Zmiana społeczna
KLASYCZNE TEORIE ROZWOJU
SPOA
ECZNEGO:
MARKSIZM I EWOLUCJONIZM
TYPY SPOA
ECZEC
STW:
SPOA
ECZEC
STWA NOWOCZESNE
SPOA
ECZEC
STWA PONOWOCZESNE
TEORIE MODERNIZACJI
TEORIE KONWERGENCJI
TEORIE ZALEśNOŚCI
FUNKCJONOWANIE
SPOA
ECZEC
STWA
DYNAMIKA  W SYSTEMIE
SOCJALIZACJA
KONTROLA SPOA
ECZNA
INSTYTUCJONALIZACJA
DYNAMIKA  SYSTEMU
ZMIANA SPOA
ECZNA
ROZWÓJ
POST
P
1
DEFINICJE
ZMIANA SPOA
ECZNA
 STAN W JEDNYM MOMENCIE W
STOSUNKU DO STANU W INNYM
MOMENCIE CZASU
ROZWÓJ
KIERUNEK POZYTYWNY
POCZ
TEK ZMIAN MA CHARAKTER
WEWN
TRZNY (ENDOGENNY)
POST
P
ZBLIśANIE DO STANU IDEALNEGO
(WARTOŚCIOWANIE)
SOCJOLOGIA
WSPÓA
CZESNA
ODEJŚCIE OD POJMOWANIA ZMIANY
JAKO PROCESU SAMOISTEGO
ROZWOJU , NIEODWRACALNEGO I
KONIECZNEGO
PODKREŚLANIE ZNACZENIA
DZIAA
ALNOŚCI CZA
OWIEKA I
NIEPRZEWIDYWALNOŚCI BIEGU
WYDARZEC

NIEOKREŚONOŚĆ PRZYSZA
OŚCI,
OTWARTEJ NA RÓśNE MOśLIWOŚCI
(B.SZACKA)
2
OZNACZA TO W
PRAKTYCE, śE NA
NIC NIE JESTEŚMY
SKAZANI;
PRZYSZA
OŚĆ
ZALEśY OD NAS
SAMYCH
3
MARKSIZM
RODZAJ SIA
WYTWÓRCZYCH
SPOSÓB PRODUKCJI (POZIOM
MATERIALNYCH SIA
WYTWÓRCZYCH)
STOSUNKI PRODUKCJI (np. formy własności)
BAZA ( \
ródło dynamiki społecznej)
NADBUDOWA (ustrój prawno-polityczny,
charakter kultury symbolicznej)
EWOLUCJONIZM
(H.Spencer)
Prawa rządzące ewolucją
społeczeństw, są tymi samymi,
które rządzą ewolucją w świecie
przyrody
Orientacja przeszłościowa (droga,
jaką ludzkość przechodzi w
kierunku nowoczesnego
społeczeństwa przemysłowego)
4
Społeczeństwa tradycyjne i
nowoczesne (Max Weber)
Charakter własności
Organizacja pracy i produkcji
Charakter siły roboczej
Charakter rynku ekonomicznego
Charakter obowiązujących praw
Dominujące motywacje
Koncepcja K.Kumara, łączy wątki podkreślane
przez Webera i Parsonsa z koncepcjami
innych badaczy.
Nowoczesności jest tworzona przez pięć zasad.
Zasadę indywidualizmu
Zasadę dyferencjacji
Racjonalność
Ekonomizm
Ekspansywność
5
Osobowość nowoczesna
Potrzeba nowych doświadczeń, otwartość na innowację i
zmianę
Świadomość wielości opinii i poglądów, gotowość
wypowiadania i uzasadniania własnych opinii i tolerancja dla
opinii odmiennych
Perspektywna orientacja wobec czasu, zogniskowana na
przyszłości, a nie na przeszłości
Poczucie mocy podmiotowej, tj. przekonanie, \
e problemy
mo\
na rozwiązywać pod warunkiem, \
e podejmie się
odpowiednie działania
Osobowość nowoczesna cd.
Planowanie przyszłych działań, to jest anga\
owanie wyobraz
ni
w celu planowania przyszłości
Zaufanie do istniejącego porządku społecznego, wiara w
prawidłowość, przewidywalność i kalkulowalność \
ycia
społecznego
Zasada merytokratyczna, która polega na domaganiu się
nierównego wynagradzania dla nierównych zasług
Przywiązywanie wagi do edukacji i ciągłego doskonalenia się
Szanowanie godności innych, nawet gdy zajmują ni\
szą
pozycję społeczną
6
Społeczeństwa ponowoczesne
Schematy interpretacyjne :
ewolucyjny
przyjmuje się tutaj, \
e  przyszłość ju\
była .
Kryje się w nim zało\
enie o linearnej ciągłości dziejów.
Podejście to znajdziemy w koncepcji społeczeństwa
postindustrialnego, opisywanego przez D.Bella czy
A.Touraine a.
A P.Drucker pisze o społeczeństwie opartym o wiedzę,
inni - o społeczeństwie informatycznym.
Społeczeństwa ponowoczesne
Schematy interpretacyjne :
cykliczny
Drugie podejście, to nostalgiczna idea powrotu do
utraconej przeszłości.
Wią\
e się z narastającą we współczesnych
społeczeństwach, świadomością istnienia ró\
nych
negatywnych aspektów i konsekwencji nowoczesności.
Znajdziemy w nim zarówno koncepcje New Age, jak i wiarę
w odbudowanie utraconych więzi rodzinnych, wspólnot
lokalnych, czy religijnych.
7
RUCH PRECESYJNY
8
NEW AGE
DEF.  NIEFORMALNY, WIELOPOSTACIOWY
I WIELPWYMIAROWY, ALTERNATYWNY
RUCH KULTUROWY, KTÓRY NARODZIA

