Kochałem najlichsze źdźbło trawy i człeka co z losem się zmaga" - czy ten cytat można uznać za motto twórczości Jana Kasprowicza ?











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Młoda
Polska >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Kochałem najlichsze
źdźbło trawy i człeka co z losem się zmaga" - czy ten
cytat można uznać za motto twórczości Jana Kasprowicza
?










kategoria:   J.polski
zakres:   Młoda Polska
dodano:   1999-08-17




By odpowiedzieć na
zadane w temacie pytanie i by lepiej zrozumieć wiersze Jana
Kasprowicza należy bliżej przyjrzeć się jego życiu. Jest to
niezwykle istotne ze względu na częste zmiany w sposobie pojmowania
poezji i świata przez autora "Hymnów". Kasprowicz urodził
się w rodzinie chłopskiej na Kujawach w roku 1860. Ojciec poety był
analfabetą, dlatego największym autorytetem intelektualnym w
rodzinie młodego Kasprowicza była jego matka. W wieku dziewięciu lat
chłopcu udało się dostać do inowrocławskiego gimnazjum. Później
studiował na uniwersytetach w Lipsku i Krakowie. Był aresztowany
przez pruską policję za działalność socjalistyczną, później wyjechał
i zamieszkał we Lwowie. Tam był członkiem redakcji i wydał mnóstwo
książek. Doceniany stopniowo w świecie literackim doktoryzował się
na uniwersytecie lwowskim. W roku 1906 na dwa lata wyjechał do
Poronina. Powróciwszy do Lwowa objął katedrę literatury
porównawczej. Po swym rektoracie ze względu na stan zdrowia wrócił
do "ukochanego" Poronina. W 1923 r. zamieszkał w Harendzie. W rok
później objawiła się nagłymi atakami choroba i Kasprowicz zmarł w
1926r. Najwcześniejsze wiersze Kasprowicza pochodzą z okresu
gimnazjalnego. Są one próbą wytrwałego naśladowania polskiej poezji
romantycznej. Należy zaznaczyć, że poeta wtedy jeszcze nie poruszał
tematyki chłopskiej. Jego osobowość się dopiero kształtowała i było
za wcześnie na sięgnięcie do doświadczeń własnej młodości.
Dopiero w czasie studiów w Lipsku powstają utwory, w których
widać pewien indywidualizm. Widać, że na Kasprowicza wpłynęły
tendencje ówczesnej epoki. Poeta zaczyna pisać wiersze
naturalistyczne. Powstaje cykl "Obrazki natury". Oto fragment
jednego z wierszy tego cyklu, pod tytułem: "W chałupie": Na
stole, w łyżce blaszanej Podpartej cegły odłamem,
Pali się knotek, zasycan Kawałkiem świeżej okrasy
I rzuca mgławe światełko W mrok zadymionej izdebki
Wiersz ten wręcz promieniuje naturalizmem, a właściwie
naturalistyczną opisowością. Jak wszystkie tego typu utwory, ten
także miał wstrząsnąć czytelnikiem. Kasprowicz pokazał niezwykle
szczegółowo wygląd nędznej chłopskiej chaty i jej mieszkańców.
W tym okresie powstaje ponadto cykl sonetów "Z chałupy".
Kasprowicz zaczyna zastanawiać się w nich nad wsią i jej
mieszkańcami, nad ich losem i niedolą. W każdym sonecie pokazuje
inną chatę chłopską, inną rodzinę, inny problem: "Miała
rolę, spredali jej rolę - Były czasy gradu i posuchy,
Kubę dawno zamknął grób już głuchy, A skąd płacić,
gdy pustki w stodole? (...)" "Leży chory dwa miesiące
blisko, Rwanie w krzyżach, ból piersi, ograszka -
Nie pomoże ni piasek, ni kaszka (...)" W ten sposób
zaczyna traktować niedolę jednostki jako problem dotyczący ogółu
społeczeństwa wiejskiego. Kasprowicz w tym okresie traktuje swoją
poezję jako działalność społeczną, jakże sprzeczną z ideami tamtej
epoki. W jego twórczości następuje przełom modernistyczny.
Zaczyna się od stopniowego przesuwania w stronę symboliki i
metafizyki. Wyrazem prawdziwie modernistycznych wartości jest tomik
"Krzak dzikiej róży". W sonetach tych powtarzają się dwa motywy -
pąsowej róży i próchniejącej limby. Mają one sens symboliczny. Są
refleksją na temat życia, przemijania, śmierci. Można powiedzieć, że
jest to poezja tęsknoty do siły przyrody, a także zrozumienia, że
istota bytu polega na przeplataniu się życia i śmierci. Śmiało,
można stwierdzić, że Kasprowicz przechodząc na stronę" modernistów
nie przestał kochać najlichszego źdźbła trawy i człeka, co z losem
