Terroryzm:
Europejska riposta
Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds.
SPRAWIEDLIWOŚCI, WOLNOŚCI I BEZPIECZEC
STWA
Terroryzm nie jest w Europie zjawiskiem nowym. Tylko w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Hiszpanii kosztował
życie 5.000 ludzi w ciągu trzydziestu lat. W ostatnich latach terroryzm jeszcze bardziej się
zinternacjonalizował, czego dowodem był zamach w Madrycie. Terroryzm przybiera różnorodne formy i
wykorzystuje coraz nowocześniejsze i coraz bardziej śmiercionośne techniki organizacyjne i metody
działania. Realne jest zagrożenie bioterroryzmem i zamachami chemicznymi. Coraz lepiej zorganizowany
terroryzm opiera się na sieciach wspólników tworzonych w różnych krajach, wykorzystujących doskonałe
zaplecze i znaczne środki finansowe.
W 1999 r. głowy państw i szefowie rządów w oparciu o traktat amsterdamski rozpoczęli prace zmierzające
do rozszerzenia kompetencji Unii Europejskiej w dziedzinie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Zamachy, których dokonano 11 września 2001 r. w Stanach Zjednoczonych wzbudziły niepokój. Unia
Europejska postanowiła działać jak najszybciej.
21 września 2001 r. Rada Europejska, to znaczy głowy państw i szefowie rządów, przyjęła plan działania w
zakresie zwalczania terroryzmu. 3 paz
dziernika 2001 r. Komisja Europejska zaproponowała, aby Państwa
Członkowskie zamroziły wszystkie środki należące do 27 organizacji i osób fizycznych podejrzanych o
finansowanie działalności terrorystycznej. 12 grudnia 2001 r. Komisja powołała grupę naukowców
wyspecjalizowanych w walce z terroryzmem biologicznym i chemicznym.
W 2002 r. działania przyspieszono. 13 czerwca 2002 r. Rada Ministrów przyjęła dwie decyzje ramowe.
Pierwsza z nich stworzyła europejski list gończy.
Druga zdefiniowała wspólne pojęcie przestępstwa o charakterze terrorystycznym, które wszystkie Państwa
Członkowskie Unii Europejskiej mają włączyć do swoich systemów prawnych i ustaliła minimalny poziom
sankcji karnych za takie przestępstwo. Celem jest uniemożliwienie terrorystom znalezienia schronienia w
innym, z systemem łagodniejszych kar, kraju europejskim.
Ponadto Unia Europejska wyposaża agencje współpracy policji Europol w środki niezbędne w celu analizy
ryzyka i zagrożenia terroryzmem i udziału w wymianie informacji z tej dziedziny. Jednakże ratyfikacja zmian
prawa niezbędnych w celu zwiększenia uprawnień operacyjnych Europolu opóz
nia się.
Wreszcie 28 lutego 2002 r. Unia Europejska stworzyła Eurojust w celu ułatwienia kontaktów między
władzami sądowniczymi i zaoferowania podejrzanym i skazanym niezbędnych gwarancji.
11 marca 2004 r. Madryt został dotknięty krwawymi zamachami. Unia Europejska natychmiast
CS DA DE ET EL EN ES FR IT LV LT HU MT NL PL PT SK SL FI SV >
zareagowała. 25 i 26 marca 2004 r. Rada Europejska wyraziła solidarność z narodem hiszpańskim,
uzupełniła plan działania przeciw terroryzmowi z 2001 r. i opracowała go wokół siedmiu głównych celów:
1. intensyfikacja międzynarodowej walki z terroryzmem;
2. ograniczenie dostępu terrorystów do zasobów finansowych i ekonomicznych;
3. rozszerzenie możliwości prowadzenia dochodzenia i ścigania przez instytucje europejskie i Państwa
Członkowskie;
4. ochrona bezpieczeństwa transportu międzynarodowego i wdrożenie skutecznych systemów kontroli
granic;
5. poprawa koordynacji działań między Państwami Członkowskimi oraz zwiększenie zdolności Unii
Europejskiej do zapobiegania konsekwencjom ataków terrorystycznych i ich likwidacji;
6. identyfikacja czynników sprzyjających rekrutacji terrorystów;
7. skłonienie krajów trzecich do większego zaangażowania w walkę z terroryzmem.
Komisja niezwłocznie zorganizowała się i wezwała Unię Europejską do wdrożenia nowego mechanizmu
wymiany informacji, zwłaszcza między władzami karnymi i sądowniczymi oraz służbami informacyjnymi.
W celu wniesienia konkretnego wkładu w działania międzynarodowe i na wniosek Rady Europejskiej
zgłoszony 26 marca 2004 r., Komisja przyjęła 8 czerwca projekt wspólnego stanowiska Rady w sprawie
przekazywania niektórych danych Interpolowi (COM (2004) 427 wersja ostateczna). Instrument ten
przewiduje przekazywanie danych o skradzionych paszportach Państw Członkowskich do specjalnego
banku danych Interpolu.
10 czerwca 2004 r. Komisja ogłosiła raport badający czynności faktycznie podjęte przez Państwa
Członkowskie w celu zastosowania się do decyzji ramowej przeciw terroryzmowi z czerwca 2002 r. Wynika
z niego, że kilka Państw Członkowskich wciąż nie przyjęło europejskich środków w zakresie
prawodawstwa. Środki te nie zostały przyjęte lub  jeżeli są  są wdrażane bardzo wolno i/lub rzadko
wykorzystywane.
16 czerwca 2004 r. Komisja przyjęła komunikat proponujący Radzie i Parlamentowi cel, którym byłoby
przyznanie służbom karnym jednego Państwa Członkowskiego prawa dostępu do baz danych innego
Państwa Członkowskiego.
Komisja pragnie również intensyfikacji współpracy między Państwami Członkowskimi, Europolem i
Eurojustem oraz między Europolem i Grupą Roboczą Szefów Policji. W komunikacie z 16 czerwca 2004 r.
Komisja sugeruje również, aby Europol był platformą gromadzenia informacji o przestępstwach, które
mogłyby pomóc w pracy Grupie Roboczej Szefów Policji.
Komisja poprosiła także` o propozycje finansowania projektów pomocy ofiarom terroryzmu w oparciu o linię
budżetową Parlamentu.
Walka z terroryzmem wymaga mobilizacji wszystkich obywateli. W duchu czujności, 11 marca będzie od
teraz oficjalnym europejskim dniem pamięci ofiar terroryzmu.
Więcej informacji można znalez
ć na stronie http://europa.eu.int/comm/justice_home/
Jednostka Informacyjno-Komunikacyjna, Dyrekcja Generalna ds. SPRAWIEDLIWOŚCI, WOLNOŚCI I BEZPIECZEC
STWA,
B-1049 Bruksela - sierpień 2004