Politechnika Warszawska - Instytut Dróg i Mostów
Zakład Inżynierii Komunikacyjnej
Wykład z przedmiotu
INŻYNIERIA KOMUNIKACYJNA
BLOK TEMATYCZNY: PODSTAWY DRÓG SZYNOWYCH
OGÓLNE ZASADY KSZTAA
TOWANIA
UKA
ADU GEOMETRYCZNEGO TRASY W
DROGACH SZYNOWYCH
dr inż. Wojciech Oleksiewicz
mgr inż. Stanisław Żurawski
Warszawa, styczeń 2011 r.
WST
P  POJ
CIA PODSTAWOWE
SYSTEM TRANSPORTU SZYNOWEGO
KOLEJ TRAMWAJ METRO
PODSTAWOWA CECHA SYSTEMOWA TRANSPORTU SZYNOWEGO
DROGA PROWADZI POJAZD
UKSZTAA
TOWANIE TRASY DROGI SZYNOWEJ NARZUCA
WARUNKI JAZDY
PODSTAWOWY PARAMETR OKREŚLAJACY WARUNKI JAZDY
=
NIEZRÓWNOWAŻONE PRZYSPIESZENIE ODŚRODKOWE
WST
P  POJ
CIA PODSTAWOWE
TOR
ZESPÓA
DWÓCH TOKÓW SZYNOWYCH
PRZYSTOSOWANYCH POD WZGL
DEM KONSTRUKCJI I UKA
ADU
GEOMETRYCZNEGO DO PROWADZENIA RUCHU POJAZDÓW SZYNOWYCH
PODSTAWOWY PARAMETR
SZEROKOŚĆ TORU
1435 mm
1435 mm
PGS
ODLEGA
OŚĆ MIERZONA POMI
DZY
WEWN
TRZNYMI POWIERZCHNIAMI
GA
ÓWEK SZYN W ODLEGA
OŚCI 14 MM
PONIŻEJ POZIOMU GA
ÓWEK SZYN (PGS)
1435 mm
S = 1435 MM
NIEZRÓWNOWAZONE PRZYSPIESZENIE ODŚRODKOWE
NIEZRÓWNOWAŻONE PRZYSPIESZENIE
ODŚRODKOWE
ZALEŻY OD WZAJEMNYCH RELACJI POMI
DZY
PR
DKOŚCI
JAZDY (v) I POZIOM
KRZYWIZN

TORU (1/R)
a = v2 / R [m/ s2]
Wartości dopuszczalne przyspieszenia
niezrównoważonego przyjmowane są w granicach
od 0,5 do 1,0 m/s2 i wynikają z badań oraz analiz
oddziaływania na pasażerów.
Dopuszczalne wartości przyspieszenia
niezrównoważonego apas są przyjmowane w
granicach 0,3  1,0 m/s2
PRZECHYA
KA TORU
PRZECHYA
KA TORU
RÓŻNICA WYSOKOŚCI TOKÓW SZYNOWYCH
WPROWADZANA NA A
UKU POZIOMYM W CELU
ZRÓWNOWAZENIA PRZESPIESZENIA ODSRODKOWEGO
SPOSÓB WYKONANIA PRZECHYA
KI TORU ZALEZY OD
KONSTRUKCJI NAWIERZCHNI
PODSYPKOWEJ BEZPODSYPKOWEJ
PRZECHYA
KA TORU
ROZKA
AD PRZYSPIESZEC
DZIAA
AJ
CYCH NA POJAZD
PODCZAS JAZDY PO A
UKU Z PRZECHYA
K

PRZECHYA
KA TORU
PRZECHYA
KA
W TORZE KOLEJOWYM
W ruchu kolejowym określone
są dwie prędkości maksymalne
 dla pociągów pasażerskich i
dla pociągów towarowych.
Przechyłka musi więc być
dostosowana do bardziej
złożonego ruchu - szybszych i
lżejszych pociągów
pasażerskich oraz cięższych i
wolniejszych pociągów
towarowych.
PRZECHYA
KA TORU
OBLICZANIE PRZECHYA
KI W TORZE KOLEJOWYM
gdzie:
vmax i vt  prędkości maksymalne odpowiednio dla pociągów pasażerskich i
towarowych [km/h], R  promień łuku poziomego [m], s  rozstaw szyn w
torze [m], g  przyspieszenie ziemskie [m/s2], adop i at  dopuszczalne
niezrównoważone przyspieszenie odpowiednio dla pociągów pasażerskich i
towarowych w [m/s2].
TABOR Z WYCHYLNYM PUDA
EM
" Zwiększenie do 30% prędkości pociągów na istniejących układach torowych.
" System pasywny
" Utrzymanie przyspieszenia bocznego działającego na pasażera na poziomie
" System aktywny
dopuszczalnym.
