9 ��ę� 1 Ó���
Shavei Israel
���ą: 12:35 2008 ŁŃ�ćÓ 23 Ł�Ł�� Ż�Ł
���ą: KORZENIE NO.11
KORZENIE
NO. 11
Kislew 5769 | December 08
Ujawnienie Rewolucja
Rabin Eliahu
iberyjskiej
Birenbaum
żydowskiej iskry
Michael Freund
Chanuka
Chanuka Dodawanie lub
Rabin Yitzchak
zmniejszanie
Rapoport
Rabin Boaz Pash Sameach!
Chanuka w Światło czy ogień
Tzivia Kusminsky
kontekście czyli
wspólne korzenie
świąt u różnych
narodów
Rabin Pinchas
Zarczynski
Organizacja Shavei Israel
King George 58, 4to piso
Ujawnienie iberyjskiej żydowskiej iskry
Heichal Shlomó
Michael Freund
Jerusalem 94262,
Israel
Więcej ni\
pięć stuleci po wygnaniu i przymusowych konwersjach na
chrześcijaństwo hiszpańskiego portugalskiego \
ydostwa,
Tel: [phone].
wyniki nowych genetycznych badań mogą przyspieszyć
Fax: [phone].
powrót historycznych proporcji w Izraelu i narodzie
\
ydowskim.
W artykule opublikowanym w najnowszym numerze
American Journal of Human Genetics (Amerykański Magazyn
Ludzkiej Genetyki) zespół biologów ogłosił fascynujące
genetyczne dane deklarując, \
e 20 procent populacji Półwyspu Iberyjskiego ma
sefardyjsko - \
ydowskie pochodzenie.
W związku z faktem, \
e populacja Hiszpanii i Portugalii łącznie przekracza obecnie
50 milionów, oznacza to, \
e ponad 10 milionów Hiszpanów i Portugalczyków jest
potomkami śydów.
Nie są to dzikie spekulacje gazetowej kolumny, raczej zimne, twarde rezultaty
Odwiedz
naszą nową
prosto z laboratoryjnej płytki Petriego.
stronę internetową
www.shavei.org
Badania, prowadzone przez Marka Joblinga z Uniwersytetu Leicester w Anglii i
Francesca Calafella z Pompeu Fabra University w Barcelonie, zanalizowały
chromosom Y sefardyjczyków w społecznościach, do których śydzi migrowali po
wygnaniu z Hiszpanii w 1492 r.
Contact us:
[e-mail]
Ich chromosomalne garnitury porównane były następnie z chromosomami Y ponad
23/12/2008
9 ��ę� 2 Ó���
tysiąca mę\
czyzn \
yjących w Hiszpanii i Portugalii. Poniewa\
chromosom Y
przekazywany jest z ojca na syna, genetycy byli w stanie porównać obie grupy ze
sobą, prowadząc do niezwykłego odkrycia mówiącego o tym, \
e jedna-piąta
Iberyjczyków ma \
ydowskie pochodzenie.
Przewodniczący:
Michael Freund
Wyniki badań podkreślają rozmiar cierpień naszych przodków \
yjących tak dawno
temu w Hiszpanii i Portugalii.
Rabin:
Eliahu Birnbaum
Z historycznych danych czerpiemy wiedzę o tym, jak ju\
w 1931, stulecie przed
wygnaniem śydów z Hiszpanii, szeroko rozpowszechnione pogromy przetaczały się Vice-Dyrektor:
Meir Fuksman
przez kraj, pozostawiając po sobie tysiące zamordowanych i zdewastowane
społeczności.
Redaktorka wydania:
Tzivia Kusminsky
Kolejne dekady przyniosły fale przymusowych chrztów śydów, w miarę jak wzrastała
powszechna niechęć do śydów. Pozostawanie w Hiszpanii stawało się coraz bardziej
Tłumaczyła:
niebezpieczne. Owe nastroje osiągnęły szczyt w roku 1942, kiedy król Ferdynand i
Daniela Malec
królowa Izabela postawili przed śydami okrutny wybór: przejście na chrześcijaństwo
lub wygnanie.
Wiele osób wybrało ucieczkę. Amerykański historyk Howard Morley Sachar szacuje
liczbę śydów, którzy opuścili Hiszpanię w tamtych latach na około 100.000 podczas
gdy Haim Beinart z Hebrew University twierdzi, \
e uciekinierzy liczyli 200.000. Inni
historycy mówią o jeszcze większych liczbach.
Nikt nie liczył jednak dotąd ile osób zostało zmuszonych do przyjęcia
chrześcijaństwa, podobnie, jaka była liczba osób, którzy z własnej woli ochrzcili się.
Te dane pozostawały ukryte.
