2011-11-02
Godzina inkubacji 0.
Biologia i patologia lęgów
dr inż. Marcin Lis, dr Krzysztof Andres
Rozwój zarodkowy kury domowej
Schemat zapłodnionego jaja nieinkubowanego (latebra, chalazy)
Godzina inkubacji 0. Godzina inkubacji 0.
pole jasne
(area
pellucida)
pole ciemne
(area opaca)
Zapłodnione jajo nieinkubowane, bezpośrednio po zniesieniu,
Niezapłodnione jajo, nieinkubowane,
tarczka zarodkowa ok. 2-4 mm średnicy
tarczka zarodkowa mniejsza, brak struktury pierścienia
Godzina inkubacji 16.
Godzina inkubacji 21.
Ruchy gastrulacyjne
Komórki węzła
Węzeł pierwotny pierwotnego tworzą strunę
grzbietową,
(węzeł Hensena),
początkowo jako trójkąt, wydłuża się,
Powstaje blaszka
pokrywa stopniowo
nerwowa z warstwy
smugę pierwotną
komórek ektodermalnych
(nad struną grzbietową)
Pole jasne z kulistego
staje się owalne
1
2011-11-02
Godzina inkubacji 22. Godzina inkubacji 24.
Formowanie odcinka
Z przodu węzła pierwotnego
tworzy się z blastodermy
głowowego
przedłużenie głowowe
Wyraz
na blaszka nerwowa
Płytka nerwowa zaczyna się
zapadać od strony głowowej Widocznych kilka par
somitów
Z mezodermy zaczynają się
formować somity po obu
Zawiązek serca (cewka) i
stronach węzła pierwotnego
sieci naczyniowej
(zaczątki mięśni)
Tarczka zarodkowa Pole ciemne:
powiększa się tworząc
Pojawiają się wysepki
woreczek żółtkowy (epiblast i
krwiotwórcze produkujące
hipoblast pola ciemnego
zaczyna otaczać kulę
pierwsze krwinki
żółtkową)
Prześwietlenie jaja po 1. dobie inkubacji
Doba inkubacji 1.
Zarodek
Embrion w polu
jasnym
Pole ciemne
pokrywa
powierzchnię
żółtka
Jajo nieinkubowane
Godzina inkubacji 33.
Godzina inkubacji 29.
Blaszka nerwowa
Widoczny pęcherzyk
zapada się tworząc
mózgowy 
rynienkę nerwową, a
przodomózgowie z
następnie cewkę
dwoma
nerwową
pęcherzykami
Prosta cewka serca
ocznymi
zgina się w prawą
Serce pracuje
stronę i rozszerza
2
2011-11-02
Godzina inkubacji 33. Godzina inkubacji 43.
Centralny układ nerwowy /diagram/
(przodo-, śród-, tyłomózgowie)
Zarodek zagina się
w lewą stronę
Serce poza jamą
ciała
Godzina inkubacji 48.
Doba inkubacji 2.
Serce zagięte w pętle
Naczynia krwionośne po obu
stronach somitów
Wysepki krwiotwórcze zaczynają się łączyć tworząc Iniekcja tuszu
naczynia krwionośne
Rozwój układu krwionośnego
Pomiędzy 30. a 55. godziną inkubacji
Godzina inkubacji 48.
Kubek
oczny
Dalszy rozwój układu nerwowego
Przekrój zarodka:
Serce wystaje poza
jamę ciała (rośnie
szybciej od
otaczających tkanek),
podział na przedsionek
i komorę
rozpoczęcie podziału
serce
na prawą i lewą
komorę
somity
3
2011-11-02
Godzina inkubacji 56. Godzina inkubacji 60.
Zagina się tylna
cześć ciała
Tworzy się odcinek
szyjny
Iniekcja tuszu
Szybki rozwój układu krwionośnego
Godzina inkubacji 72. Godzina inkubacji 72.
Zarodek lewą stroną
Rozwój pęcherzyków
przylega do żółtka
ocznych
Pojawiają się pączki
Serce wyraz
ne
kończyn
Zawiązek ogona
Godzina inkubacji 72.