" Wychylenie nadwozia jest równoważne wprowadzeniu dodatkowej przechyłki 
dla 3� i 8� odpowiednio o 78 mm i 210 mm.
RAMPA PRZECHYA
KOWA
RAMPA PRZECHYA
KOWA
KRZYWE PRZEJŚCIOWE
KRZYWA PRZEJŚCIOWA  A
AGODZI PRZEJŚCIE Z PROSTEJ
W A
UK = ZMNIEJSZA PRZYROST PRZYSPIESZENIA
NIEZRÓWNOWAŻONEGO
PARABOLA TRZECIEGO
STOPNIA
Y = x3/6 R L
PRZECHYA
KA TORU
PRZECHYA
KA W TORZE TRAMWAJOWYM
W torach wspólnych z jezdnią
na odcinkach prostych
występuje przechyłka dostosowana
do pochylenia poprzecznego jezdni
(hmax = 15 mm)
W torach na odcinkach w łukach poziomych
stosuje się przechyłkę o wartościach
przyjętych według tablic zależnie od
prędkości i promienia łuku
(hmax = 150 mm)
PRZECHYA
KA TORU
PRZECHYA
KA W TORZE TRAMWAJOWYM
Długość rampy przechyłkowej
wynika ze stałego pochylenia
podłużnego rampy (1:300)
Krzywa przejściowa jest obligatoryjna w
łukach o promieniach R > 100 m.
Kształt krzywej  łuki kołowe
o promieniach stopniowo malejących
R <50 m � 150 m>
i kącie środkowym stanowiącym
wielokrotność 1,5�.
Przykład
PROSTA R="
A
uk przejściowy R=50m/6�/dł. 5,236 m
A
uk przejściowy R=100m/3�/dł. 5,236 m
A
UK ZASADNICZY R=35 m
PRZECHYA
KA TORU
PRZECHYA
KA W TORZE METRA
Wartość przechyłki oblicza się według wzoru
11,8v2
h =� -�153an
R
gdzie:
h  wartość przechyłki w torze w [mm]
v  prędkość jazdy pociągu w [km/h]
R  promień łuku w [m]
an  dop. przyspieszenie niezrównoważone
- w warunkach normalnych an = 0 [m/s2]
- w warunkach trudnych an = 0,3 [m/s2]
- w warunkach b. trudnych an = 0,5 [m/s2]
NIWELETA TRASY
NIWELETA TRASY
TORY TRAMWAJOWE TORY W METRZE
Maksymalne wartości pochylenia podłużnego:
Maksymalne wartości pochylenia podłużnego
" tory szlakowe  do 40/60/80%o
na odcinkach prostych:
" tory przy przystankach  do 25%o
" tory szlakowe w tunelu  do 40%o (45%o)
" tory stacyjne w tunelu  do 3%o (5%o)
Długość torów o jednakowym pochyleniu :
" max. 200/300/400 m dla pochyleń
Maksymalne wartości pochylenia podłużnego
80/60/40%o
" min. 50 m na odcinkach w łukach:
" dla R = 150 m  do 10%o
A
uki pionowe przy różnicy algebraicznej
" dla R = 200 m  do 20%o
sąsiednich pochyleń e" 6%o:
" dla R = 300 m  do 30%o
" promień R od 2000 m do 5000 m
Minimalna długość toru o jednakowym
pochyleniu :
" docelowa długość pociągu metra
" 50 m (w szczególnych przypadkach)
A
uki pionowe przy różnicy algebraicznej
sąsiednich pochyleń e" 2%o:
" na szlaku R = 5000 m
" na podejściach do stacji R = 3000 m
ROZSTAW TORÓW  SKRAJNIA BUDOWLI
SKRAJNIA BUDOWLI
TRAMWAJOWEJ
=
kontur przestrzeni nie
zabudowanej, poza który nie
może przekraczać w stronę
osi toru żadna część budowli.
Na łukach wymiary skrajni
budowli są zwiększane
=
poszerzenie skrajni budowli
zależne jest od promienia łuku,
aby zapewnić przestrzeń na
dodatkowe wychylenia
wagonu.
ROZSTAW TORÓW  SKRAJNIA BUDOWLI
ROZSTAW TORÓW NA LINII I STACJI KOLEJOWEJ
Rozstaw torów
=
odległość między osiami tych torów
Minimalny rozstaw torów = 3,75 m
ROZSTAW TORÓW  SKRAJNIA BUDOWLI
Rozstaw torów
=
odległość między osiami tych torów
Międzytorze niezabudowane. Międzytorze zabudowane , Międzytorze zabudowane ,
Minimalny rozstaw torów ogrodzenie. słupy trakcyjne.
2,90 m Minimalny rozstaw torów Minimalny rozstaw torów
3,50 m 3,90 m
Na łukach rozstawy torów są zwiększane zależnie od promieni łuków.
ROZSTAW TORÓW  SKRAJNIA BUDOWLI
KONIEC