Podobnie rzecz ma się, oczywiście, z Anusim ( hebrajska nazwa na tych, którzy
zostali zmuszeni), spośród których wielu potajemnie kontynuowało praktykę
judaizmu, sekretnie przekazując \
ydowską tradycję i wiedzę z pokolenia na
pokolenie.
W ostatnich latach, rosnąca liczba Anousim z ró\
nych krajów Europy, Południowej
Ameryki i obszarów Stanów Zjednoczonych zaczęła powracać do Izraela oraz narodu
\
ydowskiego. Mo\
na przypuszczać, \
e ów proces będzie kontynuowany.
Wa\
ność przytoczonych powy\
ej badań genetycznych polega jednak na tym, \
e
potwierdzają one okrutny sukces hiszpańskich monarchów polegający na
zniewoleniu swych \
ydowskich poddanych i zmuszenia tych, którzy przyjęli
przymusowe chrzty, by zasymilowali się w końcu do katolickiej większości.
Przez kolejne stulecia, bezlitosna armia inkwizycji poszukiwała i zabijała
podejrzanych  judaizatorów lub  sekretnych śydów , ostatecznie zmuszając wielu
do porzucenia wiary, którą heroicznie zachowywali i wobec której byli potajemnie
lojalni.
Nawiązując do danych ujawnionych w ostatnich latach historyka Cecil Roth pachołki
inkwizycji zamordowali ponad 30.000  sekretnych śydów . Niektórzy z nich byli
spaleni \
ywcem na słupach pośród skandującego tłumu, z kolei niezliczona liczba
innych była napiętnowana z powodu utrzymania \
ydowskich praktyk.
Nie dziwi więc, \
e wielu z nich ostatecznie uległo w desperacji i zniknęli jako śydzi.
Do teraz.
Odkrycie, \
e 20 procent populacji Iberyjskiego Półwyspu jest potomkami śydów
wywoła z pewnością burzę opinii w Hiszpanii i Portugalii.
Rezultaty badań, jak to określił New York Times ostatniego piątku,  zapewniają
nowe i wyraz
ny dowód na masową chrystianizację sefardyjskich śydów, mających
miejsce ponad 500 lat temu na hiszpańskiej i portugalskiej ziemi.
To biologiczny ekwiwalent "Pintele Yid", wiecznej i niezniszczalnej \
ydowskiej iskry,
który nigdy nie gaśnie, nawet po upływie stuleci.
23/12/2008
9 ��ę� 3 Ó���
Istotnie, to tak jakby postawić przed ka\
dym mieszkańcem Hiszpanii I Portugalii
wielkie lustro ii zmusić ich do popatrzenia na siebie pod kątem rzeczywistości ich
narodowej i jednostkowej historii.
Jednak wa\
niejsze implikacje owych odkryć dotyczą przyszłości, nie przeszłości.
Je\
eli Izrael i \
ydowska społeczność świata zobowią\
ą się do wspólnych działań na
rzecz naszych genetycznych braci półwyspu Iberyjskiego, mo\
e mieć to gruntowny
wpływ na rozmaite dziedziny, począwszy od antysemityzmu w Europie do przyszłości
\
ydowskiej demografii na świecie.
Puśćmy wodze wyobraz
ni- jeśli nawet tylko 5 procent hiszpańskich i portugalskich
potomków śydów miałoby powrócić do judaizmu i \
ydowskiego narodu,
oznaczałoby to dodatkowe 500.000 do 1 miliona więcej śydów na świecie.
Nawet, jeśli wiele lub większość wybierze inną drogę (nie powrót), i tak powinniśmy
do nich dotrzeć. Sam fakt, \
e du\
a liczba Hiszpanów i Portugalczyków ma
\
ydowskich przodków mógłby mieć znaczący wpływ na ich stosunek do śydów i
Izraela, mo\
e tak\
e zaszkodzić ich antysemityzmowi i anty-izraelskim nastrojom.
Zwykle, bowiem, gdy ktoś odkryje, \
e ma \
ydowskie pochodzenie, prawdopodobne
jest, \
e fakt ten przyczyni się do większego poczucia powinowactwa z śydami oraz
do wsparcia dla \
ydowskich spraw. W związku z tym, powinniśmy dą\
yć do
wspierania i kultywowania ich powiązań z Izraelem i narodem \
ydowskim.
Co więcej, wierzę, \
e mamy historyczną odpowiedzialność dotrzeć do potomków
ofiar przymusowych konwersji na chrześcijaństwo i inkwizycji, oraz ułatwić im
powrót.
