Kierowanie klasą i jej kontrola
Zachowanie sprawiające problemy to takie, które jest nieakceptowalne dla nauczyciela.
Przykłady zachowań problemowych:
a) drobne nieprzyjemności
-mówienie poza kolejnością
-unikanie pracy
-niepotrzebne hałasy
-wstawanie z ławek
b)poważne przewinienia
-obrażanie
-destruktywność
-przemoc fizyczna
Grzechy nauczyciela:
-niesłuszne traktowanie
-nadmierna powaga
-widoczna nieuczciwość
-zbytnie nadęcie i pompatyczność
-nadmierne wymagania
-niekonsekwencja
Wyżej wymienione zachowania skłaniają dzieci do okazywania nie akceptowanych zachowań
przez nauczyciela, na które nauczyciel reaguje przesadnie. Pierwszym krokiem w zatrzymaniu
tego procesu jest zatem zmiana własnego zachowania na bardziej właściwe.
Nie wszystkie zachowania problemowe uczniów są tak problemowe jak nauczycielowi się
wydaje. Spróbuj lepiej zrozumieć dlaczego twoi uczniów się tak zachowują.
Techniki modyfikacji zachowania wspierają się na przekonaniu, że zachowanie, które niej jest
wzmacniane czy nagradzane ma dużą szansę ponownego pojawienia się, podczas gdy
zachowanie, które nie jest wzmacnianie, będzie miało tendencję do zanikania.
Zalety:
-uważna analiza zachowania dziecka
-określenie różnych czynników, które wydają się odpowiedzialne za podtrzymywanie takiego
zachowania
-sformułowanie strategii jego zmiany w pożądanym kierunku i monitorować te zmiany w trakcie
ich pojawienia się
Opisz pierwszą strategię nauczyciela w przygotowaniu programu modyfikacji zachowania.
Pierwszą strategią jest stworzenie listy tych elementów zachowania, które stwarzają problemy u
danego dziecka. Obok tych elementów, nauczyciel wypisuje swoją rutynową na nie reakcję.
Zachowanie
Dziecko głośno wchodzi do klasy na początku lekcji.
Reakcja nauczyciela
 Powiedziałem ci przedtem żebyś nie robił tyle hałasu.
Co to jest  zachowanie nastawione na pozyskanie uwagi i jaką formę przybiera w klasie
szkolnej?
 Zachowanie nastawione na pozyskanie uwagi to zachowanie zorientowane na uzyskanie
uwagi nauczyciela bądz
rówieśników poprzez utrudnianie życia innym. Dziecko takie może
pochodzić z domu, gdzie we wczesnym okresie życia nauczyło się, że jedynym sposobem
zwrócenia uwagi na siebie innych jest zrobienie jak największego szumu.
Formy  zachowań nastawionych na pozyskanie uwagi :
Poszukujące akceptacji nauczyciela:
-przeszkadzanie
-ciągłe podchodzenie do nauczyciela w klasie
-stałe proszenie o pomoc, gdy nawet nie jest potrzebna
-przynoszenie nauczycielowi niewielkich podarunków
-czekanie każdego ranka, aby móc porozmawiać z nauczycielem w drodze do szkoły
-ciągłe pozostawanie po lekcjach
-wysyłanie anonimowych listów
Poszukujące akceptacji rówieśników:
-wzbudzanie śmiechu kosztem nauczyciela
-okazywanie, że jest się  twardym lub  odważnym
-nieposłuszeństwo nauczycielowi
-obrażanie nauczyciela
Wskazówki dla nauczyciela:
1.Zainteresowanie klasy: klasa, która jest zaabsorbowana pracą, nie będzie chciała sprawiać
problemów
2.Unikanie zmanierowania: zmanierowane zachowanie nauczyciela mogą prowadzić do
negatywnych zachowań ze strony klasy
3.Uczciwość: oznacza upewnienie się, że każda utrata przywilejów jest odpowiednia do
przewinienia
4.Poczucie humoru:
-przygotowanie do śmiania się wraz z klasą
-wprowadzenie humoru w wprowadzany materiał wtedy, gdy można tak zrobić
-przygotowanie do śmiania się z samych siebie
5.Unikanie niepotrzebnych gróz
b
Dlaczego nie powinno się odwoływać do gróz
b, aby utrzymywać kontrolę nad klasą?
