Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt  Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych .
KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Blacharze (zawód szkolny: Blacharz  obejmuje grupę elementarną 7213)
(7213)
Autorzy
 mgr SÅ‚awomir Fater
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 20, A
ódz

 mgr inż. Andrzej Żelasko
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 7, A
ódz

Konsultant ds. metodologii
 dr inż. Bożena Zając
A
ódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, A
ódz

Recenzenci
 dr inż. Jacek Świniarski
Politechnika A
ódzka
- mgr inż. Konrad Majos
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 20, A
ódz

Ewaluatorzy zewnętrzni
- Bogdan WÅ‚odzimierz Chrzanowski
Cech Rzemiosł Budowlanych, Drzewnych i Mineralnych, A
ódz

- Lisiecki Marek
Przedsiębiorstwo  EKO-DACH , A
ódz

- Andrzej Dobrodziej
Przedsiębiorstwo  DOBRY DACH , A
ódz

Komisja zatwierdzajÄ…ca
 dr inż. Witold Opasewicz  przewodniczący
Ośrodek Doskonalenia Kadr Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich, A
ódz

 inż. mech. Mirosław Wilk
Firma Pruszyński-Kalużny Sp. z o.o.
 dr inż. Jan Karczmarek
Firma Common S.A., A
ódz

 dr inż. Dariusz Wrąbel
Politechnika A
ódzka
Firma TW Mechatronik, A
ódz

 dr inż. Jan Wajand
Firma TRAX Opel, Sp. z o.o., A
ódz

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [87]
Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji  PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
SPIS TREÅšCI
Wstęp ................................................................................................................ 4
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9
2. Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9
3. Stanowiska pracy ...................................................................................... 10
4. Zadania zawodowe .................................................................................... 10
5. Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe .................................................................. 12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 14
3
Wstęp
Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-
mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.
Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-
fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z póz
n. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:
 & Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy
przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
 prowadzenie badań i analiz rynku pracy,
 ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
 koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji&  .
W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji
zawodowych o randze krajowej zajmuje siÄ™ Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.
Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-
dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.
Opis standardu zawiera następujące elementy:
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).
2. Syntetyczny opis zawodu.
3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.
4. Wykaz zadań zawodowych.
5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.
6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porzÄ…dkowane do:
 pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,
 grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.
W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie sÄ… obli-
gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonujÄ… na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji
4
osób poszukujących pracy, oceny  luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.
Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacjÄ…
Standard
Słownik pojęć
kwalifikacji
Podstawy prawne wykonywania zawodu
dla zawodu 1
Syntetyczny opis zawodu
Stanowiska pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:
Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2
KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
POZIOM 1
I SPECJALNOÅšCI
ponadzawodowe
Standard
kwalifikacji
ogólnozawodowe  umiejętności
dla zawodu 3
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
Standard
specjalistyczne
kwalifikacji
dla zawodu 4
POZIOM 2
ponadzawodowe
kolejne zawody ....
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
(itd. ...)
POZIOM 5
ponadzawodowe
