Elementy przedmiotu analizy
Analiza ekonomiczna
Stan ekonomiczny  statyczne ujęcie przedmiotu analizy
Analiza ekonomiczna  dyscyplina naukowa zajmujÄ…ca siÄ™
ekonomicznej, na dany dzień bilansowy. Określa, jakim
wyszukiwaniem i mierzeniem związków i zależności
majątkiem (trwałym i obrotowym) dysponuje
zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi oraz
wykrywaniem za pomocą różnych metod badawczych przedsiębiorstwo, oraz z
ródła pokrycia tego majątku
prawidłowości dotyczących zachowania się podmiotów
(kapitały własne i obce).
(kapitały własne i obce).
gospodarczych i ich reakcji na bodz
ce zewnętrzne.
Wyniki ekonomiczne  dynamiczne składniki
Jej przedmiotem jest ocena działalności podmiotów
przedmiotu analizy określające efekty działalności
gospodarczych w oparciu o dane charakteryzujÄ…ce stan i
wyniki gospodarcze w postaci wartościowej lub ilościowej, w
gospodarczej przedsiębiorstwa w odniesieniu do danego
formie prostego lub zagregowanego pomiaru za pomocÄ…
okresu obrotowego. Przedmiotem analizy sÄ… wynik
właściwych dla niej metod.
finansowy netto ogółu działalności, wyniki cząstkowe, a
także czynnik go kształtujące.
6 2014-10-23 10:26 7 2014-10-23 10:26
Elementy przedmiotu analizy
Analiza ekonomiczna- finansowa
Analiza stanu ekonomicznego i wyników ekonomicznych
Analiza techniczno-ekonomiczna - jej
jest prowadzone w oparciu o statyczne i dynamiczne
przedmiotem są poszczególne odcinki działalności
wskaz
niki ekonomiczne.
gospodarczej przedsiębiorstwa oraz efekty
Na stan ekonomiczny i wyniki podmiotu wpływają
zastosowania czynników produkcji. Koncentruje
organizacja i metody gospodarowania (powiÄ…zanie
organizacja i metody gospodarowania (powiÄ…zanie
sięna: analizie produkcji (ilość, jakość, asortyment,
komórek organizacyjnych, zakres realizowanych zadań,
organizacja procesu produkcji, metody wytwarzania,
organizacja zbytu, logistyka, ocena efektywności
zatrudnienie wydajność pracy, analiza zbytu).
przedsięwzięć inwestycyjnych, systemy motywacyjne), co
Stanowi pogłębienie analizy finansowej lub jej
warunkuje stopień wykorzystania zaangażowanych
uzupełnienie.
czynników produkcji
8 2014-10-23 10:26 9 2014-10-23 10:26
Analiza ekonomiczna Istota Analizy Finansowej
Analiza finansowa  koncentruje siÄ™ na ocenie
Jest metodÄ…badania sytuacji finansowej i wyniku
wielkości ekonomicznych w ujęciu pieniężnym.
działalności przedsiębiorstwa;
Obejmuje analizÄ™:
Wstępnąi rozwiniętąbilansu, rachunku zysku i strat, Przedmiot analizy to gospodarka finansowa
y
ródeł i kierunków przychodów i rozchodów,
y
ródeł i kierunków przychodów i rozchodów,
przedsiębiorstwa,
przedsiębiorstwa,
Wyniku finansowego i czynników go kształtujących,
Koncentruje siÄ™ z jednej strony na pozyskiwaniu
Sytuacji finansowej badanego podmiotu gospodarczego.
funduszy pieniężnych, a z drugiej ich
Odbiorcami tej analizy sÄ…: kierownictwo firmy, inwestorzy,
wykorzystywanie w poszczególnych obszarach
kontrahenci, klienci, instytucje finansowe  banki, firmy
przedsiębiorstw dla osiągnięcia celów finansowych.
ubezpieczeniowe, władze skarbowe.
10 2014-10-23 10:26 11 2014-10-23 10:26
PRZEDMIOT ANALIZY: PODMIOT ANALIZY:
analiza całościowa podmiotu analiza całego przedsiębiorstwa
Istota analizy
gospodarczego
analiza samodzielnych jednostek wewnętrznych
analiza odcinkowa:
Analiza w swej istocie polega na
CZAS ANALIZY:
analiza przychodów
analiza retrospektywna  bazujÄ…ca na
poznawaniu faktów i zdarzeń
analiza kosztów
przeszłych informacjach
gospodarczych przez ich podział na analiza wyniku finansowego
analiza prospektywna  dotycząca przyszłości
analiza majÄ…tku
(planistyczno-decyzyjna)
elementy proste i zbadanie powiązańmiędzy
analiza kapitału
PRZESTRZEC
:
tymi elementami, zwłaszcza zależności
analiza efektywności
analiza wewnętrzna
analiza płynności
analiza otoczenia  obrazuje wpływ otoczenia na
przyczynowo-skutkowych.
analiza struktury kapitału
warunki i efekty działalności przedsiębiorstw,
analiza rozwoju pozwala na prowadzenie analiz porównawczych
z konkurentami branżowymi
12 2014-10-23 10:26 13
2014-10-23 10:26
Kryteria podziału analiz Kryteria podziału analiz
analiza indukcyjna (scalania), zakładającą odwrotny tok
tok analizy:
badania, tj. rozpatrywanie najpierw zjawisk
analiza dedukcyjna (abstrahowania), w której
szczegółowych, a następnie przechodzenie do zjawisk
przechodzi się od zjawisk ogólnych do zjawisk
bardziej złożonych, o większym stopniu syntezy,
szczegółowych, od skutków do przyczyn,
szczegółowych, od skutków do przyczyn,
pozostajÄ…cych w przyczynowym zwiÄ…zku z tymi zjawiskami
pozostajÄ…cych w przyczynowym zwiÄ…zku z tymi zjawiskami
szczegółowymi. Kierunek badania od zjawisk
badanie wielkości ogólnych (syntetycznych)
szczegółowych do ogólnych, od przyczyn do skutków,
wyjaśnianych następnie wielkościami
od czynników do wyników
szczegółowymi (analitycznymi).
14 15
2014-10-23 10:26 2014-10-23 10:26
Metody te zaliczamy do metod ogólnych, których Ogólne metody analizy wypracowane w teorii
istota polega na formułowaniu ogólnych zasad poznania sąrozwijane i uzupełniane specyficznymi
badania zjawisk gospodarczych ze szczególnym metodami adekwatnymi do obiektu, który jest
uwzględnieniem współzależności między nimi. przedmiotem analizy.
