KALENDARIUM PRAC OGRODNICZYCH - STYCZEŃ
Choć dni już coraz dÅ‚uższe, styczeÅ„ jest dla Polaków jednym z najzimniejszych miesiÄ™cy roku. Åšrednia temperatura waha siÄ™ od -4,8°C w Polsce północno-wschodniej do -0,6°C w niektórych miejscowoÅ›ciach nadmorskich. W górach temperatury Å›rednie sÄ… oczywiÅ›cie niższe. MiesiÄ…c ten wyróżnia siÄ™ także zazwyczaj dużą sumÄ… opadów. Mimo chÅ‚odów i obfitych opadów nasz klimat jest jednak Å‚agodniejszy niż klimat dalekiej północy, dlatego wÅ‚aÅ›nie teraz można zaobserwować przybywajÄ…ce z tamtych rejonów ptaki, min. gile, jemioÅ‚uszki i myszoÅ‚owy wÅ‚ochate. Dla roÅ›lin jest to okres peÅ‚nego spoczynku, choć mimo to na wielu drzewach i krzewach liÅ›ciastych można zobaczyć pÄ…ki, z których wiosnÄ… rozwinÄ… siÄ™ liÅ›cie i kwiaty. Dla miÅ‚oÅ›ników ogrodnictwa to przede wszystkim poczÄ…tek okresu ciÄ™cia drzew w sadzie, doglÄ…dania zimujÄ…cych roÅ›lin, przygotowaÅ„ do nastÄ™pnego sezonu i planowania wiosennych nasadzeÅ„. Już niebawem w sklepach ogrodniczych bÄ™dzie można kupować nasiona:)
* sad
* warzywnik
* ogród ozdobny
* kwiaty w domu, balkony i tarasy
* trawnik
Sad:
* styczeń uchodzi za najzimniejszy miesiąc naszej zimy, zatem już na początku miesiąca wykonujemy bielenie pni drzew owocowych, zapobiegnie to powstawaniu uszkodzeń mrozowych kory, ran zgorzelinowych i pęknięć pni, jeżeli wapno zostanie zmyte, zabieg bielenia powtarzamy,
* przy dużych mrozach sprawdzamy temperaturę w pomieszczeniach, w których przechowujemy owoce, ujemne temperatury zaszkodzą przechowywanym owocom, pamiętaj także aby usuwać owoce gnijące, toksyny wydzielane przez grzyby powodujące gnicie owoców są niebezpieczne dla naszego zdrowia, dlatego też nadgniłe owoce wyrzuć i nie spożywaj nawet ich "zdrowych" części,
* w pierwszej poÅ‚owie miesiÄ…ca tniemy i przechowujemy w odpowiednich warunkach pÄ™dy jednoroczne, przeznaczone na zrazy do szczepienia wiosennego, pÄ™dy do szczepienia powinny być dobrze zdrewniaÅ‚e, zdrowe i wyroÅ›niÄ™te (dÅ‚ugoÅ›ci 60 cm i Å›rednicy nie mniejszej iż 5 mm), przechowujemy je do wiosny w chÅ‚odnej piwnicy (w temperaturze okoÅ‚o 2°C), najlepiej powiÄ…zać je w pÄ™czki, zaetykietować i przesypać wilgotnym piaskiem lub trocinami,
* w bezmroźne dni możemy rozpocząć cięcie drzew i krzewów owocowych, wczesne rozpoczęcie cięć jest szczególnie ważne przy dużej ilości drzew,
* przycinamy winorośl pnącą się przy murze, najlepszy wzrost osiągniemy zostawiając każdego roku tylko po dwa nowe pędy, jeden z prawej, a drugi z lewej strony pędu głównego,
* jeśli jeszcze nie zabezpieczyłeś drzew w sadzie przed zającami, to koniecznie trzeba to zrobić, osłony pni można wykonać ze słomy, kartonu lub kupić gotową osłonkę w sklepie ogrodniczym, pień oraz nasadę konarów dokładnie otocz jednym z wybranych materiałów i przywiąż przy pomocy sznurka (izolacja musi otaczać cały pień i mocno się trzymać), jeżeli kupiłeś gotowe osłonki w sklepie to nie będą one wymagać dodatkowego mocowania,
* w tym miesiącu nie przeprowadza się ważnych zabiegów ochrony przed chorobami i szkodnikami roślin sadowniczych, większość szkodników pozostaje jeszcze w kryjówkach zimowych na pniach i konarach, w gniazdach zimowych i złożach jaj, warto jednak nieco się rozejrzeć - możesz dostrzec min. jaja przędziorka owocowca (rozpoznać je można po czerwonej barwie i kulistym kształcie) oraz charakterystyczne pierścienie, niby-narośla owinięte wokół pędów lub gałęzi, tworzone przez pierścienicę nadrzewkę, znalezione gniazda zimowe oraz złoża jaj szkodników warto usunąć z drzew, szczególnie jeśli jest ich dużo,
Warzywnik:
* warzywa korzeniowe (marchew, pasternak, skorzonerÄ™) możemy przechowywać w piwnicy przesypane piaskiem lub ziemiÄ… okrywowÄ…, aby nie dopuÅ›cić do wiÄ™dniÄ™cia warzyw, piasek lub ziemiÄ™ lekko zwilżamy, temperatura w pomieszczeniu przechowalniczym nie powinna przekroczyć 4°C (w wyższej temperaturze warzywa zacznÄ… gnić), dlatego warto je regularnie wietrzyć, a gnijÄ…ce egzemplarze usuwać,
* na działce przy ładnej pogodzie można zebrać liście zimującego jarmużu i pietruszki naciowej,
