KARTA DOKUMENTACYJNA OTWORU BADAWCZEGO
PROFIL OTWORU
Sporządzana dla celów dokumentacyjnych w formie tabelaryczno-graficznej.
PodstawÄ… do sporzÄ…dzenia karty dokumentacyjnej otworu badawczego jest
metryka otworu sporządzana w terenie oraz wyniki oznaczeń makroskopowych i
laboratoryjnych.
Karta dokumentacyjna otworu badawczego zawiera podstawowe dane takie jak:
- dane informacyjne  numer otworu, data wykonania, rzędna terenu, nazwisko
osoby sprawującej dozór wiercenia
- skala głębokości,
- profil litologiczny,
- przelot lub miÄ…\
szość warstw,
- opis gruntów w poszczególnych warstwach  na podstawie wyników badań
makroskopowych i laboratoryjnych,
- obserwacje warunków wodnych,
- stan i wilgotność gruntów,
- opróbowanie,
- dodatkowo karta mo\
e zawierać informacje o stratygrafii warstw, głębokości i
rodzaju badań wykonanych w otworze, wynikach badań laboratoryjnych,
wynikach sondowań przeprowadzonych w sąsiedztwie otworu, oporach
zwiercania, zarurowaniu, sposobie likwidacji otworu
- w przypadku wykorzystania otworu jako piezometru lub studni zamieszcza siÄ™ te\

informacje o sposobie konstrukcji (obsypka, strefa rur perforowanych).
Badania makroskopowe mają na celu określenie nazwy, rodzaju gruntu i niektórych jego cech
fizycznych bez pomocy przyrządów.
Oznaczanie barwy gruntu. BarwÄ™ gruntu nale\
y określać na świe\
ym przełamie bryłki gruntu o
naturalnej wilgotności. W opisie barwy gruntu nale\
y podać najpierw odcień i intensywność barwy,
a następnie barwę podstawową (np. jasno-\
ółto-szara). Przy występowaniu kilku barw nale\
y podać
charakter ich występowania, np. zielona z czerwonymi smugami lub pstra czerwonozielona, itp.
Oznaczanie wilgotności. Grunt nale\
y określać jako:
a) suchy - je\
eli grudka gruntu przy zgniataniu pęka, a w stanie rozdrobnionym nie wykazuje
zawilgocenia,
b) mało wilgotny - je\
eli grudka gruntu przy zgniataniu odkształca się plastycznie lecz papier
filtracyjny lub ręka przyło\
one do gruntu nie stajÄ… siÄ™ wilgotne,
c) wilgotny - je\
eli papier filtracyjny lub ręka przyło\
one do gruntu stajÄ… siÄ™ wilgotne,
d) mokry - je\
eli przy ściskaniu gruntu w dłoni odsącza się z niego woda,
e) nawodniony - je\
eli woda odsÄ…cza siÄ™ z gruntu grawitacyjnie.
Oznaczanie klasy zawartości węglanów. Próbkę gruntu przeznaczonego do badań nale\
y zwil\
yć
kilkoma kroplami 20% kwasu solnego (HCl), a następnie obserwując reakcję nale\
y na podstawie
danych w/g poni\
szej tabeli ustalić klasę zawartości węglanów.
Klasa zawartości węglanów Przybli\
ona zawartość [%] CaCO3 Reakcja roztworu HCl
wg PN-75/B-04481
IV > 5 burzy intensywnie i długo (> 20 s)
III 3 - 5 burzy intensywnie lecz krótko (< 20 s)
II 1 - 3 burzy słabo i krótko
I < 1 ślady lub brak wydzielania gazu
Wstępne ustalenie spoistości gruntu. Grunt nale\
y określać jako spoisty, je\
eli po wyschnięciu do
stanu powietrzno-suchego tworzy on zwarte grudki. Grunt nale\
y określać jako niespoisty, je\
eli po
wyschnięciu do stanu powietrzno-suchego stanowi on niezwiązane ze sobą cząstki lub grudki,
rozpadające się pod wpływem lekkiego nacisku palcem (siła około 1 N).
Przybli\
one oznaczanie rodzaju gruntów niespoistych. Rodzaj gruntów niespoistych nale\
y określać
zgodnie z poni\
szą tabelą, na podstawie wielkości i zawartości ziarna poszczególnych frakcji,
ustalonych oceną makroskopową lub ewentualnie za pomocą lupy z podziałką (lupy Brinella).
Nazwa gruntu Z a w a r t o ś ć f r a k c j i [%]
> 2 mm > 0.5 mm > 0.25 mm
świr > 50 - -
Pospółka 50 - 10 > 50 -
Piasek gruboziarnisty < 10 > 50 -
Piasek średnioziarnisty < 10 <50 >50
Piasek drobnoziarnisty < 10 < 50 < 50
Piasek pylasty1) < 10 < 50 < 50
1)
Piasek pylasty po wyschnięciu tworzy lekko spojone grudki, które
rozsypują się między palcami przy ich podnoszeniu
Oznaczanie rodzaju gruntów spoistych polega na ocenie spoistości gruntu na podstawie próby
wałeczkowania, rozcierania gruntu w wodzie i rozmakania. Próba wałeczkowania słu\
y do oceny
spoistości gruntu, zaś próba rozcierania w wodzie do oceny zawartości frakcji piaskowej. W
przypadkach wÄ…tpliwych nale\
y dodatkowo wykonać próbę rozmakania.
a) Próba wałeczkowania - z przeznaczonej do badań grudki gruntu bez frakcji kamienistej i
\
wirowej, nale\
y uformować kulkę o średnicy około 7 mm. Kulkę nale\
y poło\
yć na
wyprostowanej dłoni i nasadą kciuka drugiej dłoni wałeczkować grunt nieznacznie naciskając.