Mimo, \
e nie było to ich własnym zawinieniem, ich przodkowie zostali w okrutny
sposób zabrani nam. Setki lat temu, kościół katolicki poświęcił ogromne środki na
oderwanie ich od ludu \
ydowskiego i prawie mu się to udało.
Naszym zadaniem powinno być teraz okazanie podobnego rodzaju determinacji dla
powitania ich z powrotem na łonie naszego narodu.
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
Rewolucja, w której duchowy wszechświat przyczynia się
do rozwoju materialnego
Rabin Eliahu Birenbaum
W parszy na ten tydzień znajdujemy człowieka spełniającego ró\
ne role. Josef jest
marzycielem i interpretatorem snów. Rządzi Egiptem nie
zapominając o swojej roli syna i brata. Jest on człowiekiem
związanym ze światem materialnym i ze światem
duchowym. W naszej parszy król Egiptu ma śni tajemniczy
sen: w pierwszej części 7 chudych krów zjada 7 tłustych i
pięknych krów. W drugiej części snu 7 słabych i brzydkich
kłosów zjada 7 wielkich i pięknych kłosów . Nadzwyczajną
rzeczą jest to, \
e nawet po zjedzeniu tłustych i ładnych rzeczy te chude i brzydkie
pozostają mimo tego takie same. Faraon martwi się więc: jego doradcy starają się
wyjaśnić sen ale bez sukcesu. Poniewa\
nie udało im się go przekonać, konieczne
stało się przekroczenie upokorzenia i zwrócenie się opinię i pomoc do Josefa,
\
ydowskiego doradcy.
Egipt był w tamtym czasie wysoko rozwiniętym imperium a jego postęp w zakresie
natury jak i kraju zale\
ał od pogańskich sił. Prawa przyrody- od których zale\
ała
ludzka egzystencja, jej samopoczucie jak i przyszłość- były samymi bogami. Rzeka
Nil była jednym z egipskich bogów a jej adoracja miała na celu upewnienie się, \
e
wola bogów stoi po ludzkiej stronie. Jednak historia Josefa zwraca uwagę na inną
wersję rzeczywistości.
Propozycja jaką zło\
ył Josef faraonowi aby uratować jego kraj do suszy jest
propozycją racjonalną , nie opartą na pogańskim schemacie. Ta propozycja totalnie
odrzuca obawy faraona dotyczące przyszłości. Wiara Josefa w to, \
e B-g stanowi
23/12/2008
9 ��ę� 4 Ó���
z
ródło snu a nie pogańscy bo\
kowie pozwala mu nie tylko rozszyfrować sen ale
tak\
e zaproponować sposób na osłabienie negatywnych konsekwencji. Mimo \
e nie
mo\
liwe jest uniknąć suszy, mo\
liwe jest jej złagodzenie. Dzięki temu, Josef dostaje
siły faraona i wraz z nimi buduje magazyny do odkładania jedzenia na złe lata. Kiedy
rozpoczyna się susza Josef sprzedaje zbiory z magazynów egipcjanom. Kiedy
pieniądze wieśniaków kończą się, zaczynają oni płacić swoimi dobrami a póz
niej
swoją ziemią. Z końcem suszy cała ziemia Egiptu, poza ziemią nale\
ącą do kapłanów
faraona nale\
y do faraona; tak\
e wszyscy jej mieszkańcy, wyłączając jedynie
kapłanów, stają się jego niewolnikami.
Dzialania Josefa pokazują jeden z pierwszych wkładów śyda w rozwój największego
imperium tamtej ery. Josef uczy faraona i jego kapłanów jak interpretować sny i
uniknąć przy tym bolesnych konsekwencji.
Koncentracja \
ywności dla jego póz
niejszej dystrybucji oraz zniesienie prywatnej
własności pieniędzy, towarów i ziemi, stanowi przykład  komunizmu pozbawionego
partii politycznych i skomplikowanych ideologii.
Ekonomiczna koncepcja Josefa zawierała większość elementów nowoczesnej
gospodarki i jej postulował koncentrację produkcji towarów w rękach centralnego
rządu, a tak\
e jej sprawiedliwy podział wśród pracowników. Josef miała szczególny
dar dla planowania i zarządzania systemem gospodarczym i wykorzystał on ten dar
dla korzyści Egiptu.
Jak mieliśmy okazję się przekonać, dary jakie Josef posiadał, były nie tylko po
stronie materialnej, lecz ujawniły się równie\
poprzez duchowe i ludzkie jakości.
Dzięki ich u\
yciu był on w stanie przeniknąć myśli i marzenia króla Egiptu dla
zrozumienia jego tajemnic.
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
Chanuka
Rabin Yitzchak Rapoport
Talmud (Traktat Szabat 21b) opisuje micwę zapalania
chanukowych świeczek. Rabini mówią nam tam, jaka
jest struktura wykonania tej micwy.