* warto również sprawdzić stan miejsc przygotowanych pod lokalizację rozsadnika i tuneli foliowych, jeżeli spodziewamy się nadejścia silnych mrozów, glebę warto zabezpieczyć przed przemarznięciem rozsypując na niej rozdrobnioną słomę lub liście,
* w domu na słonecznym parapecie możemy postawić pojemniki z posadzoną cebulą średniej wielkości do pędzenia na szczypior, cebulę do pędzenia zakop w ziemi na około 2/3 wysokości (ponad ziemię ma wystawać 1/3 lub cebuli), ziemię regularnie podlewaj, żeby nie wysychała,
Ogród ozdobny:
* pamiętajmy o ochronie roślin przed słońcem i wiatrem, oraz nagłymi zmianami temperatury - wrażliwe rośliny wiecznie zielone okrywamy jutowymi workami lub matami, jeżeli roślin nie przykrywa śnieg, możemy użyć materiału do ściółkowania - zobacz szczegóły,
* jeżeli wystąpiły obfite opady śniegu, jego nadmiar otrzepujemy z gałęzi roślin iglastych, gdyż pod wpływem nadmiernego obciążenia gałęzie mogą się połamać,
* jeżeli nie ma Å›niegu, w dni kiedy temperatura wzrasta powyżej 0°C dobrze jest podlać roÅ›liny zimozielone, zwÅ‚aszcza te rosnÄ…ce w pojemnikach, w ten sposób zabezpieczysz je przed wysychaniem,
* kwitnÄ…cym zimÄ… roÅ›linom wrzosowiskowym należy zapewnić wystarczajÄ…cÄ… ilość wilgoci, nie należy ich jednak podlewać w dni kiedy temperatura spada poniżej 0°C,
* w styczniu można pozyskiwać sadzonki zdrewniaÅ‚e z krzewów liÅ›ciastych zrzucajÄ…cych liÅ›cie na zimÄ™ (ale uwaga - nie można tego robić w czasie silnych mrozów!), sadzonki pobiera siÄ™ z jednorocznych dostatecznie zdrewniaÅ‚ych pÄ™dów a nastÄ™pnie przechowuje w wilgotnym piasku w chÅ‚odnej piwnicy w temperaturze nieco powyżej 0°C.
* pamiętajmy aby doglądać cebule, kłącza i bulwy kwiatowe które przechowujemy przez zimę w zamkniętym pomieszczeniu, egzemplarze z widocznymi porażeniami przez choroby grzybowe usuwamy aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji,
* ponieważ w tym okresie wykonuje się znikomą ilość prac w ogrodzie, warto zacząć planować prace na nadchodzący sezon, jeżeli chcemy coś zmienić w naszym ogrodzie lub na działce, warto poeksperymentować z programami komputerowymi do projektowania ogrodów,
Kwiaty w domu, balkony i tarasy:
* rośliny pokojowe kwitnące zimą, takie jak azalie czy cyklameny, wymagają obecnie starannej pielęgnacji, regularnego podlewania i lekkiego nawożenia, uważajmy jednak na begonie, które są podatne na mączniaka i nawet jeśli stoją w ciepłym i suchym pokoju, nie należy ich nadmiernie podlewać!
* pozostałe rośliny podlewamy w styczniu bardzo umiarkowanie, nie można jednak tak przesuszyć ziemi, aby stała się podobna do popiołu, do podlewania używajmy wody o temperaturze pokojowej (woda nalana prosto z kranu może być zbyt zimna, warto zatem aby przez jakiś czas się odstała),
* większość roślin co pewien czas (co 2 tygodnie) koniecznie trzeba myć letnią wodą lub lekko spryskiwać, trzeba też usuwać zasychające lub zwiędłe liście, gdyż w tym okresie rośliny są dość często atakowane przez choroby i szkodniki,
* ponieważ styczeń jest u nas miesiącem najzimniejszym, należy odpowiednio regulować temperaturę w mieszkaniu, w razie bardzo silnych mrozów zdejmujemy rośliny z parapetów okiennych lub przynajmniej odsuwamy je od szyb, mieszkanie najlepiej wietrzyć w południe, kiedy jest najcieplej, delikatniejsze rośliny na ten czas wynosimy do innego pokoju albo odstawiamy jak najdalej od otwieranego okna,
* rośliny uprawiane w domu, które przedwcześnie wypuściły pędy, przycinamy i umieszczamy w innym pomieszczeniu,
* pod koniec miesiąca niektóre rośliny możemy już rozmnażać przez sadzonkowanie (np. mirt i fuksję) oraz wysiewać nasiona szparaga, cytryn i pomarańczy,
* jeśli dysponujemy kwitnącą zimą begonią o wielu liściach i kwiatach, możemy spróbować rozmnożyć ją z sadzonek liściowych. W tym celu zdrowy, soczysto zielony, w pełni wykształcony liść z krótkim kawałkiem ogonka wtykamy w piaszczystą ziemię kwiatową lub torf, należy zapewnić warunki cieplarniane i wysoką wilgotność powietrza, gdy pojawi się młoda roślina należy zapewnić jej stanowisko jasne i niezbyt ciepłe,
Trawnik:
* w tym okresie nie wykonujemy żadnych prac przy trawniku, pamiętajmy jednak aby nie deptać pokrytego śniegiem trawnika, gdyż w tych miejscach trawa będzie gniła i ciężko będzie ją zregenerować w czasie sezonu wegetacyjnego.