CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
ZABAWA STRATA CZASU, CZY INWESTYCJA
Autor: Mariola Pietrzak
29.11.2007.
Wiemy, jak ogromną rolę w życiu społecznym człowieka odgrywa mowa. Kontakt z innymi ludz
mi
możliwy jest przecież dzięki umiejętności mówienia i rozumienia tekstów słownych. Ponieważ mowa nie
jest umiejętnością wrodzoną należy pamiętać, że prawidłowe kształtowanie się i rozwój mowy dziecka
stanowi podstawę kształtowania się i rozwoju jego osobowości. To przecież dzięki rozumieniu poznaje ono
otaczający je świat, a dzięki umiejętności mówienia potrafi wyrażać swoje spostrzeżenia, przeżycia i
uczucia.Rozwój mowy jest przede wszystkim warunkowany genetycznie, ale zależy też od warunków
społecznych, kontaktu ze środowiskiem i z innymi mówiącymi ludz
mi.
W rozwoju mowy istotna jest rola trzech grup czynników: biologicznych, psychologicznych i społecznych.
Kształtowanie się mowy dziecka ma związek z jego rozwojem społeczno-emocjonalnym. Często werbalne
kontakty dziecka z otoczeniem przyspieszają rozwój
mowy, sprawiają, że wymowa jest doskonalsza, słownictwo bogatsze, dzieci potrafią prawidłowo
stosować zasady gramatyczne, właściwie posługują się melodią, akcentem oraz rytmem
wypowiedzi.Rozwój mowy jest procesem zindywidualizowanym i przebiega różnie u wszystkich dzieci.
Występujący u dzieci opóz
niony rozwój mowy bywa następstwem zaniedbań pedagogicznych,
środowiskowych lub braku prawidłowych wzorców mowy. Dla dziecka bardzo ważna jest emocjonalna
więz
z matką. W przypadku braku miłości i zainteresowania (brak przytulania, całowania) pojawia się u
dziecka niechęć do gaworzenia, które normalnie jest przejawem zadowolenia i radości z obcowania z
bliską osobą. Nie wszyscy wiedzą, że przyczynami opóz
nionego rozwoju mowy mogą być:
- brak bodz
ców do mówienia (brak kontaktu z innymi ludz
mi może spowodować, że mowa nie rozwinie
się),
- nadmiar bodz
ców słownych – może wywołać u dziecka niechęć do kontaktów werbalnych),
- nieprawidłowe wzorce i postawy językowe dorosłych (błędna wymowa, ubogie słownictwo,
niestosowanie form gramatycznych),
- nieprawidłowe reakcje otoczenia na pierwsze wypowiedzi dziecka (brak zainteresowania, lekceważenie),
- niewłaściwe relacje matka – dziecko (małomówność matek, luz
ny związek uczuciowy, brak
matki),
- wielojęzyczne otoczenie dziecka. Coraz częściej trafiają do logopedów dzieci z opóz
nionym
rozwojem mowy oraz zaburzeniami motoryki małej i dużej. Rodzice coraz bardziej zabiegani zapominają,
a niekiedy po prostu nie wiedzą, jak ważna dla rozwoju dziecka jest zabawa. My, dorośli postrzegamy ją
jako czystą przyjemność, a niekiedy jako marnowanie czasu. Dla dzieci natomiast jest to często ciężka i
mozolna praca umożliwiająca prawidłowy rozwój.Dla dzieci posiadających zapracowanych rodziców
prawdziwym skarbem są Babcie, które nie tylko mają czas dla wnuków, ale także są skarbnicą pomysłów
na ciekawą i dobrą zabawę. Należałoby więc jak najczęściej sięgać do dawnych zabaw z lat dziecinnych
oraz do śpiewania. Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że zabawa to nie tylko przyjemność dla
dziecka, ale przede wszystkim możliwość nauki. Jeżeli nie dostarczymy dzieciom bodz
ców do rozwoju, nie
pobudzimy ich ciekawości, nie zapewnimy rozwijających zabawek i nie dostarczymy wielu pomysłów do
zabawy nie spodziewajmy się, że dziecko samo w jakiś cudowny sposób przyswoi sobie to wszystko, co
potrzebne mu będzie w dalszym życiu.Wiemy przecież, że uczymy się przez całe życie. Dajmy więc
szansę i naszym pociechom podjąć trud nauki.
Najmłodszym w wieku od 2 do 4 lat przedstawmy zabawy w których udział bierze całe ciało (m.in. piszmy
na piasku, rysujmy kredą na asfalcie, malujmy na dużych arkuszach organizujmy zabawy manualne na
podłodze). Po 4 roku życia do 6 roku życia malujmy na sztalugach, kartonach zawieszonych na ścianie).
