Poland Newsletter Template 9 ��ę� 1 ćÓ
Tzivia Kusminsky
From: Shavei Israel [[e-mail]]
Sent: 18:05 2009 �Ł� 09 Łą� Ż�Ł
To: [e-mail]
Subject: KORZENIE NO.13
KORZENIE
NO. 13
Adar 5769 | Marsz 09
Gdzie znajduje Kiedy
sie Grobowiec  oczywiscie
Mordechaja I mylone jest z
Ester? obojetnoscia
Michael Freund Rabin Eliahu
Birenbaum Purim
Purim 5769 Ester
Sameach!
Rabin Yitzchak Rabin Boaz Pash
Rapoport
Purim- dlaczego Kreuje swiatlo i
sie przebieramy? stwarza swiatlo
Rabin Pinchas Tzivia Kusminsky
Zarczynski
Organizacja Shavei Israel
Gdzie znajduje sie Grobowiec Mordechaja I Ester?
King George 58, 4to piso
Heichal Shlomć
Michael Freund
Jerusalem 94262,
Israel
Kilka miesiecy temu, mialo miejsce wydarzenie powszechnie prawie nie dostrzezone-
wrogi zazwyczaj rezim iranski podjal niecodzienna decyzje, by dodac zydowskie
Tel: [phone].
swiete miejsce do Listy Narodowego Dziedzictwa.
Fax: [phone].
9 grudnia 2008, iranskie agencje prasowe doniosly wiadomosc, o tym, ze grćb
Mordechaja i Estery, bohaterćw purimowej sagi, bedzie od tego momentu pod
oficjalna kontrola i odpowiedzialnoscia rzadu.
Wiadomosc ta chwilowo zwrćcila uwage na miejsce to, dobrze znane iranskim
Zydom, jednak w wiekszosci zupelnie nie znane poza tym krajem. W zwiazku z
nadchodzacym Purim, warto bysmy poswiecili moment refleksji na tym reliktem
antycznej przeszlosci.
Mauzoleum mieszczace grobowiec Mordechaja i Ester to budowla z prostego
kamienia, ktćrej gćre zdobi kopula; zbudowany zostal okolo 7-5 wiekćw temu,
ponad podziemnymi grobami. Miesci sie on w miescie Hamadan na pćlnocy Iranu,
oddalonym okolo 335 kilometrćw od stolicy, Teherany. Jak mćwi tradycja, Hamadan
Odwiedz nasza nowa
uwazany jest za obszar miasta Szuszan, bedacego centralnym miejscem, dla
strone internetowa
wydarzen opisanych w Ksiedze Estery.
www.shavei.org
Podrćznicy, poprzez stulecia, opisywali miejsce to w swych dziennikach. Pierwszym z
nich byl Beniamin z Tudeli, slynny 12 wieczny zydowski odkrywca.
12/03/2009
Iranscy Zydzi czcili grobowiec i wielu z nich odbywalo podrćze do Hamadanu by
swietowac tam Purim, odczytujac Megile zaraz obok grobu. Inni urzadzali tam
rodzinne uroczystosci, takie jak bar-micwa czy obrzezanie.
Wejscie do budynku jest nisko osadzone i zostalo podobno celowo zbudowane w ten
sposćb, by sklonic wizytujacych do pochylenia glowy przy wchodzeniu i w ten sposćb
wywolac reakcje poczucia szacunku. Posrodku glćwnego holu, zdobionego
hebrajskimi inskrypcjami, znajduja sie dwie wielkie, dekorowane skrzynie, czy kufry,
ponizej ktćrych, wedle przekazu, Mordechaj i Ester spoczywaja na wieki.
Do grobowca przylega z boku mala synagoga i miejsce to jest uwazane za swiete rć
wniez przez muzulmanćw i chrzescijan, ktćrzy przyjezdzaja do Hamadu by sie tam
modlic.
Obok mausoleum znajduje sie duzy otwćr w ziemi, bedacy, wedlug przekonania
iranskich Zydćw, wejsciem do tunelu prowadzacego az do Jerozolimy.
Co ciekawe, istnieje alternatywna tradycja przekazu, wedlug ktćrej prawdziwym
miejscem pochćwku krćlowej Estery i Mordechaja jest skraj wioski Baram, polozonej
w gćrnej Galilei, niedaleko Tzfat.
Juz w roku 1215 Rabin Menachem Ha-Hewroni pisal, o tym, ze podczas wizyty w
Galilei napotkal na swej drodze grćb krćlowej Ester. Krćlowa, jeszcze za swego
zycia, miala poinstruowac swego syna Cyrusa, by ten po jej swierci pochowal ja
wlasnie tam. Pćzniejsi pielgrzymi rćwniez wspominali to miejsce, a takze to, ze
odbywaly sie tam specjalne uroczystosci w Szuszan Purim.
Wspćlczesnie uwaza sie, ze grćb zlokalizowany jest w ruinach budowli znalezionej w
Narodowym Parku Baram.