Określają one sposoby podejścia do badanego Metody specyficzne, zwane teżtechnikami analizy
Określają one sposoby podejścia do badanego Metody specyficzne, zwane teżtechnikami analizy
problemu, ustalają kierunki czynności ekonomicznej wykorzystywane sąprzede wszystkim
analitycznych, dają możność formułowania do wymiernego wyrażania zależności między
ogólnych wniosków. różnymi zjawiskami ekonomicznymi
16 2014-10-23 10:26 17 2014-10-23 10:26
Kryteria podziału analiz Kryteria podziału analiz
Z punktu widzenia badanych zjawisk ekonomicznych:
Stopieńpogłębienia badania wskaz
ników:
metody analizy jakościowej oparte na opisie w formie
analizę porównawczą, polegającą: na
werbalnej związki i zależności między wskaz
nikami
ekonomicznymi,
określeniu bezpośrednich związków
metody analizy ilościowej, które pozwalają: na
kształtujących się między wskaz
nikami
kwantyfikację związków i zależności między badanymi
zjawiskami. Wśród zjawisk ekonomicznych objętych ekonomicznymi; pozwala to na ustalenie
rozliczeniami przy zastosowaniu metod ilościowych
odchyleń oraz dokonanie na ich podstawie
wyodrębnia się: zależność funkcyjną (deterministyczną)
ogólnej oceny;
zależnośćstochastyczną(probabilistyczną).
18 2014-10-23 10:26 19 2014-10-23 10:26
Według etapów prac analitycznych wyróżnia się metody:
Kryteria podziału analiz
1) pomiaru i wstępnej oceny oraz
2) badania przyczynowego.
analizÄ™ przyczynowÄ…, polegajÄ…cÄ…: na
Pierwszy etap analizy polega na pomiarze badanego zjawiska
ustaleniu odpowiednio wyizolowanych
lub stanu gospodarczego, jego opisie oraz wstępnej, ogólnej
ocenie. Istotą oceny jest wartościowanie.
czynników, które pociągnęły za sobą
Wartościowanie jest jednak możliwe tylko wtedy, gdy oceniane
Wartościowanie jest jednak możliwe tylko wtedy, gdy oceniane
określone uprzednio odchylenia, oraz stopnia
zjawisko można odnieśćdo jakiegoś wzorca, tj. gdy istnieje
układ odniesienia (baza porównania). Stąd też podstawową
intensywności ich oddziaływania.
dla tego typu badań jest metoda porównań
20 2014-10-23 10:26 21 2014-10-23 10:26
ANALIZA PORÓWNAWCZA
Rodzaje porównywanych danych
Polega ona na tym, iż konkretne zjawisko
Porównywać można dane jednorodne co do przedmiotu,
gospodarcze, zdarzenie czy wielkości oceniane są
cechy, podobieństwa lub wartości mierzalnej. Przedmiotem
poprzez porównanie z analogicznym lub pokrewnym
badań są:
zjawiskiem, zdarzeniem lub wielkością.
zjawiska gospodarcze jednorodne (wielkości wyrażające tą
Stwierdzona różnica między wielkościami badanymi
sama treść ekonomiczną), np. przychody ze sprzedaży w
i przyjętymi za punkt odniesienia stanowi podstawę
i przyjętymi za punkt odniesienia stanowi podstawę
dwóch kolejnych okresach
do sformułowania wstępnej oceny. Ważna jest
również znajomość kierunku i tempa zmian zjawiska różnorodne, o różnej treści, lecz wzajemnie ze sobą
badanych wielkości, pozwalają bowiem na
powiązane i od siebie zależne, np. poziom kosztów materiałów
stwierdzenie, czy konkretna zmiana jest pozytywna,
bezpośrednich na tle wielkości produkcji.
czy nie oraz czy natężenie zmian jest zadowalające.
Stąd też można mówić o porównaniach bezwzględnych i
22 2014-10-23 10:26 23 2014-10-23 10:26
względnych.
Analiza porównawcza
Rodzaje
porównań
Kierunki badania wskaz
ników (danych
Wewnętrzne Zewnętrzne
liczbowych):
Dynamiczne Statyczne
W z
porównania ze wskaz
nikami postulowanymi (tzw.
przestrzeni konkurencjÄ…
w czasie z wzorcem
porównania z planem)
porównania z planem)
podstawa międzyzakład
z planem na tle branży
stała owe
porównania ze wskaz
nikami okresów ubiegłych lub
przyszłych (tzw. porównania w czasie),
podstwawa między - międzybranż
z norma
łańcuchowa wydziałowe owe
porównania ze wskaz
nikami innych jednostek
ze
międzydziałowe
gospodarczych (tzw. porównania w przestrzeni).
standardem
24 2014-10-23 10:26 25 2014-10-23 10:26
 Porównania w czasie umożliwiają:
Porównania ze wskaz
nikami postulowanymi
ocenÄ™ dynamiki zjawisk gospodarczych,
polegają na odniesieniu osiągniętych wskaz
ników
oceny rozmiarów i tempa zmian wskaz
ników
do danych z planu, bÄ…dz

ekonomicznych badanego okresu w porównaniu z
porównaniu danych rzeczywistych z danymi
okresami ubiegłymi lub okresem przyszłym (planem
kalkulacji wstępnych kosztorysów, kosztu
na okres następny).
na okres następny).
normatywnego lub szczegółowych limitów, norm.
Porównania w czasie dzielimy na:
Porównania te pozwalają przede wszystkim ustalić
porównanie w czasie zwykle (przy podstawie stałej),
odchylenia od założony wielkości
porównanie w czasie łańcuchowe (przy podstawie
przewidywanych. zmiennej).
26 2014-10-23 10:26 27 2014-10-23 10:26
Porównanie zwykle polega na
Porównanie łańcuchowe polega na
odniesieniu wskaz
ników z różnych
odniesieniu wskaz
ników okresów
okresów do wskaz
nika z jednego,
objętych badaniem do wskaz
ników
wybranego okresu (tego samego przy
2008 2008
okresu poprzedzajÄ…cego.
wszystkich kolejnych porównaniach),
2009
2009 Porównanie takie stosowane przy
nazywanego podstawowym (tzw.
badaniu w ciągu kilku okresów pozwala
wskaz
nik jednopodstawowy).
2010
2010
2010
w szczególności na określenie tempa
Pozwala to na ustalenie stopnia wzrostu
2011
2011
ich wzrostu lub spadku. Możliwe jest
lub zmniejszenia wskaz
ników
2012
2012
więc ustalenie tylko kształtującej się
ekonomicznych objętych badaniem w
tendencji, lecz także jej nasilenia w
stosunku do okresu podstawowego.
poszczególnych okresach.
28 2014-10-23 10:26 29 2014-10-23 10:26
Porównania w przestrzeni obejmują:
Porównania w przestrzeni - do odniesienia
porównania wewnętrzne polegające na
wybranych wskaz
ników badanej jednostki
różnorodnych porównaniach wskaz
ników
gospodarczej do podobnych, porównywalnych
wskaz
ników występujących w innej jednostce. ekonomicznych między jednostkami
gospodarczymi wchodzącymi w skład
gospodarczymi wchodzącymi w skład
Pozwala to na stwierdzenie, w jakim stopniu stan
Pozwala to na stwierdzenie, w jakim stopniu stan
lub wyniki ekonomiczne badanej jednostki
przedsiębiorstwa, np. między wydziałami
gospodarczej odchylajÄ… siÄ™ od danych jednostki
produkcyjnymi, brygadami roboczymi,
będącej podstawą porównania.
stanowiskami pracy.