Micwa to:
1) jedna świeczka dla człowieka i jego domu
2) gorliwi (ci, którzy pragną upiększyć i wzmocnić
micwę) zapalają jedną świeczkę dla ka\
dego mieszkańca
domu
3) najgorliwsi z gorliwych:
a) Beit Szamai twierdzi: Pierwszego dnia zapalamy osiem świateł, w następne dni
redukujemy liczbę zapalanych świec;
b) Beit Hillel twierdzi: Pierwszego dnia zapalamy jedną świeczkę, w następne dni
progresywnie zwiększamy liczbę świec. Halacha jest dziś zgodna z opinią Beit Hillel.
Powstaje pytanie, pomiędzy komentatorami Talmudu, czy trzeci poziom 
najbardziej gorliwy- zawiera drugi poziom czy te\
nie. Innymi słowy: pierwszym
krokiem powy\
ej podstawowej micwy jest zapalenie świeczki przez ka\
dego
mieszkańca domu (a nie jednej świeczki na dom = wszystkich mieszkańców domu),
natomiast poziom trzeci polega na zwiększaniu liczby zapalanych świec od jednej do
ośmiu. Powstaje pytanie: czy mamy zapalać jedną do ośmiu świeczek na osobę czy
na dom? Czy trzeci poziom zawiera w sobie drugi czy nie?
Talmudyczne komentarze ró\
nią się w tym względzie. Rambam, na przykład,
uwa\
ał, \
e ka\
dy powinien zapalać jeden świecznik chanukowy na osobę w domu, a
więc \
e trzeci poziom w istocie zawiera drugi. Tymczasem Tosafot pisał, \
e powinno
się zapalać jeden świecznik na dom, a więc \
e trzeci poziom nie zawiera drugiego a
jest tylko raczej bezpośrednim przedłu\
eniem podstawowej micwy.
W świecie praktycznej halachy stało się coś bardzo dziwnego. Rabin Josef Caro1,
będąc sefardyjczykiem (pochodzenia hiszpańskiego) orzekł zgodnie z opinią Tosafota
 aszkenazyjskiego talmudycznego komentatora; podczas gdy rabin Mosze Isserles2
z Krakowa, aszkenazyjski decydent halachy w całym tego słowa znaczeniu,
23/12/2008
9 ��ę� 5 Ó���
zawyrokował zgodnie z Rambamem, zrywając tym samym z  jego aszkenazyjskimi
talmudycznymi komentatorami i orzekając zgodnie z sefardyjczykami. Skąd to nagłe
 zerwanie z tradycją- dotąd rabin Caro orzekał zgodnie z Rambamem, podczas gdy
rabin Isserles wyrokował zgodnie z Tosafotem i nigdy na odwrót.
Nie będę próbował odpowiedzieć na to pytanie chalachicznie- zamiast tego
zamierzam spróbować pokazać głębię micwy zapalania chanukowych świeczek i
połączyć to z wy\
ej wymienionym  zerwaniem z tradycją.
Wielu z nas wie, \
e celem micwy zapalania chanukowych świeczek jest pirsumei nisa
 rozgłaszanie cudu Chanuki. W związku z tym stawiamy świecznik chanukowy przed
wejściem do naszego domu lub w oknie, tak by był on jasno widoczny dla ka\
dego
śyda przechodzącego obok domu. Czym jest więc  poprawa polegająca na
zapalaniu jednej świeczki na osobę w domu (a nie tylko jednej świeczki na cały
dom)? Czy chodzi tylko o  czym więcej światła tym lepiej? Nie sądzę, \
e o to
chodzi. Myślę, \
e odpowiedz
le\
y w zrozumieniu sposobu, w jaki nasi Rabini
zwalczają asymilację3. W czasach chanukowej historii wielu (większość?) śydów
była zasymilowana i zhellenizowana. Gdybyście w tym czasie przeszli się ulicami
\
ydowskiego miasta nie zobaczylibyście chanukowych świeczek w ka\
dym oknie-
mo\
e nawet w większości okien. Światło świeczki- symbol jedności i siły- była w tych
czasach raczej symbolem waśni i słabości i większość śydów ignorowało je. Co
zrobić w takiej sytuacji? Rabini  zaktualizowali więc micwę do zapalania jednej
świeczki na osobę. Poka\
my naszą  prawdziwą siłę  jak wielu wiernych naprawdę
mamy. Póz
niej, prawdopodobnie, asymilacja stała się nawet bardziej
rozpowszechniona i nasi rabini znów zaczęli szukać  aktualizacji . Tym razem jednak
zdecydowali się skupić na czymś innym. Podczas gdy ogień świeczki- zwłaszcza, gdy
ilość świeczek koresponduje z ilością osób- reprezentuje  siłę nasi uczeni
zdecydowali się przesunąć centrum zainteresowania święta z  siły na  światło .
