strona 1/11
Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii
WiÄ…zania chemiczne, budowa czÄ…steczek
Monika Gałkiewicz
Zad. 1 (1 pkt)
Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających taką samą kon-
figuracjÄ™ elektronowÄ…, jakÄ… posiada atom neonu.
Kationy: & & & & & & & & . Aniony & & & & & & & & & .
Informacja do zadania 2 i 3
Poniżej podane są wzory sumaryczne związków:
1) HClO 2) CO2 3) HNO2 4) CH3COOH
Zad. 2 (4 pkt)
Narysuj wzory elektronowe kreskowe podanych związków:
1) HClO
2) CO2
3) HNO2
4) CH3COOH
Zad. 3 (4 pkt)
Podaj liczbę wiązań à i Ą oraz liczbę wolnych par elektronowych występujących w podanych związ-
kach.
Substancja Liczba wiązań à Liczba wiązań Ą Liczba wolnych par elektronowych
HClO
CO2
HNO2
CH3COOH
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 2/11
Zad. 4 (1 pkt)
Korzystając z informacji podanych w tabeli, uszereguj podane niżej związki według rosnącej trwało-
ści wiązań występujących w ich cząsteczkach.
CH4 HF H2O H2S
WiÄ…zanie H C H F H O H S
Energia wiÄ…zania (kJ/mol) 415 566 465 348
.................................................................................................................................................
Zad. 5 (2 pkt)
Podaj wzory jonów, z których zbudowane są sieci krystaliczne tlenku glinu oraz siarczanu(VI) sodu:
tlenek glinu: jony .................................
siarczan(VI) sodu: jony .........................
Zad. 6 (2 pkt)
Na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków podaj rodzaje wiązań występujących w amo-
niaku, chlorku potasu oraz fosforowodorze.
Substancja Rodzaj wiązań
Amoniak
Chlorek potasu
Fosforowodór
Zad. 7 (3 pkt)
Ustosunkuj się do podanych niżej twierdzeń, wpisując obok każdego zdania P (prawda) lub F (fałsz).
1 Polaryzacja wiązania polega na uwspólnieniu elektronów przez atomy łączących się pierwiastków
2 Elektroujemność jest to zdolność atomów pierwiastka do przyciągania elektronów
3 Wiązanie koordynacyjne powstaje między donorem a akceptorem pary elektronowej
4 Wiązanie Ą jest wiązaniem podwójnym lub potrójnym
5 Orbital Ãs-s jest jednym z typów orbitali atomowych
6 Atom berylu dąży do uzyskania dubletu elektronowego
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 3/11
Zad. 8 (2 pkt)
Wśród podanych niżej cząsteczek wybierz te, które mają wiązanie Ą.
N2 BH3 C6H6 I2 H2O CH3CHO CS2
Wybrane czÄ…steczki ...............................................................................................................
Zad. 9 (1 pkt)
Temperatura wrzenia etanu wynosi  88,6oC, natomiast metanol wrze w temperaturze 64,7oC. Masy
obu cząsteczek są zbliżone. Podaj, jaki rodzaj wiązania występuje między cząsteczkami jednej z sub-
stancji i powoduje tak dużą różnicę temperatur wrzenia związków.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zad. 10 (3 pkt)
Związki kowalencyjne posiadają cząsteczki o różnych kształtach (strukturach). Przykładowo: czą-
steczka wodorku berylu (BeH2) jest liniowa, a czÄ…steczka tlenku siarki(IV) (SO2) jest kÄ…towa.
Określ kształt (geometrię) podanych niżej cząsteczek związków chemicznych.
Substancja Kształt cząsteczki
H2O
NH3
CO2
CH4
HCl
SO3
Informacja do zadania 11 i 12
Dane są następujące pierwiastki: fluor, neon, sód.
Zad. 11 (1 pkt)
Wybierz pierwiastek, z którym tlen tworzy wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, i napisz wzór su-
maryczny tego zwiÄ…zku.
............................................................................................................................................
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 4/11
Zad. 12 (1 pkt)
Wybierz pierwiastek, z którym tlen tworzy związek jonowy. Podaj symbole jonów, z których ten zwią-
zek jest zbudowany.
.................................................................................................................................................
Zad. 13 (1 pkt)
Korzystając z tablicy elektroujemności pierwiastków, wybierz spośród poniższych substancji zwią-
zek o najsilniejszym charakterze jonowym.
BaS MgF2 NaF CaCl2
.................................................................................................................................................
Zad. 14 (2 pkt)
W tabeli przedstawiono wzory związków chemicznych, w których atomy niektórych pierwiastków
nie wykorzystały wszystkich elektronów walencyjnych do stworzenia wiązań. Podaj liczbę wolnych par
elektronowych występujących w cząsteczkach podanych związków chemicznych.