30 2014-10-23 10:26 31 2014-10-23 10:26
Porównania w przestrzeni
Porównania zewnętrzne polegające na odniesieniu
Uwzględnia się w nich wybrane wskaz
niki
wskaz
ników badanego przedsiębiorstwa do wybranych
charakteryzujące stopień realizacji odcinkowych
danych innych przedsiębiorstw, np.:
zadań produkcyjnych lub finansowych. Zakres porównania wskaz
ników przedsiębiorstw wchodzących w
skład tej samej branży lub innych branż.
ich stosowania i rozwinięcia zależy przede
porównania międzybranżowe, ze względu na narastające
porównania międzybranżowe, ze względu na narastające
wszystkim od stopnia zorganizowania i pogłębiania
wszystkim od stopnia zorganizowania i pogłębiania
zróżnicowanie przedmiotowe, opierać się mogą przede
wewnętrznego rozrachunku gospodarczego
wszystkim na syntetycznych wskaz
nikach finansowych,
porównania międzynarodowe, polegające na porównaniu
wybranych wskaz
ników przedsiębiorstw krajowych i
zagranicznych.
32 2014-10-23 10:26 33 2014-10-23 10:26
Zakłócenia w porównywalności wskaz
ników
ekonomicznych:
Zmiany o charakterze metodologicznym wynikajÄ… z
odmiennej treści i budowy wskaz
ników
metodologiczne,
ekonomicznych. MajÄ… one swe z
ródło w dążeniu do
konstruowania wskaz
ników najbardziej prawidłowych
finansowe (cenowe),
i przydatnych pod względem informacyjnym lub
i przydatnych pod względem informacyjnym lub
stymulacyjnym.
organizacyjne,
Np. sposób wyceny produkcji w toku, rozliczenie
nakładów w czasie, rozliczenie kosztów pośrednich,
rzeczowe (przedmiotowe).
stawki amortyzacji.
34 2014-10-23 10:26 35 2014-10-23 10:26
Zmiany o charakterze rzeczowym (przedmiotowym)
Zmiany o charakterze organizacyjnym pojawiajÄ…
pochodzą z występujących różnic lub dokonanych
sięw przypadku dokonywanych w przedsiębiorstwie
zmian w przedmiocie działalności gospodarczej,
różnego rodzaju reorganizacji (np. podziału
dzielimy je na:
przedsiębiorstwa na inne jednostki organizacyjne).
porównania w czasie wynikająone z doskonalenia procesu
produkcji, zmian konstrukcyjnych i technologicznych
Finansowe  powstają na skutek urzędowych
prowadzących do takich odchyleń, które powodują, że
zmian cen sprzedaży lub zakupu, taryf,
podobny produkt wytwarzany w danym okresie znacznie
oprocentowania kredytów, norm amortyzacji,
różni się od produktu wytwarzanego w innym. Im dłuższy
składek na ubezpieczenie społeczne,
jest upływ czasu, porównywalnośćdanych staje siębardziej
opodatkowania płac
ograniczona.
36 2014-10-23 10:26 37 2014-10-23 10:26
 Jednym z istotnych czynników wywołujących w
Porównania w przestrzeni, wówczas mogą
praktyce gospodarczej zniekształcenia danych
wystąpić różnice w położeniu geograficznym
sprawozdawczości finansowej przedsiębiorstw może
zakładów (co wiąże sięnp. z kosztami transportu),
byćruch cen związany z inflacją. Przejawem tego
stopniu ich wyposażenia w wykwalifikowane kadry
jest w szczególności:
lub maszyny i urzÄ…dzenia techniczne.
wykazywanie nierealnych efektów działalności,
wykazywanie nierealnych efektów działalności,
W pracach analitycznych należy dążyćdo eliminacji
dzielonych następnie jak "zyski prawdziwe",
wpływu zmian (zakłóceń) na wskaz
niki
wycena zasobów majątkowych według cen
ekonomiczne lub przynajmniej do określenia ich
niezapewniajÄ…cych ich odkupu.
rodzaju i rozmiarów oddziaływania.
38 2014-10-23 10:26 39 2014-10-23 10:26
Wymaga to najczyściej uwzględnienia ogłaszanych
W toku dokonywanych korekt przeliczaćmożna:
przez kompetentne instytucje centralne (Główny
dane okresu (roku) poprzedniego, mnożąc je przez
Urząd Statystyczny, Ministerstwo Finansów,
wskaz
nik inflacji okresu (roku) bieżącego,
Narodowy Bank Polski) ogólnych wskaz
ników
dane okresu (roku) bieżącego, dzieląc je przez
inflacji, które obrazują stopień wzrostu cen
wskaz
nik inflacji okresu (roku) bieżącego.
towarów i usług konsumpcyjnych w danym
towarów i usług konsumpcyjnych w danym
miesiÄ…cu, kwartale czy roku w stosunku do
analogicznego okresu w roku poprzednim.
40 2014-10-23 10:26 41
2014-10-23 10:26
Nominalnie wzrost o 50,00%
Wskaz
nik inflacji 5%
Rodzaje odchyleń
W warunkach roku bazowego
przychody uzyskane w roku
W wyniku porównań otrzymuje się różnicę-
badanym wynoszÄ… 142,86 j.p.
= 150 / 1,05
odchylenie między wielkościami badanymi a
Realnie wzrost o 42,86%
przyjętymi za punkt odniesienia.
Rok bazowy Rok badany
Rok bazowy Rok badany
Jeśli porównywane były wielkości analogiczne
Jeśli porównywane były wielkości analogiczne
(ubiegły) (bieżący)
pod względem charakteru, powstała różnica nosi
przychody = 100 j.p. przychody = 150 j.p.
nazwę odchylenia bezwzględnego.
Realnie wzrost o 42,86%
W warunkach roku
= 100 x 1,05
badanego przychody z roku
ubiegłego wynoszą 105 j.p.
42 2014-10-23 10:26 43 2014-10-23 10:26
Analiza dynamiki badanej wielkości obejmuje:
Analiza dynamiki badanej wielkości obejmuje:
" Tempo zmiany (zmiana względna) - określa
" Zmianę stanu absolutną (bezwzględną)  różnica
stosunek zmiany bezwzględnej (zmiany stanu) do
pomiędzy poziomem badanego zjawiska w okresie
poziomu badanego zjawiska w okresie bazowym.
badanym i podstawowym; informuje, o ile zmienił się
Miernik ten pokazuje, ile razy przyrost absolutny
(wzrósł, zmalał) poziom badanego zjawiska w okresie
(wzrósł, zmalał) poziom badanego zjawiska w okresie
badanego zjawiska jest wyższy/niższy od poziomu
badanym w porównaniu do wielkości bazowej; nie
tego zjawiska w okresie podstawowym, wyraża
pokazuje stopnia zmian badanej wielkości, ale może
zmianęw ujęciu procentowym.
byćstosowana do badania przyrostu względnego tego
zjawiska.
