CHIRURGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
dr n. wet. Beata Degórska
Katedra Chorób Małych Zwierząt z Kliniką Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie
Zwichnięcie rzepki
u psów małych ras
Patellar luxation in small breed dogs
Wśród różnych problemów ortopedycz- e. rotacja kości piszczelowej;
nych psów małych ras zwichnięcie rzep- f. koślawość lub szpotawość kości
Streszczenie
ki diagnozowane jest dość powszech- udowej lub piszczelowej prowadzące
Zwichnięcie rzepki u psów małych ras jest
nie. Są rasy, których problem ten dotyka do załamania osi długiej kończyny
powszechnie spotykanym problemem
szczególnie często, np.: yorkshire ter- (1, 2, 3, 4, 5).
ortopedycznym. Najczęściej diagnozu-
je się wrodzone zwichnięcie, na stronę rier, papillion, mops, ratler, chihuahua, Scharakteryzowano 4 stopnie zwich-
przyśrodkową. Wyróżnia się 4 stopnie
maltańczyk itp. W etiologii zwichnięć nięć rzepki (3, 4). Podział według Sin-
zwichnięć rzepki. Leczenie najczęściej
u psów małych czynniki dziedziczne gletona porządkuje problem w nastę-
jest operacyjne.
przeważają nad urazowymi. W literatu- pujący sposób:
rze z tego zakresu zwichnięcie wrodzo- 1. Stopień pierwszy: rzepka posado-
SÅ‚owa kluczowe
ne nazywane bywa także nawykowym. wiona jest w bloczku kości udowej,
zwichnięcie rzepki, pies, leczenie
W obrazie klinicznym przeważa zwich- choć z użyciem niewielkiej siły,
chirurgiczne
nięcie na stronę przyśrodkową i pro- przy wyprostowanym stawie kola-
Abstract
blem ten stwierdza się w 75-80% przy- nowym możliwe jest jej zwichnięcie.
Patellar luxation is a very common ortho-
padków. W pozostałych rzepka ulega Przy zgięciu stawu kolanowego lub
paedic problem in small breed dogs. The
zwichnięciu na stronę boczną. U 20-25% ustąpieniu siły działającej na nią
most common diagnosis is congenital,
psów problem jest obustronny. U nie- samoistnie wraca na swoje miejsce.
medial luxation. Four grades of patellar
których psów problemowi z rzepką to- Guzowatość kości piszczelowej jest
luxation are distinguished and surgery
warzyszy uszkodzenie więzadła krzy- nieprzemieszczona, bloczek kości
is a standard treatment
żowego przedniego. Szczególnie często udowej jest niezmieniony. Występuje
Keywords
dotyczy to psów w średnim wieku, u któ- okazjonalna kulawizna.
patellar luxation, dog, surgery
rych wcześniej występowało zwichnięcie 2. Stopień drugi: rzepka łatwiej zsuwa
rzepki 1-2 stopnia (1, 2, 3). się z bloczka niż w przypadku stop-
Rzepka jest trzeszczką znajdującą się nia pierwszego, szczególnie przy
w rozścięgnie mięśnia czworogłowego, zgięciu i skręcaniu stawu skokowego.
którego przyczep dalszy umocowany Guzowatość kości piszczelowej jest
jest na guzowatości kości piszczelowej. nieznacznie przemieszczona wzglę-
Dla prawidłowego i stabilnego posado- dem osi długiej kości. Występuje
wienia rzepki w bloczku kości udowej zmienna kulawizna. Psy ze stopniem
spełnionych musi być kilka warunków. drugim nie wykazują większych
Czynnikami sprzyjającymi zwichnię- problemów w poruszaniu się, choć
ciu rzepki sÄ…: z biegiem czasu wskutek zsuwania
a. nieprawidłowe położenie guzowatości się rzepki przez krawędz
grzebie-
kości piszczelowej z przesunięciem jej nia kłykcia kości udowej dochodzi
w kierunku przyśrodkowym lub bocz- do uszkodzeń chrząstki stawowej.