Po tym jak teren ten zostal wyzwolony podczas Izraelskiej Wojny o Niepodleglosc,
grupa Zydćw z Tzfat udala sie tam, by swietowac Purim roku 1949 i odczytano tam
Megile, celem odnowienia dlugowiecznej tradycji poprzednich pokolen.
Mamy wiec dwie przeciwstawne tradycje przekazu, mćwiace o miejscu pochćwku
bohaterćw purimowej historii, jedna z nich uwaza, ze miejsce to znajduje sie w
Persji, druga  blizej domu- w Izraelu.
Mimo, ze nie mozemy z zadna pewnoscia potwierdzic, ze jedna z tych tradycji jest
bardziej prawdziwa lub sluszna, jednego mozemy byc pewni: czyny tej dwćjki
zydowskich nigdy nie wyblakna z naszej zbiorowej pamieci. Jak pisze sama Megila
(9:28): I owe dni Purim nie zagina wsrćd Zydćw, i pamiec ich nie ustanie u
potomnych.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Kiedy  oczywiscie mylone jest z obojetnoscia
Rabin Eliahu Birenbaum
Przed swoim wejsciem na Gćre Synaj, Mosze ostrzega swćj lud o tym, ze jego pobyt
na Gćrze trwac bedzie 40 dni i 40 nocy. W tym wlasnie czasie Stwćrca da mu Tore,
dzieki ktćrej bedzie Mosze mćgl nauczac narćd zydowski.
 A Mosze spćznil sie&  , pisze Tora, a Talmud mć
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 3 ćÓ
Lek, niepokćj zazwyczaj sklania ludzi ku radykalnym postawom.
W zwiazku z szesciogodzinnym opuznieniem I z powodu wyczerpania, nikt nie
pomyslal o prostym przejsciowym rozwiazaniu: sam Aron, brat Mojzesza i kaplan
wybrany przez Stwćrce, posiadal odpowiednie przygotowanie i kwalifikacje by objac
przywćdztwo do czasu kiedy Mojzesz nie wrćci. Nikt jednak o to nie poprosil;
poproszono jedynie o to, by Aron zbudowal bozka, ktćry mćglby zastapic nie
Mojzesza ale Haszem.
Wyjasnic to mozna w ten sposćb, ze w stanach wyczerpania, mamy tendencje do
niezauwazania najblizszych, najprostszych rozwiazan. Ogćl spoleczenstwa nie
rozglada sie dookola i zamiast tego decyduje sie zachowywac sie jak swoi wrogowie.
Jest tak, poniewaz bozkowie innych ludćw sa zawsze obecne dookola, nie maja oni
swojej woli, nie ruszaja sie, nie reprezentuja zadnego rodzaju ryzyka.
Mozemy wiele nauczyc sie z takiej postawy, tak czestej rćwniez w naszych czasach.
Poszukujac duchowosci wielu czlonkćw naszej narodowej spolecznosci porzuca
odziedziczona tradycje, nawet jesli nigdy nie praktykowana, bez refleksji na ten
temat pozwalaja uwiesc sie obcym i dalekim doktrynom. Najwazniejsza
charakterystyka tych doktryn jest to, ze sa one  egzotyczne i sa one bardzo
skuteczne w kontekscie swej wlasnej kultury.
Skutecznosc ta, nie jest wieksza niz skutecznosc jaka posiada Tora, ktćra przez
tysiace lat utrzymuje zydowski narćd w zjednoczeniu wobec innych ludćw, wobec
Stwćrcy i Tora kontynuuje swćj wzrost, adaptujac sie do nowych kontekstćw i
nowych sposobćw zycia i projektuje na przyszlosc to dziedzictwo, ktćre okresla
nasza tozsamosc od tysiecy lat.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Purim 5769
Rabin Yitzchak Rapoport
Purim, moi drodzy przyjaciele, jest swietem Tory przekazanej nam przez nasze
kobiety: nasze matki, zony, siostry i cćrki. Owa prawda posiada wiele aspektćw.
Zacznijmy on najprostszego: Kto jest bohaterem historii purimowej? Ester, kobieta
oczywiscie. Rćwniez megilla, jak wiemy nazywa sie Megilat Ester. Ester jest nie tylko
najwazniejsza postacia wystepujaca w opowiesci, jest rćwniez najwazniejsza osoba
mćwiaca o przykazaniu swietowania Purim. Na pewno czytalismy wers  Mordechai
opisal te wydarzenia (Ksiega Ester 9:20)  nie zapominajmy jednak wersćw kilka
linijek pćzniej: Napisala krćlowa Estera, drugi list o Purim, z celem potwierdzenia z
pelnym autorytetem wczesniejszy list Zyda Mordechaja (Meg. Ester 9:29). Widzimy
wiec, ze Ester jest glćwnym bohaterem Purim we wszystkich aspektach. To jednak
nie wszystko (ten artykul pisany jest w oparciu o piekne inspiracje z Tory Szlomo
Karlebacha, blogoslawionej pamieci).
