JÄ…dro i najÄ…drze
głowa
najÄ…drza przewodziki wyprowadzajÄ…ce
nasieniowód
UKA
AD ROZRODCZY
kanalik nasienny
M
SKI
przegroda
trzon najÄ…drza
Å‚Ä…cznotkankowa
śródjądrze
osłonka biaława
sieć jądra
błona surowicza
ogon kanaliki proste
najÄ…drza
Kanalik nasienny
" błona graniczna
- blaszka podstawna
- cienka warstwa fibryli
kolagenowych
- komórki mioidne (okołokanalikowe)
Zrazik jÄ…dra:
- cienka warstwa naczyń chłonnych
" kanaliki nasienne
" międzykanalikowa (śródmiąższowa) tkanka łączna zawierająca naczynia
"  nabłonek plemnikotwórczy
krwionośne, włókna nerwowe, makrofagi i komórki Leydiga
Spermatogeneza:
 Nabłonek plemnikotwórczy
spermatogonie A
" spermatocytogeneza
" komórki plemnikotwórcze
" komórki Sertolego
spermatogonie B
spermatocyty I rzędu
" mejoza
spermatocyty II rzędu
" spermiogeneza
spermatydy
Komórki plemnikotwórcze:
" spermatogonie A, B
" spermatocyty I rzędu
" spermatocyty II rzędu
" spermatydy
ciałka resztkowe
plemniki
1
Spermiogeneza
aparat
obejmuje następujące procesy:
Golgiego
dojrzewajÄ…ce
plemniki
" wytworzenie akrosomu
spermatocyty
" wytworzenie witki - aksonemy
II rzędu spermatydy
i otaczajÄ…cych jÄ… struktur
kom.Sertolego
włóknistych
witka akrosom
spermatocyty sp. I rzędu
" zagęszczenie i zmiana kształtu
I rzędu
jÄ…dra
kom.Sertolego
spermatogonie
" utworzenie mankietu
A  jasne spermatogonie
osłonka
mitochondrialnego
A  ciemne
włóknista
" wytworzenie wyspecjalizowanych
obszarów błony komórkowej
" usunięcie zbędnej cytoplazmy
Wspólne cechy komórek plemnikotwórczych:
(ciałko resztkowe, kropla
kulisty kształt, okrągłe jadra komórkowe, słabo rozwinięte organelle
cytoplazmatyczna)
(wyjÄ…tek: spermatydy)
"  ciemne spermatogonie A: macierzyste, ciemna, rozproszona chromatyna
Fazy chronologiczne:
"  jasne spermatogonie A: jasna, rozproszona chromatyna
" faza Golgiego
" spermatogonie B: ciemne skupiska chromatyny, duże jąderko
" faza  czapeczki
" spermatocyty I rzędu: największe, często widoczne chromosomy (mejoza I)
" faza akrosomalna
" spermatocyty II rzędu: mniejsze, rzadko widoczne (krótki czas rozwoju)
" faza dojrzewania
" spermatydy: najmniejsze, małe, ciemne jądro, więcej organelli
szyjka
tworzenie akrosomu zagęszczenie jądra tworzenie witki
Dojrzały plemnik
mankiet
i mankietu mitochondrialnego
akrosom
mitochondrialny
" główka: jądro + akrosom
" witka:
- szyjka:
centriole otoczone
część
przez 9  kolumn końcowa
białkowych
- część pośrednia (wstawka):
aksonema, 9 gęstych włókien
zewn., mankiet mitochondrialny
- część główna:
aksonema, 7 gęstych włókien
zewn., osłonka włóknista
- część końcowa:
aksonema (przy końcu witki
osłonka
pojedyncze mikrotubule)
włóknista
Komórki Sertolego
wstawka część główna część końcowa
" wysokie
" boczne i przyszczytowe fałdy
cytoplazmatyczne
" nieregularne jÄ…dro
" siateczka gładka i szorstka, Golgi
akso " cytoszkielet
nema
" specjalizacje ektoplazmatyczne
osłonka
" krople lipidowe i małe kryształki
gęste
włóknista
włókna białkowe
zewn.
Funkcje:
mitochondria
" wspomaganie (strukturalne
i metaboliczne) komórek
plemnikotwórczych
" fagocytoza ciałek resztkowych
" bariera krew-jÄ…dro
" synteza:
- białka wiążącego androgeny
- inhibiny
- transferyny jÄ…drowej
- w rozwoju płodowym: czynnik
hamujÄ…cy rozwój przewodów Müllera
2
Bariera krew-jÄ…dro
" strefy zamykające pomiędzy
fałdami komórek Sertolego
" w kanaliku nasiennym
bariera oddziela:
- przedział przypodstawny
(spermatogonie i wczesne
spermatocyty I rzędu)
- przedział przyszczytowy
(pozostałe stadia komórek
plemnikotwórczych)
Specjalizacje ektoplazmatyczne:
" szczególna forma stref przylegania
" w rejonach kontaktów z komórkami
plemnikotwórczymi i między sobą
" filamenty aktynowe, obok nich " bariera chroni dojrzewajÄ…ce
kanaliki gładkiej siateczki komórki plemnikotwórcze
przed atakiem układu
Inne połączenia: neksusy immunologicznego
...są typowymi komórkami steroidogennymi. Cecha szczególna: kryształy Reinkego
Komórki Leydiga...
