2498
Wykrywacz pluskiew
Wykrywacz pluskiew
W
Do czego to służy? Przedstawiony poniżej układ o małej liczbie Sygnał w.cz. z anteny teleskopowej dociera
Pod taką nazwą często można spotkać ogło- elementów do samodzielnego montażu jest do szerokopasmowego tranzystora w.cz. T3. Za-
szenia w różnej prasie, nie tylko elektronicz- przewidziany do amatorskiego wykrywania stosowany tranzystor BFR90 dysponuje często-
nej. Oferowane urządzenie jest odbiornikiem pluskiew radiowych. Schemat układu był tliwością graniczą około 5GHz. Za wzmacnia-
do wykrywania i lokalizacji mininadajników wzorowany na opisie zamieszczonym na czem znajduje się dioda Schottky'ego typu
podsłuchowych. stronie www.smart.gr. BAT29, która prostuje sygnał. Po wyprostowa-
Temat staje się coraz modniejszy w kraju, niu napięcia możemy już zastosować wyłącznie
zwłaszcza po częstych doniesieniach w me- Jak to działa? proste i tanie wzmacniacze operacyjne. Ze
diach o stosowaniu tam i ówdzie nadajników Schemat elektryczny proponowanego układu względu na najlepszą cenę wybraliśmy poczwór-
podsłuchowych. jest pokazany na rysunku 1. W jego skład ny wzmacniacz układ scalony typu LM324, choć
Warto wiedzieć, że duża część miniszpie- wchodzi szerokopasmowy wzmacniacz z de- możliwe jest też użyciu typu MC3403.
gów nadaje na częstotliwościach z radiofo- tektorem oraz układ wzmacniacza i formo- Pierwszy wzmacniacz operacyjny pracuje
nicznego zakresu UKF, wiec najprostszym wania sygnału sygnalizacji. w konfiguracji nioodwracającej sygnał. Rezy-
wykrywaczem jest właśnie standardowy ra- Układ zapewnia dobry kompromis mię- stor zmienny (PR1) pozwala na skompenso-
diofoniczny odbiornik z UKF-em. W popular- dzy funkcjonalnością i możliwościami z jed- wanie napięcia niezrównoważenia, a w ślad za
nym domowym odbiorniku należy wyłączyć nej strony a ceną z drugiej strony. Nawet nim - na optymalizację sygnału wyjściowego.
układ ARCz (AFC). Podsłuchiwacze mający majsterkowicze z małym oświadczeniem Ciąg dalszy na stronie 57.
pewne doświadczenie ustawiają częstotliwość w krótkim czasie poradzą sobie z uruchomie-
swych pluskiew bardzo blisko częstotliwości niem tego wykrywacza. Rys. 1
stacji radiofonicznych odbieranych na danym
terenie, więc podczas dostrajania się do nor-
malnego programu radiofonicznego gwizd po-
wstały w wyniku sprzężenia akustycznego po-
zwala na "zdemaskowanie" pluskwy.
Profesjonalne pluskwy majÄ… do dyspozy-
cji pasmo częstotliwości o wiele większe, niż
tylko UKF.
Dostępne zwłaszcza na giełdach elektro-
nicznych wykrywacze mininadajników są
w wielu przypadkach wytwarzane przez te sa-
me firmy, które produkują "pluskwy", czyli
podsłuchy. Niestety te wkrywacze "pluskiew"
sÄ… sprzedawane po cenach nieprzyzwoicie
wysokich, pomimo że odbiorniki-wykrywa-
cze są najczęściej od strony układowej bar-
dziej prymitywne, niż nadajniki, do znajdowa-
nia których są przewidziane, i zupełnie się nie
nadają do innych zastosowań. Z kolei skanery,
czyli odbiorniki umożliwiające odbiór w sze-
rokim zakresie pasma od MHz do GHz, sÄ…
najlepszym, ale i najdroższym rozwiązaniem.
Jeżeli zamierzamy przy użyciu możliwie
nieskomplikowanych środków poszukiwać
nadajników ukrytych na naszym terenie, po-
trzebujemy prostego detektora o bardzo wy-
sokiej czułości, który nie wymaga strojenia.
Elektronika dla Wszystkich
53
Forum Czytelników
Układ jest zasilany z baterii 4,5V i ze Prawidłowo zmontowany układ działa od razu Zmontowany układ można umieścić
względu na oszczędność prądu wylosowany poprawnie, należy tylko wybrać potrzebny typ w obudowie plastikowej, w której należy wy-
wynik jest wyświetlany przez pewien czas, kostki. Po każdym włączeniu zasilania lub ciąć prostokątny otwór nad wyświetlaczami
a potem wyświetlacz zostaje wygaszony, by zresetowaniu mikroprocesora jest wybierana i zamontować przezroczysty filtr w kolorze
ograniczyć pobierany prąd z baterii. Aby po- kostka 6-ścienna i wyświetlana liczba ścian 0. zastosowanych wyświetlaczy LED.
nownie odczytać ostatnio wylosowaną licz- Zero jest wyświetlane tylko w przypadku zre-
bę, należy na chwilę wcisnąć przycisk SW2. setowania mikroprocesora lub po włączeniu Mariusz Ciołek
Prąd pobierany przez układ wynosi 20 zasilania. Podczas losowania liczb, zero nie
 30mA podczas pracy, a przy wygaszonym bierze udziału w losowaniu. Do zasilania ukła- Uwaga! Plik z programem (w Bascomie)
wyświetlaczu LED około 10mA. du najlepiej jest wykorzystać płaską baterię można ściągnąć ze strony internetowej
Mikroprocesor jest taktowany kwarcem o napięciu 4,5V lub zasilacz sieciowy o napię- www.edw.com.pl/library/pliki/kostkaC.zip
24MHz, co uniemożliwia jakiekolwiek próby ciu 5...6V.
wpływania na wylosowany wynik.
