WST'P
Letnia noc pod
niebem pełnym
gwiazd...
Autor: Micha!"Ka!u#ny
www.astrofotgrafia.pl
obserwatoriów prowadzenia obserwacji
S!owem
astronomicznych. amatorskich, zbli"aj&c je do
tego co do tej pory by$o
wst$pu
Post!puj&ca digitalizacja
zarezerwowane wy$&cznie
ka"dego aspektu naszego
dla profesjonalistów.
Astrofotografia to
"ycia, dosi!g$a równie" i t&
przepi!kna dziedzina, która
dziedzin!. Co wi!c nale"y wiedzie#
pozwala nam na
oraz na co zwraca# uwag!
samodzielnie odkrywanie
Post!p, dost!pno%# i coraz
przy doborze sprz!tu do
pi!kna nocnego nieba, a co
bardziej atrakcyjne ceny
astrofoto? Mam nadziej!,
najwa"niejsze dzieli# si!
pozwoli$y na to, "e cyfrowe
"e ten i kilka nast!pnych
tymi widokami
detektory zago%ci$y  pod
tekstów przybli"y
z innymi.
strzechami astro
problematyk! i pozwoli na
amatorów.
bezproblemowe wej%cie w
Cho# astrofotografia na
%wiat odkrywców pi!kna
wy"szym poziomie nie jest
Jeszcze kilka lat temu,
nocnego nieba.
$atwym hobby, to dzi%
sporo osób u"ywa$o
u"ywaj&c stosunkowo
aparatów analogowych, ale
prostego zestawu mo"emy
dzi% prawdziwy boom na
osi&ga# rezultaty jakie
cyfrowe lustrzanki czy
jeszcze 10~15 lat temu by$y
profesjonalne kamery
zarezerwowane wy$&cznie
astronomiczne, ca$kowicie
dla profesjonalnych
zmieni$ podej%cie i sposób
1
ASTROFOTOGRAFIA CYFROWA CZ.1
jednego finalnego zdj!cia zbiera# kilka czy
Najwa#niejsze ró#nice
kilkana%cie nocy (w przypadku obiektów
pomi$dzy prac! na g$!bokiego nieba).
Druga kwestia, która bardzo pomaga w
materiale analogowym
przypadku u"ycia detektora cyfrowego, to
a cyfrowym
natychmiastowo%# otrzymania wyniku. Zaraz
po wykonaniu ekspozycji widzimy jako%#
zdj!cia, mo"emy skontrolowa# kadr, ostro%#
Ka"dy kto kiedykolwiek zajmowa$ si!
czy poprawno%# prowadzenia. Ryzyko b$!du
astrofotografi& wie, "e najwa"niejszy
maleje, poniewa" efekt widzimy zaraz po
czynnik to prowadzenie obiektywu/
wykonaniu zdj!cia. Nawet je"eli jakie%
teleskopu za fotografowanym obiektem.
problemy wyst&pi& w takcie sesji,
Bez wzgl!du na rodzaj detektora jakim
dowiadujemy si! o nich natychmiast dzi!ki
fotografujemy czy jego w$a%ciwo%ci, w
czemu mamy mo"liwo%# wprowadzi#
przypadku d$u"szych ekspozycji musimy
korekty.
%ledzi# ruch sfery niebieskiej tak, aby obraz
rejestrowanego obiektu nie zmienia$
Sesja, w czasie której zbieramy materia$ do
swojego na nim po$o"enia. Zarówno w
finalnego zdj!cia jest tylko cz!%ci& pracy jak&
przypadku astrofotografii cyfrowej czy
wykonujemy. W odró"nieniu do astrofotografii
analogowej, odpowiednio d$ugi czas
analogowej ciemnia zosta$a zast&piona
ekspozycji pozwala nam zarejestrowa#
komputerem. W zasadzie jako%# zdj!cia
obiekty o s$abszej jasno%ci. W przypadku
poza optyk& i detektorem uzale"niona jest od
tradycyjnej astrofotografii analogowej przy
sumienno%ci osoby, która materia$ obrabia
d$u"szych ogniskowych,
jak równie" jego znajomo%ci oprogramowania
prawdopodobie(stwo wykonania
i niestety cierpliwo%ci.
poruszonego zdj!cia bywa bardzo du"e.
Kiedy zaczyna$em swoj& zabaw! w
Poza dok$adno%ci& prowadzenia monta"u,
astrofotografi! cyfrow& (przypuszczam, i"
bardzo istotne jest ustawienie na gwiazd!
by$em jedn& z pierwszych osób u"ywaj&c& w
polarn&, a sam przebieg fotografowania
naszym kraju do tego lustrzanki cyfrowej)
poprawia$y obraz przy robieniu zdj!#
musia$ by# kontynuowany bez przerwy, do
wiele osób nie mog$o uwierzy# w to, i" przy
rodzinnych, ale jednocze%nie filtrowa$y pasmo
osi&gni!cia finalnego czasu na%wietlania.
tak krótkich czasach na%wietlania mo"na
emisyjne dla wodoru czy tlenu.