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
5
* * *
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizÄ™ za-
wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3& ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3& ). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.
W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na
zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.
Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
UMIEJ
TNOÅšCI  WIADOMOÅšCI
 CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Rys. 2. Etapy analizy zawodu
Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały
do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.
Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-
ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji
6
zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu sÄ… charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.
W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-
ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)
BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Kwalifikacje ponadzawodowe
Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)
Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych
Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom
prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonujÄ…ca pracÄ™ ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
7
Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-
powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-
konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.
Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu
różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te majÄ… charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagajÄ…
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.
Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-
mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.
8
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu1
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156,
poz. 1118 z póz
n. zm.).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40,
poz. 470).
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie
katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. w sprawie
minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie
użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 195,
poz. 1596).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu
i metalizacji natryskowej (Dz. U. Nr 237, poz. 2003).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów
urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120,
poz. 1021 z póz
n. zm.).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U.
Nr 47, poz. 401).
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39,
poz. 251 z póz
n. zm.).
2. Syntetyczny opis zawodu
Do podstawowych zadań zawodowych blacharza należy wykonywanie opera-
cji blacharskich, polegających na obróbce i kształtowaniu elementów z blach
i profili kształtowych narzędziami ręcznymi i z napędem mechanicznym, napra-
wianie i konserwowanie elementów konstrukcyjnych w warunkach warsztatowych
i terenowych, wykonywanie i naprawianie elementów z blach aluminiowych, sta-
lowych i mosiężnych, montowanie i demontowanie elementów ornamentów oraz
pokryć blacharskich o charakterze zabytkowym i artystycznym. Blacharz musi
umieć rysować szkice wyrobów blacharskich oraz odczytywać schematy, rysunki
wykonawcze i złożeniowe. Podczas realizacji zadań zawodowych będzie wykony-
wał podstawowe operacje ślusarskie: trasowanie, piłowanie, wiercenie, cięcie, pro-
stowanie i wyginanie oraz operacje zgrzewania, lutowania, spawania, nitowania
i klejenia.
Blacharz musi posiadać cechy psychofizyczne takie jak: ostrość wzroku, roz-
różnianie barw, spostrzegawczość, dobrą sprawność fizyczną, sprawność manual-
1
Stan prawny na dzień 31 marca 2007 r.
9
ną, wrażliwość estetyczną (szczególnie gdy wykonuje zadania zawodowe związane
z naprawą wyrobów blacharskich o charakterze zabytkowym i artystycznym), wy-
obraz
nię przestrzenną, systematyczność i dokładność, odpowiedzialność, gotowość
do ustawicznego uczenia siÄ™ i podnoszenia kwalifikacji.
Podczas realizowania zadań w zakresie wykonywania pokryć dachowych oraz
ich napraw i konserwacji blacharzowi niezbędne są jeszcze inne predyspozycje:
koordynacja wzrokowo-ruchowa, zmysł równowagi oraz zdolność do pracy na