nym względem osi długiej kończyny; 3. Stopień trzeci: rzepka zwichnięta jest
b. nieprawidłowo wykształcony bloczek trwale. Towarzyszą temu skręcenie
kości udowej (skośny względem osi kości piszczelowej oraz przesunię-
długiej kończyny); cie guzowatości kości piszczelowej
c. nieprawidÅ‚owo wyksztaÅ‚cone grzebie- o 30-60° w stosunku do pÅ‚aszczyzny
nie bloczka kości udowej; strzałkowej. Kulawizna charakteryzuje
d. nieprawidłowa głębokość bloczka się unoszeniem kończyny w czasie
kości udowej, jego płytkość, brak ruchu. Przy zginaniu i prostowaniu
bloczka lub nawet wypukłość; stawu kolanowego obserwuje się
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
80
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE CHIRURGIA
odwodzenie i przywodzenie stawu Kluczowe jest omacywanie stawu kola- kulawizna trwała. W przypadku obu-
skokowego. Bloczek koÅ›ci udowej jest nowego u psa stojÄ…cego lub leżącego stronnego zwichniÄ™cia 4° zwierzÄ™ nie
płytki i spłaszczony. na boku. W niektórych przypadkach ko- jest w stanie poruszać się prawidłowo.
4. Stopień czwarty: zmiany są silniej nieczne jest badanie pacjenta w sedacji, Czasem przenosi ciężar ciała ku przo-
wyrażone niż w stopniu trzecim szczególnie u psów, u których stwierdza dowi, odciążając kończyny miedniczne.
 rzepka zwichniÄ™ta jest trwale, siÄ™ zwichniÄ™cie rzepki 1°, które w cza- U niektórych pacjentów obserwowane
guzowatość kości piszczelowej sie badania są spięte i trudne w ocenie. są poważne zaburzenia ruchu, niekiedy
przesuniÄ™ta jest o 60-90° w stosunku Badaniem przez omacywanie ocenia sugerujÄ…ce zaburzenia o podÅ‚ożu neu-
do płaszczyzny strzałkowej. Kończy- się zakres pracy stawu kolanowego, ob- rologicznym.
na bywa nieobarczana lub, w przy- rys stawu kolanowego, położenie rzep- Badanie radiologiczne do oceny stop-
padku zwichnięcia obustronnego, ki w stosunku do bloczka kości udowej, nia zwichnięcia rzepki nie jest koniecz-
obserwuje się trwałe zgięcie stawów możliwość jej przemieszczania na stro- ne, ale niezbędne do wykluczenia in-
kolanowych w czasie ruchu. Bloczek nę boczną lub przyśrodkową, położenie nych zmian dotyczących kośćca.
kości udowej jest płytki, płaski lub guzowatości kości piszczelowej, ewentu- Wrodzone zwichnięcie rzepki nie
nawet wypukły. alną wyczuwalną krepitację oraz stopień sprawia dolegliwości bólowych pa-
Klinicznie wśród psów, u których wy- rotacji kości piszczelowej. W przypad- cjentowi, stąd też rozpoznanie bywa
stÄ™puje zwichniÄ™cie rzepki, można wy- ku zwichniÄ™cia 4° palpacyjne zlokalizo- stawiane niejako  przy okazji wizyty
różnić 4 grupy pacjentów: wanie rzepki może nastręczać pewien właściciela ze zwierzęciem. Ze wzglę-
1. bardzo młode szczenięta, u których kłopot ze względu na znaczne zmiany du na brak dolegliwości bólowych wła-
przy pierwszych próbach samodziel- anatomiczne stawu kolanowego. Odpro- ściciele niejednokrotnie zwlekają z de-
nego poruszania się obserwuje się wadzenie jej do bloczka kości udowej cyzją o leczeniu operacyjnym.
nieprawidłowości w ruchu; zazwy- nawet z użyciem siły nie jest możliwe. W rozpoznaniu różnicowym należy
czaj u tych szczeniąt diagnozuje się Zakres wyprostowania stawu kolanowe- uwzględnić zapalenie stawu, zaburze-
3-4° zwichniÄ™cia rzepki; go bywa niepeÅ‚ny u zwierzÄ…t, u których nia neurologiczne, zÅ‚amania, inne za-
2. mÅ‚ode i dorosÅ‚e zwierzÄ™ta, u których 3° i 4° zwichniÄ™cia wiąże siÄ™ ze zmiana- burzenia ortopedyczne (1-3).
