1)Etyka - zespół norm i ocen moralnych charakterystyczny dla danej zbiorowości społecznej
2) filozoficzna nauka o moralności, zajmująca się wyjaśnianiem i ustalaniem takich kategorii jak dobro
i zło, odpowiedzialnośd, sumienie, powinnośd. Dzieli się na:
- aksjologię (teorię wartości)
-deontologię (naukę o powinnościach)
Etyka a moralnośd:
Def. Moralności: zespół ocen i norm, wzorów postępowania i ideałów osobowych mają regulowad
postępowanie jednostki oraz stosunki między nimi.
Moralnośd to zbiór konkretnych reguł postepowania, etyka natomiast jest dziedziną filozofii która
zajmuje się badaniem moralności. (analizuje i sprawdza skutki)
Podział etyki (ze wzgl. na podejście do przedmiotu)
1) opisowa  zajmuje się opisem rzeczywistości zjawisk moralnych takich jak:
- psychologia moralności: (problematyką motywów naszego postępowania: zmysłu, intuicji,
kategorie przeżyd i dyspozycji moralnych, typy osobowości)
- socjologia moralności  zajmuje się badaniem systemów moralnych (jak one działają i
funkcjonują w społeczeostwie oraz ich mechanizmy)
- filozofia moralności : uzupełnia te obszary wiedzy zostawione przez socjologie i psychologię
czyli odkrywanie prawdy obiektywnej.
2) Normatywna  mówi jak postępowad pokazuje wzory i ideały normatywne (jak zyd)
- deontologia  obowiÄ…zki
- etyka cnót  co powinien robid człowiek
- etyka konsekwencji
3) Metaetyka  analizuje w sposób filozoficzno-metodologiczny normy i oceny moralne
(odp. Na pytanie: dlaczego tak jest i dlaczego tak byd powinno?) obejmuje:
- obyczaje
-zwyczaje
- postepowanie mające na celu dobro i unikanie zła.
- zajmuje siÄ™ normami i ocenami moralnymi (czyli ich logikÄ… i uzasadnieniem)
Podstawowe kategorie etyczne:
Pojęcie: sądy i orzeczenia czyli:
1) Wartośd  co stanowi cel ludzkich dążeo (istnieją tylko antywartości)
2) Ideał  cele stawiane w życiu i środki ich realizacji
3) Sumienie  świadomośd moralna czyli zdolnośd reagowania na dobro i zło. (decyduje o
poczuciu winy lub zadowolenia ze spełnionego obowiązku)
4) Normy etyczne  które przestrzegamy ze wzgl. na nasze samopoczucie.
5) Normy moralne  obejmujÄ… normy: zwyczajowe, obyczajowe i faktyczne zachowania
ludzi poddawane ocenom ludzi. (czyli religijne i prawne)
6) Obowiązek  powinnośd moralna jest determinacją do wykonania lub zaniechania czegoś
(ze wzgl. na sumienie lub określonej społecznie normy moralnej)
7) Sankcje  kary i nagrody (opinia publiczna)
8) Szczęście  stan do którego dążymy
9) Odpowiedzialnośd  gotowośd do ponoszenia konsekwencji za swoje czyny.
10) Dobro i zło
Mechanizm usprawiedliwiania społecznego i racjonalizacji:
Cel: uspokojenie sumienia, ochrona własnego ja przed dysonansem moralnym
Mechanizm racjonalizacji: pozwala pomniejszyd moralną nagannośd podjętego przez nas
działania. (jednostka i pretekst) czyli np. było to jedyne sensowne rozwiązanie musiałem
ukraśd banana bo rodzina by umarła ;p
Mechanizm społecznego usprawiedliwienia: polega na odwołaniu się do sytuacji
wcześniejszej, która miała miejsce wcześniejsze i podobne wśród innych ludzi. W oparciu
o to że musimy postępowad tak jak inni. (społeczna i inni ludzie tak postępują) pretekst:
przecież inni kradną banany.
Urzędnik odchodzi od normy przez: niebezpieczne stereotypy i przez zjawisko pokusy.
(zwalniamy siÄ™ przez to z przestrzegania zasad)
Etyka zawodowa - zbiór norm i zasad moralnych związanych z wykonaniem określonego
zawodu. Ogólnospołeczne zasady etyczne. Dyrektywy ogólnoludzkie, powszechnie
akceptowane.
Etyka urzędnicza  jest to zespół zasad postępowania rządzących zachowaniem członków
grupy zawodowej  urzędniczej, grupy urzędników. To umiejętne godzenie interesów
publicznych ze słusznym interesem obywatela.
Funkcje etyki w administracji :
- regulowanie funkcji wewnÄ…trz grupy zawodowej
- określanie stosunku przedstawicieli danej grupy do przedmiotu działania.