Same świeczki mogą reprezentować ogień- który jest równie\
w stanie niszczyć;
podczas gdy świecznik reprezentuje tylko  łagodne światło- rodzaj światła, które
sprawia, \
e ciemność znika.
Teraz mo\
emy inaczej podejść do zrozumienia ró\
nicy opinii pomiędzy
talmudycznymi komentatorami. Mo\
liwe, \
e ró\
nica pomiędzy ich opiniami polegała
na tym, \
e Rabini zmienili nacisk z  siły na  światło w micwie chanukowej, ze
świeczek na świecznik. Czy jednak Rabini, pomimo, \
e ich pragnieniem było nie
pozwolić by chanukowe świeczki reprezentowały waśnie i spory pomiędzy ludz
mi,
chcieli jednak zostawić mały nacisk na \
ydowską siłę i dumę, prosząc o jeden
świecznik na ka\
dego mieszkańca domu. Co jest prawdą? Nigdy się tego nie
dowiemy- być mo\
e jednak sam wgląd w sprawę pozwoli nam zrozumieć to pozorne
 zerwanie w tradycji, kiedy sefardyjski Szulchan Aruch orzekł zgodnie z
aszkenazyjskimi talmudycznymi komentatorami; podczas gdy aszkenazyjska Mapa
zaopiniowała na odwrót.
Mimo, \
e jest oczywiste, \
e ka\
dy śyd powinien podą\
ać za tradycjami swoich
przodków jest równie\
wa\
ne by zrozumieć ró\
ne perspektywy i tradycje ró\
nych
naszych praojców i chachamim. Czy Chanuka polega na podkreślaniu  światła 
które jednoczy i przynosi  siłę ; czy mo\
e jednak celem Chanuki jest nacisk zarówno
na  światło i  siłę  w ka\
dym z tych podejść chodzi o siłę i jedność. Miejmy
nadzieję i módlmy się o to, by tegoroczna Chanuka była ostatnim miejscem gdzie
będziemy musieli widzieć dychotomię pomiędzy tymi dwoma aspektami tego święta i
o to, by na następną Chanukę znalez
li się wszyscy w ziemi Izraela zjednoczeni pod
B-giem Izraela poprzez Torę Izraela.
Chanuka sameach! Szczęśliwej Chanuki!
Yitzchak Rapoport
Wrocław, Poland.
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
Dodawanie lub zmniejszanie
Rabin Boaz Pash
Dodawanie lub zmniejszanie- prosta refleksja nad zagadnieniem chanukowych
świeczek
23/12/2008
9 ��ę� 6 Ó���
Chanukowa micwa- jedna świeczka na dom, bardziej rygorystyczni  jedna świeczka
na ka\
dą osobę w domu. Najbardziej gorliwi z gorliwych- Beit Szamai twierdzi,
pierwszego dnia zapalamy osiem i ka\
dego kolejnego dnia zapalamy mniej. Beit
Hilel twierdzi, pierwszego dnia zapalamy jedną świeczkę i ka\
dego kolejnego dnia
zapalamy więcej świeczek.
Jesteśmy podzieleni pomiędzy Beit Hilel a Beit Szamai odnośnie sposobu upiększenia
Chanuki przez zapalanie świeczek. Na czym polega  dodawanie kolejnych szkoły
Beit Hilel? Ka\
dego dnia dodajemy kolejną świeczkę tak by dnia ósmego zapalić
osiem. Na czym polega  odejmowanie kolejnych szkoły Beit Szamai? Pierwszego
dnia zapalamy osiem a w kolejne dni redukujemy liczbę tak by ostatniego dnia
zapalić jedną świeczkę.
Jakie jest z
ródło sporu pomiędzy Beit Szamai i Beit Hilel?laczego ci dodają a ciD ?
odejmuja
Załó\
my hipotetyczną sytuację, \
e chcę rozpocząć nowy projekt, dla przykładu- od
dzisiejszego dnia począwszy chcę się uczyć więcej ka\
dego dnia. Jak to zrobić?
Istnieją dwa podejścia, pierwsze, by rozpocząć z pełną siłą uczyć się wszystkiego.
Drugie, by zacząć małymi krokami i stopniowo zwiększać ilość nauki z czasem. Jeśli
np. postanawiam rzucić palenie. Palę paczkę dziennie. Istnieją dwa sposoby
podejścia do sprawy- rzucić palenie całkowicie od razu lub zmniejszać stopniowo
ilość wypalanych papierosów- w niedzielę 19, poniedziałek- 18 i tak dalej. Dwa
podejścia: jedno- praktyczne, rozpoznające rzeczywistość jako niekompletną i
próbujące ją naprawić. Drugie- idealistyczne- widzące jedynie sytuację idealną,
kompletną, do której chcemy dotrzeć.
