Spis treści
WOLNOŚĆ LUDZKA. ............................................................................................................ 2
AKT LUDZKI (DZIAA
ANIE LUDZKIE)............................................................................. 3
AKT PROSTY I ZA
OśONY. ................................................................................................. 3
WARTOŚCI.............................................................................................................................. 4
WARTOŚCI MORALNE ........................................................................................................ 5
SUMIENIE................................................................................................................................ 6
PROBLEM WIARY I RELIGIJNOŚCI ................................................................................ 7
1
Wolność ludzka.
Bóg stworzył ludzi istotami wolnymi, dał człowiekowi wolność. Ta wolność
jest jednak ograniczona przez warunki społeczne, psychologiczne,
ekonomiczne, gospodarcze.
Wolność  to pewne zadanie, które mamy realizować przez całe \
ycie.
Wolność polega na wyborze dobra i zła, lub na wyborze pomiędzy dwoma
dobrami tj. dobra i dobra. Poprzez wolność człowiek sie realizuje, swoje
jestestwo. Wolność wyra\
a się w aktach wyboru, działania. Jest
ukierunkowana do czegoś. Wolność charakteryzuje to, \
e jestem autorem
danego działania i ja za nie odpowiadam. I to nie jest odpowiedzialność w tej
chwili, ale na przyszłość.
Paradoks wolności  ja jestem autorem mojego działania. Dokonuje pewnych
czynów, za które ponoszę konsekwencję, ale pewna norma moralna
ogranicza naszą wolność i to jest paradoks mojej wolności.
Cechy wolności:
1. Odpowiedzialność za moje czyny teraz i na przyszłość
2. Przyjęcie pewnej konieczności \
yciowej  cos co z nienacka na mnie
spada, a czemu nie mogę zapobiec, zmienić.
3. Umotywowana
4. Wcielona cechy te ograniczają wolność
5. Niekonieczna
Umotywowana  tzn. nie ma działania bez motywu, racji czegoś co chcę
osiągnąć. Niektórzy mówią, \
e mo\
na działać spontanicznie, ale i takie
działania ma motywy, mo\
e i nieuświadomione, ale ma.
Wcielona  działamy zawsze w obrębie własnego ciała i charakteru (ka\
dy byt
zawsze działa w obrębie...) ró\
ne spojrzenie z ró\
nych stron na ta sama rzecz,
sprawę.
Niekonieczna  istniejemy niekoniecznie, bo zmierzamy ku końcowi
(oczywiście tu na ziemi śmierć).
Jest jeden moment kiedy wolność ludzka zbli\
a się do wolności Boga 
Absolutu: poprzez mo\
liwość podejmowania decyzji  ja określam siebie
(własną wolność) przez swoje decyzje, które podejmuję.
Schemat obrazujący wolność:
Wolność
ludzka
Wolność absolutu
2
Wolność absolutna jest wolnością stwórczą  tzn. mo\
liwość uczynienia
(stworzenia) czegoś z niczego, a wolność ludzka jest ograniczona.
Boga = stwórcza
WOLNOŚĆ
Człowieka = ograniczona
Wolność `" samowola
ja mam taką zachciankę, bo mi się tak chce. Wolność stanie sie wtedy
słu\
ebna nad moimi uczuciami, sprawami fizycznymi.
Akt ludzki (działanie ludzkie)
W akcie ludzkim wyró\
niamy następujące elementy:
1. Etap: spostrze\
enie przedmiotu działania - spostrzegam co chce
uczynić tzw. kres działania, odpowiada bezpośredniemu i
naturalnemu skutkowi jaki wypływa z wewnętrznej celowości danego
działania, np. zaświecenie światła-wszystkie elementy są tak uło\
one
\
e prowadzą do zaświecenia światła. Kiedy pojawi się cel naszych
osiągnięć, pojawią sie motywy, racje, dlaczego planuję, podejmuję takie
działania. Motywy są odpowiedzią na pytanie: dlaczego?
2. Etap: rozum  ocenia czy dany cel działania jest mo\
liwy do osiągnięcia
i czy jest dobry. Motyw skłania wole do podjęcia decyzji - działania.
3. Etap: wola  zmierza do dokonania tego działania, wyra\
a chęć
realizacji intencji. Przez intencje człowiek decyduje i określa cel
działania.
