Drogi naprawy kraju w "Przedwiośniu".











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> XX
lecie >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Drogi naprawy kraju w
"Przedwiośniu".










kategoria:   J.polski
zakres:   XX lecie
dodano:   1999-08-17




Nowa rzeczywistość
niepodległego państwa rozczrowała wielu, m.in Żeromskiego. Dlatego w
"Przedwiośniu" zawarł on trzy koncepcje naprawy kraju. Oto owe trzy
programy, zaprezentowane w powieści: Mit szklanych domów.
Chcąc zachęcić Cezarego do wyjazdu do Polski, Seweryn Baryka
przedstawił mu swoją ojczyznę jako kraj, w którym zaczęła się
rozwijać nowa cywilizacja - szklane domy. Opis szklanych domów to
wizja utopijna, czyli wyidealizowany, nierealny obraz świata
sprawiedliwości i szczęśliwości społecznej. Szkalne domy według
Baryki to projekt nowej cywilizacji, której podstawą są wygodne,
estetyczne mieszkania, dostępne dla wszystkich, nawet dla
najbiedniejszych. Szkło, jako tani materiał budowlany miałoby
zapewnić domom czystość, higienę i piękno. Budowa i obsługa
szklanych domów dawałyby zatrudnienie każdemu człowiekowi zgodnie z
jego zdolnościami. Dzięki pracy artystów i indywidualnym upodobaniom
mieszkańców nowe osiedla byłyby nie tylko wygodne, ale i piękne. W
świecie szklanych domów miałoby wyrastać i żyć nowe społeczeństwo,
kierujące się zasadami równości i sprawiedliwości, które są
podstawami ustroju demokratycznego. Możliwość swobodnego rozwoju
każdej jednostki i równe prawa doprowadziłyby do wygaśnięcia
konfliktów, zapewniłyby poszanowanie ludzkiej godności. Szklane domy
powinny więc uczynić ludzi szczęśliwymi. Mit ten jest opozycyjną
wobec rewolucji wizją zmian społecznych, dokonujących się nie na
drodze krwawych starć, lecz za pomocą stopniowych reform, które
prowadziłyby do dobrobytu. Rewolucyjnemu niszczeniu i burzeniu
Seweryn Baryka przeciwstawił wizję budowania, którego podstawą nie
byłaby niczyja krzywda. Ten piękny mit upada w zderzeniu z
rzeczywistością Nawłoci i Chłodka. Życie tam było dalekie od tego od
realizacji marzeń Sewewryna Baryki. Od samego początku Cezary
przeżywał głębokie rozczarowanie: widział brud, nędzę i brzydotę
pogranicznych miasteczek. Stopniowo przekonał się o istnieniu w
Polsce wielkich różnic klasowych. Nierówności społeczne ukazał
Żeromski wprowadzając swego bohatera do różnych środowisk: bogatej
arystokracji oraz biednej ludności wiejskiej i miejskiej. O tym, jak
żyła arystokracja, można się przekonać, poznając rodzinę
Wielosławskich, mieszkającą w Nawłoci. Cezary został do nich
zaproszony przez Hipolita Wielosławskiego, którego poznał na wojnie
1920 roku. Życie w Nawłoci zostaje ukazane jako beztroskie,
upływające na zabawach i flirtach, w dostatku i szczęściu.
Wielosławscy żyli spokonie, po wielkopańsku, co nieco przypomina
arkadyjskie Soplicowo. Cezary znalazł w ich posiadłości wytchnienie,
radość, czas na rozrywki, możliwość przeżycia gwałtownych
młodzieńczych uczuć. Mimo tych pozytywnych wrażeń i silnego
zaangażowania emocjonalnego Cezary zauważył, że życie Wielosławskich
przebiegało dość bezmyślnie. Arystokracja, zakorzeniona w tradycji
nie brała pod uwagę żadnych zmian, które mogłyby wyelminować lub
zmniejszyć drastyczne różnice klasowe. Arystokraci, którzy ze
względu na zajmowaną w społeczeństwie pozycję powinni interesować
się losami państwa i całego społeczeństwa, okazali się grupą
niezdolną do wzięcia odpowiedzialności za kraj. Jedynym przejawem
ich aktywności był udział Hipolita w wojnie polsko - radzieckiej
1920 roku. Dlatego bezmyślny, leniwy tryb życia w Nawłoci stał się