Który sposób jest lepszy? Ka\
de z tych podejść ma swoje plusy i minusy. Wiele
zale\
y od osobowości i charakteru danej osoby i jego stosunku do \
ycia.
Podobnie jest z ró\
nicą w podejściu Beit Szamai i Beit Hilel. Beit Szamai to idealiści-
rzeczywistość nie jest wa\
na, liczy się idea, dla nich mniej liczy się droga do celu.
Beit Hilel z kolei był bardziej zainteresowany drogą ku lepszemu, bardziej ni\
samym
celem.
Beit Szamai i Beit Hilel ró\
nili się w swych opiniach w bardzo wielu miejscach w
Talmudzie. W większości przypadków chalacha została ustanowiona zgodnie z Beit
Hilel. W większości sporów pomiędzy Beit Hilel i Beit Szamai opinia Beit Hilel była
bardziej łagodna, natomiast opinia Beit Szamai była zwykle bardziej surowa.
Jest bardzo wiele przykładów, jakie mo\
emy przytoczyć dla pokazania tej reguły.
Oto jeden z nich.
W Gemarze jest znana historia o jednym goju, który przyszedł do Szamaia i poprosił
o konwersję na judaizm pod warunkiem, \
e będzie się on w stanie nauczyć całej
Tory w czasie stania na jednej nodze. Szamai wyrzucił goja na zewnątrz i kazał mu
odejść, uzasadniając, \
e Tora jest tak wielka, \
e nie jest mo\
liwe nauczyć się jej
stojąc na jednej nodze. Człowiek ten udał się kolejno do Hilel, a Hilel zgodził się by
goj ten przeszedł na judaizm, po tym jak nauczył go, \
e cała Torę da się sprowadzić
do słów:  Nie rób drugiemu, co tobie nie miłe. Reszta jest komentarzem do tego. A
teraz idz
i się ucz!
Na czym polega ró\
nica pomiędzy podejściem Szamaia i Hilela?
Szamai to idealista, maksymalista,  Albo otrzymujesz całe 613 micwot albo \
adnej.
Podczas gdy Hilel zrozumiał, \
e człowiek ten posiadał prawdziwe pragnienie
otrzymania całej Tory, jednak byłoby dla niego trudne otrzymać ją całą na raz, więc
Hilel postanowił uczyć go stopniowo. Hilel był pragmatykiem, minimalistą, robić to,
co mo\
liwe mając na uwadze większe aspiracje. Bardziej  ludzkie podejście.
Podobnie jest chanukowymi świecami. Szamai twierdzi: posiadasz siłę dać
maksimum światła, 8 świeczek- a więc daj właśnie tyle. Daj wyraz swemu ideałowi-
maksimum światła. Natomiast Beit Hilel twierdzi: zwiększaj światło stopniowo, jeden
poziom za drugim, a\
dotrzemy do ideału- 8 świeczek. Beit Hilel zgadza się, \
e
początek nie jest idealny, ale w ten sposób właśnie zaczynamy.
Gdyby Hilel i Szamai zechcieli wystartować razem w maratonie wyglądałoby to tak:
Szamai wystartowałby sprintem od samego początku, by póz
niej stopniowo
23/12/2008
9 ��ę� 7 Ó���
zwalniać. Hilel tymczasem wystartowałby spokojniej, by wraz ze zbli\
aniem się do
końca wyścigu zwiększać prędkość. Kto z nich dobiegłby dalej? Mo\
emy tylko
zgadnąć.
Jak ju\
wiemy, halacha w większości przypadków podą\
a za Beit Hilel, poniewa\
my
ludzie jesteśmy słabi i wa\
na jest dla nas droga a idealistyczny cel jest czasem dla
nas zbyt daleko. Czasem, gdy jesteśmy w środku akcji, działania, trudno jest nam
dostrzec ostateczny cel tego działania. Trudno nam jest przewidzieć przyszłość,
będąc osadzeni w teraz
niejszości. Jesteśmy słabi i mocno niedoskonali...
Dlatego więc pierwszego dnia Chanuki zapalamy jedną świeczkę i w kolejne dni
dodajemy dodajemy i zwiększamy liczbę świeczek i światło.
