2011-09-27
Komórka
" Podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna
każdego organizmu, zdolna do spełniania różnych
funkcji życiowych, tj. oddychania, odżywiania,
Biologia  ćwiczenie 2 rozmnażania , wzrostu;
" Podstawowymi składnikami każdej komórki są:
- cytoplazma
- materiał genetyczny
- błona plazmatyczna.
KOMÓRKA
" Komórki zasadniczo dzieli się na:
- prokariotyczne (bezjądrzaste)
prokariotyczna
eukariotyczna
- eukariotyczne (jądrzaste)
Nieposiadająca jądra Posiadająca jądro komórkowe
komórkowego. Zamiast jądra oraz liczne organella
występuje nukleoid  obszar komórkowe. Ten typ komórki
zawierający nić DNA, stanowi podstawę budowy
nieoddzielony od cytoplazmy wszystkich organizmów
żadną błoną. Komórka ta ma wielokomórkowych i większości
prosta budowę, spotykana jest u jednokomórkowych (wyjątek
bakterii i sinic. bakterie i sinice).
rybosomy Procaryota
ściana komórkowa cytoplazma
rzęska
Struktura Komórka Funkcje
otoczka mezosomy
prokariotyczna
DNA (nukleoid)
Przekazywanie inf. Genetycznej, podział komórek;
Jądro komórkowe -/nukleoid
błona
Pobieranie składników pokarmowych i wydalanie produktów
Błona komórkowa +
komórkowa metabolizmu;
Ochrona wnętrza komórki przed uszkodzeniem;
Ściana komórkowa +
Układ białek koloidalnych i białek katalizujących reakcje
Cytoplazma +
biochemiczne;
Pełnią funkcję asymilacyjną;
Chloroplasty -/chromatofory
-
Reticulum endoplazmatyczne -
-
Wakuola -
Miejsce syntezy białek;
Rybosomy +
-
Aparat Golgiego -
-
Lizosomy -
Centra energetyczne komórki, podział komórki;
Mitochondriom -/mezosomy
Budowa komórki prokariotycznej
Narząd ruchu;
Wić, rzęski +/wiele
1
2011-09-27
Trochę historii& Bakterie
Bakteriologia - dział mikrobiologii zajmujący się budową, " Bakterie (łac. Bacteriae, od gr. bakterion 
sposobem życia i znaczeniem bakterii.
"pałeczka")  grupa mikroorganizmów,
Antony van Leeuwenhoek w 1686 roku po raz pierwszy
stanowiących osobne królestwo. Są to
zaobserwował  mikroby , używając własnoręcznie
jednokomórkowce lub zespoły komórek o
wykonanego, mikroskopu. Nazwa "bakterie" została
budowie prokariotycznej o mikroskopijnej
wprowadzona znacznie póz
niej, bo w 1838 r. przez
wielkości (0,2  80 źm)
Christiana Gottfrieda Ehrenberga.
Antony van Leeuwenhoek
Środowisko życia
" Szczyty górskie;
" Oceaniczne głębiny;
" Atmosfera;
" Litosfera;
" Hydrosfera;
" Lodowce;
Wykorzystywane są do produkcji:
" Sery, jogurty, mleko
" Kiszonki
" Piwo, wino
" Produkcja antybiotyków
" Oczyszczanie ścieków
Porównanie wielkości bakterii na tle innych organizmów a także cząsteczek oraz atomów
" Produkcja enzymów, substancji chemicznych, leków
Kształty komórek bakteryjnych
" Kuliste- ziarniaki  Coccus, dwoinki  Diplococcus,
paciorkowce  Streptococcus, gronkowce 
Staphylococcus;;
" Cylindyczne- pałeczki  Bacterium, laseczki  Bacillus;
" Spiralne  krętki  Spirochaetes, przecinkowce  Vibrio,
śrubowce  Spirillum;
" Nitkowate (rozgałęzione)- np. bakterie siarkowe z
rodzaju Beggiatoa;
2
2011-09-27
Ziarenkowce
Formy cylindryczne
" Pałeczki  Salmonella spp., Escherichia spp.
- Pojedyncze komórki  Micrococcus;
(pojedyncze, pary, skupiska);
- Dwoinki (pary)- Streptococcus pneumoniae;
- A
ańcuszki- Streptococcus pyogenes;
- Skupiska- tetrady (czworaczek), pakietowiec sześcienny np.