obserwowane są od początku pewne mi w tkankach miękkich. Wskazana jest
nieprawidłowości w poruszaniu się; ocena stabilności stawu kolanowego pod Leczenie
rzepka zazwyczaj jest zwichnięta kątem uszkodzenia więzadła krzyżowe- Leczenie zwichnięć rzepki jest możli-
w 2° i 3°; go przedniego oraz ocena stanu stawów we jedynie metodÄ… operacyjnÄ…. U psów
3. starsze psy, u których wystąpiła na- biodrowych (1-7). małych ras wskazania do takiego postę-
gÅ‚a kulawizna; zazwyczaj sÄ… to psy W badaniu w ruchu w 1° i 2° zwich- powania dotyczÄ… dwóch grup:
z 1° lub 2° zwichniÄ™cia rzepki, u któ- nięć rzepki widoczna jest niesymetrycz- 1. szczeniÄ…t ze zwichniÄ™ciem 3° i 4° 
rych wtórnie do problemów z rzepką ność pracy kończyn miednicznych, im wcześniej podejmie się leczenie
stwierdza się uszkodzenie więzadła czasem unoszenie chorej kończyny u tych pacjentów, tym szanse na za-
krzyżowego przedniego, uszkodze- miednicznej  co któryś krok, a następ- pobieżenie przykurczom mięśni
nie łąkotki lub zmiany o charakterze nie stawianie jej na podłożu. Pogłębie- i zmianom w tkankach miękkich
zwyrodnieniowym; nie objawów obserwowane jest, kiedy są większe; optymalnym okresem jest
4. zwierzęta bez objawów klinicz- zwierzę przybiera na masie ciała lub wiek między 3. i 4. miesiącem życia
nych; rzepka zazwyczaj zwichnięta gdy dochodzi do pojawienia się ubyt- (ryc. 1, s. 82);
w 1° lub 2° (3). ków chrzÄ…stki w stawie kolanowym. 2. psów o Å›redniej i dużej masie ciaÅ‚a,
Rozpoznanie choroby możliwe jest W 3° i 4° zwichniÄ™cia rzepki zakres zanim pojawiÄ… siÄ™ zmiany wsteczne
na podstawie badania narzÄ…du ruchu, prostowania stawu kolanowego bywa dotyczÄ…ce chrzÄ…stki stawu oraz blocz-
poprzedzonego starannym wywiadem. niepeÅ‚ny, a zwichniÄ™ciu 4° towarzyszy ka koÅ›ci udowej;
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
81
www.weterynaria.elamed.pl
CHIRURGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
3. zwierząt niezależnie od wieku, u któ-
rych obserwuje siÄ™ kulawiznÄ™.
Wybór metody operacyjnej uzależ-
niony jest od stopnia zwichnięcia rzep-
ki, wieku pacjenta, chorób współtowa-
rzyszÄ…cych.
Postępowanie operacyjne przy zwich-
nięciu rzepki jest dwutorowe  za-
zwyczaj polega na plastyce tkanek
miękkich i kostnych. Wyjątkiem jest
zwichniÄ™cie rzepki 1°, w którym dzia-
łania operacyjne wystarczy ograniczyć
do plastyki tkanek miękkich. W pozo-
stałych przypadkach wskazana jest
kombinacja obu działań. Ze względu
na to, że choroba często przybiera cha-
1
rakter obustronny, niektórzy autorzy
zalecajÄ… operacjÄ™ obustronnÄ… w czasie
jednego zabiegu (1-8).
Powszechnie stosowane plastyki tka-
nek miękkich polegają na:
" plastyce troczka;
" plastyce powięzi szerokiej;
" szwie derotacyjnym rzepkowym
i piszczelowym;
" desmotomii (wycięciu fragmentu to-
rebki stawu) i namarszczeniu torebki
stawowej;
"  uwolnieniu mięśnia czworogło-
wego.