Księga Zohar mówi nam jednak, \
e w czasach przyszłości, kiedy przyjdzie mesjasz,
chalacha zacznie podą\
ać za Beit Szamai a nie Beit Hilel. Oczywiste jest dlaczego. W
tych przyszłych czasach będziemy w stanie zobaczyć absolutny cel własnymi oczami
i nasz obecny problem ze zrozumieniem celu naszego działania, nie będzie istniał ju\

więcej.
Wesołej Chanuki dla nas wszystkich!
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
RChanuka w kontekście czyli wspólne korzenie świąt u
różnych narodów
Rabin Pinchas Zarczynski
Gdy jesteśmy w trakcie obchodów Chanuki nie mo\
emy nie zauwa\
yć, szczególnie
w Polsce, \
e obchodzone się tak\
e święta u innych narodów ( za
ka\
dym rogiem czai się choinka, w oczy rzucają się kolorowe
bombki i migające światełka). Czy jako śydzi czujemy się wtedy
niekomfortowo?
Spróbujmy odstawić na bok ró\
nice religii i zastanówmy się czy to,
\
e te dwa święta Chanuka i gwiazdka są w tym samym czasie jest
przypadkowe czy nie? Obydwa te święta maja du\
o wspólnego ze światłem
( zapalanie świeczek w chanukiji i lampki na choince). Wiemy, \
e gwiazdka przypada
na moment przesilenia zimowego, co ma z
ródła przed chrzescijańskie.
Jest w Talmud interesujący midrasz opowiadający, \
e pierwszym człowiekiem, który
świętował w tych dniach był Adam ( ten od Ewy). śeby to zrozumieć trzeba
przytoczyć jeszcze kilka informacji. W ciągu roku są cztery momenty, które
wyznaczają długość dnia i nocy ( przesilenie zimowe, przesilenie letnie, równonoc
wiosenna i równonoc jesienna). 21 grudnia to najkrótszy dzień w roku. I tak mówi
Talmud: gdy człowiek zobaczył, \
e dzień się skraca i tłumaczył to sobie tym \
e
popełnił grzech ( jabłko, wą\
i tak dalej) we wrześniu ( Rosz Haszana) i dlatego
świat się zaciemnia i wraca do chaosu. Spędził na modlitwie i \
ałobie 8 dni. Po 21
grudnia Adam zaskoczony spostrzegł, \
e dzień się wydłu\
a. śeby to pojąć Adam
potrzebował jeszcze dwóch trzech dni. I tak nadszedł 24 grudnia i stwierdził, \
e taka
jest natura, \
e dni się skracają \
eby się wydłu\
yć. Po tym odkryciu 8 dni świętował
od 24 grudnia do 1 stycznia. I to jest właśnie z
ródło dla ró\
nych narodów do
świętowania w tym czasie, tak\
e dla chrześcijaństwa, które pogańskie święto
zastąpiło gwiazdką.
Talmud mówi dalej, \
e w następny roku Adam powtórzył te święta. On zrobił to na
cześć Boga a narodu świata na cześć ruchu gwiazd na niebie. Stąd widzimy, \
e
mamy święto na cześć wydłu\
ania się dnia ( tzn. więcej światła na świecie) w
momencie, kiedy świętujemy Chanukę - 25 kislew.
Chanuka sameach!
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
Światło czy ogień
23/12/2008
9 ��ę� 8 Ó���
Tzivia Kusminsky
Gemara, Szabat 20a, pisze na temat zapalania świeczek
chanukowych:
" Nasi mędrcy powiedzieli: Micwą Chanuki jest jedna świeczka na
osobę i jego dom a bardziej rygorystyczni zapalają jedną świeczkę
na ka\
dą osobę w domu a najbardziej rygorystyczni Beit Szamai
twierdzi, pierwszego dnia zapala osiem I od tego dnia zapala, co
dzień świeczkę mniej, Beit Hilel twierdzi, pierwszego dnia zapala jedną i od tego
dnia zapala jedną więcej ka\
dego dnia.
Na czym polega ró\
nica pomiędzy Beit Hilel i Beit Szamai? Czego próbuje nas
nauczyć ta ró\
nica?
Nasi uczeni rabini wyjaśniali tę gemarę i podali dwie wytłumaczenia. Pierwsze mówi
o tym, \
e Beit Hilel zapala zgodnie z dniami rozpoczynania święta a Beit Szamai
zgodnie z dniami zakończenia. Dla przykładu, drugiego dnia Beit Hilel zapala dwie
świeczki a Beit Szamai siedem.
Inne wytłumaczenie traktuje o tym, \
e Beit Hilel uwa\
a, \
e musisz wznosić się na
poziomie świętości i nie cofać się, jak mówi znane talmudyczne wyra\
enie. Oznacza
to, \
e musimy stopniowo duchowo rosnąć i dbać o to, by nie opaść na tej drodze.