44 2014-10-23 10:26 45 2014-10-23 10:26
" = -
" = -
" = -
Analiza dynamiki badanej wielkości obejmuje: "A = A1 - A0
" Wskaz
nik dynamiki  to relacja poziomu zjawiska
A1 - A0 A1
-
-
-
V V
"A = x100% = x100% - 100% = A - 100%
" = = - = -
" = = - = -
" = = - = -
A0 A0
w okresie badanym do poziomu zjawiska w okresie
V V
bazowym .
"A = A - 100%
" = -
" = -
" = -
" Te dwa mierniku mogąbyćustalane względem stałej
" Te dwa mierniku mogąbyćustalane względem stałej
gdzie:
gdzie:
A0 - poziom zjawiska badanego w okresie bazowym,
(porównywanie badanej wielkości do wielkości z
A1 - rzeczywisty poziom zjawiska,
okresu bazowego) lub zmiennej bazy porównań
"A- wielkość odchylenia bezwzględnego w liczbach absolutnych,
v
A - wskaz
nik dynamiki badanego zjawiska w procentach,
(porównywanie badanej wielkości do wielkości z
V
"A - wielkość odchylenia bezwzględnego w liczbach stosunkowych
okresu poprzedniego).
(procentach) , wskaz
nik tempa zmiany
46 2014-10-23 10:26 47 2014-10-23 10:26
Odchylenie względne
Wyszczególnienie Wartość komentarz
Okres badany (A1) 125 mln
Okres bazowy (A0) 100 mln
Jeśli dwie wielkości sąze sobąpowiązane w ten
Zmiana stanu ("A) = 125-100= 25 mln Wzrost 25 mln
Tempo zmiany ("VA) = (125  100)/%100%= 25 % Wzrost o 25% sposób, że jedna z nich jest wielkością
podstawową a druga kształtuje się pod jej
Lata Zysk Zmiana stanu Tempo zmiany Interpretacja
wpływem (wielkośćtowarzysząca),
wpływem (wielkośćtowarzysząca),
0 100 - - -
1 80 80-100 = -20 -20/100 = - 20,0% Spadek zysku 20%
np. produkcja i fundusz płac, to dla tej drugiej
2 -30 -30- 80 = -110 -110/80 = - 137,5% Spadek zysku o137,5%
wielkości - oprócz odchylenia bezwzględnego -
3 -10 -10-(-30) = 20 20 /%-30% = 66,7% Wzrost zysku o 66,7%
4 -20 -20  (-10) = -10 -10/ %-10%= - 100,0% Wzrost starty o 100%
oblicza sięrównieżodchylenie względne.
5 40 40- (-20) = 60 60/%-20%= 300,0% Wzrost zysku o 300%
48 2014-10-23 10:26 49 2014-10-23 10:26
 Metoda odchyleń względnych wymaga więc kolejno Formuła na obliczenie odchylenia względnego
ustalenia:
V
" A = A - A × P
w 1 0
1) czy rozwój badanego zjawiska jest determinowany
V V
" A = A × A - A × P
w 0 0
rozwojem zjawiska podstawowego,
V V
" A = A × ( A - P )
w 0
2) jakie jest tempo zmian zjawiska podstawowego,
gdzie:
gdzie:
3) jak kształtowałaby się wielkość badanego zjawiska,
3) jak kształtowałaby sięwielkośćbadanego zjawiska,
"Aw - odchylenie względne zjawiska towarzyszącego,
gdyby przyjęła tempo zmian zjawiska podstawowego,
v
P -wskaz
nik dynamiki zjawiska podstawowego,
v
A - wskaz
nik dynamiki zjawiska towarzyszÄ…cego
4) jakie jest odchylenie między rzeczywistym stanem
Interpretacja poziomu odchylenia względnego
badanego zjawiska a stanem skorygowanym zgodnie z
dodatnie zjawisko A rośnie szybciej niżuzasadniałby to wzrost zjawiska P;
powyższym.
ujemne wolniejsze tempo zmian zjawiska towarzyszącego niżpodstawowego;
równe zeru tempo zmian obu wielkości jest jednakowe
50 2014-10-23 10:26 51 2014-10-23 10:26
Przykład 1
Skorygowane (porównywalne) dane
tempo
Odchyl. dynamika zmiany
Wyszczegól Rok Rok
Temp
bezwz. w % w % wnioski
nienie bieżący ubiegły
w cenach rok o
38 105 5 wzrost
Przychody
bieżących bieżący rok ubiegły D% w %
ze sprzedaży 800 762
Przychody ze =768 x1,035 =
[x]
-72 88 -12 spadek
-72 88 -12 spadek
sprzedaży 800,00 788,67 101 1
sprzedaży 800,00 788,67 101 1
Koszty
Koszty
Koszty
działalności
działalności 626 x 1,035%=
operacyjnej 554 626
110 181 81 wzrost
Zysk ze
operacyjnej 554,00 647,91 86 -14
sprzedaży 246[:] 136
Zysk ze 136 x 1,035%=
Wskaz
nik inflacji w
roku bieżącym sprzedaży 246,00 140,76 175 75
3,5%
52 2014-10-23 10:26 53 2014-10-23 10:26
Z ustaleń wynika, że w warunkach porównywalnych :
Skorygowane (porównywalne) dane
w cenach tempo
Wyszczegól Po korekcie Przed korektą
roku rok rok dynamika zmiany w
nienie realnie nominalne
wnioski
ubiegłego bieżący ubiegły w % %
Przychody
Przychody ze
ze 800/1,035=
wzrost
wzrost
sprzedaży 772,95 762,00 101 1
sprzedaży 772,95 762,00 101 1
sprzedaży wzrost o 1,4% a nie wzrost o 5,0%
sprzedaży wzrost o 1,4% a nie wzrost o 5,0%
Koszty
Koszty
działalności 554/1,035=
działalności
spadek
operacyjnej 535,27 626,00 86 -14
operacyjnej spadek o -14,5% a nie spadek o -11,5%
Zysk ze 246/1,035=
wzrost
sprzedaży 237,68 136,00 175 75 Zysk ze
sprzedaży wzrost o 74,8% a nie wzrost o 80,9%
54 2014-10-23 10:26 55 2014-10-23 10:26
Przykład 2. Dokonaj wstępnej oceny poniesionych
WyszczególnienieNazwa Symbolt0 t1 OB. D%
Zjawisko
kosztów bezpośrednich (Kb) i produkcji wytworzonej
podstawowe produkcja P 160 200 40 125%
(Pw), wykorzystując odchylenie bezwzględna i
Zjawisko koszty
towarzyszÄ…ce bezp. K 100 110 10 110%
względne , na podstawie danych zawartych w tabeli 1.
K = K0 x VP=100 x 1,25=125
w cenach stałych.