Wiadomym powszechnie jest, ze Megilat Ester to jedyna biblijna ksiega, gdzie imie
B-ga nie pojawia sie w ogćle, ani razu. W gruncie rzeczy czytajac historie Megilat
Ester mozna miec wrazenie obcowania z niskiej klasy telewizyjnym serialem, z
milosnymi intrygami, nienawiscia, zazdroscia, spiskiem, itp. Co takiego
wartosciowego jest w Purim, ze historia ta znalazla sie w Biblii? Nasi Rabini ucza
nas, ze brak boskiego imienia w Megili jest wlasnie istota Megili- poniewaz B-g dziala
nie tylko poprzez objawione cudy, gdzie wspomina sie Jego Imie, ale rćwniez
poprzez  cudy naturalne , gdzie Jego Imie nie pojawia sie. Megilat Ester jest
przykladem na to, jak B-g troszczy sie o ludzi poprzez  hester panim - ukryte
oblicze;  hester lub  ukryte jest gra slćw z imieniem Ester.
Jest jednak cos jeszcze glebszego niz gra slćw odwolujaca sie do powiazania
pomiedzy ukrytym obliczem B-ga (hester) i Krćlowa Ester. Midrasz do Megilat Ester
opowiada historie o Rabinie Akiwie, ktćry siedzial i uczyl swych studentćw, podczas
gdy ci zasypiali. Chcac ich obudzic, rabin powiedzial:  Dlaczego Ester byla krćlowa
127 ziem? Poniewaz Ester byla potomkinia Sary, ktćra zyla 127 lat, Ester panowala
nad 127 ziemiami.  Czego uczy nas ten Midrasz? Tego, ze Ester byla potomkinia
Sary nie tylko w sensie krwi, ale byla rćwniez ucielesnieniem wewnetrznych cech
Sary. Ester przejawiala te cechy i poprzez to zdobyla panowanie nad 127 ziemiami.
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 4 ćÓ
Mozemy zapytac wiec:, o jakie cechy chodzi? Ktćre cechy Sary kontynuowane byly
przez Ester?
Talmud pisze, ze Sara byla wiekszym prorokiem niz Abraham. Z drugiej strony
jednak nie widzimy w Torze zadnego proroctwa Sary- jedynie maly wglad, kiedy
Sara mćwi, by odeslac Iszmaela i Haszem przekazuje Abrahamowi, by ten zrobil
wszystko zeby Sara mu powiedziala, poniewaz  twoje potomstwo bedzie
kontynuowane poprzez Icchaka . Dlaczego proroctwo Sary nie zostalo spisane,
skoro bylo ono najwiekszym proroctwem? W innej historii o Rabinie Akiwie Mojzesz
oglada B-ga umieszczajacego korony na literach Tory i pyta sie B-ga jaki jest cel
takiego dzialania. B-g odpowiada:  Czlowiek imieniem Akiwa pojawi sie, i bedzie on
wywodzil zasady zydowskiego prawa z kazdego luku i korony tych liter.
Polaczymy teraz, przy pomocy slćw Reb Szlomo Karlebacha, powyzsze idee w jedna:
Proroctwo Abrahama przekazane bylo slowami. Proroctwo Sary bylo glebsze- bylo na
poziomie liter, podobnie jak wglady w Tore nauczane przez Rabina Akiwe. Abraham
byl wielki, jednak Sara byla jeszcze wieksza. Najwiekszym prorokiem w historii byl,
jak uczy sama Tora- Mojzesz. Istnial jednak jeszcze glebszy poziom, niz ten, ktćry
osiagnal Rabin Akiwa a ktćrego Mojzesz nie osiagnal. Wrćcmy w tym momencie do
Estery i Sary:
Nasi ojcowie ucza nas Tory- slćw. Jednak gleboka milosc do Tory- by czytac kazda
litere tysiac razy- taka milosc przychodzi od naszych matek. Rabin Akiwa powiedzial
wiec:  Czy wiesz dlaczego Ester byla krćlowa 127 ziem? Musiala ona posiadac jakas
wiedze. Jaka wiedze ona miala? Ester znala Tore swoich matek, Tore Sary- Tore
liter. Jaka jest rćznica pomiedzy literami i slowami? W sytuacji propozycji
biznesowej slowa sa wazne, litery nie. Kiedy dostaje list milosny kazda kropla tuszu
jest wazna- nawet bardziej niz tresc samych slćw. Aby wiedziec, co mćwi Tora
musimy uczyc sie jej od naszych ojcćw, jednak by kochac Tore potrzebujemy
naszych matek. To wlasnie jest przeslanie Purim. Krćl Salomon powiedzial: :  szma
bni musar awicha ve al titosz torat imecha - pilnuj, mćj synu, dyscypliny twojego
ojca i nie zapominaj Tory swojej matki. Zauwazmy, ze slowo  Tora jest zwiazane
jedynie z matka. Poswiecenie sie Torze to uczucia a uczuc uczymy sie juz jako
niemowleta, na dlugo zanim intelektualne wysilki cokolwiek znacza. Istnieje tradycja
by pic w Purim alkohol do tego stopnia by czasowo stracic zdolnosc naszego
logicznego/intelektualnego spojrzenia na swiat. W Purim siegamy glebiej niz umysl-
w Purim siegamy do serc, do domeny kobiet. Prawda jest, ze mezczyzni odgrywaja
role bycia Rabinami, jednak to kobiety, z ich zdolnoscia milosci i oddania, sa
prawdziwymi przekazicielami tradycji. Pamietajmy o tym. Szczesliwego Purim!