Rys. 2 PÅ‚ytka drukowana
Wykaz elementów
Montaż i
Rezystory
uruchomienie
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Na rysunku 2 została po-
R2,R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
kazana płytka drukowana.
R4-R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12k&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Montaż i uruchomienie
R7-R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .360&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
układu nie jest trudne.
Kondensatory
Montaż układu rozpoczy-
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
namy w typowy sposób,
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
rozpoczynajÄ…c od elemen-
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF/16V
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
tów o najmniejszych roz-
Półprzewodniki
miarach, a kończąc na
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera 5.6V
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Z
5
wlutowaniu w płytkę wy-
T1-T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
T
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
świetlaczy LED i mikro-
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .AT89C1051
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
procesora. Pod mikropro-
DP1-DP3 . . . . . . . . .TFK527 7 (LED wspólna anoda)
D
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
(
w
a
cesor najlepiej zastoso-
wać podstawkę. Nie nale- Różne
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
t
m
ży zapomnieć o zworce SW1,SW2 . . . . . . . . . . . . .przycisk typu microswitch
pod wyświetlaczem LED. Q1 . . . . . . . . . . . . . . . . .rezonator kwarcowy 24MHz
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
k
2
Ciąg dalszy ze strony 53. płytce drukowanej o małych rozmiarach.
Wykaz elementów
W torze sprzężenia zwrotnego drugiego Tranzystor BFR 90 posiada płaską obudowę,
wzmacniacza operacyjnego znajduje się zale- która jest charakterystyczna dla elementów
Rezystory:
dwie jeden element - kondensator (między nóż- w.cz. Wyprowadzenia bazy i kolektora umie-
R1, R3, R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
R
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
kami 13 a 14), ten wzmacniacz zajmuje się więc szczone są naprzeciw siebie, przy czym wy-
R2, R5, R6, R21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R
R
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
całkowaniem sygnału. Trzeci z kolei wzmac- prowadzenie bazy ma mniejszą długość.
R7, R16, R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
niacz operacyjny jest przerzutnikiem Schmitta. Przy montażu wzmacniacza operacyjne-
R8, R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Histerezę określają obydwa rezystory na nóżce go należy zachować dużą ostrożność. Wy-
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
10; napięcie porównawcze jest równe połowie szukiwanie błędów w gotowym urządzeniu
R11, R19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
napięcia zasilania. Z wyjścia przerzutnika (nóż- nie będzie łatwe.
R12, R22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ka 8) do wejścia drugiego wzmacniacza (nóżka Kompletną płytkę wraz z baterią zasilają-
R13, R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7k&!
R
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
13) skierowane jest, za pośrednictwem tranzy- cą (9 V) dobrze jest zamknąć w obudowie
R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,5k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
stora T1, lokalne sprzężenie zwrotne. Tworzy z tworzywa sztucznego, w której należy po-
R18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ono generator sygnału prostokątnego. nadto zainstalować niewielki głośnik i antenę
R20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Czwarty wzmacniacz operacyjny spełnia teleskopową. Wymiary anteny nie są krytycz-
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7k&!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
zadanie wtórnika napięciowego, separując ge- ne. Przydatna okaże się też dioda LED jako
Kondensatory:
nerator od tranzystora T2 wzmacniajÄ…cego sy- kontrolka zasilania.
C1, C2, C3, C4, C7, C8, C9, C10 . . . . . . . . . . .10nF
C
C
C
C
C
C
C
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
gnał wyjściowy. Tranzystor ten jest niezbędny Przedstawiony układ sprawdza się
C5, C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
do przepuszczenia przez głośnik prądu na tyle w przedziale częstotliwości od kilku MHz do
Inne:
dużego, aby wyemitowany dz
więk był głośny. około 1GHz. Funkcjonowanie wykrywacza
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Napięcie w.cz. z anteny ma wpływ na czę- było sprawdzane z prostymi jednotranzysto- US1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM324
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
stotliwość generatora akustycznego. W mo- rowymi nadajnikami UKF oraz na urządze- D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BAT29
T1, T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC547
T
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
mencie odbioru sygnału rośnie napięcie na niach ręcznych (m.in. w pasmach CB, 2 m,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
nóżce 1. Bez obecności sygnału układ gene- 70 cm) przy najmniejszych mocach nadawa- T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BFR90
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ruje niską częstotliowość akustyczną, która nia. Wykrywacz ostrzegał o tych symulowa- Gł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8&!
n
b
9
zwiększa się przy zbliżaniu do nadajnika. nych "pluskwach" już na odległość kilku me- Złącze na baterię 9V
trów.
Montaż i uruchomienie
Komplet podzespołów z płytką
Wszystkie elementy modelowego wykrywa-
jest dostępny w sieci handlowej AVT
cza pluskiew zostały zmontowane na jednej Andrzej Janeczek
jako kit szkolny AVT-2498
Elektronika dla Wszystkich
57