Wartość graniczna
badanego zjawiska koszty
badanego zjawiska koszty
Wyszczególnienie Nazwa Symbol t0 t1
(teoretyczna) graniczne K'=K0 * dP 125
Zjawisko
podstawowe produkcja P 160 200 Kt1-
Zjawisko koszty Odchylenie względnekosztów K =110-125 -15
towarzyszÄ…ce bezp. K 100 110
względna obniżka
kosztów o -15j.p
56 2014-10-23 10:26 57 2014-10-23 10:26
Przykład 3. Na podstawie podanych wskaz
ników dynamiki i
Wyszczególnienie Nazwa Symbol t0 t1 OB. D%
względnej zmiany zysku ("Zw), ustal poziom zysku w roku
145
Zjawisko podstawowe przychody P 160 232 72 %
bieżącym (Z1), bazowym (Z0), odchylenia bezwzględnego zysku
Zjawisko 120
(OBz) i granicznej wielkości zysku (Z ). Jak oceniasz tendencje
towarzyszÄ…ce zysk netto Z 80 96 16 %
Wartość graniczna
zachodzące w przedsiębiorstwie na podstawie posiadanych
badanego zjawiska zysk netto
informacji?
(teoretyczna) graniczny Z'=Zo * DP 100 116
Odchylenie względne zysku Z1-z' -20
Odchylenie względne zysku Z1-z' -20
względna obniżka
zysku o -20j.p
Wyszczególnienie Poziom wskaz
nika
Dynamika przychodów (½P) 145%
Dynamika zysku (½Z) 120%
Zysk względny ("Zw) -20 mln. zł
58 2014-10-23 10:26 59 2014-10-23 10:26
Analiza przyczynowa Analiza przyczynowa
szczegółowe rozpoznanie charakteru zależności,
Analiza przyczynowa jest pogłębionym etapem badania
sprecyzowanie zbioru czynników i uporządkowanie ich
wskaz
ników ekonomicznych, w którym dąży się do
według siły i kierunku oddziaływania na badaną zmienną
ustalenia wpływu określonych czynników na powstałe
ekonomiczną, co jest warunkiem pełnej i obiektywnej oceny
odchylenia ujawnione w toku analizy porównawczej.
zjawisk
Pozwala na:
Pozwala na:
metody analizy zależności zjawisk gospodarczych
określenie czynników oddziałujących na objęty
mają na celu rozliczenie odchyleń bezwzględnych w
badaniem wskaz
nik ekonomiczny,
badanych zjawiskach na czynniki wymierne, które je
obliczenie wielkości wpływu poszczególnych czynników
ukształtowały.
na odchylenia wynikające z uprzednich porównań.
60 61
2014-10-23 10:26 2014-10-23 10:26
 Metody te można ogólnie podzielićna dwie grupy: W metodach tych zakłada się, że ilość czynników,
jak również postać funkcji jest znana i z góry
Deterministyczne
ustalona. Wpływ zmian każde go z czynników na
każde badane zjawisko ekonomiczne dające się
zjawisko będące przedmiotem analizy bada sie w
przedstawićliczbowo, może byćokreślone w postaci
izolacji od pozostałych czynników (przy założeniu
związku funkcyjnego (sumy, różnicy, ilorazu,
związku funkcyjnego (sumy, różnicy, ilorazu,
ich stałości), stąd też metody te określane się
iloczynu, potęgi) zjawisk cząstkowych. Zadaniem
równieżmianem metod eliminacji czy izolacji.
ich jest określenie, jaka częśćprzyrostu funkcji y =
f(x;) jest spowodowana przyrostem każdego
czynnika Xi (i = 1, 2, 3 4, ..... n) oddzielnie.
62 2014-10-23 10:26 63 2014-10-23 10:26
Kolejność działań przy stosowaniu metod deterministycznych Kolejność działań przy stosowaniu metod deterministycznych
1) ustalenie odchylenia bezwzględnego między 3) pomiar czynników i sprawdzenie, czy czynniki te w
wielkości stanowią przedmiot porównania a pełni opisują badane zjawisko,
wielkością przyjętą za bazę odniesienia,
4) obliczenie wpływu zmian konkretnych czynników na
2) określenie badanego zjawiska jako związku odchylenie badanego zjawiska,
2) określenie badanego zjawiska jako związku odchylenie badanego zjawiska,
funkcyjnego czynników sprawczych w drodze
5) zestawienie odchyleń cząstkowych i ich
logicznego rozumowania opartego na obserwacji
interpretacja.
faktycznego przebiegu procesów gospodarczych oraz
W metodach deterministycznych nie uwzględnia się
znajomości ich treści ekonomicznej,
czynników losowych.
64 2014-10-23 10:26 65 2014-10-23 10:26
Wybrane metody deterministyczne
Metody stochastyczne uwzględniają obok
METODA KOLEJNYCH PODSTAWIEC

czynników głównych, również wpływ czynników
jest prosta w zastosowaniu praktycznym i mało
mniej istotnych tzw. losowych. Do nich należą
pracochłonna, to jednak prowadzi do
metody ekonometryczne. PozwalajÄ… one na
niejednoznacznych wyników i nie jest poprawna
znacznie większy stopień wnikliwości i
pod względem matematycznym.
konkretyzacji badania oraz większą dokładność
może być stosowana w ujęciu rozwiniętym
uzyskiwanych wyników. Umożliwiają
(nazywanym metodą podstawień łańcuchowych)
przeprowadzenie analizy zarówno statycznej,
lub uproszczonym nazywanym metodÄ…
jak i dynamicznej.
różnicowania).
66 2014-10-23 10:26 67 2014-10-23 10:26
Wybrane metody deterministyczne
Metoda różnicowania, polegająca na
Metoda podstawień łańcuchowych polega na
uwzględnieniu w kolejnych podstawieniach,
kolejnym - w trakcie dokonywanych obliczeń -
zastępowaniu poszczególnych elementów bazowych
zamiast pełnych danych objętego badaniem
danymi rzeczywistymi i ustalaniu odchyleń
czynnika, jedynie różnic między wielkością
cząstkowych na podstawie wykształcających tzw.
cząstkowych na podstawie wykształcających tzw.
bazowÄ… a rzeczywistÄ….
iloczynów skorygowanych. Suma tych odchyleń
powinna odpowiadaćodchyleniu głównemu
Raz dokonane podstawienie obowiÄ…zuje w kolejnych
podstawieniach
68 2014-10-23 10:26 69 2014-10-23 10:26
 Kolejność podstawień:
Np. robocizna bezpośrednia
Najpierw czynniki ilościowe, następie czynniki wartościowe
ilościowy: ilość produkcji, pracochłonność w
(ceny, koszty),
roboczogodzinach,
Odpowiednio czynniki ilościowe, jakościowe i cenowe
wartościowy: stawka wynagrodzeń za
Przy rozpatrywaniu czynników ilościowych  w pierwszej
kolejności czynników pierwotnych (np. liczba zatrudnionych,),
roboczogodzinÄ™.
roboczogodzinÄ™.
a następnie czynników pochodnych (średni czas pracy jednego
Koszty paliwa: przebieg w km, zużycie
zatrudnionego)
paliwa na jednostkÄ™ przebiegu, na 100 km,
Przy występowaniu dwóch czynników liczba możliwych
wariantów podstawień wynosi 2, przy trzech 6, czterech - 24,
cena litra paliwa.
a przy pięciu - 120. Czyli n!