- zabezpieczenia przedstawicieli danego zawodu przed  pokusami
- przestrzeganie normy etyki zawodowej i dbanie przez to o prestiż firmy
- normy etyki określają relacje członków korporacji do tzn. klientów potencjalnych.
Sytuacja pokusy i upokorzenia
1) Sytuacja pokusy  pojawia siÄ™ okazja uzyskania czegoÅ›, co w jakimÅ› sensie jest
spełnieniem pragnieo, ale można to uzyskad tylko wtedy, gdy odstąpi się od
deklarowanych przez siebie zasad. Stawia ona człowieka przed alternatywą: albo
korzyśd, albo wartości (walid wartości)
2) Sytuacja upokorzenia  Ludzie ze strachu zaprzeczają cenionym wartościom idąc za
korzyściami, natomiast za wybory słuszne, wartościowe płacimy cierpieniem
POKUSA A UPOKORZENIE (RÓŻNICE)
- konflikt wartości (podobne) ale w sytuacji upokorzenia: wybór wartości pociąga za sobą karę.
SA
ABOÅšCI I ZALETY ETYKI ZAWODOWEJ
1) Zalety  pomaga w rozwiązywaniu konfliktów w pracy, ustalenie odstępstw od normy,
wzorca osobowego, przedstawia granice obowiązków, zwiększa szacunek do swojego
zawodu, zabezpieczenie moralne.
2) Słabości  kryzys moralności, etyka zawodowa jest działaniem zastępczym można się poczud
zwolnionym z przestrzegania etyki ogólnej, nie ma sankcji za nieprzestrzeganie zasad,
niejasny tryb nakazywania zasad i obowiązków.
Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne wpływające na poziom etycznych instytucji.
Zewnętrzne - system gospodarczy, polityka, kultura polityczna, etyka społeczeostwa i prawo.
Wewnętrzne - misja, interes publiczny! Polityka instytucji, kultura organizacji danych
instytucji, moralnośd urzędników.
Narzędzia podnoszenia poziomu etycznego instytucji publicznej :
- kodeksy etyczne
- wzorzec etyczny
- szkolenia
- godne wynagrodzenia
- strategia
- instytucja doradztwa etycznego
- właściwy system rekrutacji
KODEKSY ETYCZNE: są zbiorami norm postępowania, odnoszące się do przedstawicieli zaufania
publicznego ( kodeksy ogólne i szczegółowe) Kodeksy sa adresowane do przedstawicieli danych grup
zawodowych.
- KODEKS ETYKI SA
UŻBY CYWILNEJ
- KODEKS ETYKI DLA PRZEDSI
BIORCÓW
- ZASADY DOBREJ PRAKTYKI BANKOWEJ
- KODEKS ETYKI LEKARSKIEJ
- KODEKS ETYKI RADCY PRAWNEGO
Kodeksy szczegółowe  normują działalności konkretnej organizacji, stowarzyszenia bądz
grupy.
- KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW URZ
DU MIASTA SZCZECIN
- KODEKS ETYKI PRACOWNIKA URZ
DU MIEJSKIEGO W RUDZIE ÅšL
SKIEJ
- KODEKS ETYKI BIZNESU DLA WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW GRUPY AIB
Kodeks pod względem budowy  jest zwięzły lecz treściwy (jak kanapka mała a treściwa), opinie
ekspertów, konsultacje społeczne, nakazy, zakazy, zrozumiały i czytelny. (jak skład domestosa)
Funkcje i rola kodeksów etycznych :
1) Pełnią funkcję wychowawczą
2) KonkretyzujÄ… wzory zachowao
3) Dostarczają czytelnych kryteriów oceny zachowao
4) OgraniczajÄ… korupcjÄ™
5) Rodzaj świadectwa
Zasady etyki urzędniczej: według których urzędnik powinien postępowad w konfrontacji z interesami
i współpracownikami (np. nie kraśd jak cygan) , obowiązki etyczno-zawodowe, świadome
podejmowanie swoich decyzji i działao. Etyka urzędnicza powinna podpowiadad urzędnikowi.
