y
ródła i wykładnia prawa
Prawo finansowe
Studia podyplomowe dla Kandydatów na
Doradców Podatkowych
dr Krzysztof Biernacki
Katedra Finansów
dr Krzysztof Biernacki
Wrocław, 23.10.2011
System prawa
Prawo jest:
- Zespołem norm generalnych i abstrakcyjnych;
- Opatrzonych sankcjÄ… skupionÄ… realizowanÄ… w ramach
przymusu administracyjnego (państwowego);
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
y
ródła prawa
y
ródła powszechnie obowiązujące (art. 87
Konstytucji):
vðKonstytucja,
vðUstawy,
vðRatyfikowane umowy miÄ™dzynarodowe,
vðRozporzÄ…dzenia,
vðAkty prawa miejscowego.
Akty wspólnotowe?
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
y
ródła prawa  prawo podatkowe
Ustawowy zakres regulacji (art. 217 Konstytucji):
Nakładanie podatków, innych danin publicznych,
określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i
stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i
umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od
podatków następuje w drodze ustawy
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Promulgacja
" Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i
niektórych innych aktów prawnych z 20 lipca 2000
roku:
- Niezwłoczne ogłoszenie w publikatorze;
- ZasadÄ… jest obowiÄ…zywanie aktu 14 od dnia jego
ogłoszenia;
- Można nadać aktowi wsteczna moc obowiązującą,
jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego
nie stojÄ… temu na przeszkodzie;
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Norma prawna
HIPOTEZA DYSPOZYCJA SANKCJA
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Rodzaje wykładni ze względu na osobę
" Autentyczna - przez prawodawcÄ™
" Formalna - przez organy państwa
" Legalna - przez organ upoważniony przez
prawodawcÄ™
" Operatywna - przez organ stosujÄ…cy prawo (np. sÄ…dy)
" Doktrynalna - przez przedstawiciela nauk
prawniczych
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Rodzaje wykładni ze względu na metodę
" Wykładnia językowa
" Wykładnia systemowa
" Wykładnia celowościowa
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Wykładnia językowa
" SEMANTYKA:
" Definicje legalne
" SYNTAKTYKA
" Spójniki (i, lub, oraz, bądz
)
" Partykuły (może, należy)
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Wykładnia językowa - dyrektywy
" Użytym w tekście aktu prawnego zwrotom należy nadawać znaczenie
potoczne, chyba że ustawodawca zastrzegł inne znaczenie;
" Bez umotywowanych racji nie należy identycznym sformułowaniom w tym
samym akcie prawnym nadawać różnych znaczeń.
" Należy ustalać znaczenie przepisów prawnych w taki sposób, by żadne
fragmenty nie okazały się zbędne, wypowiedz
powinna być traktowana
jako pewna całość
" Jeżeli określony termin należy do terminów specyficznych w określonej
dziedzinie wiedzy, to należy przyjąć, iż termin ten ma takie znaczenie, jak
w tych dziedzinach(domniemanie znaczenia specjalnego)
" Tam gdzie rozróżnień nie wprowadza sam prawodawca, tam nie wolno ich
wprowadzać interpretatorowi
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Wykładnia systemowa
" Wykładnia systemowa wewnętrzna;
" Wykładnia systemowa zewnętrzna;
" Klauzule generalne;
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Wykładnia systemowa - dyrektywy
" Należy przyjąć, iż interpretowany przepis został celowo umieszczony w
określonej części aktu normatywnego;
" interpretując normy należy mieć na względzie ich strukturę
hierarchicznÄ…;
" normy prawa wewnętrznego powinny być interpretowane w zgodzie z
normami prawa europejskiego
" interpretacja norm polskiego prawa podatkowego powinna być zgodna
z normami prawa międzynarodowego
" nie należy interpretować przepisów tak aby były one sprzeczne z
innymi przepisami
" nie wolno interpretować przepisów prawa w sposób prowadzący do luk
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Wykładnia celowościowa - dyrektywy
" Interpretacja powinna uwzględniać cel wprowadzanej
regulacji;
" Przepis stanowi wyraz zamierzeń ustawodawcy w zakresie i
sposobie regulowania określonej materii;
ALE
" Wykładnia nie może wykraczać poza sens słów i rozumienie
przepisu przyjęte w ramach wykładni językowej.
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Luka prawna
" Rodzaje luk:
" rzeczywiste - faktyczny brak regulacji; polegajÄ… na
proceduralnej niekompletność regulacji, która utrudnia
podjęcie decyzji w zakresie zastosowania przepisu;
" pozorne polegają na ujemnej ocenie faktu, że pewne sprawy
nie są uregulowane lub sformułowanie danego przepisu jest
mało precyzyjne
"
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
Reguły wnioskowań prawniczych
Øðargumentum a contrario  wnioskowanie z przeciwieÅ„stwa;
Øðargumentum a simile  wnioskowanie z podobieÅ„stwa;
Øðargumentum a fortiori :
 a minori ad maius - wnioskowanie z mniejszego na większe
 a maiori ad minus - wnioskowanie z większego na mniejsze
y
ródła i wykładnia prawa
dr Krzysztof Biernacki
dr Krzysztof Biernacki
y
ródła i wykładnia prawa
DZI
KUJ

Prawo finansowe
dr Krzysztof Biernacki