczych polega na badaniu kału w kierunku
pasożytów
Zapobieganie: higiena rąk, higiena osobista i higiena otoczenia, higiena
żywności i przygotowywanych posiłków, picie wody przegotowanej lub
przebadanej mikrobiologicznie,
Kupowanie mięsa w sprawdzonych punktach i właściwe przygotowanie(
pieczenie , gotowanie)L
Leczenie schorzeń pasożytniczych pod kontrolą lekarza.