Zasady etyki służby cywilnej:
1) Legalizmu (praworządności)
2) ochrony praw człowieka i obywatela
3) bezinteresowności
4) jawności
5) dochowania tajemnicy
6) profesjonalizmu
7) odpowiedzialności
8) racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi
9) otwartości i konkurencyjności naboru
Zasada etyki korpusu służby cywilnej:
1) godnego zaufania
2) służby publicznej
3) lojalności
4) neutralności politycznej
5) bezstronności
6) rzetelności
USTAWA Z DNIA 21 LISTOPADA 2008. O SA
UZBIE CYWILNEJ(został wydany ponieważ Kodeks Etyki
służby cywilnej nie ma samodzielnej podstawy prawnej czyli nie zawiera sankcji i nie było instytucji
która by stała na czele tego kodeksu i wiele przepisów nie było sprecyzowanych)
Pojęcie infrastruktury etycznej- tworzenie procedur w instytucjach publicznych zapobiegających
powstawaniu różnych patologii jak np. : klientelizmu, nepotyzmu czy korupcji. (czyli po przez
przyjmowanie kodeksów etycznych oraz regulaminów pracy)
Infrastruktura etyczna: tzw. : procesy, mechanizmy, instytucje i uwarunkowania motywujÄ…ce do
zachowania profesjonalizmu i wysokich standardów postępowania lub wprowadzające regulacje
ograniczające niepożądane zachowania. Moza podzielid ją na funkcje jaką pełni:
·ð doradztwo  zwiÄ…zane ze stopniem i wsparciem zaangażowania siÄ™ kierownictwa
·ð zarzÄ…dzanie  koordynacjÄ™ realizowanej przez wyspecjalizowanÄ… jednostkÄ™ warunków sÅ‚użby
cywilnej.
·ð kontrola  zwiÄ…zana i uzależniona od prawnych regulacji, przeprowadzanie Å›ledztwa oraz
kontrola społeczna.
Zarządzanie etyczne oparte na zasadach moralnych  (promowanie właściwego zachowania bardziej
niż karania za błędy i nieetyczne działania)
Zarządzanie etyczne w oparciu o przestrzeganie prawa  (ścisłe przestrzeganie procedur
administracyjnych, kontrolnych, szczegółowych zasad, czego powinno się unikad i co i jak powinno się
wykonywad)
Regulacje przez zagraniczne kodeksy etyczne:
1) ujawnianie majÄ…tku
2) zachowanie w sytuacji konfliktu interesu
3) nadużywanie władzy
4) wykorzystywanie zasobów publicznych dla własnych korzyści
5) postępowanie po zakooczeniu pracy w sektorze publicznym
6) definiowanie zachowao i sposobów naruszających kodeks
7) stosowanie sankcji
KOMISJA LORDA NOLANA  czyli komisja ds. Standardów Życia Publicznego. Została powołana 1994.
Przez premiera W. Brytanii zwiÄ…zku z (KORUPCJ
), sformułowała reguły postępowania życia
publicznego.
7  zasad życia publicznego według kodeksu nolana:
1) Zasada bezstronności (kierowanie dobrem publicznym)
2) Zasada niezawiłości (niezależnośd odo osób trzecich)
3) Zasada obiektywizmu (obsadzanie stanowisk)
4) Zasada odpowiedzialności (odpowiada się przed społeczeostwem i procedurom kontrolnym)
5) Zasada jawności (powinno się działad jawnie jak to tylko możliwe)
6) Zasada uczciwości (ujawniad wszelkie uzyskiwane korzyści)
7) Zasada przywództwa (promowanie i realizowanie wyżej wymienionych zasad)
Konflikt interesów  dylemat między obowiązkami służbowymi a własnymi, prywatnymi interesami.
Powstające na płaszczyz
nie etycznej konflikty w administracji publicznej mają związek zwłaszcza z:
1) Niezgodnością poczynao z moralnymi standardami społecznymi.
2) Różnicą w standardach moralnych poszczególnych grup (podział klas)
3) Kolizja norm prawnych i etycznych
4) Patologiczne zjawiska w administracji publicznej (korupcja, płatna protekcja, nepotyzm)
Korupcja  nadużycie władzy publicznej dla korzyści prywatnych, wręczanie lub przyjmowanie
korzyści majątkowych. Jest działaniem przestępnym. Wyróżniamy:
- kumoterstwo  faworyzowanie
- oszustwo
- łapówkarstwo: wręczana osobie lub grupie dla osiągnięcia określonego celu.