wysokości.
W zależności od wykonywanych zadań zawodowych blacharz wykonuje prace
w pomieszczeniach zamkniętych lub na wolnym powietrzu, gdzie narażony jest na
działanie zmiennych warunków atmosferycznych. Szczególne zagrożenia związane
są z pracą na wysokości  wykonywaniem pokryć dachowych oraz ich naprawą
i konserwacjÄ….
Blacharze znajdują zatrudnienie w przemyśle, budownictwie, przy renowacji
zabytków oraz w zakładach wykonujących naprawy i konserwację wyrobów bla-
charstwa użytkowego.
Bardzo często blacharze prowadzą samodzielną działalność gospodarczą.
3. Stanowiska pracy
Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych
Poziom
kwalifikacji Nazwa stanowiska pracy UWAGI
zawodowych
1 *)
2 - Blacharz.
3 - Brygadzista, właściciel.
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach
4. Zadania zawodowe
Z-1. Organizowanie własnego stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi prze-
pisami i zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony prze-
ciwpożarowej i ochrony środowiska.
Z-2. Stosowanie materiałów w blacharstwie budowlanym i użytkowym.
Z-3. Posługiwanie się dokumentacją techniczną w zakresie blacharstwa.
Z-4. Przygotowanie do wykonania z blachy elementów, wyrobów i instalacji.
Z-5. Wykonywanie operacji obróbki ręcznej i mechanicznej blachy.
Z-6. Wykonywanie operacji cięcia blachy.
Z-7. Wykonywanie operacji kształtowania blachy.
Z-8. Wykonywanie połączeń blach techniką spawania i zgrzewania.
10
Z-9. Wykonywanie połączeń blach poprzez lutowanie, nitowanie i klejenie oraz
połączenia śrubowe.
Z-10. Wykonywanie oraz naprawa elementów, wyrobów, pokryć i instalacji z bla-
chy.
Z-11. Przyjmowanie zleceń i sporządzanie kalkulacji usług blacharskich.
Z-12. Współpraca w zespole, organizacja pracy własnej i zespołu.
Z-13. Ocenianie prawidłowości wykonanych przez siebie prac blacharskich.
5. Składowe kwalifikacji zawodowych
K-1. Wykonywanie i naprawianie wyrobów użytkowych z blachy.
K-2. Wykonywanie i montowanie konstrukcji stalowych oraz instalacji z blachy.
K-3. Wykonywanie i naprawianie pokryć dachowych.
K-4. Kontrolowanie stanu technicznego narzędzi, maszyn i urządzeń blachar-
skich.
K-5. Kontrolowanie jakości prac blacharskich.
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi
kwalifikacji zawodowych
Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych
Składowe kwalifikacji zawodowych
Zadania
zawodowe
K-1 K-2 K-3 K-4 K-5
X
Z-1 ż ż ż ż
Z-2 ż ż ż ż
X
Z-3 ż ż ż ż
Z-4 ż ż ż
Z-5 ż ż ż
Z-6 ż ż ż
Z-7 ż ż ż
Z-8 ż ż ż
Z-9 ż ż ż
Z-10 ż ż ż
Z-11 ż ż ż
Z-12 ż ż ż
Z-13 ż ż ż ż
11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych
Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
UMIEJ
TNOÅšCI
1 *)
- Organizuje własne stanowisko pracy.
- Stosuje zasady oraz przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony prze-
ciwpożarowej i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.
2 - Posługuje się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem
zawodowym, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami itp.
- Komunikuje się bezpośrednio z przełożonymi i współpracownikami.
- Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
- Organizuje stanowiska pracy zgodnie z zasadami organizacji pracy, ergonomii
i bhp.
- Komunikuje się ze współpracownikami i klientami bezpośrednio lub z wyko-
rzystaniem środków technicznych (Internet, poczta elektroniczna itp.).
- Tworzy atmosferę współpracy, zaufania i akceptacji.
- Inicjuje i wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na
poprawę warunków i jakości pracy.
- Stosuje przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony prze-
ciwpożarowej i ochrony środowiska, wydaje polecenia w sprawie usuwania
3
niedociągnięć i nadzoruje ich wykonanie.
- SporzÄ…dza podstawowÄ… dokumentacjÄ™ warsztatowÄ….
- Kieruje zespołem pracowników.
- Kształtuje zasady kultury pracy.
- Kształtuje poprawne stosunki międzyludzkie w zespole.
- Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej, odpowiedzialnej
i bezpiecznej pracy.
- RozwiÄ…zuje problemy na nadzorowanych stanowiskach pracy.
4 *)
5 *)
WIADOMOÅšCI
1 *)
- Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
- Zasady organizacji stanowiska pracy.
- Typowe wyposażenie stanowiska pracy.
2 - Przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoża-
rowej i ochrony środowiska naturalnego na zajmowanym stanowisku pracy.
- Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące użytkowania sprzętu.
- Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
- Podstawy organizacji pracy.
3 - Praca w zespole pracowniczym.
- Podstawy psychologii pracy.
12
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
- Podstawy przedsiębiorczości.
- Elementy prawa.
- Zasady ergonomii.
- Zasady bezpieczeństwa, ochrony ppoż. i ochrony środowiska obowiązujące
podczas obróbki ręcznej i mechanicznej blachy.
- Przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoża-
rowej i ochrony środowiska naturalnego na poziomie umożliwiającym spra-
wowanie nadzoru.
- Zasady sporzÄ…dzania i przechowywania dokumentacji warsztatowej.
- Obowiązki podmiotu gospodarczego wobec organów nadrzędnych oraz wła-
snych pracowników.
4 *)
5 *)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1 *)
- Ostrość wzroku.
- Spostrzegawczość.
- Rozróżnianie barw.
- Sprawność manualna.
- Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
- Zmysł równowagi.
- Sprawność fizyczna.
- Wrażliwość estetyczna.
- Koncentracja uwagi.
2
- Wyobraz
nia przestrzenna.
- Odporność na warunki pogodowe.
- Zdolność do pracy na wysokości.
- Zdolność współpracy w zespole.
- Dokładność.
- Cierpliwość.
- Samokontrola.
- Odpowiedzialność.
- Gotowość do ustawicznego uczenia się.
- Uzdolnienia organizacyjne.
- Zdolność do przekonywania i negocjowania.
3
- Samodzielność.
- Odporność emocjonalna i zrównoważenie.
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
13
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,
podstawowych i specjalistycznych dla zawodu
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych
POZIOM 1
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 2
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Sprawdza wyposażenie i sprawność sprzętu oraz środków ochrony indywidual-
nej na stanowisku pracy.
 Rozpoznaje i dobiera do wykonania zadania odpowiednie narzędzia i maszyny.
 Wykonuje, naprawia i konserwuje uszkodzone instalacje blacharskie.
 Wykonuje i naprawia typowe wyroby powszechnego użytku wykonane z blach
aluminiowych, stalowych i mosiężnych.
 Wykonuje i naprawia uszkodzone oblachowanie w maszynach i urzÄ…dzeniach.
 Sporządza kalkulację usług i wykonania użytkowych wyrobów blacharskich.
Wiadomości
 Podstawy wytrzymałości materiałów.
 Podstawy obróbki plastycznej na zimno.
 Budowa typowych elementów, wyrobów i instalacji wykonanych z blachy.
 Technika i technologia naprawy wyrobów i elementów wykonanych z blachy
i innych materiałów.
 Zjawisko korozji i jej zapobieganie.
 Naprawa miejscowych uszkodzeń korozyjnych.
 Podstawowe zasady konserwacji i zabezpieczone przed korozją wyrobów bla-
charskich.
 Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania prac blacharskich.
 Narzędzia stosowane w blacharstwie.
 Zasady sporządzania kalkulacji kosztów.
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
14
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
 Charakteryzuje i przestrzega ergonomicznych zasad organizacji pracy i swojego
stanowiska, uwzględniając właściwości fizjologiczne i psychologiczne człowie-
ka (K-1, K-2, K-3).
 Rozpoznaje niezbędne wyposażenie stanowiska blacharskiego (K-1, K-2, K-3).
 Rozpoznaje zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska, występujące podczas wykonywania obróbki ręcznej i mechanicznej
blachy (K-1, K-2, K-3).
 Stosuje materiały konstrukcyjne (metalowe i niemetalowe) oraz pomocnicze
stosowane w pracach blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Stosuje materiały do zabezpieczenia antykorozyjnego powierzchni materiałów
blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Szkicuje wyroby blacharskie i przedstawia w uproszczeniach rysunkowych
(K-1, K-2, K-3).
 Odczytuje rysunki złożeniowe, wykonawcze oraz szkice wyrobów użytkowych
i instalacji wykonanych z blachy (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Posługuje się dokumentacją techniczną i konstrukcyjną wyrobów użytkowych
i instalacji wykonanych z blachy (K-1, K-3).
 Rozpoznaje typowe prace blacharskie na podstawie rysunków i szkiców (K-1,
K-2, K-3, K-5).
 SporzÄ…dza plan wykonania elementu lub jego naprawy (K-1, K-2, K-3).
 Planuje podstawowe procesy technologiczne w zakresie kształtowania blach
(K-1, K-2, K-3).
 Dobiera narzędzia blacharskie do planowych operacji kształtowania blach
(K-1, K-2, K-3, K-4).