Yitzchak Rapoport, Wroclaw
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Ester
Rabin Boaz Pash
Krćlowa Ester, po dokonaniu wszystkich cudćw i uratowaniu calego narodu, zwrćcila
sie z prosba/zadaniem do chachamim   zapiszcie mnie dla pokolen! Innymi slowy,
poprosila, by owe wydarzenia - cudu i wyzwolenia, ktćre spotkaly Zydćw na terenie
Imperium Perskiego-byly zapisane dla dobra przyszlych pokolen. Aby takze
pokolenia te mogly mćwic o nich, lacznie z sama ksiega nad ksiegami- Tanachem.
Mozemy zrozumiec waznosc tej prosby, natura cudu jest bowiem to, ze przy
pierwszym spotkaniu, przy rozpoznaniu cudu, czlowiek jest emocjonalnie poruszony
i podekscytowany. Z czasem jednak wspomnienie gasnie i serce nie zapala sie
podobnym wzruszeniem jak na poczatku. Niezbedne jest, wiec by przypominac i
opowiadac historie, wciaz na nowo, przywodzic atmosfere dawnych czasćw. W ten
sposćb rozpoznamy wartosc cudu. Ester
znala nature ludzkiej duszy i dlatego poprosila-  zapiszcie mnie na pokolenia .
Zrćdlo tych slow. znajduje sie w Gemarze:
" Ester poslala do chachamim:  zapiszcie mnie dla pokolen." Jednak chachamim
poczatkowo wahali sie, czy powinni spelnic te prosbe. Znali bowiem oni zasade, ze
nie dodaje sie kolejnych przykazan. Istnieje zakaz nie dodawania i nie
odejmowania , podobnie jak zabronione jest zredukowac liczbe micwot, nie
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 5 ćÓ
dodajemy nowych, jak i nie dodajemy niczego do swietych pism. Midrasz opisuje:
"Rabin Szmuel bar Nahman [powiedzial] Osiemdziesiat piec medrcćw narodu, w tym
trzydziestu pieciu prorokćw glowili sie na tym wersem: " Oto micwot, ktćre Haszem
przykazal Moszemu  nie dodawaj i nie odejmuj i nie pozwćl by odnawiano prawa te
od tego momentu ! A Ester i Mordechai prosza nas, bysmy odnowili prawo dotyczace
nas... (Midrasz Rut, Parsza D)
Jakiego rodzaju problem stal przed chachamim, ze wahali sie oni wlaczyc Megile do
Tanachu? I co ostatecznie sklonilo ich do podjecia decyzji, by Megila stala sie czescia
Biblii?
Nie chodzi jednak tylko o sprawe ksiegi. Chodzi rćwniez o ustalenie wszystkich micw
zwiazanych z Purim, czytania Megili w Purim, obowiazkowej radosci. Wedlug jednej
opinii w Gemarze prosba Ester brzmiala  ustanowicie mnie (jako swieto) na
pokolenia . Raszi wyjasnia:  Jom tow (wesolego swieta) i kija (i czytania)... .
Innymi slowy, prosba ta nie dotyczyla jedynie ksiegi Megili, ale dnia Purim jako
calosci, tego by ustanowic dzien ten jako stale wydarzenie w tradycji Izraela.
Narćd Izraela posiadal wielu prorokćw i liderćw. Wiekszosc z nich nie jest nam
jednak znana, jako ze nie zachowaly sie dokumenty poswiadczajace o proroctwach
prorokćw lub dzialaniach liderćw. Z drugiej strony znamy wiele zapisanych proroctw
i czynćw liderćw, opisanych drobiazgowo na kartach Tanachu. Co decydowalo o tym,
ktćre proroctwa i wydarzenia znalazly sie w Tanachu, a ktćre nie?
Istnieje zasada, ktćra decyduje: proroctwa potrzebne przyszlym pokoleniom (na
zawsze)  zostaly zapisane, te ktćre nie beda potrzebne- nie zostaly zapisane. W
historii Izraela istnialo bardzo wielu prorokćw, liczba prorokćw jest dwa razy wieksza
niz liczba Zydćw, ktćrzy wyszli z Micraim. Z Egiptu ucieklo 600 tysiecy ludzi, a wiec
liczba prorokćw liczyla milion dwiescie tysiecy (!), na przestrzeni wszystkich
pokolen. Proroctwa te dotyczyly calego narodu lub pojedynczych osćb, w wiekszosci
jednak nie zostaly one zachowane i zapisane, poniewaz nie byly one istotne dla
przyszlych pokolen.