- przekupstwo (korupcja czynna  czyli ci co proponują) podlegają karze nawet za próbę
- kradzież
- protekcja
- nepotyzm
- sprzedajnośd (korupcja bierna  czyli ci co otrzymują) Art. 228 KK
- kupczenie wpływami : wpływanie na proces kształtowania prawa i polityki (dla uzyskania korzyści)
ARGUMENTY ZA I PRZECIW KORUPCJI:
1) ZA
- korupcja podwyższa efektywnośd gospodarczą
- usprawnia procedury administracyjne
- konkurencja między łapówkarzami
- skracajÄ… czas procedury administracyjnej
2) PRZECIW
- korupcja obniża poziom inwestycji
- obniża efektywnośd i wydajnośd inwestycji
- wzrastajÄ… koszty publiczne inwestycji
- wzrasta presja na podniesienie wydatków rządowych
- rozwój kultury klientalnej
- łapówki podwyższają koszty przedsięwzięcia
- korupcja obniża poziom wpływów podatkowych
- rząd traci zdolnośd formułowania merytorycznej polityki gospodarczej
3) SKUTKI KORUPCJI:
- osłabia skutecznośd działao aparatu paostwowego
- paostwo przestaje wspierad rozwój ekonomiczny
- zmniejszenie dochodów budżetowych i powiększający się deficyt
- brak Å‚adu prawnego
- wspierane myślenie w kategoriach wspólnego dobra
- elity administracyjne ulegajÄ… degeneracji
ZARZ
DZENIE NR 3 Z DNIA 30 MAJA 2012. Szefa Służby Cywilnej dotyczy standardów zarządzania
zasobami ludzkimi w służbie cywilnej (wprowadzone w celu doskonalenia zarządzania w służbie
cywilnej oraz wprowadzenia skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami) np. :
- organizacja zarzÄ…dzania zasobami ludzkimi
- nabór i wprowadzenie do pracy
- motywowanie
- rozwój i szkolenia
- rozwiÄ…zanie stosunku pracy
USTAWA Z DNIA 21 LISTOPADA 2008 O SA
UZBIE CYWILNEJ
- określa zasady dostępu do tej służby, jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju. Odnosi się do
pracownika służby cywilnej, urzędników, członków korpusu. Osoby te musza byd obywatelami polski,
korzystad z praw publicznych (papierek o niekaralności 50 zł), posiadad kwalifikacje, i mied dobrą
opinie (na dzielni)
Obowiązki członka korpusu s.c.
Art. 76 mówi, że musi:
1) Przestrzegad konstytucji RP i prawa
2) Chronid interesy paostwa i praw człowiek
3) Racjonalnie gospodarowad środkami publicznymi
4) Rzetelnie, bezstronnie, sprawnie i terminowo wykonywad zadania
5) Dochowywad tajemnicy ust. Chronionej
6) Rozwijad wiedzÄ™ zawodowÄ…
7) Godnie siÄ™ zachowywad
USTAWA Z DNIA 21 LISTOPADA 2008 O PRACOWNIKACH SAMORZ
DOWYCH
Określa ich status prawny w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego i bezstronnego wykonywania
zadao publicznych.
Art. 24 ObowiÄ…zki:
1) Dbałośd o wykonywanie zadao publicznych oraz o środki publiczne.
2) Przestrzeganie konstytucji RP
3) Udzielanie informacji i udostępnianie dokumentów organom i instytucjom.
4) Dochowanie tajemnicy ustawowo chronionej
5) Zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami i zwierzchnikami
6) Zachowanie się z godnością
7) Stale podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych
Oświadczenia majątkowe dotyczą  na poziomie gmin  m.in. wójta i zastępcy wójta, sekretarz gminy,
skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej itd. (osób które mają stycznośd z pieniędzmi
publicznymi)
Stosunek prawa do moralności :
1) Nie zawsze to co jest zapisane w prawie jest jednocześnie etyczne, obszary prawa nie zawsze
pokrywajÄ… siÄ™ z obszarami etyki. Dlatego prawo nie zawsze pozwala na rozwiÄ…zanie dobrze
konkretnych przypadków.
2) Norma moralna w odróżnieniu od normy prawnej nie jest sankcjonowana przymusem
paostwowym, ale obyczajem i tradycjÄ….
- Działania legalne i etyczne  najbardziej pożądane
- Działania legalne i nieetyczne  nierzetelnośd, konflikt interesów (gdy. Np. prowadzimy sprawy
swoich znajomych)
- Działania nielegalne i nieetyczne  korupcja
- Dylemat etyczny - nielegalne i etyczne  Konflikt wartości każde działanie jakie podejmiemy niszczy
pewną wartośd.
N etycznie błędne podejście  zasada mniejszego zła
N etycznie dobre podejście  zasada większego dobra
- Dylemat lojalnościowy  nieetyczne i legalne  czy byd lojalnym wobec paostwa czy wobec
obywateli.
Zachowania nieetyczne w administracji:
1) Wpływy mają osobiste, indywidualne przekonania
2) Okoliczności zewnętrzne formy odpowiedzialności i ich egzekutywa
3) Kultura organizacyjna
4) Kultura polityczno-społeczna
5) System wartości realizowany w danym ustroju politycznym i społecznym.
Dlaczego potrzebujemy etycznej administracji?
1) usprawnia działalnośd urzędów
2) podnosi jakośd pracy
3) zwiększa zaufanie wśród społeczeostwa
4) zmniejsza biurokracjÄ™
5) swoboda wykonywanych działao