 Dobiera maszyny i urządzenia do wykonania użytkowych wyrobów blachar-
skich (K-1, K-2, K-3, K-4).
 Wykonuje podstawowe obliczenia warsztatowe niezbędne do poprawnego wy-
konania elementów, wyrobów oraz instalacji wykonanych z blachy (K-1, K-2,
K-3).
 Klasyfikuje podstawowe maszyny i urządzenia do kształtowania blach oraz
charakteryzuje ich budowę i działanie (K-1, K-2, K-3).
 Określa przeznaczenie narzędzi i przyrządów pomiarowych stosowanych
w blacharstwie (K-1, K-2, K-5).
 Rozpoznaje i charakteryzuje sposób łączenia elementów (K-1, K-2, K-3).
 Rozróżnia typowe elementy instalacji wykonanych z blachy (K-2, K-3).
 Oczyszcza arkusze blachy ze zgorzeliny, korozji i tłuszczów, metodami mecha-
nicznymi i chemicznymi (K-1, K-2, K-3).
 Wykonuje podstawowe operacje obróbki ręcznej blachy zgodnie z dokumenta-
cjÄ… (K-1, K-2, K-3).
15
 Wykonuje cięcie prostoliniowe i krzywoliniowe blach cienkich przy pomocy
narzędzi do ręcznego cięcia blach oraz maszyn i narzędzi do mechanicznego
cięcia blach według zadanego kształtu (K-1, K-2, K-3).
 Wycina ręcznie i mechanicznie elementy o złożonych kształtach geometrycz-
nych z arkuszy blach stalowych, metali kolorowych i tworzyw sztucznych
(K-1, K-2, K-3).
 Przebija blachy cienkie przy pomocy ręcznych narzędzi do przebijania (K-1,
K-2, K-3).
 Posługuje się ręcznymi narzędziami do kształtowania blach (K-1, K-2, K-3, K-4).
 Wykonuje gięcie i kształtowanie blachy cienkiej przy użyciu narzędzi ręcznych
i maszyn blacharskich (K-1, K-2, K-3).
 Wygina ręcznie i mechanicznie elementy o złożonych kształtach geometrycz-
nych z arkuszy blach stalowych, metali kolorowych i tworzyw sztucznych
(K-1, K-2, K-3).
 Dobiera metody łączenia blach w zależności od rodzaju i przeznaczenia wyrobu
(K-1, K-2, K-3).
 A
ączy blachy na zakłady blacharskie przy wytwarzaniu wyrobów blacharskich
(K-1, K-2, K-3).
 Rozróżnia metody spajania blach (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Rozpoznaje rodzaje połączeń blach (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Dobiera metody łączenia blach w zależności od rodzaju i przeznaczenia elemen-
tu oraz materiału blach (K-1, K-2, K-3).
 Przygotowuje elementy do połączenia za pomocą lutowania (K-1, K-2, K-3).
 Wykonuje połączenia blach lutem miękkim i twardym (K-1, K-2, K-3).
 Posługuje się lutownicami i palnikami gazowymi (K-1, K-2, K-3, K-4).
 Przygotowuje elementy do połączenia za pomocą nitowania (K-1, K-2, K-3).
 Wykonuje połączenia nitowe blach na zimno i na gorąco (K-1, K-2, K-3).
 Wykonuje połączenia śrubowe (K-1, K-2, K-3).
 Demontuje i montuje elementy, wyroby, pokrycia i instalacje wykonane
z blachy (K-1, K-2, K-3).
 Ocenia jakość i przydatność materiałów blacharskich, zgodnie z wymaganiami
technicznymi (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Ocenia stan techniczny elementów, wyrobów i instalacji wykonanych z blachy
(K-1, K-2, K-3, K-5).
 Rozpoznaje wady i uszkodzenia instalacji blacharskich oraz użytkowych wyro-
bów blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Kontroluje jakość wykonywanych części i zespołów blacharskich (K-1, K-2,
K-3, K-5).
Wiadomości
 Organizacja i wyposażenie stanowiska blacharskiego (K-1, K-2, K-3, K-4).
 Materiały konstrukcyjne  metalowe i niemetalowe oraz materiały pomocnicze
stosowane w pracach blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
16
 Podstawy metaloznawstwa (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Podstawy rysunku technicznego w zakresie blacharstwa budowlanego i użyt-
kowego (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Podstawy metaloplastyki (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Zasady naprawy obiektów technicznych (K-2, K-3, K-5).
 Podstawowe zasady konserwacji i zabezpieczeń wyrobów blacharskich przed
korozjÄ… (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Jednostki miar i podstawowe pomiary warsztatowe (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Obliczenia warsztatowe niezbędne w pracy blacharza do poprawnego wykona-
nia elementów, wyrobów i instalacji z blachy (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Podstawowe operacje obróbki ręcznej (K-1, K-2, K-3).
 Proces produkcyjny i technologiczny (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Technologia i technika cięcia blach (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Maszyny i urządzenia stosowane do kształtowania blach (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Narzędzia ręczne do kształtowania blach (K-1, K-2, K-3).