-dzieci mogą zmusić nauczyciela do zrealizowania nawet najbardziej skrajnych gróz
b
-doprowadzenie do wzajemnej niechęci i braku szacunku
6.Punktualność: spóz
niając się nauczyciel może prowokować rozprężenie zanim lekcja się
zaczęła
7.Unikanie złości: nauczyciele, którzy szybko się denerwują, mogą powiedzieć i zrobić rzeczy,
których będą póz
niej żałować
8.Unikanie nadmiernej poufałości: lepiej jest formalnie rozpocząć relacje z klasą, aby póz
niej
bardziej się do niej zbliżyć
9.Oferowanie okazji do wzięcia odpowiedzialności: jeżeli cała odpowiedzialność spoczywa na
nauczycielu, to nie dziwi fakt, że dzieci zachowują się nieodpowiedzialnie, gdy się ma nad nimi
bezpośredniego nadzoru
10.Skupienie uwagi: wiele lepiej nauczyciel jest zdolny na sobie skupić uwagę klasy, jeżeli
szybko uczy się imion i nazwisk wszystkich uczniów
11.Unikanie poniżania dzieci:dzieci często uważają sarkazm za poniżający i ma to tę
dodatkową wadę, ze prowokuje do równie bezceremonialnej odpowiedzi
12.Bycie uważnym:dokładnie wiedzieć, co w klasie się dzieje; przemieszczać się często po
klasie
13.Wykorzystywanie zwrotów pozytywnych: nacisk należy zawsze kłaść na to, co chcemy,
żeby dzieci zrobiły, niż na to, czego mają nie robić
14.Pewność siebie: dostawanie od klasy to, czego się oczekuje
15.Dobra organizacja:
-uważnie przygotowany,adekwatny materiał oraz wszystkie akcesoria znajdujące się pod ręką i
dobry porządek pracy, ma o wiele mniejszą szansę na to, że zostanie zakłócona złym
zachowaniem niż takie, które nawet nauczyciel uznaje za chaotyczną
-wiedza dzieci, gdzie przechowywane są róże rzeczy i że każde z nich ma jasne obowiązki i
ponosi odpowiedzialność
-uważne planowanie lekcji, tak by praktyczne działania były odpowiednie do zakresu i
kompetencji zarówno dla nauczyciela,jak i klasy oraz by nigdy nie wymykały się spod kontroli
16.Okazywanie, że lubi się dzieci: zazwyczaj nauczyciel, który satysfakcjonująco odnosi się do
dzieci, posiada dar przekazywania zrozumienia, współczucia i zachwytu samym nauczaniem
Co to jest  prawo naturalnych konsekwencji ?
Prawo naturalnych konsekwencji umożliwia dzieciom dostrzeżenie ciągu przyczynowo-
skutkowego pomiędzy własnymi działaniami a niepożądanymi rezultatami, które czasami z nich
wynikają. Prawo to zakłada, że dzieci popełniają jakieś przewinienia, to o wiele szybciej
wyciągną wnioski wówczas, gdy- zamiast poddawania się arbitralnym karom-same mogą
doświadczyć konsekwencji tych przewinień.
O czym należy pamiętać,przerywając bójkę pomiędzy dziećmi?
-pewność siebie
-przytrzymanie mocno tego dziecka, które wydaje nam się być agresorem
-spokój
-odrobina humoru
-nie można oznajmić, jakie kary czekają na obydwu
Problemy wynikające z zachowania grupy
Problemy kontroli klasy wynikają z zachowania danej grupy w jej obrębie niż z zachowania
danej jednostki.
Strategie w obliczu problemów zachowania grupy:
a)przede wszystkim trzeba zidentyfikować najbardziej wpływowego członka grupy
b)jeżeli to możliwe, trzeba podzielić z
le zachowujące się grupy. Oznacza to rozsadzanie
członków takiej grupy, przeniesienie ich do rożnych klas itd.
c)trzeba wchodzić w interakcje z poszczególnymi członkami grupy tak często,jak to mozliwe.
Każdemu dziecku pomaga się zatem w uformowaniu osobistej relacji z nauczycielem, co
ponownie służy rozerwaniu spójności grupy-w tym znaczeniu, że niszczy t wspólny obraz
nauczyciela, który podtrzymuje sama grupa.
d)trzeba widywać się z dziećmi tak często, jak to możliwe, poza kontekstem klasy szkolnej.
