M.S. Szarzyński i D. Naborowski o wartościach trwałych i przemijających






M.S. Szarzyński i D. Naborowski o wartościach trwałych i
przemijających


Mikołaj S. Szarzyński przekazuje informacje o przemijaniu, o wartości dóbr
ziemskich i ostatecznych - śmierci, wieczności i zbawieniu. W sonecie "O wojnie
naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" szczęściem jest pokój.
Życie stanowi jednak walkę z "hetmanem ciemności" - szatanem oraz duszy z
ciałem. Bóg stwarza nadzieję wygrania tej walki. W utworze pojawia się dualizm:
człowiek-świat, dobro-zło, Bóg-szatan. Retoryczne pytania podkreślają
niepewność, zagubienie i bezradność. Utwór "O nietrwałej miłości rzeczy świata
tego" przedstawia dobra doczesne: bogactwo, władzę, sławę, rozkosze i stwierdza,
że nie są one w stanie dać człowiekowi prawdziwego szczęścia i bezpieczeństwa.
Również "I nie miłować ciężko, i miłować". Szarzyński upatruje prawdziwy obiekt
miłości i piękna w Bogu. Wartością trwałą jest cnota. Szarzyński wybrał drogę
walki ze światem żywiołów - wrogów duszy tęskniącej do "wiecznej i prawej
miłości".
Daniel Naborowski prezentuje podobną postawę. W wierszu "Marność"
(nawiązującym do Księgi Koheleta: vanitas vanitatum) wykazuje, że życie w cnocie
sprawi, iż staną się "fraszką śmierć i trwoga". "Krótkość żywota" przyrównuje
życie człowieka do dźwięku, wiatru, cienia i błysku. Jest tak krótkie, że
stanowi "czwartą część mgnienia". Erotyk "Do Anny", przez anaforę, nagromadzenie
i koncept prowadzi do ukazania przemijania. Nieustanne jest tylko uczucie.
Naborowski uważa za prawdziwą - filozofię stoicką. W obliczu śmierci wszystkie
dobra doczesne są bezwartościowe, szczęście wieczne zapewnia cnota, harmonia
osiągana przez "stateczny umysł człowieczy".