Dlatego właśnie, ka\
dego dnia zapalamy dodatkową świeczkę.
Beit Szamai, z drugiej strony, zapala liczbę świeczek adekwatną do ofiar składanych
podczas święta. Którego święta? Sukot. Podczas Sukot składano ofiary z 13 byków
pierwszego dnia, 12 drugiego, 11 trzeciego i ka\
dego kolejnego dnia mniej a\
do
ostatniego, kiedy ofiarowywano 7. Całkowita suma ofiar na Sukot to 70,
analogicznie do 70 narodów świata. W ten sam sposób Beit Szamai zapala
pierwszego dnia osiem świeczek, drugiego dnia siedem a\
do ostatniego dnia, kiedy
zapalana jest jedna świeczka.
Podobnie, z techniki Beit Szamaia, mo\
emy nauczyć się, \
e nacisk powinien być
kładziony na potencjał ró\
nych rzeczy, podczas gdy od Beit Hilel, \
e nacisk ma być
na rzeczy, jakie widzimy, na sposób, w jaki przejawiają się one w naszej
rzeczywistości.
Rabin Szlomo Josef Zevin, interpretuje dyskusję na głębszym poziomie. Jego
zdaniem ka\
da ze szkół (Beit Szamai, Beit Hilel) reprezentuje inny sposób
rozumienia naszej rzeczywistości, w pozytywnym lub negatywnym jej aspekcie.
Chodzi o to, \
e w ka\
dej sytuacji, w której musimy pokonać zło mamy do wyboru
dwie opcje: zredukować zło lub dodać dobro.
Beit Szamai uwa\
a, \
e jeśli ktoś wpadł w ręce złych instynktów I chce zrobić tszuwę,
musi wziąć na siebie proces oddalania się od złego, podejmując totalną wojnę
przeciwko niemu. W tym procesie ju\
od samego początku człowiek będzie
potrzebował du\
o światła i kiedy gdy dobre aspekty zaczną przewa\
ać nad złymi,
mo\
e on poradzić sobie z mniejszą ilością światła. Dlatego właśnie, Beit Szamai
zaczyna zapalanie od ośmiu świeczek i ka\
dego dnia zapala coraz mniej.
Beit Hilel z kolei, wierzy, \
e u początku cię\
ka praca musi przynosić dobro, trzeba
zacząć ze  świętym działaniem , robić micwy a robienie micwot skłoni nas do
podejmowania kolejnych micwot. W ten właśnie sposób działania tego człowieka
będą coraz lepsze a wraz z tym, będzie coraz więcej światła. Z tego powodu Beit
Hilel zapala najpierw jedną świeczkę i ka\
dego dnia dodaje kolejną.
Zgodnie z tą metodą interpretacją technik obu szkół, dla Beit Szamai świeczki
reprezentują ogień, którego działanie polega na spalaniu negatywnych aspektów
naszej rzeczywistości, naszej osobowości. Tymczasem dla Beit Hilel świeczki
chanukowe reprezentują światło, pozytywny aspekt, który chcemy dodać do
naszego \
ycia, by stać się lepszymi osobami i w ten sposób ulepszyć tak\
e
rzeczywistość dookoła nas.
Chanuka reprezentuje walkę z hellenizmem, greckim pragnieniem narzucenia nam
swej kultury. Haszmonaici walczyli przeciwko temu, mimo, \
e musieli tym samym
23/12/2008
9 ��ę� 9 Ó���
sprzeciwić się tym ludziom w obrębie \
ydowskiego narodu, którzy zaakceptowali
hellenizm. Z jednej strony zdecydowali się oni zwalczyć wroga, hellenizm, poprzez
wypowiedzenie wojny, to jest wykorzenić zło poprzez technikę Beit Szamai.
Z drugiej strony, w momencie, w którym największej zagro\
enie zostaje
zlikwidowane, zaczęli oni zachowywać się jak Beit Hilel, zachowali oni micwę
oczyszczenia Beit Mikdasz, która pozwoliła im na wykonywanie większej ilości
micwot i w ten sposób, pomogli oni \
ydowskiemu narodowi powrócić do swojej
kultury.
Zasługiwali więc dlatego na nowy cud. Pierwszy miał miejsce podczas wojny, kiedy
niewielka liczna \
ydowskich obywateli pokonała wielką grecką armię. Następnie,
zdarzył się nowy cud. Jedyny czysty olej, który znalez
li w Świątyni, miał starczyć
jedynie na jeden dzień, wystarczył jednak na osiem. W ten sposób Haszem pokazał,
\
e był wtedy z nimi.
aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj
Jeśli chcesz zrezygnować z otrzymywania naszego newslettera, kliknij tutaj.
23/12/2008