Poland Newsletter Template 9 ��ę� 1 ćÓ
Tzivia Kusminsky
From: Shavei Israel [[e-mail]]
Sent: 16:29 2009 Ł��ŁŃ� 05 Ł�Ł�� Ż�Ł
To: [e-mail]
Subject: KORZENIE NO.12
KORZENIE
NO. 12
Szwat 5769 | Luty 09
Swietowanie w Religijnosc
cieniu wojny kierujaca nasze
Michael Freund
zycie na przćd
Rabin Eliahu
Tu
Birenbaum
Tu Bi-Szwat Swietowanie Tu
Bi-Szwat
Rabin Yitzchak
BiSzwat wsrćd
Rapoport
Chasydćw
Sameach!
Rabin Boaz Pash
Czlowiek jako
polne drzewo
Tzivia Kusminsky
Swietowanie w cieniu wojny
Organizacja Shavei Israel
Michael Freund
King George 58, 4to piso
Heichal Shlomć
Obserwujac rakiety uderzajace na poludniu I oddzialy IDF walczace na ulicach Gazy,
Jerusalem 94262,
borykam sie z jednym z najbardziej tajemniczych dylematćw w zyciu.
Israel
Jest to wyzwanie poczucia bezsensownosci, walki z ostrym rozdzwiekiem pomiedzy
Tel: [phone].
tym, co widzimy na ekranach naszych telewizorćw a rytmem codziennego zycia. I
Fax: [phone].
nie jestem pewien, co robic.
Wielu z was niewatpliwie czuje to samo. Ogladajac kazdego dnia wiadomosci, trudno
by bylo inaczej.
Podczas gdy mlodzi mezczyzni i mlode kobiety w mundurach ostrzeliwani sa przez
terrorystćw z Hamasu a mieszkancy Aszkelonu, Aszdodu i Sderot uciekaja do schron
ćw, wiekszosc z nas zyje tak jakby byl to kolejny sloneczny dzien stycznia.
Ktos przeciez musi zajac sie interesami, powtarzamy sobie, a dzieci potrzebuja
pomocy w odrobieniu pracy domowej, mćwimy uspokajajaco do nikogo szczegć
lnego.
Jednak z tylu naszej glowy, byc moze gdzies gleboko w naszej podswiadomosci,
Odwiedz nasza nowa
poczucie winy bolesnie dokucza naszemu delikatnemu spokojowi umyslu.
strone internetowa
www.shavei.org
Ujmujac sprawe bardziej dosadnie: W czasie kryzysu, kiedy narćd jest w stanie
wojny, czy my jako jednostki mamy smialosc smiac sie, spiewac czy tanczyc? Czy w
porzadku jest isc do kina ze swoim partnerem lub saczyc espresso w lokalnej
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 2 ćÓ
Contact us:
kawiarni w towarzystwie dobrej ksiazki?
[e-mail]
W istocie sprawy wydaje sie to przeciez nieprzyzwoite, niewlasciwe, niestosowne.
Nasi przyjaciele, nasi sasiedzi, nasi kuzyni wymykaja sie rakietom tylko 50, 60
kilometrćw stad. Nasi zolnierze sa ranieni. To po prostu nie wydaje sie w porzadku.
Jesli jednak jestesmy ludzcy, jak mozemy nie kontynuowac wykonywania tych
Przewodniczacy:
wszystkich aktywnosci, ktćre definiuja nas jako ludzi? Co wiecej, zaprzestanie tych
Michael Freund
czynnosci, wstrzymanie naszego normalnego zycia jest tym, czego terrorysci
naprawde chca.
Rabin:
Eliahu Birnbaum
I tu lezy sedno dylematu.
Vice-Dyrektor:
Edith Blaustein
PYTANIE to jest szczegćlnie dojmujace, poniewaz za kilka dni jeden z moich synćw
zostanie wezwany do Tory w celu dania swiadectwa swej Bar Micwy. Wyrecytuje z
Redaktorka wydania:
zapalem swe blogoslawienstwa, przeczyta antyczny tekst i wykona rytual przejscia w
Tzivia Kusminsky
dorosla ludzkosc, podobnie jak Zydzi robia to od stuleci.
Tlumaczyla:
Bedzie to wydarzenie wypelnione radoscia, tancami i mnćstwem cukierkćw i wlasnie
Daniela Malec
w ten sposćb powinno ono wygladac.
Czy rzeczywiscie?
Nawet, jesli chcialbym pozbyc sie strachu I niepewnosci otaczajacych wydarzenia na
poludniu kraju, pelno bedzie oczywistych elementćw przypominajacych o sytuacji.
Jeden kuzyn nie bedzie w stanie przybyc na uroczystosc, poniewaz odbywa teraz
sluzbe w Gazie. Podobnie jeden przyjaciel z mojej lokalnej spolecznosci musial
odwolac swoja obecnosc po tym jak otrzymal on telefon wzywajacy do stawienia sie
w armii.
W czasie, w ktćrym moja zona i ja rozkoszowac sie bedziemy sie w ten weekend w
osiagnieciu naszego syna, inni rodzice modlic sie beda o bezpieczny powrćt do domu
ich potomstwa.