70 2014-10-23 10:26 71 2014-10-23 10:26
ZAD. Ustal, jak wpływ na poziom zysku ze sprzedaży miały zmiany w poziomie
A = a + b A = a - b
= -
= -
= -
przychodów oraz kosztów działalności operacyjnej, stosując metodę kolejnych
" = -
" = -
" = -
"A = A1 - A0 "A = A - A
1 0
podstawień.
= -
= -
= -
A0 = a0 + b0 A = a - b
0 0 0
Tempo
Wyszczególnienie (w tys. zł) Rok badany Rok bazowy
OB D%
' zmiany (T)
'
A = a - b
= -
= -
= -
A = a1 + b0
1 0 Przychody ze sprzedaży (a) 100,00 80,00
20,00 125,00% 25,00%
Koszty działalności
A = a - b 90,00 65,00
= -
= -
= -
25,00 138,46% 38,46%
A1 = a1 + b1
1 1 1
operacyjnej (b)
'
-5,00 66,667% -33,33%
'
Wynik na sprzedaży (A) 10,00 15,00
" = - = -
" = A - A = a - a
" = - = -
= - = -
"A( a ) = A - A0 = a1 - a0 "A(a ) 0 1 0
A = a  b
A = a  b
'
'
'
'
"A ) = A - A = b - b
" = - = -
" = - = -
" = - = -
" = - = -
" = - = -
" = - = -
(b 1 0 1
" = - = -
"A(b ) = A1 - A = b1 - b0 "A ) = A - A = b - b
'
"A = A - A = a - a = 100 - 80 = 20 j. p.
" = - = - = - =
" = - = - = - =
" = - = - = - =
(a ) 0 1 0
"A = "A + "A '
" = " + "
" = " + "
" = " + "
(a ) (b ) "A = A1- A0 = 10 -15= - 5
"A ) = A - A = b - b = 65 - 90 = -25 j. p.
" = - = - = - = -
" = - = - = - = -
" = - = - = - = -
"A = "A( a ) + "A(b ) (b 1 0 1
"A = "A + "A
" = " + "
" = " + "
" = " + "
(a ) (b)
A0= a0 - b0 = 80  65 = 15
"A( a) = A'-A0 = 35  15 = 20
A'=a1- b0 = 100  65 = 35
Kolejność: a  1; b - 2
"A( b) = A1-A = 10 - 35 = -25
A1=a1- b1= 100 - 90 =10
"A( a) +"A( b) = 20  25 = -5 = "A
72 2014-10-23 10:26 73 2014-10-23 10:26
A = a × b
A = a × b × c
a
A = " A = A - A
"A = A1 - A0
1 0
b
Formuła podstawowa
"A = A1 - A0
A = a × b × c
0 0 0 0
A0 = a0 × b0
a0
'
A0 =
A = a × b × c
1 0 0
b0
A' = a1 × b0
"
A = a × b × c
1 1 0
a1
A1 = a1 × b1
A' = A = a × b × c
1 1 1 1
b0
'
"A(a) = A' - A0 = a1 × b0 - a0 × b0
" A = A - A = a × b × c - a × b × c
( a ) 0 1 0 0 0 0 0
a1
" '
A1 =
A1 =
"A(b ) = A1 - A = a1 × b1 - a1 × b0 " A = A - A = a × b × c - a × b × c
"A(b ) = A1 - A' = a1 × b1 - a1 × b0 " A = A - A = a × b × c - a × b × c
( b ) 1 1 0 1 0 0
b
b1
"
" A = A - A = a × b × c - a × b × c
"A = "A(a) + "A(b)
( c ) 1 1 1 1 1 1 0
(a1 - a0)
"A(a) = A' - A0 =
" A = " A + " A + " A
( a ) ( b ) ( c )
b0
Formuła uproszczona -różnicowania
1 1
"A(a) = (a1 - a0 ) × b0
"A(b ) = A1 - A' = a1 × ( - )
" A = ( a - a ) × b × c
( a ) 1 0 0 0
b1 b0
"A(b ) = a1 × (b1 - b0 )
" A = a × ( b - b ) × c
( b ) 1 1 0 0
"A = "A(a) + "A(b)
"A = "A(a) + "A(b)
" A = a × b × ( c - c )
( c ) 1 1 1 0
" A = " A + " A + " A
( a ) ( b ) ( c )
74 2014-10-23 10:26 75 2014-10-23 10:26
Wyszczególnienie (w zł) Rok badany Rok bazowy
Tempo
ZAD 2. Przedsiębiorstwo zatrudniało w 2010 roku 50
OB D%
zmiany (T)
Zatrudnienie (a) 40 50
-10 80,00% -20,00%
robotników. W 2011 zmniejszyło zatrudnienie o 10 osób.
Średnia płaca (b) 2300 2000
300 115,00% 15,00%
Średnia płaca robotnika w 2010 roku kształtowała sięna Koszty pracy (A) 92000 100000
-8000 92,00% -8,00%
A = a x b
poziomie 2000 zł. W wyniku negocjacji płacowych nastąpił
wzrost wynagrodzeń w 2011 roku o 15%. Ustal wpływ
"A = A1- A0 = 92000 - 100000 = -8000 j.p.
zmian w poziomie zatrudnienia iśredniej płacy na koszty
A0= a0 x b0 = 50 x 2000 = 100000 j.p.
"A( a) = A'-A0 = 80000 - 100000= -20000j.p.
"A( a) = A'-A0 = 80000 - 100000= -20000j.p.
wynagrodzeń ponoszone przez przedsiębiorstwo, stosując
wynagrodzeń ponoszone przez przedsiębiorstwo, stosując
A'=a1x b0 = 40 x 2000 =80000 j.p.
metodękolejnych podstawień. "A( b) = A1-A = 92000 - 80000 = 12000 j.p.
A1=a1x b1= 40 x 2300 = 92000 j.p.
"A( a) +"A( b) = -20 tys. +12 tys. = -8 tys. = "A
Wyszczególnienie (w zł) Rok badany 2011 Rok bazowy 2010
Zatrudnienie (a) 50 - 10 = 40 50
'
"A = A - A = (a - a ) x b = -10 x 2000 = -20000 j. p.
" = - = - = - = -
" = - = - = - = -
" = - = - = - = -
( a ) 0 1 0 0
Średnia płaca (b) 2000 x 1,15 = 2300 2000
'
"A ) = A - A = a x (b - b ) = 40 x 300 = 12000 j. p.
" = - = - = =
" = - = - = =
" = - = - = =
( b 1 1 1 0
"A = "A + "A = -20000 + 12000 = -8000 j. p.
" = " + " = - + = -
" = " + " = - + = -
" = " + " = - + = -
( a ) ( b )
77
76
2014-10-23 10:26
Zad. Dokonaj analizy przyczynowo  skutkowej kosztów materiałów
Metoda kolejnych podstawień
bezpośrednich (K), stosując: a) metodępodstawieńłańcuchowych w
formie podstawowej i różnicowania, b) metodę różnic cząstkowych
'
"A = A - A = (a - a ) x b = -10 x 2000 = -20000 j.p.