ZwiÄ…zek chemiczny Liczba wolnych par elektronowych
CH3CHO
HBr
CH3CH2NH2
H2S
Zad. 15 (3 pkt)
Poniżej przedstawiono wzory trzech związków chemicznych. Strzałką zaznaczono charakterystyczne
dla nich wiązania. Podaj nazwy wskazanych wiązań chemicznych:
Wzór I
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 5/11
Wzór II
Wzór III
Wzór I: wiązanie .................................................
Wzór II: wiązanie ................................................
Wzór III: wiązanie ...............................................
Zad. 16 (1 pkt)
W poniższym szeregu podkreśl wzory substancji, których cząsteczki są polarne:
H2 H2O Cl2 NH3 CH4
Zad. 17 (1 pkt)
W cząsteczce kwasu siarkowego(VI) występują wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym wią-
zania koordynacyjne. Przedstaw kreskowy wzór elektronowy kwasu siarkowego(VI). Zaznacz wiązania
koordynacyjne.
Zad. 18 (1 pkt)
Uszereguj podane niżej węglowodory według rosnącej długości wiązań między atomami węgla
w czÄ…steczkach.
Numer węglowodoru I II III IV
Wzór węglowodoru H3C CH3 H2C=CH2 HCa"CH
.................................................................................................................................................
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 6/11
Informacja do zadania 19 i 20
Rysunki przedstawiają uproszczone kształty orbitali molekularnych:
Orbital I Orbital II Orbital III Orbital IV
Zad. 19 (2 pkt)
Podaj symbole orbitali atomowych, z których powstały przedstawione orbitale molekularne.
Orbital I & & & & & & & . Orbital II & & & & & & & &
Orbital III & & & & & & & .. Orbital IV & & & & & & & ..
Zad. 20 (2 pkt)
Przyporządkuj podanym niżej wzorom substancji numery orbitali molekularnych zgodnie z ich wystę-
powaniem w danych czÄ…steczkach.
H2 ..................... Cl2 .....................
HBr ................... N2 .....................
Zad. 21 (4 pkt)
W tabeli przedstawiono rodzaje wiązań chemicznych i substancji.
Przyporządkuj wiązaniom chemicznym (A-D) numery wszystkich substancji, w których znajdują się
dane wiÄ…zania.
WiÄ…zania chemiczne Substancje chemiczne Odpowiedz

A. wiÄ…zanie kowalencyjne 1. etanol A. ................................................
B. wiÄ…zanie koordynacyjne 2. kwas siarkowy(IV) B. ................................................
C. wiÄ…zanie kowalencyjne spolaryzowane 3. tlenek sodu C. ................................................
D. wiÄ…zanie jonowe 4. diament D. ................................................
5. chlorek amonu
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 7/11
Zad. 22 (1 pkt)
Spośród podanych substancji wybierz te, których cząsteczki nie tworzą wiązań wodorowych.
CH3COOH H2S NH3 HF CH4 C2H5OH H2O
Wybrane substancje ..................................................................................................................
Zad. 23 (2 pkt)
Uzupełnij opis dotyczący właściwości substancji jonowych, wpisując w miejsce kropek odpowiednie
wyrażenia wybrane spośród podanych poniżej:
stałym, ciekłym, niskie, wysokie, nie rozpuszcza, rozpuszcza, przewodzą, nie przewodzą
Substancje jonowe charakteryzujÄ… siÄ™ & & & & & & & & stanem skupienia. Substancje te majÄ…
& & & & & & & temperatury wrzenia i topnienia. Większość substancji jonowych & & & & & & się
w wodzie. W stanie stopionym & & & & & prÄ…d elektryczny.
Zad. 24 (1 pkt)
Konfiguracja elektronowa atomu pierwiastka E przedstawiona jest następująco: 1s22s22p4. Podaj
łączną liczbę elektronów, która bierze udział w tworzeniu wiązań między atomami w cząsteczce E2.
.................................................................................................................................................
Zad. 25 (1 pkt)
Wybierz cząsteczki oraz jony, w których wszystkie elektrony walencyjne każdego atomu biorą udział
w tworzeniu wiązań.
BeH2 CH3COOCH2CH3 NH4+ HS C4H10 BCl3
Wybrane czÄ…steczki oraz jony ......................................................................................................
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 8/11
Zad. 26 (2 pkt)
W podanych niżej związkach wiązanie chemiczne powstaje dzięki uwspólnieniu elektronów pocho-
dzących od atomów łączących się pierwiastków. Wskaż pierwiastek (pisząc jego nazwę w tabeli),
w kierunku którego przesunięta jest wspólna para elektronowa.