Plastyka troczka po stronie bocz-
nej znajduje zastosowanie przy zwich-
nięciu rzepki na stronę przyśrodko-
wÄ…, zaÅ› wykorzystanie tej techniki
2
po stronie przyśrodkowej stosowane
jest w przypadku zwichnięć na stronę
bocznÄ…. Bywa skojarzona ze szwem
derotacyjnym. Szycie przeciętej toreb-
ki polega na założeniu szwów mate-
racowych w dwóch warstwach, w taki
sposób, aby piętro pierwsze było
skryte pod piętrem drugim. W przy-
padku zwichnięcia na stronę przy-
środkową brzeg przyrzepkowo prze-
ciętej powięzi przyszywany jest pod
powięz
po stronie bocznej, chwytajÄ…c
po drodze torebkę stawu. Pozostały
płat powięzi mocowany jest do powię-
zi na rzepce. Czasem powięzi jest tak
dużo, że drugie piętro szwów nie jest
mocowane przyrzepkowo, ale mocuje
się powięz
do powięzi po stronie prze-
ciwnej, przekraczając linię pośrodko-
3
wą rzepki. Niektórzy autorzy zalecają
użycie do wspomnianych szwów mate-
Ryc. 1. Staw kolanowy lewy pacjenta w wieku 4 miesięcy ze zwichnięciem rzepki 4. stopnia. Widoczne przemieszczenie
racowych materiału niewchłanialnego
rzepki na stronę przyśrodkową; Ryc. 2. Ten sam pacjent co na ryc. 1. Otwarta torebka stawu kolanowego po stronie bocznej.
o grubości 2-0 lub 3-0.
Widoczne przemieszczenie rzepki na stronę przyśrodkową oraz nieprawidłowo położoną guzowatość kości piszczelowej
Plastyka torebki zalecana jest
z widocznym przyczepem więzadła prostego rzepki; Ryc. 3. Ten sam pacjent co na ryc. 1. Przecięta torebka stawu po stronie
przyÅ›rodkowej (tej, na którÄ… zwichaÅ‚a siÄ™ rzepka) w 1° zwichniÄ™cia rzepki na stronÄ™ przy-
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
82
www.weterynaria.elamed.pl
ryc. archiwum autorki
WETERYNARIA W PRAKTYCE CHIRURGIA
środkową w sytuacji kiedy nie stosu-
je siÄ™ innych metod stabilizacji rzep-
ki, a także u psów, u których operacja
nie wymaga plastyk struktur kostnych.
Może być połączona ze szwem derota-
cyjnym. Cięcie tkanek miękkich wyko-
nywane jest po stronie bocznej stawu
kolanowego. Szycie przebiega w dwóch
piętrach, szwami materacowymi. Techni-
ka szycia jest odwrotna do tej, która jest
używana w plastyce troczka, czyli jeden
brzeg powięzi po stronie bocznej przy-
szywany jest pod drugi, przyrzepkowy.
Pierwsze piętro zakłada się w celu po-
ciągnięcia mięśnia dwugłowego w kie-
runku rozścięgna między mięśniem
prostym uda i napinaczem powięzi
4
szerokiej. Drugie piętro szwów matera-
cowych przerywanych pociąga powięz

w kierunku bocznym, ponad mięśniem
dwugłowym. Podobnie jak w przypadku
plastyki troczka, używa się do tego celu
nici o grubości 3-0 lub 2-0.
Szwy derotacyjne, rzepkowy i pisz-
czelowy zapobiegają zwichnięciom
rzepki oraz rotacji kości piszczelowej.
Pierwszy z nich przebiega pod więza-
dłem trzeszczki bocznej, a następnie
okala rzepkÄ™. Drugi zaÅ›, zapobiegajÄ…c
skręcaniu kości piszczelowej do środ-
ka (w przypadku zwichnięć na stronę
przyśrodkową), przebiega od trzeszcz-
ki bocznej do guzowatości kości pisz-
czelowej. Sposób ten znajduje zastoso-
wanie zarówno w przypadku zwichnięć
na stronę boczną, jak i na przyśrod-
5
kowÄ…, wykorzystujÄ…c trzeszczkÄ™ bocz-
nÄ… bÄ…dz
przyśrodkową. Dodatkowym
elementem pozycjonujÄ…cym rzepkÄ™
w bloczku jest namarszczenie torebki
stawu. U psów miniaturowych polecana
jest nić niewchłanialna o grubości 2-0.
