Elektronik - Rzeszów 2011-10-02
Kody liczbowe
2
Komputer jest urządzeniem służącym do przetwarzania informacji.
Kody liczbowe
Informacją są liczby, ale także inne obiekty, takie jak litery, wartości
logiczne, obrazy itp. Ponieważ komputer jest urządzeniem
zbudowanym z układów cyfrowych to, jak powiedziano,
K L A S A 1
każda informacja przetwarzana przez niego musi być
T E M A T : N R 1 8
reprezentowana za pomocą dwóch stanów - wysokiego i niskiego.
Duża część tej informacji to liczby, stąd przyjęło się nazywać te
stany jedynką i zerem (1 i 0). Możemy zatem stwierdzić, że
wszelka informacja w komputerze musi występować w postaci
zerojedynkowej, czyli binarnej. Potrzebne są więc także reguły
przekształcania różnych postaci informacji na informację binarną .
Proces przekształcania jednego rodzaju postaci informacji na inną
postać nazywamy kodowaniem.
ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02
Definicja Kodowanie
3 4
Zgodnie z rysunkiem litera A będzie reprezentowana przez słowo
Kodowaniem nazywamy przyporządkowanie poszczególnym
Kodowaniem nazywamy przyporządkowanie poszczególnym
kodowe (w skrócie kod) 111, litera B przez 010, a litera C przez 001
obiektom zbioru kodowanego odpowiadających im elementów
obiektom zbioru kodowanego odpowiadających im elementów
lub 100. Fakt, że literze C odpowiadają dwa słowa kodowe, nie
zwanych słowami kodowymi, przy czym każdemu słowu
zwanych słowami kodowymi, przy czym każdemu słowu
przeszkadza w poprawnym przetwarzaniu informacji, aczkolwiek
kodowemu musi odpowiadać dokładnie jeden element
kodowemu musi odpowiadać dokładnie jeden element stanowi pewne utrudnienie procesu kodowania. Sytuacja odwrotna,
gdy jedno słowo kodowe odpowiadałoby dwóm literom (na przykład
kodowany.
kodowany.
A - 001 i B - 001), byłaby niedopuszczalna. Jeżeli w procesie
przetwarzania informacji otrzymalibyśmy jako wynik kod 001, nie
Zbiorem kodowanym może być zbiór
bylibyśmy w stanie określić przy dekodowaniu, czy odpowiada on
dowolnych obiektów, przykładowo liter, i
literze A, czy B. Sposób określenia kodu, czyli procesu kodowania,
symboli graficznych czy np. stanów
logicznych. Proces kodowania poglądowo może być różnoraki. Może to być opis słowny, wzór, tabela
przedstawiony jest na rysunku obok.
przekodowująca lub każdy inny sposób zapewniający spełnienie
warunków podanych w definicji.
ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02
Kody liczbowe Przykłady kodów liczbowych
5 6
Kodem liczbowym nazywamy taki kod, który liczbom
Informacja kodowana w komputerze jest bardzo różnorodna.
dowolnego systemu będzie przyporządkowywał słowa kodowe
Mogą to być teksty (czyli ciągi znaków), polecenia do
w postaci zerojedynkowej.
wykonania przez komputer (na przykład instrukcje dla
procesora), wartości logiczne czy też liczby. W naszym temacie
Przykład
będziemy mówić o tak zwanych kodach liczbowych.
Naturalny kod binarny (NKB)
Definicja
Jeżeli dowolnej liczbie dziesiętnej przyporządkujemy
odpowiadającą jej liczbę binarną, to otrzymamy naturalny
kod binarny (NKB).
ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02
1
Elektronik - Rzeszów 2011-10-02
Przykłady kodów liczbowych Kod prosty BCD
7 8
Sposób konstruowania słowa kodowego w kodzie prostym BCD jest następujący:
Kilka przykładowych wartości liczb kodowanych i odpowiadających im słów
1. Każdej cyfrze dziesiętnej przyporządkowujemy czterocyfrową liczbę
kodowych (przy założeniu długości słów kodowych równej 4 zawiera tabela dwójkową (zwaną tetradą) w kodzie NKB (gdyby zamiast słów kodu NKB
został użyty inny kod, np. Graya, wówczas otrzymalibyśmy kod BCD Graya).
poniżej.
Przyporządkowanie to przedstawione jest w tabeli poniżej.
2. Słowo kodowe w kodzie prostym BCD odpowiadające danej liczbie
otrzymujemy, zapisując każdą cyfrę tej liczby w postaci czwórki cyfr
binarnych, zgodnie z tabelą.
BCD (ang. Binary-Coded Decimal czyli dziesiętny zakodowany dwójkowo)
 sposób zapisu liczb polegający na zakodowaniu kolejnych cyfr
dziesiętnych liczby dwójkowo przy użyciu czterech bitów stosowany w
elektronice i informatyce.
ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02
Przykład y
ródło:
9 10
Przykład
Znalez
ć słowa kodu prostego BCD odpowiadające liczbom 463D i 67D
Rozwiązanie 1. Urządzenia techniki komputerowej, Jak działa komputer 
Jeśli zapiszemy każdą cyfrę liczby w postaci tetrady NKB, otrzymamy: Wojtuszewicz Krzysztof
2. Podstawy elektroniki cyfrowej  Józef Kalisz
463D =0100 0110 0011 BCD
47D =0100 0111BCD
ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-10-02
2