Wszystkie proroctwa, ktćre znalazly sie w Tanachu posiadaja, wiec wspćlna ceche-
odpowiadaja na potrzeby, takze naszego pokolenia i mozemy sie z nich wiele
nauczyc. Ilu prorokćw zostalo w koncu zapisanych? Znamy dokladna liczbe- 48
prorokćw i 7 proroctw. Jednym z nich bylo proroctwo Ester- jej slowa zostaly
zapisane, w Megilat Ester. Proroctwo Estery poprzez Ruach ha Kodesz.
Tak wlasnie wygladala prosba Ester. Poczatkowo rabini tamtego pokolenia wahali
sie, czy Megila potrzebna bedzie przyszlym pokoleniom. Moze dlatego, ze purimowy
cud mial taka sile i Zydzi mieli poczucie, ze juz  Nigdy wiecej i nie widziano
potrzeby by zapisac te wydarzenia. A moze, dlatego by nie podsuwac antysemickich
idei, przyszlym wrogom Zydćw... Przypomina mi sie tu pewien stary kawal o
Hitlerze, kiedy wybral sie on do wrćzki przepowiadajacej przyszlosc.  Kiedy umre? -
zapytal Hitler.  Nie mam dokladnej daty, ale bedzie to ktćres z zydowskich swiat -
odpowiedziala wrćzka.  Jakie - zapytal Hitler.  Nie ma znaczenia, ktćre - odparla
wizjonerka-  kazdy dzien, w ktćrym umrzesz, bedzie zydowskim swietem .
Ester wiedziala jednak, ze nastana jeszcze trudniejsze czasy, kiedy miecz
zniszczenia zawisnie nad glowa narodu i potrzebne beda cudy i bohaterskie czyny. I
ze potrzebne bedzie czytanie i pamietanie wydarzen z Megili. I ze bedzie sie mozna
z niej jeszcze wiele nauczyc.
Pytanie brzmi, wiec: czego mozemy nauczyc sie z Megili?
Oczywiscie, zalezy to od wolnej interpretacji czytelnika. Byc moze mozemy nauczyc
sie, zeby nie tracic nadziei w milosierdzie Haszem. "Nawet, jesli ostry miecz mierzy
w szyje czlowieka, nie powinien on przestac sie modlic .
A moze, jak mćwi Efraim Kiszon:  Nie ufajmy cudom, jednak bierzmy je pod uwage,
kiedy sie pojawia .
Moze mozemy nauczyc sie tez, ze asymilacja nie zapewnia rozwiazania na problemy
Zydćw, podobnie nie byla rozwiazaniem w Szuszan, nie rozwiazala tez problemu 60
lat temu...
Byc moze tez nauczyc sie mozemy, ze nawet za rzadćw krćla tak sympatycznego jak
Achaszwerosz (zobaczcie obraz Maurycego Gottlieba) do publicznego glosu dojsc
moze, ktos tak szalony i zly jak Haman. Jak pisze Hagada na Pesach: :W kazdym
pokoleniu, sa tacy, ktćrzy chca nas zgladzic a HaKadosz Baruch Hu ratuje nas z ich
rak.
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 6 ćÓ
Mozna tez wywiesc z Megili glebsza refleksje-  Megilat Ester , inaczej  Megilat
hester  pelna ukrytych dzialan i przyczyn- uczy nas, ze B-g, ktćrego imie nie
wspomniane jest w Megili ani razu, kieruje sytuacja i  pociaga za sznurki . Nawet,
jesli nie narzuca sie to nam z wyrazna sila, tak wlasnie bylo w przypadku wszystkich
cudćw takich jak wyjscie z Egiptu, rozstapienie Morza Martwego i in.
Innym przeslaniem Megili jest to, ze w wystapienie cudu trzeba wlozyc pewien
wysilek. Calkowita biernosc nie jest dobra. Nauczylismy sie, ze modlitwa do Haszem
jest potrzebna i ufnosc w pomoc B-ga jest sluszna. Towarzyszyc temu musi jednak
wysilek z naszej strony, ludzkiej natury. Tak wlasnie dzialali Ester i Mordechaj 
ludzkimi wysilkami wobec Achaszwerosza i modlac sie do Haszem.
Wedlug chasydyzmu cala sprawa jest znacznie powazniejsza i o glebszym wymiarze
duchowym. Chasydyzm uczy nas, ze kazdego dnia a tym bardziej w dniu swieta
nowe i specjalne swiatlo  budzi sie i jest  rozpraszane a istota tego swiatla jest
inna i charakterystyczna dla kazdego dnia. Specjalna sila z niebios, nowe swiatlo
przybywa na ten swiat, wyjatkowe swiatlo na wyjatkowy dzien.
Na czym polega istota swiatla Purim?
Potrzebne sa nam tutaj slowa Kabaly.