Desmotomia i namarszczenie torebki
stawu rzadko majÄ… zastosowanie jako
jedyne w operacji zwichnięć rzepki. Za-
zwyczaj sÄ… wykorzystywane jako dodat-
kowe czynności przy wybranej technice
poprawy położenia rzepki. Celem de-
smotomii jest przecięcie tkanek mięk-
kich po stronie, na którą rzepka się
zwicha, aby uniknąć naprężeń tej stro-
ny po repozycji rzepki. Przecięcia wy-
magajÄ… zazwyczaj troczek rzepki oraz
warstwa włóknista i maziowa torebki
stawu. Tkanek przeciętych nie zszywa
6
się, aby nie powodować powstania bli-
zny przywracającej pierwotne napręże-
nia. Namarszczenie torebki zazwyczaj
Ryc. 4 i 5. Ten sam pacjent co na ryc. 1. Odcinanie guzowatości kości piszczelowej; Ryc. 6. Ten sam pacjent co na ryc. 1.
poprzedzone jest wycięciem części roz- Pogłębienie bloczka kości udowej poprzez wycięcie klina
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
83
www.weterynaria.elamed.pl
CHIRURGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
szych, można posłużyć się techniką
polegajÄ…cÄ… na oddzieleniu chrzÄ…stki
od podłoża, odpowiednim  wybraniu
łoża tak, aby było ono wystarczające
do stabilnego posadowienia rzepki
i przykryciu go oddzieloną wcześniej
chrzÄ…stkÄ…. Wspomnianej chrzÄ…stki nie
odcina się całkowicie, ale pozostaje
ona w dalszej części bloczka połączo-
na z podłożem. Kość podchrzęstną
można usunąć, posługując się np. od-
gryzaczem kostnym lub dłutem.
Innym sposobem jest pogłębienie
bloczka poprzez wycięcie kości wraz
z chrząstką w kształcie klina. Poszerze-
nie łoża kostnego po usunięciu klina 
w głąb i na boki  daje możliwość po-
nownego zagłębienia go w łożu nieco
7
niżej niż pierwotnie w stosunku do kra-
wędzi grzebienia bloczka.
Kolejnym sposobem jest pogłębienie
bloczka poprzez usunięcie fragmentu
chrząstki i kości podchrzęstnej. W tym
przypadku ubytek z biegiem czasu po-
krywa się chrząstką włóknistą, która,
uważa się, że jest wystarczająca jako
podłoże w miejscach nieprzenoszą-
cych obciążeń.
W przypadku zastosowania tej tech-
niki ważne jest staranne wygładzenie
łoża. Sposób opisany powyżej może
być z powodzeniem stosowany u ma-
łych psów.
Przemieszczenie guzowatości ko-
ści piszczelowej wykonuje się w sytu-
acji, gdy wyniosłość ta jest położona
8
w nieprawidłowym miejscu. Samo nie-
prawidłowe położenie guzowatości nie
Ryc. 7. Ten sam pacjent co na ryc. 1. Widoczne mocowanie 1 gwoz
dziem Kirschnera przeniesionej w nowe miejsce guzo-
musi skutkować zwichnięciem rzepki,
watości kości piszczelowej; Ryc. 8. Klin zagłębiony w przygotowanym łożu w bloczku kości udowej
o ile grzebienie bloczka kości udowej
sÄ… wystarczajÄ…co wysokie, a sam blo-
ciągniętych tkanek miękkich po stronie Celem plastyk kostnych wykorzy- czek  dostatecznie głęboki. Jeśli zaś
przeciwnej do zwichnięcia. stywanych w zwichnięciu rzepki jest nieprawidłowemu położeniu guzowa-
 Uwolnienie mięśnia czworogłowego zniwelowanie nieprawidłowości ana- tości kości piszczelowej towarzyszą
bywa konieczne w 3. i 4. stopniu zwich- tomicznych kośćca (1-5, 7-10). U psów uszkodzenia w stawie, wtedy dochodzi
nięcia rzepki, kiedy naprężenia głów małych ras polegają one na: do zwichania się rzepki. Zabieg polega
mięśniowych mogą prowadzić do zni- " pogłębieniu bloczka kości udowej; na jej odcięciu od podłoża i umocowa-
weczenia zamierzonego efektu opera- " przemieszczeniu guzowatości kości niu w nowym miejscu  nieco bocznie
cji. Cięcie tkanek miękkich przebiega piszczelowej; lub nieco przyśrodkowo w stosunku
wtedy równolegle do rzepki ku górze " usunięciu rzepki; do pierwotnego położenia. Odcięta
i po stronie bocznej. Należy odprepa- " protezowaniu bloczka; guzowatość mocowana jest do kości
rować mięsień obszerny boczny od mię- Pogłębienie bloczka kości udowej piszczelowej z użyciem jednego wpro-
śnia dwugłowego, po przyśrodkowej wskazane jest u pacjentów, u których wadzonego prostopadle do kości pisz-
stronie zaś mięsień obszerny boczny bloczek jest niedostatecznie głęboki, czelowej gwoz
dzia Kirschnera. Stoso-
od tylnego brzuśca mięśnia krawieckie- brak go lub jest wypukły. Sposobów, wanie stabilizacji popręgowej nie jest
go. Uwidoczniony w ten sposób przy- aby to osiągnąć, jest kilka. W przy- konieczne.