Od 7 roku życia należy ćwiczyć u dziecka nadgarstek i końce palców poprzez kreślenie linii poziomych,
pionowych oraz kolistych.Rodzice często nie wiedzą, że przez zabawę kształtuje się sprawność manualna
dziecka oraz usprawnia się motoryka rąk, czyli płynność, elastyczność i precyzja ruchów, zwłaszcza
mięśni dłoni, palców i nadgarstka, rozwija koordynacja wzrokowo-ruchowa. Te wszystkie czynniki
niezbędne są przy nauce pisania. Pomagajmy więc naszym dzieciom zdobyć jak największą sprawność
manualną, pomożemy im tym samym przygotować się do dobrego funkcjonowania w szkole. Ćwiczenia i
zabawy, które pomogą naszym dzieciom:
- zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn ruchami poziomymi lub pionowymi z zachowaniem kierunku
od strony lewej do prawej, z góry na dół;
- zamalowywanie dużych konturów rysunków;
- pogrubianie dużych konturów rysunków i form geometrycznych;
- malowanie dużych form kolistych;
- nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otwory;
- zwijanie sznureczka według wzoru;
http://www.logopedia.pl Kreator PDF Utworzono 15-10-2010, 10:37
CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
- zabawa układankami (obrazkowymi, geometrycznymi, klockowymi) na wzorze, według wzoru i bez
wzoru;
- montowanie konstrukcji z gotowych elementów;
- modelowanie w plastelinie rozpoczynając od firm prostych (np. wałeczki) przechodząc stopniowo do
form bardziej złożonych (m.in. lepienie postaci zwierząt i ludzi);
- wycinanie z papieru z uwzględnieniem stopnia trudności (cięcie po linii prostej, falistej, wycinanie form
geometrycznych i konturów rysunków oraz postaci, zwierząt);
- wycinanki (naklejanki z papieru, materiału, wełny);
- wydzieranki - naklejanki;
- stemplowanie;
- dobieranie figur o takich samych cechach;
- wyszukiwanie brakujących elementów;
- dorysowywanie brakującej prawej lub lewej strony obrazka;
- toczenie kulek z papieru podmuchem wydychanego powietrza;
- malowanie i rysowanie według instrukcji;
- słuchanie muzyki, ruch przy muzyce, zabawy rytmiczne (tańczmy i śpiewajmy);
- określanie położenia przedmiotów;
- określanie wielkości przedmiotów;
- znajomość podstawowych figur geometrycznych;
- określanie kolejności wykonywanych czynności (łączenie przyczyny ze skutkiem);
- określanie kolejności występujących po sobie zdarzeń (dopasowywanie obrazków do historyjki);
- budowanie z klocków;
- układanie z patyczków różnej wielkości (np. budowli, roślin);
- zagadki rysunkowe (łączenie kropek);
- ćwiczenie orientacji kierunkowej (zabawa w chowanego, ustalanie skąd dochodzi głos);
- zabawa w utrzymanie równowagi (chodzenie po narysowanej linii, krawężniku);
- zabawy ruchowe (toczenie, rzucanie i łapanie różnych przedmiotów);
- zabawy zręcznościowe (bierki, pchełki, gry planszowe);
- dobieranie par jednakowych obrazków (domino obrazkowe);
- rozpoznawanie zmian ilościowych i jakościowych – zabawa „Co się tu zmieniło?”;
- bawmy się z dziećmi w rozpoznawanie głosów z otoczenia (zwierzęta, pojazdy, urządzenia);
- dzielmy nazwę obrazka lub przedmiotu na sylaby (klaszcząc w ręce);
- liczmy sylaby w wyrazach;
- bawmy się w tworzenie wyrazów rozpoczynających się od tych samych sylab;
- bawmy się w rozpoznawanie obrazków na podstawie pierwszych głosek (np. pokaż obrazek, który
rozpoczyna się na „a”).Ze starszymi dziećmi możemy:
- rysować wzory po śladzie;
- pogrubiać kontury;
- kopiować rysunki przez kalkę techniczną;
- rysować za pomocą szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów;
- zamalowywać kredkami małe przestrzenie;
- kreskować – wypełniać kontury za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych z
zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu;
- rysować szlaczki literopodobne w liniaturze (kończenie rozpoczętego wzoru, wodzenie po wzorze,
odwzorowywanie);
- rysować szlaczki obrazkowe;
- rysować dowolne rysunki kredkami świecowymi lub ołówkowymi.Poświęćmy nasz cenny czas dzieciom,
a na pewno nam się to „opłaci”!
Wiele zyskamy na tym my, a jeszcze więcej nasze pociechy. One są jak czysta karta, którą my
pomagamy zapisać. Jeżeli napiszemy na niej niewiele, nie wymagajmy od dziecka, aby wiele z niej
„odczytało” – potrafiło.
http://www.logopedia.pl Kreator PDF Utworzono 15-10-2010, 10:37