Sarcina;
- Nieregularne ugrupowania- gronkowiec np. Staphylococcus
aureus;
" Laseczki  Bacillus spp., Clostridium spp.,
Formy spiralne Nitkowate
" Przecinkowce- np. Vibrio cholerae; " Promieniowce- organizmy prokariotyczne, tworzące rząd
gramdodatnich bakterii. Posiadają nieregularną,
" Śrubowce- Spirillum spp.;
cylindryczną budowę z tendencją do rozgałęziania się, co
upodabnia je do grzybów nitkowatych. Ze splątków nitek
powstaje pseudogrzybnia (pseudomycelium), która może
być powierzchniowa, wgłębna lub powietrzna.
" Krętki- Treponema pallidum, Borrelia spp.;
ziarniaki
laseczki
" U niemal wszystkich prokariontów komórki wytwarzają
sztywną ścianę komórkową. Zasadniczy zrąb tej ściany
tworzą A
ańcuchy mukopeptydu (zwanego
paciorkowce
dwoinki peptydoglikanem lub mureiną). Dookoła ściany
komórkowej często wykształca się tak zwana otoczka,
która zbudowana jest najczęściej z substancji śluzowych;
" Mikrobiolodzy na podstawie różnic w budowie ściany
przecinkowce
komórkowej wyróżniają trzy główne grupy bakterii:
pakietowce
gronkowce
* bakterie bez ściany komórkowej 
mykoplazmy
* bakterie  gramdodatnie
krętki * bakterie  gramujemne
śrubowce
pałeczki
3
2011-09-27
Bakterie gramujemne
Bakterie gramdodatnie
" Ściana komórkowa bakterii gramdodatnich jest dość
" Ściana komórki gramujemnej składa się z dwu
gruba. U większości form mureina jest u nich
warstw: cienkiej ściany z peptydoglikanu (1) oraz
połączona z innymi polimerami wielocukrowymi - z
grubej błony zewnętrznej zbudowanej z lipoproteiny
kwasami techojowymi.
(3) i lipopolisacharydu (2). FOSFOLIPIDY
KWASY TECHOJOWE
2
3
PEPTYDOGLIKAN
BA
ONA ZEWNETRZNA
1
BA
ONA KOMÓRKOWA
BA
ONA KOMÓRKOWA
PRZESTRZEC

PERYPLAZMATYCZNA
" Różnice w składzie ściany komórkowej bakterii mają
Bakterie gramdodatnie Bakterie gramujemne
Struktury
duże znaczenie praktyczne. Antybiotyk penicylina
Grubość ściany 20-80 nm 10 nm
zakłóca proces syntezy peptydoglikanu (1),
komórkowej
prowadząc do powstanie osłabionej ściany
Białka w mureinie Kowalencyjnie związane Lipoproteina Brauna
komórkowej, która przestaje zapewniać komórce
ze ścianą i tkwiące w związana kowalencyjnie;
skuteczną ochronę. Penicylina działa najskuteczniej niej;
na bakterie gramdodatnie.
Lipidy w mureinie 0-3% 10-30%
Aminocukry w ścianie 10-22% 2-8%
1 Rola aminokwasów Kilka Wiele
1
Kwasy tejchojowe + -
LPS - +/13%
Błona zewnętrzna - +
Wrażliwość na penicylinę + -
Wrażliwość na lizozym + Po zastosowaniu EDTA
Wymagania odżywcze Bardziej złożone/ brak Prostsze/ występują
ŚCIANA BAKTERII ŚCIANA BAKTERII
GRAMUJEMNEJ GRAM DODATNIEJ autotrofów; autotrofy;
Barwienie drobnoustrojów
Rodzaje barwienia
Proste Złożone
" Bakterie posiadają małą zdolność załamywania promieni
świetlnych, dlatego są słabo widoczne w zwykłym mikroskopie
świetlnym. Ich obserwacja jest możliwa dopiero po
" Barwienie kilkoma
" Komórki wybarwiane są
wybarwieniu;
barwnikami wg ściśle
tylko jednym
określonej kolejności, np.
barwnikiem, np. błękitem
" Barwniki są związkami chemicznymi zdolnymi do reagowania
metoda Grama, metoda
metylenowym, fioletem
z barwionymi substancjami, dając trwałe, barwne połączenia.