Osłabia to ich tendencję do łączenia nauczyciela wyłącznie z klasą szkolną.
e)należy unikać bezpośredniego konfliktu z członkami grupy w obecności reszty grupy. Potrzeba
podtrzymania statusu i prestiżu w oczach reszty grupy o wile bardziej utrudnia relacje niż
rozmowa w cztery oczy. Oznacza to robienie wszystkiego,co tylko możliwe, by odsunąć taką
sytuację i rozwiązać ją póz
niej.
Przyczyny wagarowania:
-dziecko może być ofiarą znęcania się ze strony innych dzieci
-dziecko może się bać konkretnego członka personelu lub pewnego rodzaju kar
-dziecko może tak silnie łączyć szkołę z niepowodzeniami, że wagarowanie jest dla niego
sposobem ochrony samooceny
-mogą istnieć problemy w domu, które uniemożliwiają dziecku chodzenie do szkoły
-rodzice dziecka mogą wyrażać swój żal do społeczeństwa poprzez uniemożliwienie dzieciom
uczęszczanie do szkoły
-dziecko może pić alkohol lub brać narkotyki i być może nie jest zdolne uczęszczać do szkoły
-dziecko może być zaangażowane w jakąś formę działalności przestępnej
-dziecko może być zwyczajnie znudzone i może szukać czegoś bardziej interesującego
Dlaczego kara często wywołuje niepożądane efekty, gdy chodzi o wagarowanie?
Kara może wywołać niepożądany efekt, gdy chodzi o wagarowanie, ponieważ dzieci, które
chodzą na wagary, w jeszcze większym stopniu zaczną łączyć szkołę z nieprzyjemnymi
doświadczeniami,co jeszcze bardziej powoduje, że oddalają się od szkoły o kłamią, aby się
wytłumaczyć.
Stosowanie kar
Ryzyko w przypadku zastosowania kary:
-zastosowanie dowolnego rodz. kar może zniszczyć relację dziecka z nauczycielem, by może na
zawsze.
-dziecko może rozwinąć strategie (np. nieszczerość), by uniknąć kary.
-kara stanowi dla dziecka niepożądaną lekcję, że czymś akceptowanym jest sytuacja, gdy
silniejszy wymierza karę słabszemu od siebie.
Efektywne sankcje: słowne upomnienie, informowanie rodziców
Podaj przyczyny,dla których rodzice zazwyczaj interesują się postępami i zachowaniem swoich
dzieci w szkole.
-kochają je
-chęć bycia dumnym
-chęć aby w szkole szło im równie dobrze jak dzieciom sąsiadów
-poczucie,że niepowodzenia ich dzieci, szkolne czy społeczne, odbijają się na nich
-istnieje niebezpieczeństwo,że będą miały problemy z policją
-spowodują szkody, za które trzeba będzie zapłacić
-nie znajdą pracy, gdy skończą szkołę
Jaką wartość mają szkolne raporty?
Wartość tych raportów jest niewielka, ponieważ nie uściślają one szczegółowo wszystkich
przewinień dziecka i jego złego zachowania się; nie podają też jasnych wskazówek , jak można
by to naprawić. Ogólne zdania typu  mógłby zachowywać się lepiej lub  w tym semestrze nie
przykładał się do racy powodują jedynie, że rodzice się denerwują, a cierpi na tym dziecko.
Co to jest podejście ekobehawioralne?
Podkreśla ono konieczność badania całego środowiska, w którym rozwija się zachowanie.
Uwzględnia ono zarówno czynniki wewnętrzne jak i zewnętrzne w wyjaśnianiu zachowań
dzieci.