Diagram zarodka w 3. dobie inkubacji
Przekrój odcinka głowowego:
Pęcherzyki oczne wyrastające z
mózgowia zapadają się tworząc
dwuwarstwowe kubki oczne (bez
pigmentu)
Pojawiają się soczewki
Diagram 3. doby inkubacji:
Wyraz
ne części mózgu
Układ krwionośny dobrze rozwinięty
Owodnia domyka się i otacza cały zarodek, wypełniona płynem
(funkcja ochronna)
4
2011-11-02
Doba inkubacji 3. Doba inkubacji 4.
Istnieją zaczątki wszystkich
Prześwietlenie:
organów
Widoczny zarodek
Duża głowa i serce w stosunku
do reszty ciała
Wyraz
ne naczynia krwionośne (tzw.  pajączek )
Doba inkubacji 4. Doba inkubacji 4. i 5.
Omocznia jako
wypustka jelita
W tempie początkowego rozwoju zarodków obserwowane są
wyraz
ne różnice, brak wpływu na czas klucia
Świetlenie jaj w 5. dobie inkubacji
Doba inkubacji 5.
Wyłuskany zarodek:
Dalszy rozwój mózgu
Segmentacja struny
grzbietowej  przyszłe
1 2 3
kręgi
1  rozwijający się embrion
Szybki rozwój omoczni
2  wczesne zamarcie zarodka
KRWAWY PIERŚCIEC

3  jajo niezapłodnione (wyraz
ne: cień
żółtka i pory skorupy w porównaniu do
jaja nieinkubowanego)
jajo nieinkubowane
5
2011-11-02
Doba inkubacji 6. Doba inkubacji 7.
Rozmiar oczu !!!
Pigment w siatkówce
Powstawanie powiek
dziób
Widoczna jama dziobowa
Wyrostek klujny
Szybki rozwój pączków kończyn
Pojawia się dziób, pigment w siatkówce
Kosmówka omoczniowa jako narząd oddechowy
Doba inkubacji 8. Doba inkubacji 9.
Pęcherzyki piór na całym
ciele
Rozwój dzioba
Na grzbiecie pojawiają
się brodawki piór
Nogi i skrzydła dobrze
rozwinięte
Palce rozdzielone
Wyraz
ny wyrostek
klujny
Doba inkubacji 10. Doba inkubacji 11.
Powiązanie zarodka z błonami płodowymi
Otwór uszny
Ciało powiększa się
gwałtownie
Kosmowka
Powieki zachodzą na
omoczniowa
gałki oczne
Owodnia
Pojawia się trzecia
Woreczek
powieka
żółtkowy
białko
6
2011-11-02
Doba inkubacji 12. Doba inkubacji 13.
Puch obecny na
grzbiecie, skrzydłach i
Szybki wzrost
udach
Pojawiają się grzebień
Widoczne pazury, łuski
i dzwonki
na nogach i poduszki
Zarodek połyka białko
podeszwy
z płynu owodniowego
Kalcyfikacja kości
Doba inkubacji 14. Doba inkubacji 15.
Dalszy wzrost piór puchowych
Trawienie jelitowe białka
Pisklęcy wygląd zarodka
Doba inkubacji 16. Doba inkubacji 17.
Widoczne spojówki oka i otwory
nosowe
Wykształca się gruczoł kuprowy
Rozpoczęcie resorpcji płynów:
Dziób bieleje
omoczniowego i owodniowego
7
2011-11-02
Doba inkubacji 18. Prześwietlenie jaja w 18. dobie inkubacji
Głowa zarodka pomiędzy udami
Całe białko zużyte
Rozpoczęcie wciągania woreczka
żółtkowego do jamy ciała
Powiększona komora
powietrzna
Naczynia krwionośne
kosmówki omoczniowej
Doba inkubacji 19. Doba inkubacji 20.
Głowa umieszczona w
tępym końcu jaja
POD PRAWYM
Otwierają się oczy
SKRZYDA
EM, z dziobem
skierowanym do komory
Wykształcają się pióra lotek
powietrznej
Retrakcja woreczka
żółtkowego
Omocznia i owodnia wysychają
Doba inkubacji 21.
Prześwietlenie jaja w 20. dobie inkubacji
Pisklę przebija dziobem
błonę podskorupową
wewnętrzną i dostaje się
do komory powietrznej
dziób
Początek wylęgu
Pisklę przebija skorupę
Po wciągnięciu woreczka żółtkowego pępek goi się
8
2011-11-02
Wylęg
Proces wylęgu może trwać od kilku do 20. godzin
9