Wszystko to jest wyraznym przykladem na to jak maly i silnie powiazany
wewnetrznie jest nasz narćd, gdzie wydarzenia z czolćwek gazet moga uderzyc w
nasze domy znacznie mocniej niz wielu z nas chcialoby to przyznac.
W kraju tak duzym jak Ameryka, dla przykladu, czlowiek moze przejsc przez zycie
nie znajac nikogo, kto by sluzyl w armii. Tutaj jest to niemozliwe.
Historyk Carl Sandburg powiedzial kiedys, ze dziecko to opinia B-ga na temat tego,
ze zycie powinno sie kontynuowac. To samo mozna powiedziec o Bar Micwie, nawet,
jesli ktos poczuje sie troche winny.
Zrćdlem tego wszystkiego jest, mam wrazenie, poczucie frustracji i bezsilnosci, ktć
re nosi w sobie wielu z nas dotyczacych tego, co sie dzieje. Odurzeni codziennymi
doniesieniami o terrorze, wielu Zydćw czuje zagubienie szukajac jak mozna pomćc i
okazac solidarnosc w ciagu tego trudnego okresu czasu.
Byc moze odpowiedz znalezc mozemy w zdarzeniu opisanym w Biblii, kiedy
zydowski lud blakal sie po pustyni i skonfrontowal sie z najgorszym wrogiem-
Amalekiem. Mojzesz, z towarzyszacymi mu Aronem i Hurem, wspieli sie na wzgćrze,
z ktćrego widac bylo bitwe, i usiedli potem na kamieniu. Biblijny komentator Raszi
wyjasnia, ze Mojzesz zrobil to, poniewaz powiedzial do siebie  Zydowski narćd
cierpi, wiec i ja bede cierpial z nimi .
Nikt z nas nie jest oczywiscie Mojzeszem. Jednak w okresie wydarzen takich jak
obecne, kiedy tak wiele wchodzi w gre, powinnismy uczyc sie z tego przykladu i
podjac kroki zmierzajace do zlagodzenia nieszczesc naszego ludu.
Moze to byc przyjecie rodzin z poludnia, wyslanie paczek dla zolnierzy lub
zapewnienie wsparcia dla organizacji pomocowych dla mieszkancćw Sderot. Mozna
pisac do medićw z korekta stronniczych doniesien, napisac artykul, wyjasnic nasze
dzialania. Istnieje rćwniez wiele modlitw, ktćre trzeba powiedziec.
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 3 ćÓ
Sugestie te nie oferuja panaceum na wszystkie bolaczki Izraela, daja jednak
kazdemu z nas praktyczne narzedzie by zrobic cos konkretnego w celu poprawy
sytuacji. I nawet, jesli nasze dzialania nie wydaja sie miec wplyw na calosciowy
wynik wydarzen, poprzez zwiekszenie swojego zaangazowania w sprawie
zydowskiego narodu uzyskujemy sukces w zmienianiu siebie.
A to, samo przez siebie, jest juz przelomowym krokiem w kierunku zwyciestwa.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Religijnosc kierujaca nasze zycie na przćd
Rabin Eliahu Birenbaum
Parsza na ten tydzien
Parsza na ten tydzien zabiera nas do przelomowego momentu w historii ludu
Izraela. Po setkach lat zycia w fizycznej niewoli i niebezpieczenstwie poddania sie
zniewoleniu, takze na poziomie duchowym, lud Izraela dociera, pod przewodnictwem
Mosze, na wybrzeze Jam Suf (Morze Czerwone)-  wielkie I wazne morze . Izraelici
patrza na Jam Suf z obawa, kiedy niespodziewanie nadciagaja Egipcjanie, i zblizaja
sie niebezpiecznie do niego. Znajduja sie naraz w zasadzce: ogromne morze z
przodu i wrćg z tylu... bez broni, bez armii, pozbawieni wiedzy, czym jest wolnosci i
bez zadnego doswiadczenia praktycznej potrzeby samo-obrony i przetrwania.
 Czy w Egipcie nie ma grobowcćw? , pytaja przestraszeni ludzie Moszego:,
 dlaczego przywiodles nas, bysmy umarli na tej pustyni? . Ofiary paniki, wylali na
Mosze ogrom frustracji, ktćra im ciazyla.
Jednak Mosze, uwazny na swoja role, zareagowal natychmiast:  nie obawiajcie sie .
Stćjcie prosto i badzcie swiadkami wyzwolenia, jakie przyniesie wam Haszem... .
Mosze nie otrzymal zadnego boskiego przekazu; nie dysponowal niczym, co
wsparloby jego przeswiadczenie. Jako lider, wiedzial, ze musi najpierw uspokoic lud i
przywrćcic mu pewnosc siebie, by mogli oni nastepnie zaufac Haszem.
Reakcja Haszem dodaje kolejnego niespodziewanego elementu do naszej analizy:,
 dlaczego zwracasz sie ze skarga do mnie?  odpowiada Moszemu-  porozmawiaj z
synami Izraela i powiedz im by wyruszyli w droge . W obliczu zachowania Mosze,
oczekujacego boskiej laski, Haszem mćwi mu, ze czas ten nie jest dobry na
modlitwe, ale na dzialanie.