Wałeczkować nale\
y z szybkością około 2 obrotów na sekundę a\
do otrzymania wałeczka o
średnicy około 3 mm. Je\
eli wałeczek nie wykazuje uszkodzeń, nale\
y ugnieść go ponownie w
kulkę oraz powtórzyć wałeczkowanie. Czynności te nale\
y powtarzać tak długo, a\
wałeczek - po
uzyskaniu średnicy 3 mm - wyka\
e spękania, rozwarstwienia lub rozsypie się. Wałeczkowanie
nale\
y równie\
zakończyć, gdy wałeczek długości 4 - 5 cm podnoszony za jeden koniec zacznie
pękać pod własnym cię\
arem. Rodzaj uszkodzeń oraz wygląd wałeczka określa rodzaj gruntu.
Próbę wałeczkowania nale\
y przeprowadzać co najmniej na dwóch kulkach, a w przypadku
wyraz
nej niezgodności wyników - dodatkowo na trzeciej kulce. Nale\
y liczyć ilość wałeczkowań
do spękania wałeczka w celu określenia stanu badanego gruntu.
b) Próba rozcierania gruntu w wodzie - grudkę gruntu przeznaczonego do badań nale\
y rozcierać
między dwoma palcami zanurzonymi w wodzie. Je\
eli podczas wykonywania próby pozostaje
między palcami du\
o ziaren piasku grunt nale\
y zaliczyć do grupy I, je\
eli wyczuwa siÄ™ tylko
pojedyncze ziarna piasku - nale\
y zaliczyć do grupy II, a gdy nie pozostają ziarna piasku - nale\
y
zaliczyć do grupy III.
c). Próba rozmakania - z przeznaczonego do badań gruntu nale\
y pobrać grudkę o średnicy 15 - 20
mm i wysuszyć do staÅ‚ej masy w temperaturze 105 - 110°C. Tak przygotowanÄ… grudkÄ™ nale\
y
umieścić na siatce o wymiarach boków oczek kwadratowych 5 mm i zanurzyć całkowicie w
wodzie. Czas rozmakania grudki mierzy siÄ™ od chwili zanurzenia w wodzie do chwili jej
przeniknięcia przez siatkę w wyniku rozmoknięcia.
Wykorzystując wyniki przeprowadzonych oznaczeń, na podstawie poni\
szej tabeli mo\
na
określić rodzaj gruntu (nazwę).
Oznaczanie rodzajów gruntów metodą makroskopową
Oznaczanie stanu gruntów spoistych. Stan gruntów spoistych nale\
y oznaczać na podstawie liczby
kolejnych wałeczkowań tej samej kulki gruntu biorąc pod uwagę ile razy uzyskano wałeczek o
średnicy 3 mm bez jego uszkodzeń.
 Stan gruntów określa się następująco:
a) stan zwarty - gdy z badanego gruntu nie mo\
na uformować kulki,
b) stan półzwarty - gdy z gruntu mo\
na uformować kulkę, lecz wałeczek pęka podczas pierwszego
wałeczkowania (liczba wałeczkowań X = 0),
c) stan twardoplastyczny - gdy: - dla gruntów małospoistych - liczba wałeczkowań X = 1,
- dla gruntów średniospoistych - liczba wałeczkowań X < 2,
- dla gruntów zwięzłospoistych - liczba wałeczkowań X < 3,
- dla gruntów bardzo spoistych - liczba wałeczkowań X < 5,
d) stan plastyczny - gdy: - dla gruntów małospoistych - liczba wałeczkowań X = 2,
- dla gruntów średniospoistych - liczba wałeczkowań 2 d" X d" 4,
- dla gruntów zwięzłospoistych - liczba wałeczkowań 3 d" X d" 7,
- dla gruntów bardzo spoistych - liczba wałeczkowań 5 d" X d" 10.
W przypadkach, gdy liczba wałeczkowań jest większa od podanej po prawej stronie nierówności w/g
punktu d) nale\
y przyjąć, \
e stan badanego gruntu jest miękkoplastyczny. Podane liczby
wałeczkowań dotyczą najwy\
szej wartości X spośród 3 wałeczkowań wykonanych na 2(3)
kulkach badanego gruntu.
Uzupełniający opis próbek gruntów spoistych. Nazwę i rodzaj gruntu, nale\
y uzupełnić opisem:
przewarstwień, domieszek, zanieczyszczeń oraz typowych cech wtórnych, np. glina piaszczysta z
ziarnami granitu i du\
ą domieszką miki, ił pylasty przewarstwiony pyłem (ił warwowy), itp.
Sprawozdanie
Na podstawie danych nale\
y sporządzić kartę dokumentacyjną otworu badawczego