ESTRY WINYLOWE WYŻSZYCH KWASÓW KARBOKSYLOWYCH
Estry winylowe o znaczeniu technicznym:
prostołańcuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas propionowy, masłowy,
stearynowy lub olejowy,
neokwasów (kwasów Kocha) i kwasów karboksylowych otrzymanych w wyniku okso-
syntezy (np. kwasu 2-etyloheksanowego lub izononanowego, które można rentownie
uzyskać z tanich olefin).
OTRZYMYWANIE
winylowanie kwasów acetylenem w obecności soli cynku lub rtęci (tzw. winylowanie
Reppe'go)
np.
+ C17H35COOH C17H35COOCH=CH2
CH CH
" katalizator - 5-10% mol. stearynianu cynku,
" temperatura 165oC,
" ciśnienie 0,1-0,15 MPa;
" acetylen rozcieńczony azotem lub propanem;
" selektywność estru winylowego ok. 97% w przeliczeniu na kwas stearynowy przy
jego 95-97%, konwersji.
" inny układ katalityczny - HgO/H2SO4
Winylowanie wyższych kwasów karboksylowych - w fazie ciekłej, kwasu propionowego i
masłowego - w fazie gazowej
 transwinylowanie za pomocą octanu winylu, chlorku winylu lub eterów winylowych
wobec układów katalitycznych na podstawie Pd lub Hg.
Np.
O
O
R``
R``
CH CH R C C OH
+ R C C OCH=CH2
R`
R`
C17H35COOCH=CH2 + CH3COOH
C17H35COOH + CH3CCCH=CH2
CH3O
CH3O
CH3C C OCH=CH2
+ HCl
CH3C C OH + CH2=CHCl
CH3
CH3
Transwinylowanie przy użyciu octanu winylu w fazie ciekłej w obecności
homogenicznych katalizatorów - PdCl2 i chlorku alkalicznego (np. LiCl), albo soli Hg(II)
(np. Hg(OAc)2 i H2SO4).
ZASTOSOWANIE WYŻSZYCH ESTRÓW WINYLOWYCH
Estry winylowe neokwasów:
do wytwarzania farb emulsyjnych w kombinacji z octanem winylu w stosunku 30:70.
komonomery z chlorkiem winylu, octanem winylu, akrylonitrylem, kwasem akrylowym
i (jego estrami), styrenem, bezwodnikiem maleinowym (i jego estrami) do modyfikacji
powłok ochronnych, z efektem wewnętrznego zmiękczania;
homopolimery  dodatki poprawiające lepkość olejów smarnych.
ETERY WINYLOWE
CH2=CH-OR
gdzie: R= -CH3, -C2H5, i-C3H7, n-, i-C4H9, CH3(CH2)3CHCH2-
C2H5
Otrzymywanie
CH CH "H<0 (-125 kJ/mol)
+ ROH
CH2=CHOR
" zwykle w fazie ciekłej,
" bezciśnieniowo albo pod ciśnieniem 0,3 do 2,0 MPa,
" temperatura 120-180oC,
" acetylen rozcieńczony azotem.
W USA producentami eterów winylowych są firmy GAF (General Aniline&Film Co.) i
UCC.
W Europie Zachodniej największym producentemi jest firma BASF w Niemczech.
ZASTOSOWANIE
Homo- i kopolimery eterów winylowych stosuje się do wyrobu farb i lakierów, klejów,
środków pomocniczych dla przemysłu tekstylnego i skórzanego, do wyrobu sztucznej
skóry.
Kopolimery eterów winylowych z metakrylanem metylu stosuje się jako warstwy klejące
przy produkcji szkła bezpiecznego.