Wydarzenie to potwierdza przekonanie, ze zadaniem religii jest byc elementem
popychajacym nasze zycie na przćd a nie paralizujacym osobiste zycie. Judaizm nie
dopuszcza ofiarnej ekstazy jako sposobu na religijne zycie, ale prćbuje sprawic by
jednostka byla aktywna w swiecie, podejmowala odpowiedzialnosc za wlasny los,
wykorzystujac wszystkie zasady Tory do skierowania naszego zycia na dobra droge.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Tu Bi-Szwat
Rabin Yitzchak Rapoport
Nadchodzace swieto Tu Bi-Szwat, 15 dnia miesiaca Szwat, jest najdziwniejszym
swietem zydowskiego roku. Dziwnym- poniewaz trudno sprecyzowac, o co w nim tak
naprawde chodzi. Ani Tora ani Talmud nie wspominaja nic na temat obchodzenia
tego dnia. Nie istnieja zadne przykazania zwiazane z Tu Bi-Szwat, podobnie nie ma
zadnych specjalnych modlitw obecnych w liturgii. Jedyne sprawy, jakie znalezc
mozemy odnosnie Tu Bi-Szwat- nie liczac bardziej wspćlczesnych praktyk sadzenia
drzew I jedzenia owocćw typowych dla ziemi Izraela- dotycza rzeczy, jakich nie
powinnismy robic. W gre wchodzi nie recytowanie specjalnych prćsb w naszych
modlitwach, nie wychwalanie zmarlej osoby I nie poszczenie- wszystkie trzy w
zwiazku z radosna natura swieta. Wiec jesli Tu Bi- Szwat nie jest swietem  to czym
jest?
Tu Bi-Szwat zaznacza poczatek  nowego roku dla drzew. Celem tego  nowego roku
dla drzew jest skalkulowanie wieku drzew dla dziesieciny. Tora zaznacza, ze owoce
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 4 ćÓ
z drzew, ktćre rosna na ziemi Izraela nie moga byc spozyte w ciagu trzech
pierwszych lat dawania owocćw; owoce z czwartego roku sa dla B-ga, dopiero w
nastepnym roku owoce moga byc jedzone. Wiek kazdego drzewa ustala sie w Tu Bi-
Szwat, niezaleznie od tego, w ktćrym momencie w roku drzewo zostalo zasadzone.
Na czym polega jednak  ludzki aspekt tego swieta, taki, ktćry moglibysmy
obchodzic?
Tora mćwi:,  Gdy bedziesz oblegal miasto przez dlugi czas, aby je zawojowac I
zdobyc, nie niszcz drzew jego, podnoszac na nie siekiere; poniewaz z nich jesc
mozesz, nie scinaj ich; bo czyz czlowiekiem drzewo polne, aby ulegalo twojemu
oblezeniu? Tylko takie drzewo, o ktćrym wiesz, ze nie jest drzewem pozywiajacym, -
takie niszczyc I scinac mozesz, aby budowac zasieki przeciw miastu, wiodacemu z
toba wojne, dopćki nie ulegnie.  Dwarim 20:19-20
Decydujaca czescia tego cytatu jest  ki ha-adam etz ha-sade , wyjasnione przez
Rasziego jako pytanie dzialajace wstecz:  czyz czlowiekiem drzewo polne, (ze
zasluguje na to, by przeciw niemu rćwniez byla toczona wojna)? . Ibn Ezra odrzuca
to wyjasnienie, przekonujac, ze wers ten wedlug Rasziego nie ma wiekszego sensu.
Czy drzew, ktćre  nie produkuja owocćw bardziej zdolne do ucieczki (lub ataku na
ludzi) niz drzewa przynoszace owoce? Jak wiec mozna wyjasnic to, ze Tora pozwala
na to by scinac na zasieki drzewa nie-owocowe, podczas gdy musimy pozostawic w
spokoju drzewa owocowe? Ibn Ezra zmienia znaczenie tego wersu odczytujac go w
ten sposćb:  nie powinienes go scinac, poniewaz drzewo jest jak czlowiek  tj.
drzewo polne jest jak zycie czlowieka. W przeciwienstwie do Rasziego,
upodobniajacego czlowieka do drzewa, Ibn Ezra proponuje bardziej praktyczne
podejscie. Dlaczego zabronione mamy scinanie owocowych drzew? Poniewaz drzewa
owocowe zapewniajac nam owoce, ktćrych potrzebujemy do zycia.
Rćwniez halacha skupia swe zainteresowanie praktycznym czytaniem tego wersu.
Na podstawie tego wersu rabini rozwineli zakaz bezmyslnego niszczenia drzew do
bardziej ogćlnego zakazu przeciwko marnowaniu rzeczy, znanego jako bal taszlit-
 nie niszcz . Zgodnie z Rambamem (Maimonides), Misznei Tora, Prawa Krćlćw 6:10:
 To jest prawo odnoszace sie nie tylko do drzew, ale do kogokolwiek, kto zbije
naczynie, podrze ubrani, zniszczy budynek, zatrzyma mlyn czy zmarnuje jedzenie-
wszystko to jest lamie zakaz  nie niszcz .