powodem oskarżeń o przesadny zbytek, podczas gdy wielu ludzi
umierało z głodu i nędzy. Tę nędzę Cezary mógł zaobserwować m.in. w
Chłodku, jednej z wsi należących do Wielosławskich. Bohater widział
i oceniał wysiłki komorników Chłodka. Cały ich wysiłek miał na celu
zapewnienie im przeżycia w najprymitywniejszych warunkach. Skrajna
biedota i głód sprawiły, że nie byli oni w stanie o niczym innym
myśleć, jak tylko o zdobyciu czegoś do zjedzenia. Wiecznie okradani
przez panów i rządców, wyzyskiwani, przyzwyczaili się do tej
upadlającej sytuacji, nie biorąc nawet pod uwagę sprzeciwu, buntu.
Tę jawną niesprawidliwość społeczną potwierdzają w powieści opisy
żydowskiej dzielnicy w Warszawie: nędzy towarzyszy brzydota.
Dokładne prezentacje biednych środowisk mają na celu udowadnianie
konieczności zmian, są też kolejnym ostrzeżeniem przed wybuchem
powszechnego niezadowolenia, a także zachętą do tworzenia odrodzonej
Polski w oparciu o sprawiedliwe prawa. Program reform
Gajowca. Szymon Gajowiec reprezentuje w powieści rząd. Ten dawny
znajomy rodziców Cezarego, obecnie urzędnik ministerstwa skarbu,
został przedstawiony jako patriota, człowiek bezinteresowny, o
czystych intencjach i dużej uczciwości. Najwyższą wartością była
dlań Polska, a za najważniejsze zadania uznawał umacnianie
odrodzonego państwa, utrwalenie jego granic. Dopiero na drugim
planie głosił potrzebę przeprowadzenia reform społecznych, które
miałyby poprawić warunki życiowe najbiedniejszych. Cezary zarzucił
Gajowcowi, jako reprezentantowi rządu, posługiwanie się metodami
terroru w zwalczaniu przeciwników politycznych, m.in. komunistów,
brak tolerancji i ucisk mniejszości narodowych. Nie wystarczały
Cezarami tłumaczenia, że opisywana sytuacja jest tylko przejściowa,
a tymczasem (wynika to z konieczności umocnienia państwa) trzeba
posługiwać się nawet metodami budzącymi zastrzeżenia. Dopiero w
silnym kraju można skuteczniezająć się problemami wewnętrznymi.
Cezary twierdził, że proponowane przez rząd reformy są mało
radykalne, a ich opieszałe wprowadzanie może doprowadzić do wybuchu
niezadowolenia i wzrostu popularności komunistów. Program
komunistów przedstawia na kartach powieści ich fanatyczny
reprezentant - Antoni Lutek. Jego sądy są zdecydowane i opozycyjne
wobec programu rządowego. Opierając się na poglądach Karola Marksa,
głosił internacjolizm, czyli międzynarodową solidarność klasy
robotniczej. Nazywał siebie przeciwnikiem państwa polskiego,
traktując polski patriotyzm jako przeszkodę w zjednoczeniu się
proletariatów różnych państw. Głosił konieczność obalenia
kapitalizmu i wprowadzenia nowego ustroju - komunistycznego, którego
podstawą byłyby rządy robotnicze, dążące do zniesienia podziału
społeczeństwa na klasy. Widział potrzebę gwałtownych zmian -
rewolucji. Wypowiadał się też przeciwko polityce polskiego rządu,
który w 1920 roku podjął walkę z Rosją. W tej wojnie Lutek opowiadał
się za bolszewikami i komunizmem. Cezary nie zgadzał się z
komunistami. Widząc potrzeby zmian, dostrzegał też
niebezpieczeństwa, jakie niosła z sobą rewolucja. Choć w Polsce był
przybyszem z zewnątrz, zaczynał już odczuwać przywiązanie do niej i
odpowiedzialność za nią. W 1920 r. wraz z kolegami ze studiów
walczył przeciwko Rosji i widział, do czego są zdolni ludzie, którzy
Polskę uznali za najwyższą wartość. Przekreślenie sensu istnienia
państwa przez Lutka uważał za zbyt duże uproszczenie, a
komunistyczne nawoływania do obalenia kapitalizmu na drodze
rewolucji oceniał jako wynik nieznajomości istoty rewolucji.








Autor: Nieznany

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000