czep mięśnia czworogłowego odprepa- padku zwierząt młodych, rosnących, Usunięcie rzepki opisywane w lite-
rowuje się w kierunku części bliższej do 10. miesiąca życia chrząstka jest raturze jest stosowane bardzo rzadko.
torebki stawu kolanowego (1-5, 7, 8). nieco bardziej elastyczna niż u star- Znajduje zastosowanie w sytuacji gdy
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
84
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE CHIRURGIA
obserwuje się obszerne ubytki chrząst- czelowej, drażnienie tkanek przez b. szew derotacyjny piszczelowy,
ki oraz inne działania operacyjne nie końcówkę wszczepu, wysunięcie się jeśli rzepka niestabilna po punk-
przynoszą klinicznej poprawy. Obecnie wszczepu, zakażenie oraz okresowa cie A;
w skrajnych sytuacjach można posłu- kulawizna (1-8). 2. stopień 2. i 3. zwichnięcia:
żyć się protezowaniem bloczka kości Pomocny w podejmowaniu decy- a. boczne cięcie torebki, jeśli boczny
udowej (1-9) (ryc. 2-8, s. 82-84). zji o wyborze metody w konkretnym troczek uniemożliwia repozycję
przypadku może być algorytm. Został rzepki,
Postępowanie pooperacyjne on opracowany dla poszczególnych b. przemieszczenie guzowatości
Postępowanie pooperacyjne ogranicza stopni zwichnięć rzepki (2). kości piszczelowej na stronę przy-
się do ograniczenia ruchu przez 4-6 ty- W zwichnięciach na stronę przyśrod- środkową,
godni (spacer wyłącznie na smyczy). kową przedstawia się on następująco: c. plastyka troczka po stronie przy-
U niektórych bardzo aktywnych psów 1. stopień 1. zwichnięcia: środkowej,
wskazane jest założenie opatrunku a. plastyka boczna powięzi szero- d. jeśli rzepka niestabilna nadal:
na kilka dni po zabiegu, który ograni- kiej:  plastyka bloczka,
czy aktywność zwierzęcia. W skrajnych  piszczelowy szew derotacyjny,  szew derotacyjny przyśrodkowy
przypadkach pomocna bywa klatka, b. w przypadku nieprawidłowo poło- piszczelowy i rzepkowy.
w której pies przebywa przez cały czas żonej guzowatości kości piszczelo- Algorytm przy zwichnięciu na stro-
prócz spacerów. Wskazane są leczenie wej: przemieszczenie guzowatości nę boczną i przyśrodkową:
przeciwbólowe oraz przeciwzapalne kości piszczelowej z plastyką lub a. plastyka bloczka,
i antybiotykoterapia. Problemem do- bez plastyki tkanek miękkich (wy- b. plastyka troczka po stronie bocz-
tyczącym większości ras małych i mi- cięcie fragmentu torebki stawu, nej i przyśrodkowej lub wycięcie
niaturowych jest niechęć do obarcza- skrócenie troczka, plastyka powię- fragmentu torebki stawu.
nia kończyny po zabiegu. Może być ziowa);
to efekt zaników mięśniowych, długie- 2. stopień 2. zwichnięcia:
Piśmiennictwo
go nieobarczania kończyny przed ope- a. cięcie torebki stawu po stronie
1. Fossum T.W.: Small Animal Surgery. Mos-
racją lub wynik bólu pooperacyjnego. przyśrodkowej  jeśli troczek prze- by, Elsevier, 3th edition, 2007.