Talmud (traktat Taanit, folio 7a), z drugiej strony, przynosi nam piekna metafore:
Rabi Jochanan powiedzial:, Jakie jest znaczenie wersu  czyz czlowiekiem drzewo
polne ? Czy wiec czlowiek jest polnym drzewem? Jako, ze napisane jest:, poniewaz
jesc z nich mozesz, nie scinaj ich a potem napisane jest  tylko takie drzewo, o ktć
rym wiesz, ze nie jest drzewem pozywiajacym, - takie niszczyc I scinac mozesz ,
jasne jest, ze pewne drzewa moga byc scinane a inne nie. Jak mozemy to rozumiec?
Jesli uczony jest porzadny1 mozesz wtedy  jesc z niego i nie scinac go; jesli jednak
nie jest  zniszcz go i zetnij .
Owo wyrazenie:  zetnij go jest niepokojace. Prawda jest, ze Tosafot, jeden ze
sredniowiecznych komentatorćw, wyjasnia  zetnij go jako  idz i ucz sie z innym
nauczycielem  jednak ostry jezyk Gemary skupiajacy sie na  nieporzadnym
uczonym w Torze wciaz zadziwia. Dlaczego Gemara osmiela sie uzyc takiego jezyka
jak  zniszcz nie porzadnego uczonego Tory?
Aby zrozumiec ostrosc jezyka zajrzyjmy do slynnego midrasza w Wajikra Raba
(1:15). Sefer Wajikra otwiera sie wolaniem Moszego przez B-ga z Namiotu Spotkan.
Midrasz zauwaza, ze Mosze nie wszedl do nowo skonstruowanego Miszkanu do
czasu, kiedy B-g go do niego nie zawolal. Midrasz interpretuje zachowanie Moszego
jako przyklad na to, jak wybitny uczony w Torze musi przejawiac najwyzsze
standardy dobrych manier i przyzwoitosci. Jesli uczony Tory nie zachowuje sie
odpowiednio, kontynuuje Midrasz,  padlina jest lepsza niz on . Ponownie tutaj: ostry
jezyk. Czy kiedykolwiek spodziewalbys sie nazwania uczonego w Torze padlina? Jesli
nie-, dlaczego zrobil to Midrasz?
W tym miejscu chce odwolac sie do pieknego wyjasnienia "Einei Shemuel2. Padlina
jest rytualnie nieczysta, ale moze pozbyc sie swej rytualnej nieczystosci i stac sie
rytualnie czysta, kiedy jej mieso zepsuje sie do takiego stopnia, w ktćrym nie jest
juz dluzej uwazana za  mieso . W przeciwienstwie do padliny, uczony bez manier nie
moze- w wiekszosci przypadkćw- stac sie czysty po tym jak stal sie nieczysty. Jego
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 5 ćÓ
wiedza daje mu pewien stopien nadmiernej pewnosci siebie, ktćra bardzo utrudnia
introspekcje i samo-krytycyzm. Taka osoba nie ma wiekszych szans na poprawe i
nawet padlina jest lepsza od niego.
Mozemy teraz wrćcic do naszego poczatkowego tematu i zrozumiec waznosc Tu Bi-
Szwat. Zrozumiec to, ze robimy mala przerwe w naszym bardzo zajetym zyciu by
docenic nature z jej drzewami, kwiatami o owocami. Jest to niezwykle wazne.
Obcujac z natura czlowiek czuje swoja malosc. Kiedy czuje swoja malosc traci czesc
ze swojej arogancji i nabywa nieco pokory. Bez tej pokory wszystko bylo by
stracone. Poniewaz bez pokory, ktćra prowadzi do dobrych manier nawet uczony w
Torze nie jest wiecej wart jak padlina. Co wiec jesli uznam, ze nie jestem nawet
uczonym w Torze?
Wesolego Tu BiSzwat!
Yitzchak Rapoport
Gmina Zydowska we Wroclawiu
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Swietowanie Tu BiSzwat wsrćd Chasydćw
Rabin Boaz Pash
W calej Torze znajdziemy bliskie zwiazki z przyroda, wyrazone na wiele rćznych
sposobćw. Jedna z najciekawszych poezji w Torze jest, opisujaca realna sytuacje
jednoczesnie uczaca nas czegos, legenda o Jotamie. Jotam, dowiedziawszy sie o
tym, ze Abimelech zostal ogloszony krćlem, potepia jego akty i kwestionuje
panujacy system polityczny-
"Doniesiono o tym Jotamowi, ktćrzy poszedlszy, stanal na szczycie gćry Garizim, a
podnićslszy glos, tak do nich wolal: Posluchajcie mnie, mozni Sychem, a Bćg uslyszy
was takze. Zebraly sie drzewa, aby namascic krćla nad soba. Rzekly do oliwki: Krć
luj nad nami! Odpowiedziala im oliwka: Czyz mam sie wyrzec mojej oliwy, ktćra
sluzy czci bogćw i ludzi, aby pćjsc i kolysac sie ponad drzewami? Z kolei zwrćcily sie
drzewa do drzewa figowego: Chodz ty i krćluj nad nami! Odpowiedzialo im drzewo
figowe: Czyz mamy sie wyrzec mojej slodyczy i wybornego mego owocu, aby pćjsc i
kolysac sie ponad drzewami? Nastepnie rzekly drzewa do krzewu winnego: Chodz ty
i krćluj nad nami! Krzew winny im odpowiedzial: Czyz mam sie wyrzec mojego soku,
rozweselajacego bogćw i ludzi, aby pćjsc i kolysac sie ponad drzewami? Wćwczas
rzekly wszystkie drzewa do krzewu cierniowego: Chodz ty i krćluj nad nami!