Napisane jest w  Ramzei Purim , rozdziale ksiazki Maor Waszemesz, autorstwa
Rabina Kalmana Klonimusa Epstein:
Jak dobrze wiadomo, zrćdlem wszystkich problemćw swiata sa trudne
 dinim (sady),  gwurot (sily), pochodzace ze sfiry Gwura (Sila/Moc), podczas gdy
to, co przychodzi do nas dobre, ma swoje zrćdlo w sfirze boskiej Chesed
(Milosierdzie).
Mekubalim wiedzieli- takze i my postepujemy w ten sposćb, nawet nieswiadomie-
ze poprzez Tore, modlitwe i dobre uczynki, dazymy do zamiany atrybutćw Din na
atrybuty Chesed.
Sily, ktćre wplynely na Mordechaja I Ester w taki sposćb, ze podjeli sie oni zmiany
zlego dekretu na dobry- wyjasnia Maor Waszemesz- to 13 atrybutćw milosierdzia
(milosierdzie, wspćlczucie, ... = atrybuty, ktćre B-g przekazal Mosze- zobaczcie
Parsza Szmot 34, 6), wyposazyly one Mordechaja i Ester w specjalne mozliwosci
przyciagania atrybutćw rahamim (milosierdzia) w miejsce dinim (sadćw). Ester
pragnela zostawic przyszlym pokoleniom podobne sily, ktćre poprzez czytanie Megili
beda uruchomione i pomoga osiagac wyzwolenie Izrela z tragedii. Jej slowa
wypowiedziane zostaly pod wplywem Ruach HaKodesz.
Maor Waszemesz wyjasnil w ten sposćb potencjal, jaki Mordechaj i Estera zawarli w
Megili   poniewaz slowa  Megila (z wylaczeniem  jud ) ma wartosc numeryczna
78, jest to trzykrotna wartosc imienia HaVaJa ( = swiete imie, czteroznakowe), a w
imionach tych jest 12 liter (4 x 3), dolaczajac Kolel, samo imie ( +1) dochodzimy do
liczny 13, symbolizujacej zrćdlo 13 Midot HaRachamim, Trzynastu Atrybutćw
Milosierdzia Haszem, ktćre aktywuja sie dzieki czytaniu Megili. A kazdego roku,
podczas dni Purim, jasnieja Mochin Ilain, Wyzsze Mentalnosci, poprzez Malchut (Krć
lestwo, dziesiata Sfira), dzieki czemu Gwurot (ostre Sady) w czasie czytania Megili.
Wykorzystujac ta sile, Cadycy moga uniewaznic zle dekrety, poniewaz w czasie tym
swiete swiatla otwieraja sie i przyciagaja Chasadim (laski), jak bylo za dni
Mordechaja i Ester.
Mozemy teraz zrozumiec nature prosby Ester! Oznacza ono, by takze przyszle
pokolenia posiadaly mozliwosc osladzania Gwurot i kontynuowania dobrych czynćw,
oraz doswiadczania boskiego swiatla przez Zgromadzenie Izraela; poprzez czytanie
Megili w dniach Purim, a cudy dokonywane beda w kazdym pokoleniu Izraela, dzieki
Haszem.
W istocie,  czytanie budzi stare czasy - jak powiedzial Baal Szem Tow. Poprzez
odczytanie Megili, bedziemy mogli ponownie przezyc radosc ocalenia, jaka panowala
wsrćd Zydćw w tych dniach, w czasach Mordechaja i Ester.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Purim- dlaczego sie przebieramy?
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 7 ćÓ
Rabin Pinchas Zarczynski
Sa tacy co uwazaja ze przebieranie jest tylko zabawa dla dzieci, lekcewaza
znaczenie przebierania i ci powazni ludzie przychodza do synagogi w Purim z tylko
symbolicznym czesciowym przebraniem.
W purim mamy tylko cztery micwy. Pierwsza to czytanie Megilat Ester, druga to
seuda czyli cieszenie sie dostatnim posilkiem, trzecia miszloach manot to znaczy
podarunki dla znajomych, czwarta to podarunki dla biednych i potrzebujacych.
I chociaz nie ma micwy piatej zeby sie przebrac. Pomimo tego ze nie ma takiej
micwy ten zwyczaj bardzo sie umocnil sie w tradycji spolecznosci zydowskiej i
nawet w wielkich jewisziwach talmudycznych sa przygotowywane specjalne
kostiumy purimowe. To stawia pytanie: dlaczego tak naprawde sie przebieramy?
Mozna powiedziec ze to jest wlasnie temat Purim i Megilat Ester. W Megilat Ester
czytamy ze Bćg objawia sie przez maske.
Nazwa swieta Purim pochodzi od slowa pur co znaczy los, czyli wyglada jakby nie
bylo miejsca na pokazanie Boga, w tej megilii nie wystepuje slowo Bćg ani zadne
jego imie i nie ma proroka ktćry rozmawia z Bogiem, nie ma widocznych cudćw jak
w przypadku wyjscia z Egiptu a Zydzi sa pod rzadami Ahaszwerosza (Kserksesa).
Pomimo to jest to historia ocalenia Zydćw i na czesc tego do dnia dzisiejszego sie
radujemy.