2. Brinker W.O., Piermattei D.L., Flo G.L.:
W takich przypadkach wskazana jest szkadza w repozycji rzepki,
Handbook of small animal orthopedics
rehabilitacja. b. przemieszczenie guzowatości ko-
and fracture treatment. Second edition.
Rokowanie w przypadku zwichnię- ści piszczelowej z plastyką powięzi
W.B. Saunders Company, Philadelphia
cia 1., 2. i 3. stopnia jest bardzo dobre. i wycięciem fragmentu torebki
1990.
W przypadku zwichnięcia 4. stopnia stawu,
3. Bojrab M., Ellison G.W., Slocum B.: Cur-
rent Techniques in Small Animal Surgery.
rokowanie jest ostrożne, szczególnie c. jeśli rzepka nadal niestabilna 
4th edition, Williams & Wilkins, Baltimore
u zwierząt powyżej 6. miesiąca ży- plastyka bloczka;
1998.
cia (1-4). 3. stopień 3. zwichnięcia:
4. Slatter D.: Textbook of Small Animal Sur-
a. cięcie torebki po stronie przyśrod-
gery. Vol. II, 2nd edition, WB Saunders
Powikłania kowej,
Company, 1985, 1855-1865.
Najpowszechniejszym powikłaniem b. przemieszczenie guzowatości ko-
5. Harasen G.: Patellar luxation: Pathogenesis
po zabiegu jest ponowne zwichnię- ści piszczelowej, and surgical correction. CVJ, Vol. 47, Octo-
ber 2006, 1037-1039.
cie, które może się zdarzyć w połowie c. plastyka bloczka,
6. Daems R., Janssens LA., Béosier YM.:
operowanych przypadków, choć za- d. wycięcie fragmentu torebki stawu,
Grossly apparent cartilage erosion of the
zwyczaj zwichnięcie to charakteryzu- plastyka bocznego płata powięzi,
patellar articular surface in dogs with conge-
je się mniejszym stopniem niż przed plastyka troczka,
nital medial patellar luxation. VCOT 2009,
operacją i często nie daje objawów kli- e. derotacyjny boczny szew rzepkowy
22 (3): 222-4.
nicznych (1-4). W części przypadków i piszczelowy; 7. Gibbons S.E. i wsp.: Patellar luxation
in 70 large breeds dogs. JSAP 2006,
niepowodzenie wynika z nieprawi- 4. stopień 4. zwichnięcia:
47, 3-9.
dłowej techniki operacyjnej, nadmier- a. postępowanie jak w stopniu 3.,
8. Higgins B. i wsp.: The use of transarticular
nej aktywności pacjenta, uszkodzeniu b.  uwolnienie mięśnia czworogło-
external skeletal fixation in the management
mechanicznym rany przez psa. U nie- wego ,
of failed tibial tuberosity transposition in five
których zwierząt niesatysfakcjonujący c. jeśli nadal brak stabilności:
dogs. VCOT 2010, 23 (2): 109-13.
efekt operacji pomimo prawidłowej  osteotomia kości piszczelowej
9. http://www.kyon.ch/current-products/
patellar-groove-replacement-pgr.
techniki operacyjnej może mieć swo- lub udowej,
je uzasadnienie w ubytkach chrzÄ…st-  w przypadku znacznego przy-
ki na powierzchni stawowej rzepki kurczu mięśni i trwałego zgięcia
w jej części przyśrodkowej dalszej. stawu kolanowego  artrodeza. dr n. wet. Beata Degórska
Ma to miejsce szczególnie w przypad- Przy zwichnięciach na stronę bocz- Katedra Chorób Małych Zwierząt
ku psów z 4. stopniem zwichnięcia. ną: Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Inne powikłania to: problem ze wszcze- 1. stopień 1. zwichnięcia: SGGW w Warszawie
pem mocującym guzowatość, złama- a. plastyka płata powięzi przyśrodko- 02-787 Warszawa
nie odciętej guzowatości kości pisz- wa lub plastyka torebki, ul. Nowoursynowska 159C
STYCZEC
ºöLUTY " 1ºö2/2014
85
www.weterynaria.elamed.pl