Dobra publiczne są takie, z których może korzystać jednocześnie wiele osób
Dobra prywatne to takie dobra, z których korzystają pojedynczy ludzie i tylko oni.
Dobra publiczne to takie, które nie w pełni podlegają regulacji rynkowej tzn. nie zawsze wyceniane są pewne koszty produkcji i nie są przedmiotem obrotu.
Zawodność rynku w dziedzinie dóbr publicznych polega na tym, że gmina nie jest wstanie uregulować tej sfery i państwo włącza się do regulacji dóbr publicznych.
Przez dobra publiczne należy rozumieć tylko te dobra, które z przyczyn naturalnych (cechy fizyczne) mogą służyć zbiorowości lokalnej lub całemu społeczeństwu. Dobra są konsumowane egalitarnie przez wszystkich członków danej zbiorowości.
Istnienie tego rodzaju dobra jest przyczyną gromadzenia funduszy publicznych, koniecznych do finansowania procesów tworzenia dóbr publicznych (budowa lotnisk, dróg, portów morskich), jak też finansowania eksploatacji urządzeń publicznych.
Powstaje pytanie, czym jest dobro publiczne; występują znaczne kontrowersje odnośnie tej definicji. Wynikają one m.in. stąd, że na podstawie fizycznych cech dóbr nie zawsze można przeprowadzić ich podział na publiczne i prywatne. Istnieją pewne rodzaje dóbr, które mają charakter wyłącznie publiczny. Są to: powietrze, rzeki, jeziora, morza, parki narodowe, itp. Znaczna część dóbr z punktu widzenia cech fizycznych może być dobrem prywatnym i dobrem publicznym, np. energia elektryczna może być wykorzystywana do zaspokojenia potrzeb gospodarstwa domowego oraz do oświetlania ulic.
Najczęściej stosowanymi kryteriami decydującymi o tym, czy dobro ma charakter publiczny, czy prywatny, są:
kryterium użyteczności (społeczne)
według niego występuje zasadnicza różnica między korzyściami, które daje dobro prywatne, a korzyściami osiąganymi z dóbr publicznych. Korzyści z dobra prywatnego ograniczają się najczęściej do jednej osoby i jeśli ona używa dobra prywatnego (np. samochodu), to jest ono niedostępne dla innych osób. W dostępie do dóbr prywatnych występuje zjawisko rywalizacji między użytkownikami danego dobra. W przypadku dóbr publicznych rywalizacja nie istnieje, bo fakt korzystania 1 człowieka z danego dobra umożliwia korzystanie z niego także innym (np. parki, jeziora);
kryterium odpłatności (ekonomiczne)
o charakterze dobra decyduje źródło odpłatności. Dobrami publicznymi są te dobra (towary, usługi), które są finansowane przez budżet państwa, budżety samorządowe i inne fundusze publiczne. Dobra publiczne tworzą konsumpcję zbiorową społeczeństwa, która jest finansowana z funduszy publicznych. Są one dostarczane do odbiorców bezpłatnie lub za częściową odpłatnością.
_______________________________________________________________________
www.wkuwanko.pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
dobra publiczne i dobra prywatneE book Dobro Publiczne Netpress DigitalNaruszenie prywatności osób publicznych przez prasę ebook demoszczęście i dobro platonPrawo do prywatności a interes publicznyZIEMSKIE DOBROH Kiereś, Wolność jako wartość a dobro wspólne, s 167 181Dobro I ZłoModul 1 Dobroprawda i dobroNaruszenie prywatności osób publicznych przez prasę2003@ Dobro zwyciezadobro wspólne prostym jezykiemwięcej podobnych podstron