PAC
STWOWA RADA OCHRONY PRZYRODY
- KOMISJA DS. CITES
THE STATE COUNCIL FOR NATURE CONSERVATION  CITES Committee
Member of IUCN National CITES
The World Conservation Union Scientific Authority
Ministerstwo Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
tel.: [phone], fax: (+ 48 22) 57 92 290, http://www.mos.gov.pl/prop
Poznań, 29 grudnia 2007 r.
OPINIA Nr 128
w sprawie rejestracji schwytanych na wolności żółwi czerwonolicych
Państwowa Rada Ochrony Przyrody, reprezentowana przez Komisję ds. CITES, jako polski
organ naukowy CITES oraz organ opiniodawczo-doradczy przy Ministrze Środowiska, do
którego zadań należy przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody1,
1) biorąc pod uwagę, że:
a) żółwie ozdobne z rodzaju Trachemys, a w szczególności żółw czerwonolicy
Trachemys scripta elegans, są coraz częściej spotykane w Polsce na wolności, co jest
wynikiem nielegalnych introdukcji osobników, które stały się kłopotliwe dla
dotychczasowych właścicieli,
b) żółwie te są obce europejskiej faunie i stanowią poważne zagrożenie dla rodzimej
przyrody,
c) rodzaj ten nie jest objęty w Polsce ochroną gatunkową, ani nie jest chroniony na
podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony
siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory,
d) żółw czerwonolicy został zamieszczony w Aneksie B do Rozporządzenia Rady (WE)
nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory
w drodze regulacji handlu nimi ze względu na swoją potencjalną inwazyjność
związane z nią zagrożenia dla przyrody,
e) ze względu na niską cenę handlową i mały popyt, przemyt większych osobników
żółwi czerwonolicych na teren Wspólnoty jest nieopłacalny i z raportów służb celnych
wynika, że zachodzi na skalę marginalną,
f) żółwie są dość licznie rozmnażane w niewoli,
g) do tej pory nie potwierdzono możliwości rozmnażania się tych żółwi w Polsce
w środowisku naturalnym, a jeśli przypadki takie mają miejsce, to są incydentalne,
h) odłowienie ze środowiska wypuszczonych, oswojonych żółwi, jest często dość łatwe;
i) żółwie te z reguły nie są znakowane ani nie dokumentuje się ich cech osobniczych
w sposób umożliwiający identyfikację, a więc odnalezienie właściciela odłowionego
żółwia jest praktycznie niemożliwe,
j) brakuje w Polsce wystarczającej liczby azyli dla zwierząt, które mogłyby przejmować
i utrzymywać znajdowane lub odławiane na wolności żółwie;
2) po uzyskaniu pozytywnej opinii Grupy Roboczej ds. CITES, stoi na stanowisku, że
odławianie na wolności osobników żółwi czerwonolicych jest możliwe, wskazane i nie
stanowi naruszenia prawa, a więc:
1
Art. 96 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
a) złożone na piśmie oświadczenie o takim pochodzeniu okazu tego taksonu można
traktować jako z wysokim prawdopodobieństwem prawdziwe, o ile brak przesłanek
podważających ten fakt,
b) w wypadku uznania takiego oświadczenia za wiarygodne, można je traktować jako
inny dokument potwierdzający legalność pochodzenia zwierzęcia, w znaczeniu,
o którym mowa w art. 64 ust. 4 pkt 11 lit. d ustawy z dnia 16 kwietnia 2006 r.
o ochronie przyrody, i wpisywać na ich podstawie żółwie do rejestru starosty,
o którym mowa w tym artykule, co upoważnia do ich zgodnego z prawem posiadania,
c) w odniesieniu do osobników żółwi czerwonolicych o nieznanym pochodzeniu,
odłowionych na wolności na terenie Polski, brak przesłanek wskazujących, że
pochodzą one spoza Wspólnoty, i że zostały wprowadzone na ten obszar zgodnie
z prawodawstwem obowiązującym w zakresie ochrony dzikiej fauny i flory, a więc
nie można uznać, że spełniony został warunek określony w art. 8 ust. 5
Rozporządzenia Rady nr 338/97, zwalniający je z zakazów, o których mowa w ust. 1
tego artykułu  okazy te nie mogą więc być wykorzystywane do celów zarobkowych;
3) jednocześnie jest zdania, że:
a) każdy wniosek o rejestrację odłowionego na wolności żółwia czerwonolicego
powinien być rozpatrywany indywidualnie i jeśli: czas schwytania żółwi przypada na
okres mrozów, równolegle pojawia się wiele wniosków o rejestrację odłowionych
żółwi (zwłaszcza o podobnych rozmiarach) lub inne okoliczności podważają jego
wiarygodność  oświadczenie o takim pochodzeniu okazu należy traktować
z ostrożnością i przed ew. decyzją o wpisaniu do rejestru dokładnie rozpoznać sprawę
(np. żądając oświadczeń od świadków lub zasięgając opinii specjalisty),
c) zaproponowanego w pkt 2 podejścia nie należy stosować automatycznie do innych
rodzajów żółwi, w szczególności lądowych, a także innych gatunków zwierząt, które
chronione są ze względu na zagrożenie ich populacji w krajach naturalnego zasięgu,
których rozmnażanie w warunkach hodowlanych jest trudne, które nie są pospolicie
uwalniane do środowiska naturalnego i w wypadku których znaczna część osobników
znajdujących się w handlu nie ma legalnego pochodzenia, a więc oświadczenia o
schwytaniu na wolności mogą z wysokim prawdopodobieństwem stanowić próbę
 legalizacji okazów pochodzących z przemytu;
4) ponadto apeluje o:
a) możliwe pilne doprowadzenie do powstania azyli, przyjmujących żółwie czerwonolice
i inne obce gatunku żółwi,
b) stworzenie systemu trwałego finansowania takich placówek,
c) opracowanie programu znaczącej redukcji liczby wolno żyjących żółwi wodnych
z obcych gatunków.
W imieniu Państwowej Rady Ochrony Przyrody
dr Andrzej Kepel
przewodniczący Komisji ds. CITES
Do wiadomości:
- Ministerstwo Środowiska, Zespół ds. Konwencji Waszyngtońskiej (CITES),
- Członkowie Grupy Roboczej ds. CITES,
- Członkowie Komisji PROP ds. CITES,
- pracownicy starostw powiatowych odpowiedzialni za rejestrację zwierząt,
- a/a