Megila pokazuje ze caly swiat jest maska ktćra zaslania Boga a Bćg uzywa swiata
jako maski. Megila ta nazwana jest imieniem Ester, ktćre pochodzi od lehastir 
zaslaniac.
I tak jak Bćg uzywa maski, my tez chcemy nakladac maski i przebierac sie chociaz
na jeden dzien, wlasnie w Purim.
Purim Sameach! Zycze wam najbarwniejszych i najciekawszych strojćw!
Pinchas Zarczynski
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Kreuje swiatlo i stwarza swiatlo
Tzivia Kusminsky
Miesiac Adar to bardzo symboliczny miesiac zydowskiego kalendarza, gdzie swiatlo i
ciemnosc, dobro i zlo, odkupienie i zniewolenie i wszystkie inne przeciwnosci mialy
miejsce w naszej historii.
Nazwa, Adar, powiazana jest ze slowem adir, sila, ktćra symbolizuje  mazal tow ,
dobry los miesiaca i jest to jeden z powodćw, dla ktćrych mćwimy,  kiedy Adar sie
rozpoczyna nasza radosc wzrasta ?????? ??? ????? ?????
Zydowski rok to kalendarz sloneczny i ksiezycowy zarazem. Oznacza to, ze podczas
zwyklego roku, ksiezyc determinuje, jaki rozpoczyna sie miesiac. Jednak swieta
odnosza sie do pćr roku, dla przykladu Pesach zwiazany jest z wiosna, co
determinowane jest z kolei przez slonce. Co kilka lat niezbedne jest, by dodac w
roku jeden dodatkowy miesiac dla zachowania ukladu. Poniewaz Adar jest
miesiacem dobrego losu, dodawanym miesiacem jest zawsze Adar.
Kazdy miesiac zydowskiego kalendarza posiada reprezentujacy go symbol.
Symbolem Adar sa ryby. Ryby reprezentuja plodnosc, jako ze obficie rozmnazaja
sie. Izrael porćwnywany byl do ryb, ze wzgledu na powiazanie z woda- woda jest
srodowiskiem mieszkalnym ryb a narćd zydowski studiuje Tore, ktćra alegorycznie
porćwnywana jest z woda. Podobnie jak niemozliwe jest zyc bez picia wody, nie jest
mozliwe zyc bez studiowania Tory. Wlasnie dlatego czytamy Tore publicznie w
niedziele, czwartek i Szabat.
Podczas miesiaca Adar, napisane jest w traktacie Baba Mecia, wzrasta szczescie ryb,
szczescie Izraela rćwniez zwieksza sie. Co wiecej, dag, hebrajska nazwa na rybe,
moze byc rćwniez zapisana/czytana jako daag, i w ten sposćb wlasnie zapisana jest
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 8 ćÓ
w kilku miejscach w Tanachu. Daaga po hebrajsku oznacza troske, co oznacza, ze
ryby sa zrćdlem naprawy naszych trosk. Z tego powodu zalecane jest, by podczas
miesiaca Adar prćbowac rozwiazac swoje osobiste problemy, ktćre do tej pory
decydowalismy sie trzymac na boku.
Ostatecznie, srodowiskiem mieszkalnym ryb jest woda, a w zwiazku z tym nie sa
one widziane przez wiekszosc ludzi, chyba ze obserwujemy je z bliska. Aspekt nie
przyciagania ludzkiej uwagi, bycia z dala od spojrzen, zwiazany jest mocno ze
skromnoscia i pokora,  blogoslawienstwo przebywa z rzeczami, ukrytymi przed
naszymi oczami (Traktat Taanit, 8b).
Najbardziej pokorny ze wszystkich ludzi- Mosze Rabejnu- urodzil sie i zmarl 7 Adar.
Znany jest fakt, ze wielu cadykćw urodzonych bylo i zmarlo tego samego dnia i
podobnie bylo w przypadku najwazniejszego proroka w historii, bedacego
jednoczesnie niezwykle powiazanym z tym istotnym miesiacem.
Z jednej strony, swiatlo Mojzesza oswietla swiat w tym miesiacu, z drugiej jednak
strony jego swiatlo rćwniez wygasa podczas Adar. Zly Haman, kiedy chcial
wymordowac wszystkich Zydćw, zdecydowal o dacie pogromu w wyniku losowania.
Wylosowanym dniem byl 13 Adar. Haman cieszyl sie z tego ogromnie, poniewaz
wiedzial, ze wlasnie w tym miesiacu umarl Mojzesz. Waznosc Mojzesza uwazano za r
ćwna waznosci calego Izraela, dlatego Haman przyjal to za dobry znak  skoro ktos
tak wazny jak Mosze zmarl w tym miesiacu, z pewnoscia bedzie to dobra data dla
unicestwienia calego zydowskiego narodu- myslal Haman.
Haman nie wiedzial jednak o tym, ze Mojzesz byl rćwniez urodzony w Adar, przez co
swiatlo, jakie wnićsl on do swiata, kiedy sie urodzil bylo wystarczajaca przeciwwaga
dla ciemnosci, jakiej doswiadczyl swiat, kiedy Mojzesz odszedl z tego swiata.