4. Etap: realizacja czynu  rozum słuszny = recta racjo oznacza sąd
wartościujący o konkretnej sytuacji i odnoszący się do konkretnego
działania. To rozum oświecony przez pierwsze podstawowe zasądy
porządku moralnego, buduje on swoja ocenę, osąd w oparciu o
obiektywną rzeczywistość w zgodności z odpowiednimi wartościami. W
działaniu kieruje się tym co podstawowe i obiektywne. To zdrowy
rozsądek pierwszy rozum, który pozwala mi działać. To wrodzone
przekonanie, prawda moralna, która mówi, ze mam tak działać, a nie
inaczej.
Akt prosty i zło\
ony.
Działania proste składają się na działanie zło\
one, aby osiągnąć główny cel,
to trzeba osiągnąć cele póz
niej.
śycie ka\
dego człowieka składa się z aktów zło\
onych na które składają się
działania proste (pośrednie), tzw. akty proste, które realizują (działanie) cel
zło\
ony. Wszystkie elementy w działaniu prostym są tak uło\
one, \
e
powodują odejście do celu głównego zło\
onego.
3
Akty proste mogą mieć ró\
ny skutek:
" bezpośredni, który nie podlega ocenie moralnej.
" Uboczny niezamierzony.
" Uboczny zamierzony  ja chcę  podlega ocenie moralnej.
Czy cel uświęca środki?
Etyka klasyczne mówi \
e cel nie uświęca środki, bo cel sam w sobie ma być
dobry i środki tak\
e. Np. mam dług i moim celem jest go spłacić  cel dobry,
ale nie mam pieniędzy, i decyduję się na kradzie\
 cel zły.
Zasada podwójnego skutku: polega na tym \
e aby osiągnąć proporcjonalnie
dobry, wa\
ny cel mo\
na dopuścić skutek zły, pod warunkiem \
e skutek,
bądz
skutki mogę jedynie tolerować, a nie zamierzać akceptować. Np.
sytuacja ta miała miejsce podczas II wojny światowej. Obóz pracy: kobieta
matka i \
ona, SS-man proponuje jej: aby się mu oddała za co czeka ja
wolność. (Je\
eli się mu odda zdradzi mę\
a; je\
eli tak nie postąpi straci
dzieci i mę\
a; co zrobić???). wybiera 1 wyjście, czy zdradziła mę\
a? Fizycznie
tak, ale nie psychicznie, ona nigdy nie planowała go zdradzić, ale ceną
właśnie aby być z nim i dziećmi jest  zdrada . Aby osiągnąć tak wa\
ny
proporcjonalnie cel ona tylko tolerowała skutek całego zdarzenia, ale nie
akceptowała  nie zamierzała  nie miała innej drogi.
Etyka sytuacyjna: Bardzo wa\
na ostatnio. Tzn. normy etyczne próbują się
dostosować do danej sytuacji. Niezale\
nie od sytuacji zawsze obowiązują
pewne normy, zasady etyczne wszystkich i wszędzie. My jesteśmy dla norm,
a nie normy dla nas!
Wartości
Wartości istnieją jako byty niezale\
ne. Układają się w pewną hierarchię, na
którą człowiek nie ma \
adnego wpływu. Wartości nie są zale\
ne od człowieka,
ten jedynie mo\
e je tylko poznać.
Czy wartości się zmieniają?
Istnieje proces ewolucji wartości, tzn. z czasem mo\
e się zmieniać poziom
poznania i rozumienia wartości (tj. w danym czasie inaczej rozumie daną
wartość), ale sama wartość jako tako nie ulega zmianie. Np. niewolnik na
początku XIXw. = przedmiot, tania siła robocza, a dzisiaj = człowiek.
Czy wartości wchodzą w konflikt?
Tak, ale tylko na płaszczyz
nie psychologicznej, osobowej gdy człowiek ma
dylemat jak postąpić w danej sytuacji, ale konflikt ma to do siebie, iz je\
eli
zaistnieje to tylko po to, aby go rozwiązać. Jak? W oparciu o redukcje
znaczeń dochodzę do rozwiązania. Np. jest obowiązek uczestnictwa w
niedziele we Mszy Świętej, matka pójdzie do kościoła, ale jak zostawić chore
dziecko? Wybiera: opiekę nad dzieckiem, czy dobrze postąpiła?  tak bo nie
mogła pozostawić chorego dziecka na pastwę losu.
4
Cechy wartości:
1. Obiektywne  tzn. istnieje świat niezale\
ny od człowieka, świat bogów,
pewnych wzorców postępowania, które się nie zmieniają (i nie są
zale\
ne od człowieka), ale mogą podlegać ewolucji = poznanie mo\
e
ulec zmianie, ale nie dany wzorzec wartości.
2. Powierzchowne  tzn. dla wszystkich ludzi zawsze i wszędzie.
3. Absolutne  nie podlegają \
adnej dyskusji, poznane raz zobowiązują
człowieka bezwzględnie.