komórki
Leydiga
naczynie
ProdukujÄ…:
" testosteron
" TGF-beta (pobudza wydzielanie FSH)
" MSH, endorfiny (stymulują komórki Sertolego)
komórki " reninę
Leydiga
Kanaliki proste i sieć jądra
WewnÄ…trzjÄ…drowa regulacja spermatogenezy
jest wynikiem parakrynnej wymiany sygnałów
chemicznych, w której uczestniczą:
" komórki plemnikotwórcze
" komórki Sertolego
" komórki okołokanalikowe (mioidne)
" komórki Leydiga
" makrofagi jÄ…drowe
Cytokiny: IL-1, IL-6, TNF, IFN-Å‚, LIF, SCF
" nabłonek walcowaty
" nabłonek sześcienny
" blaszka podstawna
" blaszka podstawna
" komórki mioidne
3
GÅ‚owa najÄ…drza zawiera 10-20
Trzon i ogon najÄ…drza tworzy pojedynczy, zespiralizowany
NajÄ…drze
przewodzików wyprowadzających:
przewód najadrza
" nabłonek wielorzędowy o zmiennej wysokości
(sześcienny/walcowaty)
" nabłonek wielorzędowy
" blaszka podstawna
" blaszka podstawna
" cienka warstwa kom. mięśniowych gładkich
" warstwa mięśniówki gładkiej
Nabłonek:
" komórki z migawkami
" komórki z mikrokosmkami
(resorbcyjne/wydzielnicze)
" komórki podstawne
(macierzyste)
Nabłonek:
Nasieniowód
" kom. główne
" kom. podstawne
1. Błona śluzowa
Komórki główne:
" nabłonek wielorzędowy
" stereocylia
(taki jak w przewodzie
" siateczka, Golgi
najÄ…drza)
" lizosomy
" blaszka podstawna
" strefy zamykajÄ…ce
" błaszka właściwa
" resorbcja wody
2. Warstwa mięśniowa
" fagocytoza ciałek
(b. gruba)
resztkowych
" warstwa podłużna
" wydzielanie
" warstwa okrężna
glicerofosfocholiny
" warstwa podłużna
i innych substancji
odżywczych
3. Warstwa włóknista
" produkcja
glikoproteidów
hamujÄ…cych
kapacytacjÄ™,
ruchliwość
i aglutynacjÄ™
plemników
strona przednia
Gruczoł krokowy
Pęcherzyki nasienne
(rozgałęzione gruczoły cewkowe) torebka
" nabłonek wielorzędowy
" blaszka podstawna
" zrąb łącznotkankowy (blaszka właściwa)
" warstwa mięśniówki gładkiej gruczoły
podśluzówkowe
" zewnętrzna warstwa włóknista
gruczoły
śluzówkowe
cewka moczowa
gruczoły
główne
ProdukujÄ… ok. 70%
płynu nasiennego
mięśniówka gładka
Główne produkty:
zrÄ…b
" fruktoza
" prostaglandyny
przegrody Å‚Ä…cznotkankowe
" białka
przewody wytryskowe
4
" nabłonek walcowaty/sześcienny
" blaszka podstawna
" zrÄ…b Å‚Ä…cznotkankowy z licznymi
komórkami mięśniowymi gładkimi
" kamyczki sterczowe
Problemy starszych panów:
" łagodny przerost prostaty  przerost gruczołów śluzówkowych
Produkują ok. 20% płynu nasiennego
i podśluzówkowych, które uciskają cewkę moczową (występuje
u ok. 40% mężczyzn po 50 r.ż. i u ok. 95% po 80 r.ż.)
Główne produkty:
" rak prostaty  zazwyczaj wychodzący z gruczołów głównych, złośliwy.
" enzymy proteolityczne
Wczesnym objawem jest podwyższony poziom PSA w osoczu.
" kwaśna fosfataza
" lipidy
" kwas cytrynowy
PSA (prostate-specific antigen)
Gruczoły opuszkowo-cewkowe (Cowpera)
 Tkanka erekcyjna
 ciała jamiste i gąbczaste
odcinki
wydzielnicze
tkanka Å‚Ä…czna
włókna mięśniowe
szkieletowe
odcinki
wydzielnicze
przewód
wyprowadzajÄ…cy
przegrody
międzyzrazikowe
" budowa zrazikowa
" odcinki wydzielnicze: cewki śluzowe (nabł. walcowaty, blaszka podstawna)
Sieć nieregularnych, zatokowych przestrzeni naczyniowych wyścielonych
" przewody wyprowadzające  nabł. sześcienny
śródbłonkiem, pomiędzy nimi beleczki/przegrody łącznotkankowe zawierające
" torebka i przegrody z tkanki łącznej zawierającej włókna mięśniowe
liczne komórki mięśniowe gładkie
szkieletowe
5