SI
W USA W LATACH 60tych
Wią\
e się z wiarą w nadejście epoki Wodnika
pod koniec 2012 roku i końcem
Chrześcijaństwa (Ery Ryb)
Jednym ze znaków rozpoznawczych New Age
jest panteizm tj wiara, \
e Bóg jest we wszystkim
i wszystko jest Bogiem. Ruch ten zaleca min.
medytacje, koncentracje, afirmacje, jogę, reiki&
Społeczeństwa ponowoczesne
Schematy interpretacyjne :
dialektyczny
Przyszłość, to nie kontynuacja teraz
niejszości czy odwrót ku
przeszłości, a budowanie zmiany o charakterze jakościowym.
Do tego nurtu zaliczyć mo\
emy prace F.Fukuyamy, a tak\
e
postmodernistów; Z.Baumana, Baudrillarda, czy Lyotarda.
 Zaprzeczają oni w nich istnieniu w ogóle jakichkolwiek
prawidłowości historycznych i społecznych, które dałoby się ująć w
prawa. Ogłaszają pełną dominację przedmiotów i dóbr
konsumpcyjnych nad ludz
mi, całkowitą zatratę podmiotowości,
wyparcie stosunków międzyludzkich przez symulację, zastąpienie
kultury domeną hiperrzeczywistości w której panuje spektakl
i w efekcie chaos wra\
eń .
9
KONSUMERYZM
EKONOMICZNE POTRZEBY KAPITALIZMU
PRZESUN
A
Y SI
Z PRODUKCJI NA KONSUMPCJ

(KREDYTY KONSUMENCKIE, ROZWÓJ AGENCJI
REKLAMOWYCH, MARKETINGU,)
ŚWIAT SKA
ADA SI
Z EKRANÓW MEDIÓW I
WYTWORÓW KULTURY POPULARNEJ: TELEWIZJI,
TELEWIZJI KABLOWEJ, VIDEO, KOMPUTERA, GIER,
REKLAM, PARKÓW TEMATYCZNYCH, CENTRÓW
HANDLOWYCH, FIKCYJNEGO KAPITAA
U I KREDYTU,
KTÓRE WSZYSTKIE S
CZ
ŚCI