Ka"de potr&cenie monta"u, nadej%cie chmur
uzyska# tak dobre efekty. Wiele osób by$o
czy inne losowe zdarzenie, niweczy$o ca$y
przekonanych, "e tak naprawd! cala
Podstawow& metod& w astrofotografii
trud zbierania materia$u. Co gorsza zazwyczaj
obróbka to swego rodzaju sztuczne
cyfrowej, bez wzgl!du na to czy
o niepowodzeniu sesji dowiadywali%my si!
namalowanie obiektu. Nic bardziej mylnego,
fotografujemy obiekty g$!bokiego nieba czy
dopiero po odbiorze materia$u z laboratorium
w czasie obróbki wszystkie operacje na
planety, jest wykonywanie sekwencji zdj!#,
fotograficznego. Sporym problemem w
zebranym materiale maj& na celu
które nast!pnie ulegaj& obróbce polegaj&cej
astrofotografii analogowej by$a te"
odseparowanie szumu oraz uwypuklenie
zazwyczaj na u%rednieniu materia$u.
nieliniowo%# materia$u (a raczej spadek jego
zarejestrowanych detali.
Najwi!ksz& zalet& tej metody pracy s&
czu$o%ci wraz z wyd$u"aniem czasu
mniejsze wymagania co do mechaniki
na%wietlania), jak i fakt, "e nawet je"eli uda$o
monta"u, a tym samym teoretycznie znaczna
nam si! poprawnie na%wietli# materia$, móg$
redukcja kosztów u"ytego sprz!tu.
on zosta# uszkodzony podczas obróbki
Oczywi%cie d$ugo%# ekspozycji b!dzie
chemicznej, w czasie wywo$ywania czy
kluczowym aspektem, który b!dzie nam
kopiowania materia$u. Gwo)dziem do trumny
determinowa$ rejestracje obiektów o ma$ej
(dla mnie) dla astrofotografii na materia$ach
jasno%ci powierzchniowej. Dryft zwi&zany z
analogowych, by$y zmiany w czu$o%ci
nieprawid$owym ustawieniem monta"u na
spektralnej materia$ów negatywowych w
gwiazd! Polarn&, przy wykonywania
zakresie widma %wiecenie mg$awic
sekwencji zdj!#, b!dzie równie" mniej
emisyjnych. Upraszczaj&c, producenci pod
dokuczliwy. W przypadku nag$ego
potrzeby rynku konsumenckiego zacz!li
pogorszenia pogody, mo"na te" sesje na
stosowa# dodatkowe warstwy, które
jaki% moment przerwa#, a nawet materia$ do
optyki i czu$ej kamery, która b!dzie
Od czego zacz!"...
charakteryzowa$a si! niskim szumem
przy d$ugich ekspozycjach.
Oczywi%cie od wyboru odpowiedniego
Do planet i Ksi!"yca b!dziemy
detektora. Nie ka"dy aparat i nie ka"da
potrzebowali optyki o d$ugiej ogniskowej,
kamera b!dzie idealna do tego co
o aperturze od 6 wzwy" i kamery, któr&
chcemy rejestrowa#. Niestety do%#
b!dzie pozwala$a na wykonywanie
trudno o kompromisy w astrofotografii
sekwencji pojedynczych krótkich
i dlatego g$ównym czynnikiem
ekspozycji lub rejestracji wideo bez
rozró"niaj&cym konfiguracj! zestawu
kompresji. Zazwyczaj stosujemy do tego
b!dzie po pierwsze to, czy chcemy
web-camerki, lub specjalne kamery które
fotografowa# obiekty nieba g$!bokiego,
daj& nam mo"liwo%# rejestracji
czy planety, Ksi!"yc/S$o(ce.
NGC3718
nieskompresowanego video o mo"liwie
W pierwszym przypadku b!dziemy Zdj!cie wykonane za pomoc" kamery
du"ej ilo%ci klatek na sekund! z zapisem
astronomicznej SBIG ST2000XM oaz 8
potrzebowali precyzyjnego monta"u,
bezpo%rednio na dysku komputera. teleskopem Newtona.
który pozwoli nam na wykonywanie
Monta" w tym przypadku ma znaczenie
bardzo d$ugich ekspozycji, do tego jasnej
drugoplanowe.
2
ASTROFOTOGRAFIA CYFROWA CZ.1
Czy to ciemna mg!awica py!owa do której
materia! zbieramy kilka nocy, czy jasna
kometa gdzie o sukcesie decyduje jedno
jedyne zdj$cie - astrofotografia potrafi
zawsze sprawia niesamowit% rado&'.
Astrofotografia daje nam mo#liwo&'
odkrywania rzeczy istniej%cych od milionów
lat, lub rzeczy trwaj%cych tylko u!amki
sekund...
Od czego zacz%' cd...