Odpowiedzial krzew cierniowy drzewom:, Jesli naprawde chcecie mnie namascic na
krćla, chodzcie i odpoczywajcie w moim cieniu! A jesli nie, niech ogien wyjdzie z
krzewu cierniowego i spali cedry libanskie". (Szoftim 9:7-15)
Poza krytyka polityczna, mozemy nauczyc sie wiele na temat obrazu prawdziwego
Manhiga (lidera), ze powinien byc on jak drzewo figowe, jak krzew winny dajacy
swoje wino, wiedze i doswiadczenie swoim zwolennikom.
15 Szwat, Tu BiSzwat, powiazany tradycyjnie z ziemia Izraela, Nowym Rokiem
Drzew, i krytycznym dniem by rozdzielic Trumot i Maasrot (dziesiecina oddawana
Kohenom, Lewitom i biednym). Dzien ten stal sie dniem radosci, wspominania i
swietowania naszego zwiazku z Erec Izrael i naszego pragnienia i tesknoty za
powrotem do niej.
Kabalisci, wg. Nauk Ar"i (R. Jicchak Luria), widzieli w spozywaniu owocćw w Izraelu
wlasnie w ten dzien,  wielki Tikun w Nigle (Tora objawiona) i Nistar (Tora ukryta) .
Wsrćd chasydćw, wzywanie do powrotu do Izraela zawsze zajmowalo wazne
miejsce, bylo czescia globalnego odkupienia i nie mniejsza czescia indywidualnego
podejscia do Haszem i odkupienia.
Chasydzi cytowali pasuk "Uwa lecion Goel& " Lecz do Syjonu przyjdzie jako
Odkupiciel i do nawrćconych z wystepkćw w Jakubie - wyrocznia Haszem". Kiedy
obietnica  uwa lecion Goel bedzie wypelniona?  kiedy my wypelnimy swoja czesc
"ulszawei pasza bejaakow" (nawrćceni z wystepkćw w Jakubie).
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 6 ćÓ
Pierwsza wydrukowana ksiazka chasydyzmu byla ksiazka R. Jaakowa Josefa z Polna,
 Toldot Jaakow Josef , w ktćrej opisuje on proces Geula (odkupienia, zbawienia)
ciala i duszy.
 przed Geula ciala i duszy - pisze-  powinna nastapic ogćlna Geula cial, z
niewolnictwa Galutu pomiedzy narodami i niewolnictwa z materializmu. Tylko potem
moze nastapic wypelnienie zbawienia Izraela.
Tesknoty za Geula byly wyrazanie w owym dniu- Tu BiSzwat, bedac symbolem Erec
Izrael i czasem okazania jej jak bardzo za nia (ziemia Izraela) tesknimy.
Chasydzi czesto przychodzili do swoich rabinćw w ten dzien, aby swietowac z Rebe
 Tisz (stćl) pelen owocćw z Izraela, a zwlaszcza 7 slynnych owocćw Izraela; by
wysluchac Divrei Tora na temat Izraela i by wychwalac jej swietosc i wspanialosc.
Rabi Israel Baal Szem sam chcial jechac do Izraela, i bardzo sie staral tam
wyjechac, ale niestety nie udalo mu sie&
On wytlumaczyl, ze to, co mćwimy na Brache "Leechol mipirja welisboa mituwa" nie
sa pustymi slowami, ale musimy wypelnic te slowa praktyka. On nawet obiecal
dzielic swćj Olam Haba (przyszle swiat) ze zlodziejami, tym ktćrzy obiecali pokazac
mu krćtsza droge do Izraela&
Jedna z legend opowiada o tym, ze podjal on podrćz do Izraela i dotarl w tej podrć
zy do Konstantynopola, tam jednak napotkal klopoty i byl zmuszony wracac do
Miedzyborza. Wyslal on stamtad list do swojego szwagra, R. Gerszona Kitowa z
Brody, piszac w liscie, ze wciaz nie zwatpil w to, ze dotrze kiedys do Izraela.
Rabin Ruzyna, rabin Israel, zwykl mćwic, ze 15 Szwat wypada zawsze na parszot, w
ktćrych czytamy o Exodusie, by uswiadomic nam, ze wraz z Izraelem, ktćry uwolnil
sie z niewolnictwa podczas tych dni, cale stworzenie wyzwala sie w tym czasie i
zaczyna wzrastac.