Wszystko to, dzieje sie w miesiacu Adar, wiele razy miesiac ten porćwnywany jest z
najbardziej mrocznymi godzinami nocy, w zwiazku z tym, ze Haman i krćl
Achaszwerosz chcieli zgladzic nasz lud, jednak dzieki cudowi Purim, ciemnosc
zamienila sie w swiatlo.
Odnosnie ciemnosci- plaga ciemnosci, ktćra miala miejsce w Egipcie, zdarzyla sie
pierwszego Adar, ukazujac sile tego miesiaca, zwiazana z dwoma przeciwnosciami.
W czasie tej plagi, wszyscy czlonkowie zydowskiego narodu, ktćrzy nie chcieli
wyruszyc w podrćz ku wolnosci, zgineli. Nasi medrcy mćwia, ze jedynie jedna piata
opuscila Egipt. Mimo to, wydarzenie to pociagnelo za soba pojawienie sie
najwiekszego swiatla, poprzez tych, ktćrzy wybrali wolnosc i przyjeli Tore na Gćrze
Synaj
Podobnie, Purim realizuje obietnice Haszem z ksiegi Dwarim:  Ukryje moje
oblicze (Ksiega Powtćrzonego Prawa, 32:20). Podczas czytania Megili, imie Haszem
nie wspomniane jest ani razu, wydaje sie jakoby Haszem zapomnial o nas i zostawil
nas w rekach wroga. Mial jednak miejsce Purimowy cud i rzeczywistosc zmienila sie,
specjalna wlasciwosc zblizyla sie do swiatla i wiele osćb zdecydowalo sie przejsc na
judaizm.
Dzieki Adar, mozemy nauczyc sie jak rozumiec nasza rzeczywistosc, ktćra nie
zawsze jest dychotomia. Istotne jest, by wiedziec, ze swiatlo i ciemnosc czesto wspć
listnieja- zarćwno jedno jak i drugie maja swe miejsce w swiecie i, co wiecej, oba
zostaly stworzone przez Haszem. Wazna rzecza jest zwracac sie zawsze ku swiatlu,
nawet jesli jest ten bolesny krok musi byc podjety poprzez ciemnosc. Musimy tez
zrozumiec, ze w wielu przypadkach ciemnosc przychodzi by wzniesc nas na wyzszy
poziom swiatla, bez czego nie bylibysmy w stanie tego osiagnac. Oznacza to, ze
wiele razy trudne sytuacje pomagaja nam rozwinac sie duchowo.
Sadze, ze najlepszym przykladem na to, jest to, co stalo sie w Jesziwie Merkaz
HaRaw. Rok temu, kiedy przygotowywano tam przyjecie z okazji Rosz Hodesz Adar
(rozpoczecia miesiaca Adar), do jesziwy wdarl sie terrorysta i zabil 8 czystych dusz,
ktćre zginely z ksiegami Gemary w swoich rekach.
Jednym z najtrudniejszych pytan jest pytanie, jak bylo to mozliwe, by tragedia ta
miala miejsce w miesiacu Adar, podczas gdy nasi medrcy mćwia nam, ze jest to
najweselszy z miesiecy. Jednak po analizie wlasciwosci miesiaca i jego potencjalu,
12/03/2009
Poland Newsletter Template 9 ��ę� 9 ćÓ
mozemy zrozumiec, ze ciemnosc przychodzi by nas czegos nauczyc i wzniesc nas w
pewien sposćb (nie prćbujemy tu oczywiscie wyjasnic, dlaczego niewinne dzieci
zostalo zamordowane w tak okrutny sposćb)
Mimo wszystko, rok pćzniej, w tej samej jesziwie miejsce miala uroczystosc Brit
Mila. Trzy tygodnie temu, zona mezczyzny, ktćry zabil terroryste, urodzila syna,
nowa dusze dla Am Izrael.
Rodzicie nowo urodzonego chlopca, nie tylko zdecydowali sie urzadzic ceremonie
wejscia do zydowskiego narodu dla ich niemowlecia w tym samym miejscu, gdzie
rok wczesniej calkowita ciemnosc ogarnela jesziwe i osiem dusz zostalo
zamordowanych. Mohelem, ktćry dokonal rytualnego obrzezania, byl ojciec jednego
dziecka zamordowanego w owej masakrze a Glćwny Rabin Izraela, byl w tej
uroczystosci Sandakiem (tym, ktćry trzymal niemowle).
Widzimy, na tym przykladzie, sile naszego narodu i jak sila ta zwiazana jest z
miesiacem Adar. Nie tylko nie mozemy bac sie ciemnosci, ale powinnismy
wykorzystac ja do wzmocnienia nas samych, jak zrobili nasi przodkowie w Egipcie, w
czasach Ester i jak zrobilismy z Erec Izrael po tylu trudnych doswiadczeniach.
aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj
Jesli chcesz zrezygnowac z otrzymywania naszego newslettera, kliknij tutaj.
12/03/2009