Futura Edukacja 1/4
Rysunek zawodowy
Ustalenia normalizacyjne w rysunku technicznym określają najodpowiedniejsze, najbardziej
czytelne, najprostsze sposoby przedstawiania rysunkowych przedmiotów, sposoby ich
wymiarowania, właściwe uproszczenia rysunkowe, właściwe sposoby przedstawiania na
rysunkach oznaczeń rysunkowych. Centralnym organem administracji Państwowej w Polsce,
zajmującym się normalizacją, jest Polski Komitet Normalizacyjny, który jest jednym z
kilkudziesięciu komitetów normalizacyjnych krajów członkowskich zrzeszonych w
Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO (International Organization for
Standaryzation). W zależności od zastosowania wyróżnia się PN- polskie normy, BN- branżowe
normy, ZN- zakładowe normy.
Polskie Normy regulują zagadnienia o ogólnym znaczeniu dla gospodarki. Normy te ustanawia
PKN i obowiązują one powszechnie w całym kraju.
Normy Branżowe obowiązują w zakresie określonej branży lub dziedziny gospodarki. Normy
branżowe ustalane są przez właściwych ministrów.
Normy Zakładowe obowiązują w jednym lub kilku zakładach pracy a ustalają je dyrektorzy
zrzeszeń lub dyrektorzy zakładowi.
Przykładowe Polskie Normy dotyczące rysunku technicznego:
PN-76/N-01601
PN-80/N-01612
PN-74/7140-03
Rysunek techniczny - jest niezbędnym elementem dokumentacji technicznej wytworu techniki,
a dokładniej jest technicznym zapisem informacji konstrukcyjnych wszystkich elementów i
zespołów wytworu. Dokumentacja konstrukcyjna wytworu wraz z dokumentacją technologiczną
oraz instrukcjami czynności kontrolnych, transportowych, konserwacyjnych i naprawczych
stanowią pełna dokumentację techniczna wytworu. Bez tej dokumentacji niemożliwe jest
uruchomienie procesu produkcyjnego.
Rodzaje rysunków technicznych:
Odręczny szkic techniczny jest to rysunek odręczny, wykonany najczęściej na białym
papierze. Szkic techniczny służy do wstępnego zapisu informacji technicznej. Nie musi spełniać
wszystkich kryteriów rysunku technicznego. Najczęściej jest to rysunek nieskalowany.
Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire 09/06/2011 12:50:00
Futura Edukacja 2/4
Rysunek wykonawczy jest jednym z najważniejszych rysunków. Pozwala odtworzyć kształt
przedmiotu z wymiarami. Zawiera informacje na temat dokładności wykonania wytworu, rodzaju
materiału. Na rysunku wykonawczym znajdują się konieczne rzuty przedmiotu oraz wymagane
przekroje. Rysunek wykonawczy musi być wyposażony w tabelkę rysunkową. Musi ona oprócz
wielu koniecznych danych zawierać numer rysunku oraz wielkość podziałki. Numer rysunku
powinien być zgodny z numerem części na rysunku zestawieniowym.
Rysunek złożeniowy jest przedstawieniem wytworu w całości. Na rysunku muszą być
uwidocznione wszystkie części wytworu. W związku z tym w rysunkach złożeniowych stosuje się
rzutowanie aksonometryczne i przekroje. Wszystkie części wytworu muszą być ponumerowane i
opisane w tabelce rysunkowej.
Rysunek montażowy jak sama nazwa mówi pokazuje nam sposób montażu wytworu techniki.
Nie zawiera wymiarów wytworu (czasem zdarza się, że podane są wymiary gabarytowe).
Rysunek schematyczny przedstawia zasadę działania urządzenia. W rysunkach
schematycznych stosuje się daleko idące uproszczenia, a więc zawiera on symbolicznie
przedstawione elementy układu, które wchodzą w skład określonego systemu funkcjonalnego.
Do tej pory poznałeś rysunki schematyczne kinematyczne. W elektronice stosuje się rysunki
schematyczne elektroniczne. Rysunkami schematycznymi są też schematy blokowe.
Rodzaje i zastosowanie linii stosowanych w rysunku technicznym:
Linia ciągła gruba:
- widoczne krawędzie i wyraz
ne zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach,
- linie obramowania arkusza,
- zewnętrzny zarys tabliczki rysunkowej,
- krótkie kreski oznaczające końce płaszczyzny przekroju.
Linia ciągła cienka:
- linie wymiarowe
- pomocnicze linie wymiarowe,
- kreskowanie przekrojów.
Linia punktowa cienka:
- osie symetrii
Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire 09/06/2011 12:50:00
Futura Edukacja 3/4
- ślady płaszczyzn symetrii.
Linia falista cienka:
- linie urwania i przerwania przedmiotów
- linie ograniczające przekroje cząstkowe.
Przykład tabeli rysunkowej:
Rys. 1. Rozmieszczenie i wymiary komórek tabeli rysunkowej
Do przedstawienia kształtów przedmiotów w sposób poglądowy (perspektywiczny), w jednym
rzucie, służą w rysunku technicznym rzuty aksonometryczne. Wyróżniamy następujące rodzaje
rzutów aksonometrycznych:
-izometrię,
-dimetrię ukośną,
-dimetrię prostokątną.
Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire 09/06/2011 12:50:00
Futura Edukacja 4/4
Rys. 2. Rysunek sześcianu wykonany w standardzie dimetrii ukośnej
Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire 09/06/2011 12:50:00