Podobnie jak chasydzi w innych miejscach, istnial w Ruzynie minhag organizowania
w Tu BiSzwat Tiszu z owocami i innymi rodzajami jedzenia.
Rabin Awram Jakow z Sadogćry powiedzial: "Adam ki jakriv mikem korban", "Jesli
kto z was zechce zlozyc dar z bydlat dla Haszem& ", czlowiek musi poswiecic ofiare
dla Haszem, ale jesli nie moze, poniewaz naprawde trudno to zrobic to mozliwe jest
by zrobic tak, ze czlowiek sam stanie sie Mizbeach (oltarz) i wszystko, co on bedzie
jadl stanie sie ofiara dla Haszem. Mozna tak zrobic, jesli bedziemy miec odpowiednia
kawane (intencje) podczas recytowania brachy (blogoslawienstwa).
Rabin miasta Bojan zwykl zyczyc w tym dniu ludziom  dobrego roku. Niech ten dzien
przyniesie nam 10.000 zyczen na wszystkie inne dni w roku . Mćwil on, ze kiedy
czlowiek wypowiada nad owocem blogoslawienstwo, zamienia on owoc z obiektu
materialnego na duchowy.
Magid z Kuznicza podkreslal, ze poniewaz poczawszy od dnia Tu BiSzwat dzien staje
sie coraz dluzszy a noc coraz krćtsza dzien ten jest zaznacza czas, w ktćrym
zwieksza sie swiatlo a mrok powoli zanika.
Rabin Israel z Czortkowa dodaje  Tu BiSzwat uczy nas, ze nawet jesli nadal panuje
zimno i zmrok, musimy znalezc czas by swietowac wiosne, ktćra przyjdzie pćzniej.
Podobnie, kiedy mieszkamy w Galut i trudno nam dostrzec koniec wygnania,
musimy swietowac nadejscie Meszijah, poniewaz wiemy, ze on w koncu przyjdzie.
Przyjdzie na pewno, jest on czescia natury. Mćwil on napisane jest "kimei haec
jemej ami& ", " Bo na wzćr dlugowiecznosci drzewa bedzie dlugowiecznosc mego
ludu" (Jeszaja 65:22). Jestesmy jak drzewa, ktćre stoja nagie i zmrozone zima
kontynuuja czerpac swa witalnosc ze srodka ziemi; podobnie my w czasach Galut,
kiedy nam zimno i jestesmy bezsilni, kontynuujemy czerpac swa witalnosc z
najwyzszego poziomu Szechiny.
Rabin Cwi Elimelech z Dynowa uczyl, ze mimo tego, ze Tu BiSzwat i Sukot dzieli 9
miesiecy powinnismy poswiecic uwage temu, by posiadac piekny Etrog na Sukot i
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 7 ćÓ
zalecal on specjalna Segule tj. modlitwe, ktćra mozna zmawiac w Tu BiSzwat w
intencji wyjatkowego koszernego Etrog na Sukot.
Co mamy zrobic, jesli nie mozemy zdobyc zadnego owocu Izraela? Chasydzi dbali
zawsze o to by miec na Tu BiSzwat owoce naprawde z Izraela, jesli nie swieze to
suszone a jesli nie mogli zdobyc owocćw wyroslych z ziemi Izraela, spozywali owoce
z innego kraju, ale z zagranicy- w koncu wiadomym jest, ze wszelki dostatek, ktćry
B-g zsyla na swiat przechodzi przez Erec Israel... Co jesli jednak w ogćle nie mamy
owocćw? "nie, nie przejmuj sie, w takiej sytuacji Dwar Tora na temat owocćw
Izraela wystarczy, jesli opowiesz o nich jakbys je jadl, mozesz nawet sprćbowac
poczuc ich smak i zapach...
Rabin Mosze Tajtelboin, autor Jiszmach Mosze, zalecalby w Tu BiSzwat powiedziec
brache na co najmniej 15 innych rodzajćw owocćw; a po zjedzeniu kazdego z nich
Szir Hamalot ( piesn stopni ) z Tehilim (Ksiega Psalmćw). W Tehilim znajdziemy
wlasnie 15 Szir Hamalot.
Rabin Jochanan Rechmastriwke dbal o to, by na jego stole Szabatowym stalo wino z
Izraela, nie tylko w Tu BiSzwat, ale w ciagu calego roku. Jednego razu, kiedy
przyjechal do niego w odwiedziny Rabin Jichcak Skwire, Rebe Jochanan zaoferowal
mu lechaim z winem z Izraela. Rabin Skwire jednak odmćwil mćwiac  Obawiam sie,
ze jesli wino to nie zasmakuje mi, nabiore negatywnych mysli na temat owocćw
Izraela.
Chasydzi konczyli Tisz na Seder Tu BiSzwat spiewajac znana Mizmor 126 z Tehilim
"Szir Hamalot beszuw Haszem et sziwat Cion& ", "Piesn stopni. Gdy Haszem odmienil
los Syjonu, bylismy jak we snie", na specjalna melodie na ta okazje.