POSTMODERNISTYCZNEJ KULTURY POPULARNEJ
10
NOWE ZAJ
CIA KLASY
ŚREDNIEJ
WZRASTAJ
CE ZNACZENIE KONSUMPCJI I MEDIÓW
SPOWODOWAA
Y POWSTANIE NOWYCH ZAWODÓW
(LUB ZMIENIA
O ROL
I CHARAKTER STARYCH)
WPRZ
GNI
TYCH W NAMAWIANIE LUDZI DO
CZ
STSZEJ I BARDZIEJ RÓśNORODNEJ
KONSUMPCJI; PRACOWNICY SPOA
ECZNI,
TERAPEUCI, NAUCZYCIELE, WYKA
ADOWCY
OKEŚLAJ
ONI WZORY SMAKU I GUSTU DLA RESZTY
SPOA
ECZEC
STWA, WYWIERAJ
C WPA
YW NA STYLE
śYCIA, WARTOŚCI I IDEOLOGIE INNYCH LUDZI
GRUPY TE D
ś
DO UZYSKANIE WA
ADZY
KULTUROWEJ CO PROWADZI JE KU
POSTMODERNIZMOWI
EROZJA TOśSAMOŚCI ZBIOROWYCH
I PRYWATNYCH
TRADYCYJNE PODSTAWY TOśSAMOŚCI: KLASA
SPOA
ECZNA, RODZINA, SPOA
ECZNOŚCI LOKALNE,
S
SIEDZKIE, RELIGIA, PAC
STWO NARODOWE  S

W PROCESIE ZAA
AMYWANIA SI
W REZULTACIE
ZMIAN SPOA
ECZNYCH
NIE POJAWIAJ
SI
śADNE PORÓWNYWALNE
FORMY, KTÓRE MOGA
YBY ZAJ
C MIEJSCE
TRADYCYJNYCH PODSTAW TOśSAMOŚCI
KONSUMERYZM SPRZYJA SKRAJNEMU
INDYWIDUALIZMOWI, KTÓRY NISZCZY MOśLIWOŚCI
ISTNIENIA MOCNYCH I STABILNYCH TOśSAMOŚCI
11
PONIEWAś ANI TELEWIZJA ANI
KONSUMERYZM NIE TWORZ

