initAd();



































  Biochemia
  Biotechnologia
  Fizjologia
  Genetyka
  Medycyna
  Mikrobiologia
  Inne








   Biologii komórki
   Biologii molekularnej
   Medycyny molekularnej
   Histologii
   Botaniki
  
Leksykon medyczny
   Testy








   Botanika
   Budowa komórki
   Ewolucja
   Genetyka
   Medycyna
   Terminologia
   Zoologia








   A 
   B 
   C 
   D 
   E 
   F 
   G
   H 
   I 
   J 
   K 
   L 
   Ł 
   M
   N 
   O 
   P 
   R 
   S 
   Ś 
   T
   U 
   W 
   Z 
   Ż 
  Cała lista 








   Apoptoza
   PDB
   Biochemia
   Biotechnologia
   Czasopisma
   Książki
   Uczelnie
   Uniwersytety
   Zdjęcia

















 O nas
           Tu jesteś:  
Biologia.pl < Kurs botaniki














BAKTERIE TO KOMÓRKI PROKARIOTYCZNE


Bakterie są komórkami prokariotycznymi, zawierają zatem wszystkie, typowe dla tej grupy struktury. Elementami wspólnymi dla wszystkich bakterii są: błona komórkowa, cytoplazma, rybosomy i nukleoid. Prawie wszystkie bakterie zawierają ponadto ścianę komórkową. Niektóre komórki wytwarzają otoczki, rzęski, fimbrie lub ciała chromatoforowe. Wiele bakterii zawiera plazmidy.


Cytoplazma bakterii nie zawiera takich ultrastruktur, jak siateczka wewnątrzplazmatyczna i struktury Golgiego. Często natomiast na jej obszarze występują materiały zapasowe. Błona komórkowa bakterii, choć zbudowana według tego samego modelu płynnej mozaiki co błona komórek eukariotycznych, ma inny skład lipidowy. Przede wszystkim obserwuje się mniejszą różnorodność fosfolipidów oraz - u większości bakterii - brak cholesterolu. Poza tym, z powodu braku mitochondriów, z procesami oddychania tlenowego związane są fragmenty błony cytoplazmatycznej.

Materiał genetyczny komórki bakteryjnej występuje w części cytoplazmy zwanej obszarem jądrowym, czyli nukleoidem. W przeciwieństwie do komórek eukariotycznych, w komórce bakterii nie ma jądra komórkowego; DNA zawarty w nukleoidzie nie jest oddzielony od reszty cytoplazmy z rybosomami, dzięki czemu wykorzystywanie informacji zawartej w tym materiale może być bardzo szybkie. Z reguły nukleoid zawiera jedną kolistą dwuniciową cząsteczkę DNA, poskręcaną i przyczepioną do białkowo-rybonukleinowego rdzenia.
.
Struktura ta nie przypomina chromosomów eukariotycznych.
Poza chromosomem w komórkach wielu bakterii mogą występować plazmidy - niewielkie koliste cząsteczki DNA związane między innymi z 'płcią' niektórych komórek, a także z opornością na antybiotyki.



Bakterie, określane jako Gram(+) i Gram(-) mają dwa podstawowe rodzaje ścian komórkowych. Nazwa pochodzi od różnicy w barwieniu się komórek bakterii z tych dwóch grup, uzyskanej przy zastosowaniu metody wprowadzonej pod koniec XIX wieku przez Duńczyka Grama. Późniejsze badania wykazały, że obserwowane różnice w wynikach barwienia są wynikiem fundamentalnych różnic w strukturze między dwoma typami ścian.


.


Rysunek ilustruje budowę ścian typu Gram(+) i Gram(-). Ściany Gram(+) są stosunkowo grube (15-50 nm), składają się z kilku warstw mureiny - substancji o charakterze białkowo-cukrowym - i stanowią typową zewnętrzną osłonę komórki. Ściany Gram(-), choć cieńsze (2 - 10 nm), mają o wiele bardziej złożoną budowę. Występuje w nich tylko jedna warstwa mureiny, pokryta od zewnątrz błoną białkowo-cukrowo-lipidową podobną do błony cytoplazmatycznej. Ściana Gram(-) nie jest wskutek tego tylko mechaniczną osłoną komórki, lecz w całości żywą, dynamiczną strukturą biologiczną.





U wielu bakterii na zewnątrz od ściany komórkowej występuje gruba, śluzowata otoczka, której średnica często przekracza średnicę znajdującej się wewnątrz komórki. Niekiedy wspólna otoczka obejmuje kilka komórek. Podstawowymi składnikami otoczek są polisacharydy. Otoczki bakterii wolno żyjących chłoną wodę z otoczenia, zabezpieczając komórki przed wyschnięciem. Otoczki bakterii chorobotwórczych są doskonałą ochroną przed reakcją obronną organizmu żywiciela. Reakcja ta, skierowana przeciwko otoczce, nie czyni większych szkód schowanej wewnątrz bakterii. Otoczkowe szczepy bakterii są więc o wiele groźniejsze niż ich pozbawieni otoczek kuzyni.

Wiele bakterii wykształca rzęski - organelle ruchu. Liczba rzęsek i ich rozmieszczenie zależą od gatunku bakterii. Rzęski bakterii zbudowane są inaczej niż omówione wcześniej rzęski komórek eukariotycznych; składają się z cząsteczek białka o nazwie flagelina, ułożonych w ten sposób, że puste wnętrze rzęski tworzy kanał na całej długości.
Oprócz rzęsek u większości bakterii występują licznie białkowe wyrostki krótsze i cieńsze niż rzęski - fimbrie. Biorą one udział w przyczepianiu się komórek do różnych powierzchni, a tzw. fimbrie płciowe - w rozpoznawaniu osobników przeciwnej 'płci'.
Ciała chromatoforowe są odpowiednikami chloroplastów komórek roślinnych i występują u samożywnych bakterii fotosyntezujących. Ciała te mają strukturę o wiele prostszą niż chloroplasty. Najczęściej są to kuliste, owalne lub bardzo wydłużone pęcherzyki, zawierające barwniki fotosyntetyczne i odpowiednie zestawy enzymów.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że bakterie mogą wykazywać zabarwienie nie związane z fotosyntezą. Niektóre bakterie są intensywnie żółte, inne brązowe, jeszcze inne czerwone, jak pałeczka cudowna, której kolonie przypominające krople krwi pojawiają się niekiedy na obrazach.
Niektóre bakterie (głównie z grupy laseczek) wytwarzają przetrwalniki, które mogą przez bardzo długi czas przeczekiwać niekorzystne warunki środowiskowe. Szczególnie przetrwalniki bakterii charakteryzują się ogromną wytrzymałością na wysuszenie, wysoką temperaturę oraz działanie promieni UV.