Anthony de Mello SJ (ur. 4 września 1931 w Bombaju, zm. 2
czerwca 1987 w Nowym Jorku)  jezuita, psychoterapeuta,
kierownik duchowy. Największy rozgłos zdobył dzięki
książkom i konferencjom z dziedziny duchowości.
Życiorys [edytuj]
Anthony de Mello pochodził z Goa, ówczesnej portugalskiej kolonii w Indiach. 1 lipca 1947
wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego. Odbył w Hiszpanii studia filozoficzne, w czasie
których zainteresował się Ćwiczeniami duchownymi św. Ignacego Loyoli oraz dziełami innych
mistyków europejskich - św. Teresy z Avila i św. Jana od Krzyża. Po ich zakończeniu wrócił do
Indii, gdzie przez dwa lata zajmował się praktyką pedagogiczną, a następnie odbył czteroletnie
studia teologiczne w Punie. 24 marca 1961 roku przyjął święcenia kapłańskie. Następnie studiował
psychologię (poradnictwo psychologiczne) na Loyola University w Chicago i duchowość na jednej
z najbardziej renomowanych uczelni kościelnych - Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Pełnił
funkcję rektora kolegium w Vinayalya, gdzie udzielał rekolekcji ignacjańskich - Ćwiczeń
duchownych.
W 1975 założył w Indiach (Lonavla) Instytut Sadhana (the Sadhana Institute of Spirituality and
Counselling), centrum kształcenia przewodników duchowych, którym kierował nieprzerwanie aż do
śmierci. Prowadził wiele zajęć i kursów z zakresu medytacji. Uznawany był za utalentowanego
mówcę.
Pierwszą książkę napisał w wieku 47 lat. Zmarł nagle na atak serca w 1987 na Fordham University
w Nowym Jorku. Niektóre z książek wydanych po jego śmierci (m.in. Przebudzenie, Wezwanie do
miłości) są zbiorem konferencji rekolekcyjnych zebranych przez przyjaciół, głównie J. Francis
Strouda SJ, jego powiernika i szefa De Mello Spirituality Center (organizacji zajmującej się
przechowywaniem i kontynuowaniem dziedzictwa de Mello) z siedzibą w Nowym Jorku.
Opinia Kościoła katolickiego [edytuj]
W 1998 jego publikacje zostały skrytykowane przez Kongregację Nauki Wiary Kościoła
katolickiego (na czele której stał kardynał Ratzinger, póz
niejszy papież) jako niedopuszczalne
odejście od doktryny katolickiej w stronę religii Wschodu (buddyzmu, taoizmu) i panteizmu.
Główne zarzuty kierowane przez autorów krytycznej Notyfikacji pod adresem poglądów
hinduskiego jezuity:
" Zastąpienie przez niego objawienia Bożego dokonanego w Chrystusie przez intuicję Boga,
twierdzenie że aby dojść do Boga wystarczy patrzeć na stworzony świat, pewna forma
religii naturalnej.
" Odejście od chrześcijańskiej definicji Boga: określenie Boga jako czystej pustki,
Niepoznawalnego, twierdzenie że jedyna znajomość jest nieznajomością, poglądy głoszące
że nawet pytanie o Jego istnienie jest już czystym absurdem.
" Traktowanie Pisma Świętego i innych świętych ksiąg oraz wszystkich religii wyłącznie jako
informacji służącej do osiągnięcia wewnętrznego spokoju, która interpretowana
nieodpowiednio jest przeszkodą w dążeniu do Prawdy i czyni ludzi agresywnymi oraz
ograniczonymi.
" Zrównanie Jezusa z innymi mistrzami duchowymi.
" Niechrześcijańska koncepcja losu człowieka po śmierci - "rozpłynięcia" w Bogu
nieosobowym na podobieństwo soli w wodzie.
" Bagatelizowanie pytania o ostateczne przeznaczenie człowieka.
" Dobro i zło są tylko rozumowym wartościowaniem narzuconym na rzeczywistość; nie
można mówić o obiektywnych zasadach moralnych, ponieważ zło jest jedynie
nieznajomością dobra.
Próby obrony w łonie Kościoła [edytuj]
Mimo że Kongregacji Nauki Wiary jednoznacznie stwierdziła, iż poglądy ks. Anthony'ego de Mello
SJ są "nie do pogodzenia z wiarą katolicką" i "mogą prowadzić do poważnych szkód", w łonie
Kościoła pojawiły się próby jego obrony. Główne argumenty tej grupy:
" Część jego książek została wydana bez autoryzacji, m. in. jako zbiory nauk rekolekcyjnych.
Dotyczy to zwłaszcza póz
nych, szczególnie atakowanych publikacji (np. "Przebudzenia"
wydanego już po jego śmierci). Dlatego też jego poglądy mogły ulec celowemu bądz
nie
zniekształceniu, przesunięciu akcentów, etc.
" Zbyt dosłowne odbieranie słów, które w zamierzeniu były tylko hiperbolami, "odginaniem
blachy w drugą stronę", próbami burzenia schematów myślowych czytelników, alegoriami.
" Zapominanie że punktem wyjścia wszystkich jego refleksji było chrześcijaństwo, którego
nigdy oficjalnie się nie wyrzekł i które było zawsze, choćby w domyśle, obecne.
Twórczość [edytuj]
" Kontakt z Bogiem
" Śpiew ptaka 1982, wyd. polskie 1989.
" Minuta mądrości
" Minuta nonsensu
" Modlitwa żaby (The Prayer of the Frog) tom I, II - 1988 (wyd. polskie - 1992)
" Przebudzenie 1990, (wyd. polskie 1996)
" Wezwanie do miłości
" Sadhana: Ścieżka do Pana Boga
" U z
ródeł
" Rozwiązać pęta
Książki o de Mello [edytuj]
" Słysząc śpiew ptaka (WAM 1999)
" Bez obciążeń (WAM 1994)