Niektćrzy chasydzi mieli zwyczaj serwowac na stćl Tu BiSzwat dzem i konfitury
zrobione z etroga zaraz po Sukot. W Talmudzie napisane bowiem jest:,  Jako, ze
jedna Micwa (religijny obowiazek) zostala z tym wykonana, zrćbmy jeszcze
jedna (Brachot 39b). Jedna micwa w tym przypadku bylo Netilat Lulaw w Sukot,
druga- specjalne delikatessen na Tu BiSzwat.
Rabbi Chaim Elazar z Munkac mćwi sie, ze kiedy do jego stolu przynoszono tace
pelne owocćw, bral on kazdy z owocćw do reki i zanurzal w etrogowym dzemie a pć
zniej rozdawal owoce wszystkim zebranym.
Troche inaczej bylo z kolei u Rebe z Belz, rabina Aharona. Zanurzal on sledzie w
oliwie z Erec Israel i osobiscie wreczal je zgromadzonym osobom...
Wszyscy Rebe zwykli byli jesc 7 owocćw Izraela zwanych  Siedem Gatunkćw .
Naleza do nich: Pszenica (Hita), Jeczmien (Seora), Winogrona (Anawim), Figa
(Teena), Granat (Rimon), Olivka (Zajit), i Mićd z Palmy Daktylowej (Dwasz). Jak
napisane jest w Torze: " do ziemi pszenicy, jeczmienia, winorosli, drzewa figowego i
granatowego - do ziemi oliwek, oliwy i miodu& " (Dwarim 8:8)
Rabin Dawid z Lelowa mćwil tak: jestesmy jak drzewa- patrzysz na owoce i na
uczynki czlowieka i wiesz czy drzewo lub czlowiek sa zdrowi. Rabin Dawid zyl w
czasie Pierwszej Wojny Swiatowej w Jerozolimie. W miescie panowal glćd. Mala
spolecznosc zydowska cierpiala na brak zywnosci i wybuchy chorćb i epidemii. Rabin
Dawid siedzial przy stole Tu BiSzwat, kiedy zapukal do drzwi jeden chlopiec. Wszedl
on po chwili do srodka i ze lzami w oczach opowiedzial Rebe o tym, ze jego rodzina
jest chora i jesli nie dostanie jedzenia to umrze. Rebe wzial jeden z owocćw lezacych
przed nich, delikatnie glaskal go przez jakis czas, po czym dal chlopcowi mćwiac:
 owoc ten posiada moc uzdrawiania. Biegnij i daj go swojej rodzinie... . Rodzina
zjadla i rzeczywiscie wyzdrowiala.
Na temat chasydćw i Tu BiSzwat mozna by jeszcze wiele wiecej opowiedziec, ale mć
j laptop jest juz tym razem zmeczony ( i ja tez). Wiec... Wesolego Tu BiSzwat!
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 8 ćÓ
Czlowiek jako polne drzewo
Tzivia Kusminsky
Tu BiSzwat znane jest poprzez typowe plantacje drzew dokonywane tego dnia i
tradycyjny wieczorny seder skladajacy sie z suszonych owocćw.
Swieto to wiaze sie z kilkoma tematami. Jesli chodzi o obszar rolniczy, Tu BiSzwat
jest ostatnia szansa oddania dziesieciny za produkty rolnicze, oddawane Lewitom i
potrzebujacym. Na poziomie duchowym, Tu BiSzwat jest dniem sadu dla drzew, jako
ze wlasnie w tym czasie zapadaja decyzje dotyczace przeznaczenia drzew. Na
poziomie narodowym- Tu BiSzwat jest swietem Ziemi Izraela, poniewaz owoce, ktć
re spozywamy tego dnia sa typowe dla tej ziemi. Na poziomie srodowiskowym- Tu
BiSzwat jest swietem przyrody, w tym dniu wyjasnia sie znaczenie dbania o
srodowisko naturalne.
W ksiedze Dwarim znajdujemy werset porćwnujacy czlowieka do drzewa na polu:
 Gdy bedziesz oblegal miasto przez dlugi czas, aby je zawojowac I zdobyc, nie
niszcz drzew jego, podnoszac na nie siekiere; poniewaz z nich jesc mozesz, nie
scinaj ich; bo czyz czlowiekiem drzewo polne...(Dwarim, 20:19)
Poprzez ten wers, Tora przedstawia drzewo w alegoryczny sposćb i porćwnuje je do
samego czlowieka. Mozliwe jest znalezc rćzne paralelne cechy pomiedzy czlowiekiem
a drzewem, owe aspekty moga byc wykorzystane do zrozumienia jak byc lepsza
osoba.
Wiadomym jest, ze drzewo potrzebuje wody by wzrastac, by sie rozwijac. Podobnie
jak drzewo potrzebuje wody, Zydzi potrzebuja Tory (metaforycznie porćwnywanej z
woda), ktćra beda studiowac i dzieki niej rozwijac sie i wzrastac jako czlowiek.
Jak drzewo, ktćre rosnie ( ?????? ?????),, rćwniez czlowiek musi aspirowac do
wzrostu, do tego by byc lepszym, by naprawiac swe bledy i wzbijac sie na wyzsze
duchowe poziomy.