się zmaga". Następnym przełomem w twórczości mistrza były
"Hymny". Kasprowicz podjął w nich problem zatracania znaczenia
wartości duchowych pod wpływem rozwoju cywilizacyjnego. Poeta podjął
wielkie wyzwanie. Rozpoczął rozważania nad miejscem człowieka i
poety w świecie. Zaczął się zastanawiać głębiej nad życiem ludzkim,
istnieniem absolutu i władzą Bożą nad wartościami duchowymi. W
hymnie Dies Irae" podmiot liryczny przyjmując postawę prometejską,
podobnie jak Konrad z Dziadów", wadzi się ze Stwórcą, w imię
skazanej na zagładę, oszalałej ze strachu przed dniem gniewu Bożego
ludzkości. Kochający człowieka Kasprowicz zadaje pytanie: Dlaczego
człowiek ma być skazany za coś, co Bóg wpisał w istotę świata ? Cykl
jest przepełniony różnorakimi pesymistycznymi postawami
filozoficznymi, od dekadentyzmu, poprzez katastrofizm do
shopenhaueryzmu. W kolejnym etapie twórczości Kasprowicza to
właśnie przyroda tatrzańska stanie się lekiem na jego wewnętrzne
bolączki. Powraca on na jej łono z pesymistycznej otchłani. Wtedy to
przestaje się "wadzić się z Bogiem" i wprowadza do swojego życia
ideowe akcenty franciszkańskie. Jednym z nich jest pogodzenie się ze
światem, które wynika jakby ze zrozumienia przyrody i ludowej
mądrości tych, którzy z nią obcują. Wyraża podziw dla piękna
przyrody, której spokój skłania do refleksji nad sensem ludzkiej
egzystencji. Przyroda uspokaja, uczy życiowej mądrości. To naturalne
piękno dane przez Boga jest symbolem trwałości, a także przemijania
i odradzania się. Kasprowicz głosi miłość dla natury, szacunek dla
chłopa i jego mądrości. Mądrości, którą posiada tylko ten, który
żyje w najbliższym kontakcie z naturą. Postawę franciszkańska
znajduje wierne odzwierciedlenie w wierszach "Nie ma tu nic
szczególnego" i "Przeprosiny Boga". Jak rozumieć tytułowy
cytat "Bom kochał najlichsze ?d?bło "? Można go rozumieć na bardzo
wiele sposobów. Nie ulega wątpliwości, że Kasprowicz chciał w ten
sposób coś wytłumaczyć. Nie trudno dociec co. Po pierwsze:
własne postępowanie. Wyjechał z Lwowa do Poronina i na Harendę. Ten
cytat mówi dlaczego to zrobił. Pokochał wieś, prostych ludzi,
przyrodę i mimo wysokiego stanowiska na uniwersytecie lwowskim
postanowił dokonać żywota jak najbliżej natury: na wsi. Po
drugie: chciał wytłumaczyć przesłanie swoich wierszy. Poeta przez
całe życie poszukiwał myśli i ideałów, które gotów by był uważać za
właściwe. Jego poezja ewoluowała poprzez naturalizm, modernizm,
dekadentyzm, by powrócić do symbolicznej harmonii z naturą. Zauważyć
należy, że przez cały czas w tle wszystkich wierszy pojawiał się
prosty, ubogi człowiek, a także trawa, drzewa, słowem - matka
Ziemia. Kasprowicz nie mógł się od niej uwolnić. Natura stanowiła
tło wesołych i smutnych wierszy, była wiecznym motywem, który
stanowił podporę istoty wiersza. Dlaczego szukał zgody z
przyrodą we wszystkich wierszach? Odpowiedz jest prosta: bo kochał
najlichsze źdźbło trawy". Dlaczego był przez cały czas
pocieszycielem biednych i skrzywdzonych przez los? Bo kochał człeka
co z losem się zmaga. Pozostaje na marginesie jeszcze jedno pytanie:
Dlaczego kochał przyrodę i prostego, najbliższego jej człowieka?
Tego możemy się tylko domyślać. Może zatęsknił do nich, gdyż razem z
nimi się wychował, a może dotarł do nich dzięki licznym
przemyśleniom i poznawaniu literatury światowej. Uważam, że
cytat ten w pełni można uznać za motto twórczości Kasprowicza. Nie
da się ukryć że, motyw przyrody i chłopa przewija przez wszystkie
jego wiersze. Co by było gdyby o nich zapomniał i zagłębił się w
dekadentyzm, modernizm, katastrofizm bez oparcia na naturze? Może
nie potrafiłby nic wielkiego napisać, a może wręcz przeciwnie:
uwolniłby się z więzów i zagłębiłby się po uszy w nirwanie
poszukując istoty bytu. Jedno jest pewne natura i człowiek prosty to
tematy najbliższe sercu Kasprowicza .







Autor: Nieznany

Ocena : 6 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000