AUTENTYCZNYCH PODSTAW
TOśSAMOŚCI I PRZEKONAC
,
KULTURA POPULARNA I MEDIA
SA
Uś
JAKO JEDYNE RAMY
JEDYNE
ODNIESIENIA DOST
PNE DLA
KONSTRUKCJI TOśSAMOŚCI,
ZARÓWNO ZBIOROWYCH JAK I
OSOBISTYCH
12
Póz
na nowoczesność
(A.Giddens, S.Lash, U.Beck)
Mo\
na ją scharakteryzować przy pomocy
czterech cech :
1. Nową formę zaufania, która wyra\
a się w dominującej
obecności w naszym \
yciu licznych abstrakcyjnych
systemów (komunikacyjnych, rynków finansowych,
korporacji transnarodowych, organizacji
międzynarodowych, środków masowego przekazu, itp.)
Jest to nowy kontekst w którym toczy się
nasze \
ycie.
2. Pojawienie się nowych form ryzyka, będących ceną
postępu cywilizacyjnego i technicznego. Oprócz AIDS,
Sears, Czarnobyla, zaliczyć do nich mo\
na modę na
sporty ekstremalne czy pojawienie się giełdy.
To nowe ryzyko przekracza dotychczasowe granice,
podlega uniwersalizacji i intensyfikacji.
Zjawiskom tym towarzyszy zwiększona percepcja i
świadomość istniejących zagro\
eń.
13
3. Nieprzejrzystość płynność i niepewność sytuacji
społecznych, w jakich ludziom przychodzi działać,
prowadzi do nieprzewidywalności i niepo\
ądanych
efektów dotyczących podejmowanych działań.
4. Skrajny relatywizm, będący rezultatem ogromnego
zró\
nicowania wartości i interesów pomiędzy
jednostkami i grupami, prowadzi do utraty dotychczas
istniejących prostych drogowskazów i schematów,
które okazują się być mało przydatne do oceny
działań i nowych sytuacji społecznych.
STRATEGIE DZIAA
ANIA
Pojawiającym się zagro\
eniom towarzyszą strategie, jakie
ludzie przyjmują wobec nasilonego ryzyka i niepewności, tj.:
1. Pragmatyczna akceptacja \
ycia takiego jakim jest,
skupienie się na rozwiązywaniu własnych \
yciowych
problemów (strategia ta przejawia się to w stwierdzeniu :
 mam dość swoich zmartwień )
2. Konsekwentny optymizm i wiara w to, \
e zagro\
enia i
niepewności da się uniknąć i pokonać dzięki opatrzności,
dobremu losowi, nauce i technice ( zawsze znajdzie się
jakieś wyjście ).
14
STRATEGIE DZIAA
ANIA
3. Cyniczny pesymizm, godzący się z nieuchronnością
zagro\
eń, przejawia się on w dą\
eniu do korzystania z
hedonistycznych przyjemności
4. Radykalna walka ze z
ródłami zagro\
eń, poprzez mobilizację
opinii, organizowanie kampanii propagandowych, tworzenie
ruchów społecznych - dobrym przykładem tego sposobu
działań, mogą być ruchy antyglobalistyczne.
MODERNIZACJA
PROCES ZMIAN PROWADZ
CY DO POWSTANIA
NOWOCZESNEGO SPOA
ECZEC
STWA
PRZEMYSA
OWEGO ( UPOWSZECHNIANIE
UMIEJ
TNOŚCI CZYTANIA I PISANIA, ROZWÓJ
OŚWIATY, SYSTEMÓW KOMUNIKACJI, OPIEKI
MEDYCZNEJ, POSZERZANIE UCZESTNICTWA
OBYWATELI W śYCIU POLITYCZNYM& .)
ZMIANY W SPOSOBIE PATRZENIA NA ŚWIAT,
SYSTEMACH WARTOŚCI, KTÓRE TOWARZYSZ

ROZWOJOWI SPOA
ECZEC
STWA
PRZEMYSA
OWEGO, KSZTAA
TOWANIE SI

OSOBOWOŚCI CZA
OWIEKA NOWOCZESNEGO& )
15
KONWERGENCJA
 ZBIEśNOŚĆ wg. Kopalińskiego
W miarę postępującego
uprzemysłowienia wszystkie kraje w
sposób konieczny będą upodabniać się
do siebie, tak\
e pod względem ustroju
politycznego
 Pierwszy i  drugi świat ró\
nią się
nie jakościowo odmiennymi ustrojami,
ale odmiennym usytuowaniem na tej
samej linii rozwojowej, prowadzącej
do rozwiniętego społeczeństwa
przemysłowego (B.Szacka)
KONCEPCJE ZALEśNOŚĆI
CENTRUM  KRAJE BOGATE, WYSOKO
UPRZEMYSA
OWIONE, S
STOSUNKOWO
NIEZALEśNE, STABILNE POLITYCZNE, O
USTROJACH DEMOKRATYCZNYCH
PERYFERIE  KRAJE KIEDYŚ ZALICZANE
DO  TRZECIEGO ŚWIATA . NIE S

KONKURENCYJNE NA RYNKACH ŚWIATOWYCH.
S
MAA
O STABILNE POLITYCZNE I DALEKIE OD
DEMOKRACJI
PÓA
PERYFERIA  SYTUUJ
SI

POMI
DZY CENTRUM I PERYFERIAMI.
16
RUCHY SPOA
ECZNE
 ZBIOROWE D
śENIA LUDZI DO
REALIZACJI OKREŚLONEGO CELU
(J.SZCZEPAC
SKI)
REFORMATORSKIE
REWOLUCYJNE
EKSPRESYWNE (POSTAWY, WARTOŚCI)
 STARE  PODA
OśE EKONOMICZNO-
POLITYCZNE np. związki zawodowe
 NOWE - PODA
OśE KULTUROWE, np. ruchy
feministyczne i ekologiczne
DZI
KUJ
I DO ZOBACZENIA
NA EGZAMINIE !
17