 Nitowanie blach (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Lutowanie (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Połączenia śrubowe (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Typowe operacje blacharskie (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Maszyny i urządzenia oraz narzędzia stosowane do operacji blacharskich
(K-1, K-2, K-3, K-5).
 Technika i technologia wykonywania montażu i demontażu elementów, wyro-
bów, pokryć i instalacji z blachy (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Powłoki ochronne i dekoracyjne (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Procesy technologiczne typowych napraw elementów instalacji blacharskich
i użytkowych wyrobów blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Techniki łączenia elementów wyrobów blacharskich (K-1, K-2, K-3).
 UrzÄ…dzenia i przyrzÄ…dy kontrolno-pomiarowe stosowane w blacharstwie (K-1,
K-2, K-3, K-5).
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
Umiejętności
 Wykonuje nietypowe elementy blacharskie (artystyczne) (K-1, K-2, K-3).
 Przygotowuje elementy do spawania i zgrzewania (K-1, K-2, K-3).
 Obsługuje spawarki i zgrzewarki (K-1, K-2, K-3, K-4).
 Wykonuje połączenia blach metodą zgrzewania punktowego (K-1, K-2, K-3).
 Wykonuje połączenia blach metodą spawania (K-1, K-2, K-3).
 Montuje i demontuje elementy ornamentów oraz pokrycia blacharskie o charak-
terze zabytkowym i artystycznym (K-1, K-2, K-3).
17
Wiadomości
 Typowe i nietypowe (artystyczne) elementy instalacji blacharskich (K-1, K-2,
K-3, K-5).
 Style konstrukcyjne pokryć dachowych oraz elementów zdobniczych (K-1,
K-2, K-3, K-5).
 Podstawy spawalnictwa  spawanie i zgrzewanie (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Technika i technologia wykonywania montażu i demontażu elementów orna-
mentów oraz pokryć blacharskich o charakterze zabytkowym (K-1, K-2,
K-3, K-5).
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 3
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Wprowadza, w porozumieniu z przełożonymi, rozwiązania organizacyjne
wpływające na poprawę warunków i jakości pracy na stanowiskach blachar-
skich.
 Wpływa na właściwe postawy współpracowników.
 Stosuje zasady poprawnego komunikowania siÄ™.
 Umiejętnie i rzeczowo udziela informacji klientowi.
 Analizuje dokumentacjÄ™ warsztatowÄ… w zakresie prowadzanych prac blachar-
skich.
 Korzysta z katalogów i literatury technicznej dotyczącej wykonywanych prac
blacharskich.
Wiadomości
 Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę
warunków pracy blacharza.
 Regulaminy pracy i zakres obowiązków.
 Zasady współżycia społecznego.
 Zasady poprawnej pracy w zespole.
 Zasady sporzÄ…dzania dokumentacji warsztatowej.
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
18
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
 Sprawuje kontrolę nad przestrzeganiem zasad bhp, ppoż. oraz ochrony środowi-
ska podczas wykonywania prac blacharskich (K-1, K-2, K-3).
 Charakteryzuje i przewiduje zagrożenia mogące wystąpić podczas wykonywa-
nia prac w zakresie blacharstwa budowlanego i użytkowego (K-1, K-2, K-3).
 Charakteryzuje i interpretuje podstawowe przepisy zwiÄ…zane z prawem pracy,
bhp i ppoż., dotyczące organizacji stanowisk blacharskich (K-1, K-2, K-3).
 Przeciwdziała zagrożeniom oraz przestrzega zasad bhp i ppoż. podczas prowa-
dzenia prac blacharskich (K-1, K-2, K-3).
 Współpracuje z pracownikami nadzoru budowlanego (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Dokonuje oceny i odbioru prac blacharskich zgodnie z prawem budowlanym
i wymaganiami użytkowymi (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Dokonuje odbioru prac blacharskich (K-1, K-2, K-3, K-5).
Wiadomości
 Elementy prawa pracy, bhp i ppoż. w zakresie działalności zakładu blacharstwa
budowlanego i użytkowego (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Elementy prawa budowlanego (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Zasady obliczania kosztów wykonania elementów z blachy, instalacji blachar-
skich oraz wyrobów użytkowych (K-1, K-2, K-3, K-5).
 Warunki techniczne wykonania i odbioru prac blacharskich.
Cechy psychofizyczne
- Nie zidentyfikowano.
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 4
- Nie zidentyfikowano.
POZIOM 5
- Nie zidentyfikowano.
19