Podobnie jak drzewo, ktćrego liscie opadaja na jesieni a na wiosne ponownie sie
rozwijaja, rćwniez czlowiek potrzebuje oczyszczac swe cialo i dusze z niedobrych,
nieproduktywnych nawykćw. Musi on sie ich pozbyc by wydac nowe owoce,
reprezentowane przez dobre dzialania i dobre modele nabyte podczas procesu
tszuwy.
Raszi, slynny egzegeta, pisze na temat Gemary w Taanit 7a:
 Czy czlowiek jest drzewem polnym? [Tora] porćwnuje czlowieka do drzewa na polu,
jako ze nie mozesz scinac drzewa z pola, jesli jest ono drzewem owocowym, tak
samo jest z talmidei chachamim (uczeni ludzie), jesli sa oni prawi i sprawiedliwi jedz
z nich, ucz sie od nich, a jesli nie, zetnij ich, uciekaj daleko od nich.
Oznacza to, iz Raszi wykonuje dodatkowy krok i porćwnuje drzewo do czlowieka
uczonego, do ktćrego inni ludzie maja sie zblizyc. Tora nie twierdzi, ze mamy zblizac
sie do kazdego czlowieka studiujacego czy uczacego Tory, musimy jednak oceniac
sytuacje, jesli istnieje taka potrzeba. Jesli czlowiek ten jest prawy i sprawiedliwy,
moge sie do niego zblizyc i jesc jego owoce tj. uczyc sie od niego Tory. Jesli jednak
nie jest, musze sie od niego oddzielic i chronic sie i nie uczyc sie od niego dzialan.
Krćl, wojownik, poeta Dawid, autor Ksiegi Psalmćw (Tehilim), pisze na temat porć
wnania Rasziego pomiedzy uczonym czlowiekiem a drzewem w ten sposćb:
 Sprawiedliwy zakwitnie jak palma, rozrosnie sie jak cedr na Libanie "(Tehilim
92:13)
Palma daje wiele owocćw, natomiast cedr jest mocny i dlugowieczny. Podobnie jest
z czlowiekiem sprawiedliwym- daje on wiele owocćw, jego nauki Tory sa mocne i
wazne na wiele lat, poniewaz nawet po ich smierci ich nauki sa pamietane i
studiowane.
Krćl Dawid rćwniez porćwnuje czlowieka studiujacego Tore z drzewem, piszac:
 Szczesliwy maz, ktćry nie idzie za rada wystepnych, nie wchodzi na droge
grzesznikćw i nie siada w kole szydercćw. lecz ma upodobanie w Prawie Pana,
05/02/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 9 ćÓ
nad Jego Prawem rozmysla dniem i noca. Jest on jak drzewo zasadzone nad plynaca
woda, ktćre wydaje owoc w swoim czasie, a liscie jego nie wiedna: co uczyni,
pomyslnie wypada. (Tehilim, 1: 1-3)
Radak, inny egzegeta, wyjasnia, ze Krćl Dawid mial na mysli to, ze drzewo
zasadzone obok zrćdla wody jest caly czas usatysfakcjonowane, poniewaz posiada
stale zrćdlo wody, natomiast czlowiek studiujacy Tore jest zawsze szczesliwy z tym,
co ma.
Dodatkowo, nasi chachamim zwracaja uwage na to jak psalm uzywa slowa
 zasadzone  kiedy drzewo jest dobrze zasadzone, zaden wiatr go nie zniszczy,
podobnie czlowiek studiujacy Tore stoi zdecydowanie i trwale na dobrej drodze.
Egzegeta Mecudat Dawid wyjasnia nam wers  w czymkolwiek umiera, przyniesie mu
powodzenie , oznacza to, ze wszystkie owoce, ktćre z niego urosly, wszystkie jego
dzieci i uczniowie, beda jak on.
W temacie tym, Midrasz do Pirkei Awot przedstawia nam nastepujaca parabole
 Powiedzial rabin Josi: do czego podobna jest ta sytuacja? Do czlowieka, ktćry
znajdowal sie na pustyni i byl bardzo spragniony. Nagle spostrzegl on ladne drzewo i
strumyk biegnacy obok drzewa, jego owoce byly dobre a rzucany przez niego cien
przyjemny. Czlowiek zjadl, wiec owoce, napil sie wody, przespal sie w cieniu drzewa
i jego dusza zostala ozywiona na nowo. Kiedy zbieral sie on do odejscia powiedzial
do drzewa: jak moge cie poblogoslawic? Jesli poblogoslawie cie strumykiem, bo ten
juz posiadasz; jesli owocami- te rćwniez juz masz; podobnie jest z cieniem. Niech
bedzie wiec wola Haszem, zeby wszystko, co zasadzi i zrodzi sie z ciebie bylo
dokladnie takie jak ty.
Mozemy nauczyc sie z tego przykladu, ze nie istnieje lepsze blogoslawienstwo dla
czlowieka niz to, by jego dzieci podazaly dobra droga, byly dobrymi ludzmi i zyly
wedlug Tory, ta sama droga, jaka podazal ich ojciec, dziadek i nasz praojciec
Abraham.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Jesli chcesz zrezygnowac z otrzymywania naszego newslettera, kliknij tutaj.
05/02/2009