(a) 0 1 0 0 wiedząc, że produkcja (a), norma zużycia materiałów (b) i cena
'
"A ) = A - A = a x (b - b ) = 40 x 300 = 12000 j.p.
jednostkowa materiału (c) w dwóch kolejnych latach kształtowały się
(b 1 1 1 0
"A = "A + "A = -20000 + 12000 = -8000 j.p.
następująco:
(a) (b)
Tabela 1. Analiza kosztów materiałów bezpośrednich (K)
Tabela 1. Analiza kosztów materiałów bezpośrednich (K)
Metoda różnic cząstkowych
Metoda różnic cząstkowych
Wyszczególnienie t1 t0
"A(a ) = (a1 - a0 ) x b0 = -10 x 2000 = -20000 j. p. wielkość produkcji (a) 25000,00 20000,00
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
"A(b ) = a0 x (b1 - b0 ) = 50 x 300 = 15000 j. p.
" = - = =
" = - = =
" = - = =
norma zużycia materiałów (b) 1,50 1,70
"A(a ,b ) = (a1 - a0)x (b1 - b0 ) = -10 x 300 = -3000 j. p
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
cena materiału (c) 3,00 2,50
"A = "A(a ) + "A(b) + "A(a ,b) = -20000 + 15000 - 3000 = -8000 j. p
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
78 2014-10-23 10:26 79 2014-10-23 10:26
Tabela 2. Metoda kolejnych podstawień  formuła podstawowa
"A A1- A0 27500,00
Wyszczególnienie t1 t0 OB D%
A0 a0 x b0 x c0 = 20000 x 1,7 x 2,5 = 85000,00
wielkość produkcji (a) 25000,00 20000,00 5000,00 125,00%
A' a1 x b0 x c0 = 25000 x 1,7 x 2,5 = 106250,00
norma zużycia materiałów (b) 1,50 1,70 -0,20 88,24%
A" a1 x b1 x c0 = 25000 x 1,5 x 2,5 = 93750,00
cena materiału (c) 3,00 2,50 0,50 120,00%
cena materiału (c) 3,00 2,50 0,50 120,00%
A1 a1 x b1 x c1 = 25000 x 1,5 x 3,0 = 112500,00
Koszt zużycia materiałów 112500 85000 27500 132,35%
"A( a) A'-A0 = 106250  85000 = 21250,00
A = a × b × c = 20000 x 1 ,7 x 2 ,5 = 850000 j . p .
= × × = =
= × × = =
= × × = =
0 0 0 0
"A( b) A"-A' = 93750  106250 = -12500,00
A1 = a × b1 × c = 25000 x 1,50 x 3 ,00 = 112500 j . p .
= × × = =
= × × = =
= × × = =
1 1
"A( c) A1-A" = 112500 -93750 = 18750,00
"A = A1 - A0 = 112500 - 850000 = 27500 j. p.
" = - = - =
" = - = - =
" = - = - =
Suma 27500
80 2014-10-23 10:26 81 2014-10-23 10:26
Przykład 5.
Na podstawie poniższych danych ustal wpływ zmian
Tabela 3. Metoda kolejnych podstawień  formuła różnicowania
zatrudnienia i wydajności pracy na wielkość produkcji, stosując
poznane metody badania przyczynowego.
"A A1- A0 = 112500  85000 = 27500,00
Treść R b R u Odchyl . Dynamika
bezwzg. (w %)
"A( a) (a1-a0) x b0 x c0 = 5000 x 1,7 x 2,5 = 21250,00
Produkcja ( w szt.) P ? ? ?
1200? 1000 200 120,0%
Zatrudnienie (os.) L ? ?
-2,00 96,00%
48 50
"A( b) a1 x (b1-b0) x c0 = 25000 x (-0,2) x 2,5 = -12500,00
"A( b) a1 x (b1-b0) x c0 = 25000 x (-0,2) x 2,5 = -12500,00
Wydajność pracy ( szt./os.) WP ? ?
5,00 125,00%
25 20
Tabela 1 Metoda kolejnych podstawień
f:*
"A( c) a1 x b1 x (c1-c0) = 25000 x 1,5 x 0,5 = 18750,00
A0= a0 x b0 1000 "A 200,00 "A A1- A0 200,00
suma "A = "A( a) + "A( b) + "A( c) 27500,00
A'=a1xb0 960 "A( a)=A'-A0 -40,00 "A( a) (a1-a0) x b0 -40,00
A1=a1xb1 1200"A( b)=A1-A' 240,00 "A( b) a1 x (b1-b0) 240,00
"a = 5000 szt. , "b = - 0,20 m2/ szt., "c = 0,50 zł./ m2 suma 200,00 200,00
82 2014-10-23 10:26 83 2014-10-23 10:26
Przykład 4.
Na podstawie poniższych danych ustal wpływ zmian
Wady metody kolejnych podstawień:
przychodów i stanu majątku na wielkość produkcji,
stosując metodę kolejnych podstawień.
nie uwzględnia faktu, że na odchylenie
Treść R b R u Odchyl . Dynamik
badanego zjawiska wpływają nie tylko zmiany
bezwzg. a (w %)
? ? czynników indywidualnych, ale i łączne.
Przychody ze sprzedaży (a) 54000 50000
4000,00 108,00%
4000,00 108,00%
? ?
Majątek przeciętny (b) 11340 10000 1340,00 113,40%
Wpływ zmian łącznych jest umownie
Produktywność majątku (A)
95,24%
4,7619 5,0000 -0,2381
przypisywany do odchyleń cząstkowych
Tabela 2 Metoda kolejnych podstawień W=a / b
"A A1- A0 -0,2381
konkretnych czynników liczonych w dalszej
"A( a) (a1-a0) / b0 0,4000
"A( b) a1 x (1/b1-1/b0) -0,6381
kolejności
suma -0,2381
84 85 2014-10-23 10:26
2014-10-23 10:26
WARIANT A -1, B -2
WARIANT B -1, A -2
w zależności od przyjętej kolejności podstawień
a 0
a 0
b 0
otrzymywane są różne odchylenia cząstkowe.