ZwiÄ…zek chemiczny Nazwa pierwiastka
NH3
CCl4
OF2
CO2
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 9/11
Kryteria oceniania
Punktacja
Zadanie Odpowiedz
Uwagi
Za czynność Za zadanie
1 Kationy: dwa spośród: Na+, Mg2+, Al3+
1 pkt 1 pkt

Aniony: O2-, F
2 1 pkt
1 pkt
1 pkt
4 pkt
1 pkt
3 1 pkt za każde pełne
Liczba
Liczba Liczba
Substancja wolnych par uzupełnienie liczby
wiązań à wiązań Ą
elektronowych
wiązań oraz liczby
wolnych par
HClO 2 0 5
4 pkt
elektronów
CO2 2 2 4
dla każdej substancji
HNO2 3 1 5
CH3COOH 7 1 4
4 H2S CH4 H2O HF 1 pkt 1 pkt
5 tlenek glinu: jony Al3+ i O2 1 pkt
2 pkt
siarczan(VI) sodu: jony Na+ i SO42 1 pkt
6 Amoniak: kowalencyjne spolaryzowane Za trzy prawidłowe
Chlorek potasu: jonowe odpowiedzi  2 pkt,
2 pkt
Fosforowodór: kowalencyjne dwie odpowiedzi
 1 pkt
7 1  F Za każde dwie
2  P prawidłowe
3  P odpowiedzi  1 pkt
3 pkt
4  F
5  F
6  P
8 N2, C6H6, CH3CHO, CS2 Za każde dwa
prawidłowe wzory
 1 pkt
2 pkt
Każda zła odpowiedz

zeruje jednÄ…
prawidłową
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 10/11
Punktacja
Zadanie Odpowiedz
Uwagi
Za czynność Za zadanie
9 Różnica jest spowodowana obecnością wią-
1 pkt 1 pkt
zań wodorowych (asocjatów) w metanolu
10 H2O: cząsteczka kątowa Za każde dwie
NH3: piramida trygonalna prawidłowe
CO2: czÄ…steczka liniowa odpowiedzi  1 pkt
3 pkt
CH4: czÄ…steczka tetraedryczna
HCl: czÄ…steczka liniowa
SO3: czÄ…steczka trygonalna
11 OF2 1 pkt 1 pkt
12 Na+ i O2 1 pkt 1 pkt
13 NaF 1 pkt 1 pkt
14 Za każde dwie
ZwiÄ…zek Liczba wolnych
prawidłowe
chemiczny par elektronowych
odpowiedzi  1 pkt
CH3CHO 2
2 pkt
HBr 3
CH3CH2NH2 1
H2S 2
15 Wzór I: wiązanie glikozydowe 1 pkt
Wzór II: wiązanie estrowe 1 pkt 3 pkt
Wzór III: wiązanie peptydowe (amidowe) 1 pkt
16 H2O, NH3 1 pkt 1 pkt
17
1 pkt 1 pkt
18 III, II, IV, I 1 pkt 1 pkt
19 Orbital I orbitale s Za każde dwie
prawidłowe
Orbital II orbitale py
odpowiedzi  1 pkt
2 pkt
Orbital III orbitale px
Orbital IV orbitale s i p
20 H2 orbital I Za każde dwie
prawidłowe
Cl2 orbital III
odpowiedzi  1 pkt
2 pkt
HBr orbital IV
N2 orbitale II i III
Data utworzenia: 2008-12-31
strona 11/11
Punktacja
Zadanie Odpowiedz
Uwagi
Za czynność Za zadanie
21 A: 1, 4 Za wszystkie numery
B: 2, 5 przy danym wiÄ…zaniu
4 pkt
C: 1, 2, 5  1 pkt
D: 3, 5
22 H2S, CH4 1 pkt 1 pkt
23 Substancje jonowe charakteryzują się sta- Za każde dwie
łym stanem skupienia. Substancje te mają prawidłowe
wysokie temperatury wrzenia i topnienia. odpowiedzi  1 pkt
2 pkt
Większość substancji jonowych rozpuszcza
siÄ™ w wodzie. W stanie stopionym przewodzÄ…
prÄ…d elektryczny
24 4 1 pkt 1 pkt
25 BeH2, NH4+, C4H10 1 pkt 1 pkt
26 NH3  azot Za każde dwie
CCl4  chlor prawidłowe
2 pkt
OF2  fluor odpowiedzi  1 pkt
CO2  tlen
Data utworzenia: 2008-12-31