Wi!kszo%# z nas posiada ju" jaki% sprz!t astronomiczny, jak równie" ma dla lustrzanki b!dzie monta" z nap!dem, od którego mo"emy zacz&#
w domu aparat cyfrowy. Mo"emy przyj&# pewne zasady, które b!d& kompletowa# nasz sprz!t do astrofotografii.
okre%la$y do czego mo"na wykorzysta# w astrofoto sprz!t, który ju"
posiadamy. Kolejnym detektorem którego mo"emy u"y# do rejestracji, to web-
camerki. Ze wzgl!du na ma$y rozmiar przetwornika doskonale nadaj&
Je"eli jeste%my posiadaczami kompaktowego aparatu cyfrowego z si! one do fotografowania detali Ksi!"yca lub planet. Ze wzgl!du na
niewymienn& optyk&, naj$atwiej b!dzie nam fotografowa# Ksi!"yc oraz krótki czas ekspozycji i zazwyczaj nisk& czu$o%# do%# trudno
w pewnym stopniu planety. Aparat w takim przypadku instalujemy za fotografowa# stosuj&c web-cam obiekty g$!bokiego nieba. Istniej&
pomoc& odpowiedniego adaptera za okularem teleskopu, a metoda ta jednak sposoby przeróbki takich kamerek (okre%lonych modeli) do
nazywa si! projekcj& okularow&. Ze wzgl!du na w$a%ciwo%ci optyczne wykonywania d$ugich ekspozycji, lub nawet wymienia si! w nich
takiego uk$adu wypadkowa ogniskowa jest do%# du"a (osi&gamy wi!c przetwornik na bardziej czu$y. Podstawowym problemem w takim
du"& skal! obrazu) niestety tym samym do%# trudno t& metod& przypadku jest ma$y rozmiar takiego przetwornika, przez co pole które
fotografuje si! ciemne obiekty g$!bokiego nieba. Utrudnieniem w tym uzyskujemy pozostaje do%# niewielki, a to do%# znacznie ogranicza
przypadku s& równie" spore szumy, które wyst!puj& w ma$ych rejestracje rozleg$ych obiektów g$!bokiego nieba. Druga kwestia to ma$a
aparatach kompaktowych i zazwyczaj brak manualnego trybu dynamika takich sensorów (zazwyczaj 8bitów). Poniewa" ceny
na%wietlania lub krótki maksymalny czas ekspozycji. Metoda ta %wietnie lustrzanek cyfrowych na rynku wtórnym s& do%# przyst!pne,
nadaje si! do fotografowania Ksi!"yca, gdzie w zale"no%ci od przerabiane web-camerek jest coraz mniej popularne i stosuje si! je
posiadanej tuby mo"na uzyskiwa# nawet pi!kne detale jego najcz!%ciej wy$&cznie do astrofotografii planetarnej lub Ksi!"ycowej.
powierzchni. W tym przypadku nie przeszkadza równie" brak nap!du a
wi!c t& metod& da si! fotografowa# teleskopem na monta"u dobsona. W przypadku fotografowania obiektów g$!bokiego nieba, pr!dzej czy
pó)niej zaawansowany astrofotograf nabywa dedykowan& kamer!
Je"eli aparat który posiadamy to lustrzanka cyfrowa drzwi do monochromatyczn& z ch$odzeniem. Ceny na takie kamery w ostatnich
astrofotografii przez du"e  A stoj& dla nas otworem. Cyfrow& latach staj& si! coraz bardziej przyst!pne a sprz!t ten w zasadzie ma
lustrzank& fotografuj&c w zale"no%ci od u"ytej optyki b!dziemy mogli same zalety. Czu$o%# od kilku do kilkudziesi!ciu razy wy"sza od DSLR,
fotografowa# obiekty g$!bokiego nieba, szerokie pola obejmuj&ce znacznie mniejszy szum i wysoka dynamika przetwornika. Takie kamery
wi!ksze powierzchnie czy Ksi!"yc. Ze wzgl!du na wielko%# obiektywu od tych najprostszych po zaawansowane pozwol& nam fotografowa#
czy te" potrzebne dodatkowe akcesoria, DSLR zdecydowanie mniej najodleglejsze obiekty wszech%wiata w pa%mie wizualnym lub w&skich
b!dzie si! nadawa$ do wykonywania zdj!# planet. Zdecydowan& zalet& pasmach emisyjnych (wodór, tlen, siarka). Dedykowane kamery
lustrzanek jest to, "e pozwala nam na wykonywanie zdj!# w trybie umo"liwi& te" wykonywanie bada( o charakterze naukowym. Jedyne
RAW, który daje nam dost!p do pe$nej dynamiki przetwornika, jak wady jakie ma to rozwi&zanie to jego ma$a mobilno%# (wi!kszo%# kamer
równie" daje pe$n& kontrol! nad obrabianym materia$em. Mo"na wymaga zasilania zewn!trznego) oraz zewn!trznego komputera do
operowa# wysokim iso (800-1600) praktycznie bez problemów z sterowania, w przypadku wy"szych modeli wad& b!dzie te" cena....
szumem nawet przy bardzo d$ugich ekspozycjach. Dobrym kompanem
3
ASTROFOTOGRAFIA CYFROWA CZ.1