Ziehl  Neelsena;
krystalicznym lub
Większość barwników używanych w mikrobiologii to aniliny,
fuksyną (1-2 min);
pochodne benzenu. W cząsteczkach tych związków
wyróżniamy grupę chromoforową (barwną) (np. grupy  azo, -
nitrozo, -azoksy, tiokarbonylową) i grupę auskochromową
zdolną do tworzenia soli z barwionym substratem (np. grupy
 NH2, -OH);
4
2011-09-27
Barwienie proste
Pracować w warunkach jałowych!!!
" Przygotowanie szkiełka podstawowego- szkiełka odtłuszczamy
" Przed rozpoczęciem pracy i po jej zakończeniu przetrzeć
poprzez nacieranie je kawałkiem mydła i następnie suchą szmatką
bądz
ręcznikiem papierowym, bądz
poprzez 2-3-krotne opalenie nad miejsce pracy denaturatem bądz
etanolem;
płomieniem palnika;
" Palniki włączone (uwaga na włosy);
" Wykonanie rozmazu- nanieść kroplę wody (soli fizjologicznej,
" Ezy, głaszczki wyżarzać w płomieniu palnika przed i po
zawiesiny bakterii) na odpowiednio przygotowane szkiełko a
każdorazowym użyciu;
następnie dodać do niej ezą niewielkiej kultury ze skosu.
Rozprowadz
równomiernie komórki w kropli wody, preparat
" Opalać brzegi kolbek, próbówek w płomieniu palnika;
pozostawić do wyschnięcia w temperaturze pokojowej;
" Utrwalenie- Po wyschnięciu szkiełko ująć w szczypczyki i
przeciągnąć trzykrotnie przez płomień palnika, szkiełko pozostawić
do ostygnięcia, a następnie barwić;
" Barwienie- Utrwalony preparat zalać safraniną bądz
błękitem
metylenowym pozostawić na 2 minuty. Po tym czasie spłukać wodą,
osuszyć w bibule i oglądać w mikroskopie świetlnym (obiektyw 100x
+ olejek imersyjny);
Część praktyczna
" Materiały- Tryskawka z wodą destylowaną, Szkiełka podstawowe, eza, olejek imersyjny, barwniki;
" Kultury- Pseudomonas fluorescens, Sarcina sp., Staphylococcus aureus, Bacillus mycoides, Escherichia coli;
" Procedura
" Podpisać szkiełka i nanieść po jednej kropli wody;
" Wysterylizuj ezę poprzez jej wyżarzenie w płomieniu palnika gazowego. Aby sterylizacja była efektywna należy
ogrzać drucik ezy do czerwoności. Przed kontaktem ezy z kulturą, należy ją ostudzić. Chłodzenie ezy do
odpowiedniej temperatury trwa około 30 sekund (eza powinna być schłodzona przed kontaktem z
pożywką. Wysoka temperatura powoduje rozpryśnięcie pożywki i uwalnianie bakterii do
powietrza)
" Przygotowanie preparatu
�% przy pomocy schłodzonej ezy pobierz niewielką ilość kultury ze skosu. Jeżeli usłyszysz syczenie pożywki przy
jej kontakcie z ezą, oznacza że ma zbyt wysoką temperaturę; wysterylizuj ezę jeszcze raz i zacznij od początku.
Rozprowadz
równomiernie komórki w kropli wody wcześniej umieszonej na szkiełku; rozmaz powinien
wyglądać jak rozcieńczone mleko; po przygotowaniu rozmazu ponownie wysterylizuj ezę
�% pozostaw preparat do całkowitego wyschnięcia;
�% przytrzymując szkiełko podstawowe utrwalić preparat -przesuń preparat kilka razy przez płomień palnika;
" Barwienie
�% umieść preparat na wanience
�% pokryj preparat błękitem metylenowym lub safraniną i pozostaw na 2 minuty;
�% dokładnie wypłucz nadmiar barwnika wodą destylowaną z tryskawki;
�% pozostaw preparat aż do wyschnięcia;
" Przeprowadz
obserwację wybarwionego preparatu przy pomocy mikroskopu używając obiektywu immersyjnego;
umieść olejek immersyjny bezpośrednio na preparacie, bez użycia szkiełka nakrywkowego, narysuj preparaty;
" Wytrzyj olejek z obiektywu
5