Podejście ekobehawioralne jest określone czterema założeniami:
1.Zachowanie jest determinowane sposobem, w jaki jednostka interpretuje daną sytuację
2.Często istnieje więcej niż tylko jeden sposób dokonania takiej interpretacji
3.Gdy interpretacja zostaje zmieniona,wtedy zmienia się zachowaniem
4.Zmiana zachowania wpływa następnie na postrzeganie i zachowanie innych
Zastrzeżenia co do technik modyfikacji zachowania:
-brak pożądanych zachowań, co uniemożliwia ich wzmacnianie
-pojawienie się czasami takich zachowań,których nie możemy po prostu zignorować
-dehumanizacja  ktoś posiadający władzę  manipuluje zachowaniem dzieci, nie dając im
możliwości pozostawania pod własną kontrolą
-usuwanie dziecka z klasy (=wykorzystanie przerwy w pozytywnym wzmacnianiu)
" Kształtowanie oznacza, że bierzemy pod uwagę zachowanie najbliższe temu, które
chcemy uzyskać i zamiast zachowania jeszcze nieobecnego właśnie je wzmacniamy
O co nam chodzi, gdy mówimy, że nauczyciele ni powinni wzmacniać niepożądanych
zachowań u dzieci, a wzmacniać pożądane?
Pożądane zachowanie powinno pociągać za sobą zwrócenie uwagi na dziecko przez nauczyciela.
Tak więc te  dobre zachowanie powinno powodować wzmocnienie w postaci uwagi
nauczyciela, a często zdarza się, że otrzymuje karę w postaci bycia ignorowanym za dobre
zachowanie. Z kolei niepożądane zachowania powodują, że nauczyciel zawsze zwraca na nie
uwagę, co powoduje wzmocnienie. Czasem może lepiej po prostu zignorować to niepożądane
zachowanie by nie było ono ciągle jeszcze bardziej wzmacnianie.
Co to są  wzmocnienia przypadkowe i dlaczego są ważne w podtrzymywaniu pożądanych
zmian w zachowaniu dziecka?
 Wzmocnienie przypadkowe tzn. nie ustalone wcześniej nagrody,które podtrzymują to nowe
pożądane zachowanie po zakończonym kontrakcie np. dzieci odkrywają, że nauczyciele bardziej
ich lubią, gdy są grzeczne; że zaczynają otrzymywać lepsze oceny i nadążają z pracą; że lekcje
są bardziej interesujące; że poprawia się ich samoocena.
Techniki modyfikacji zachowania  podsumowanie
-pomagają zwrócić uwagę nauczyciel ana własne zachowania i jego wpływ na dzieci
-pokazują, że obserwowalne zachowanie może zostać obiektywnie opisane, co pomaga
nauczycielowi w skoncentrowaniu się na tych konkretnych aspektach zachowania dzieci, które
powinny zostać zmienione
-przypominają nam, że zachowanie jest wyuczone czyli, że dzieci, które zachowują się w klasie
w sposób niepożądany, nauczyły się tego zachowania w wyniku niewłaściwych doświadczeń
oferowanych im w domu
-zwracają naszą uwagę na tzw. prawo efektu. Zachowanie jest wyuczone, pop prostu dlatego, że
daje pożądany efekt jakiegoś rodzaju
-pokazują, że zachowanie może zostać zmienione, jeżeli zmienimy wzmocnienia poprzednio z
tym zachowaniem związane
-kładą nacisk na kontekst; dzieci mogą zachowywać się w niepożądany sposób zgodnie ze swoją
błędną interpretacją środowiska, w którym pracują
Na czym polega działanie  polityki żetonów i  kontraktu wykonania ?
 Polityka żetonów - dzieci nagradzane ssą żetonami za każdym razem , gdy okazują pożądane
zachowanie, tracą zaś te żetony zawsze wówczas , gdy okazują zachowanie niepożądane. Pod
koniec uzgodnionego wcześniej okresu wymieniają swoje żetony na nagrodę.
 Kontrakt wykonania -dzieci zawierają z nauczycielem kontrakt na wytworzenie pewnego
rodzaju zachowań w zamian za pewien rodzaj nagród. Jeżeli złamią swoją cześć kontraktu,
stracą nagrody. Główne problemy związane z kartami zachowań to:
-nagroda pd koniec tygodnia nie wywiera wystarczającego wrażenia na dzieciach z ciężkimi
zaburzeniami zachowania
-nie uwzględnia ona indywidualnych aspektów zachowania
-nie można go prowadzić w nieskończoność gdy dobiegnie już końca, dzieci mogą powrócić do
starych zachowań
-wprowadza niesprawiedliwe traktowanie dzieci przestrzegających umowy; dzieci te widzą,jak
ich rówieśnicy sprawiający kłopoty otrzymują wzmocnienie, których im się odmawia