b 0
b 1
O a
Im bardziej złożony jest badany wskaz
nik, tj. im
a 0 O b
a 1
a 0
więcej rozpatrywanych jest czynników
b 0
b 0
b 0
b 0
b 1 b 1
kształtujących wskaz
nik, tym więcej może być
O a O a
O b
a1 a 1
różnobrzmiących wyników (ustalanych a 0 O b
b 0 b 0
b 1
odchyleń cząstkowych)
OaO a
a 0
O b
a 1
86 2014-10-23 10:26 87 2014-10-23 10:26
b 0
Metoda różnic cząstkowych Metoda różnic cząstkowych
Pozwala na ustalenie zarówno wpływów Ilość odchyleń cząstkowych jest zawsze większa od
indywidualnych i łącznych liczby czynników sprawczych
Stosowana w przypadku funkcji w postaci iloczynu Występuje w formie rozwiniętej (podstawowej) i
uproszczonej (różnicowania)
Umożliwia ustalanie odchyleńspowodowanych
Umożliwia ustalanie odchyleń spowodowanych
zmianami każdego z badanych czynników osobno W odróżnieniu od metody kolejnych podstawień
oraz kombinacji tych czynników (różnice cząstkowe czynnik, którego wpływu nie badamy zawsze
wyrażające wpływy łączne), pozostaje na poziomie roku bazowego
88 2014-10-23 10:26 89 2014-10-23 10:26
A = a × b A = a×b×c
Tabela 2 Metoda różnic cząstkowych
"A = A1 - A0 "A = A1 - A0
A0 = a0 × b0 "A A1- A0 = 122500  85000 = 27500,00
A1 = a1 × b1 A0 = a0 ×b0 ×c0
"A( a) (a1-a0) x b0 x c0 = (25000  20000) x 1,7 x 2,50 = 21250,00
A1 = a1 ×b1 ×c1
Forma rozwinięta
"A(a) = a1 × b0 - a0 × b0 "A( b) a0 x (b1-b0) x c0 = 20000 x (1,5  1,7) x 2,5 = -10000,00
"A(a) = (a1 -a0)×b0 ×c0
"A(b ) = a0 × b1 - a0 × b0
"A( c) a0 x b0 x (c1-c0) = 20000 x 1,7 x (3  2,5) = 17000,00
"A(a,b) = a1 × b1 - a1 × b0 - a0 × b1 + a0 × b0 "A(b) = a0 ×(b1 -b0)×c0
(a,b) 1 1 1 0 0 1 0 0
"A(a,b) (a -a ) x (b1-b0) = (25000 - 20000) x (1,5  1,7) x 3 = -2500,00
"A(a,b) (a1-a0) x (b -b ) = (25000 - 20000) x (1,5  1,7) x 3 = -2500,00
"A(c) = a0 ×b0 ×(c1 -c0)
"A = "A(a) + "A(b) + "A(a,b)
"A(a,b) = (a1 -a0)×(b1 -b0)×c0
"A(a,c) (a1-a0) x b0 x (c1-c0) = (25000 - 20000) x 1,7 x (3 - 2,5) = 4250,00
Forma uproszczona
"A(a) = (a1 - a0) × b0 "A(b,c) = a0 ×(b1 -b0)×(c1 -c0)
"A(b,c) a0 x (b1-b0) x (c1- c0) = 20000 x (1,5-1,7) x (3 - 2,5) = -2000,00
"A(b) = a0 × (b1 - b0) "A(a,c) = (a1 -a1)×b0 ×(c1 -c0)
"A(a,b,c) (a1-a0) x (b1-b0) x (c1-c0) = (25000 - 20000) x (1,5  1,7) x (3 -2,5) = -500,00
"A(a,b) = (a1 - a0) × (b1 - b0 ) "A(a,b,c) = (a1 -a0)×(b1 -b0)×(c1 -c0)
"A = "A(a) + "A(b) + "A(a,b) "A = "A(a) + "A(b) + "A(c) + "A(a,b) + "A(b,c) + "A(a,c) + "A(a,b,c)
Suma "A = "A( a) + "A( b) + "A(c) +"A(a,b) + "A(a,c) + "A(b,c) + "A(a,b,c) = 27500,00
"a = 5000 szt. , "b = - 0,20 m2/ szt., "c = 0,50 zł./ m2
90 2014-10-23 10:26 91 2014-10-23 10:26
Wyszczególnienie (w zł) Rok badany Rok bazowy
Metoda różnic cząstkowych Tempo
OB D%
zmiany (T)
Zatrudnienie (a) 40 50
-10 80,00% -20,00%
Średnia płaca (b) 2300 2000
300 115,00% 15,00%
Treść R b R u Odchyl . Dynamika
Koszty pracy (A) 92000 100000
bezwzg. (w %)
-8000 92,00% -8,00%
A = a x b
Produkcja ( w szt.) P
1200 1000 200 120
Zatrudnienie (os.) L
48 50 -2 96
"A = A1- A0 = 92000 - 100000 = -8000 j.p.
Wydajność pracy
25 20 5 125
(szt./os.) WP
" = - = - = -
"A(a ) = (a1 - a0 ) x b0 = -10 x 2000 = -20000 j. p.
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
Tabela 2 Metoda różnic cząstkowych f: *
"A(b ) = a0 x (b1 - b0 ) = 50 x 300 = 15000 j. p.
" = - = =
" = - = =
" = - = =
"A W1- W0 200,00
"A(a ,b ) = (a1 - a0)x (b1 - b0 ) = -10 x 300 = -3000 j. p
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
"A( a) (a1-a0) x b0 -40,00
"A = "A(a ) + "A(b) + "A(a ,b ) = -20000 + 15000 - 3000 = -8000 j. p
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
"A( b) a0 x (b1-b0) 250,00
"A(a,b) (a1-a0) x (b1-b0) -10,00
suma 200,00
93
92 2014-10-23 10:26
Cecha Metoda Metoda
kolejnych podstawień różnic cząstkowych
Metoda kolejnych podstawień
Postać funkcji Iloczyn
Suma, Różnica, Iloczyn,
Iloraz
' Rodzaj wpływów Indywidualne A
Ä…czne
Indywidualne
"A = A - A = (a - a ) x b = -10 x 2000 = -20000 j.p.
(a) 0 1 0 0
'
"A ) = A - A = a x (b - b ) = 40 x 300 = 12000 j.p.
(b 1 1 1 0
Liczba odchyleń Równa liczbie czynników Większa od liczby
a liczba czynników czynników
"A = "A + "A = -20000 + 12000 = -8000 j.p.
(a) (b)
Kolejność Istotna Dowolna
Kolejność Istotna Dowolna
Metoda różnic cząstkowych
Metoda różnic cząstkowych
podstawień (ilościowe, jakościowe,
cenowe)
Wpływ kolejności Występuje Nie występuje
"A(a ) = (a1 - a0 ) x b0 = -10 x 2000 = -20000 j. p.
" = - = - = -
" = - = - = -
" = - = - = -
podstawień na
wartość odchyleń
"A(b ) = a0 x (b1 - b0 ) = 50 x 300 = 15000 j. p.
" = - = =
" = - = =
" = - = =
czÄ…stkowych
"A(a ,b ) = (a1 - a0)x (b1 - b0 ) = -10 x 300 = -3000 j. p
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
" = ( - ) - = - = -
Poprawność Niepoprawna w przypadku Poprawna
"A = "A(a ) + "A(b) + "A(a ,b) = -20000 + 15000 - 3000 = -8000 j. p
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
" = " + " + " = - + - = -
matematyczna iloczynu i ilorazu matematycznie
94 2014-10-23 10:26 95 2014-10-23 10:26
Opracowano na podstawie:
1. L. Bednarski, Analiza finansowa w
przedsiębiorstwie, Wyd. PWE, Warszawa
2007.
2. Analiza ekonomiczno-finansowa
przedsiębiorstwa. Zbiór przykładów i
przedsiębiorstwa. Zbiór przykładów i
zadań, pod. red. Cz. Skowronka, Wyd.
UMCS, Lublin 2004.
96 2014-10-23 10:26