Wartości moralne
Wartością jest wszystko to, co jest pozytywnie ocenione. Wartości są ró\
ne
np. dla człowieka głodnego wartością jest jedzenie, dla spragnionego napój.
Oprócz tych podstawowych wartości wyró\
niamy ró\
ne kategorie wartości:
" artystyczne  w sztuce
" ekonomiczne  w ekonomi
" religijne  w religii
" moralne  w \
yciu ludzkim, działaniu.
Wartości moralne to pewne wzory, ideały postępowania mające na celu
doskonałość człowieka. Człowiek realizując pewne wartości treści,
realizuje, doskonali siebie.
Wartość moralne to np. miłość, sprawiedliwość, wierność. Wią\
e się ściśle z
postępowaniem ludzkim. Wartości moralne są pewnymi obszarami, w
ramach których znajdują się poszczególne dobra do realizacji. Np. płace wg
tego jak kto pracuje, Msza Święta (obowiązek) to wartość religijna i moralna
bo wypływa z mojej wiary.
Wartości artystyczne, kulturalne, ekonomiczne nie są moralne, ale je\
eli
wią\
ą się z moim działaniem to tak. Np. mogę oglądać obrazy (akty)
podziwiając piękno, ale je\
eli doszukuje się w tym sensacji seksualnych  to
ju\
nie jest to moralne.
Wartości moralne nie są empirycznie namacalne, nie da się ich poznać
zmysłami, natomiast my je wychwytujemy naszym rozumem te istotne
treści które są wartościami. Np. sprawiedliwość to jest to................, ale my
wychwytujemy tylko te istotna treść.
Wartości poznajemy w pewnej redukcji znaczeń co jest w danym
momencie dla nas istotne.
Wartości jest wiele, ale nigdy nie wchodzą w konflikt ze strony obiektywnej,
ale z subiektywnej.
Wartości koncentrują się wokół człowieka, odnoszą się do niego.
5
 NIE!
Człowiek dla wartości maja chronić godność.........................
i wolność ludzką
ALE
Wartości dla człowieka
1
Etyka klasyczna na temat wartości:
" ostateczne
" człowiek to centrum wartości
" mają na celu doskonałość człowieka.
Restrykcja moralna w pewnych przypadkach zło staje sie neutralne na
rzecz dobra wy\
szego rzędu. ALE człowiek wie o tym: zawsze powinien brać
pod uwagę to, ze istnieje zło, winien być tego świadomy, mimo swoich emocji,
bo! Istnieje coś takiego jak akt wewnętrznie zły, obiektywnie cię\
ki  je\
eli
coś z natury jest złe, to nie nale\
y szukać usprawiedliwienia.
Sumienie
Sumienie jest to głos wewnętrzny, który mi mówi, jak mam postępować
 czyń dobro, unikaj zła  podstawowa zasada sumienia /ogólna/ to tzw.
sumienie fundamentalne (ogólne)
Aktualne  w konkretnej sytuacji pomaga mi w osądzie: jak ja mam postąpić
i wg jakich zasad.
Sumienie jest podstawową normą moralności
" subiektywną
" nieomylną
" bez pośrednictwa
" absolutna
Sumienie nale\
y kształtować wychowywać przez całe \
ycie.
Kategorie sumienia:
" pewne (normalne)  czyń tak, bo to jest dobre
" wątpliwości ja nie jestem pewien czy dana
norma jest słuszna, dlatego
powinienem się doradzić, zapytać,
to samo upewnić a potem działać, a je\
eli
nie mogę czekać na odpowiedz
, ju\

" pokonalnie błędnie mam działać, to wtedy kieruje się
własnym rozsądkiem i działam.
" niepokonalnie błędne osąd nie odpowiada obiektywnej prawdzie moralnej,
a które jest trudno zmienić, wręcz nie jest to
mo\
liwe.
1
ka\
dy człowiek u\
ywając tzw. zdrowego rozsądku mo\
e ogólnie je poznać.
6
" szerokie siebie usprawiedliwia, innych ostro ocenia, krytykuje.
" skrupulatne związane jest to z psychika zwłaszcza człowieka wra\
liwego.
Konflikt pokoleń: młodzi \
yją innymi treściami, zasadami ni\
dorośli np.
.....bo ja tak się ubierałam, .......o tej porze wracam do domu.
Problem wiary i religijności
Rozró\
nić wiarę od religijności
zawierzenie Panu Bogu
z mojej wiary wypływa moja na pewną symbolikę np.
religijność. posypanie głów popiołem,
Spowiedz
Święta
7