dr Eliza Mazurczak-Jasińska
Ubezpieczenie wypadkowe
1. Ustawa z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych tzw. ustawa
wypadkowa
2. RozporzÄ…dzenie RM z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania
okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy,
3. Rozporządzenie RM z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób
zawodowych,
4. 4.Kodeks pracy (art. 234 - art. 237Ä…).
Zakres podmiotowy ubezpieczenia
wypadkowego
(art. 12 ustawy systemowej)
Ubezpieczeniu wypadkowemu albo podlega siÄ™
obowiązkowo, albo nie podlega się w ogóle, brak
dobrowolnego ubezpieczenia wypadkowego.
Podmioty wyłączone z ubezpieczenia
wypadkowego:
}ð bezrobotni;
}ð posÅ‚owie do Parlamentu Europejskiego;
}ð osoby wykonujÄ…ce pracÄ™ nakÅ‚adczÄ…;
}ð żoÅ‚nierze niezawodowi peÅ‚niÄ…cy czynnÄ… sÅ‚użbÄ™;
}ð osoby przebywajÄ…ce na urlopie wychowawczym, pobierajÄ…ce
zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku
macierzyńskiego;
}ð osoby pobierajÄ…ce Å›wiadczenia socjalne;
}ð osoby pobierajÄ…ce zasiÅ‚ek socjalny;
}ð osoby pobierajÄ…ce wynagrodzenie przysÅ‚ugujÄ…ce w okresie
korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie
korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie;
}ð osoby pobierajÄ…ce Å›wiadczenie szkoleniowe wypÅ‚acane po
ustaniu zatrudnienia;
}ð osoby, które mogÄ… podlegać ubezpieczeniu
emerytalnemu/rentowemu wyłącznie na swój wniosek.
Zakres przedmiotowy ubezpieczenia
wypadkowego
(art. 6 ustawy wypadkowej)
Przedmiot ochrony (ryzyka)  ochrona skutków:
Øð wypadku przy pracy,
Øð choroby zawodowej,
Øð wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy.
Skutkami w zakresie zdolności do pracy mogą być:
Øðczasowa niezdolność do pracy,
Øðbardziej trwaÅ‚a niezdolność do pracy,
Øðniezdolność do samodzielnej egzystencji,
Øðutrata żywiciela rodziny.
Åšwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego
Świadczenia o charakterze socjalnym, których
celem jest dostarczenie środków utrzymania w miejsce
utraconych zarobków:
}ð zasiÅ‚ek chorobowy;
}ð Å›wiadczenie rehabilitacyjne;
}ð zasiÅ‚ek wyrównawczy;
}ð renta z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do pracy;
}ð renta szkoleniowa;
}ð renta rodzinna;
}ð dodatki do rent.
Åšwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego
Åšwiadczenia o charakterze
odszkodowawczym:
}ð jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego,
}ð jednorazowe odszkodowanie dla czÅ‚onków rodziny
zmarłego ubezpieczonego lub rencisty
uprawnionego do renty wypadkowej.
Składka na ubezpieczenie wypadkowe
}ð stopa procentowa skÅ‚adki na ubezpieczenie
wypadkowe wynosi od 0,40% do 8,12% podstawy
wymiaru;
}ð opÅ‚acana jest przez pÅ‚atnika z jego Å›rodków;
}ð od 1.04.2015 r. do 31.03.2016 r. od 0,40% do
3,60% podstawy wymiaru.
Wypadek przy pracy
Øð pracowniczy (art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej),
Øðniepracowniczy (art. 3 ust. 3 ustawy wypadkowej).
Pojęcie wypadku przy pracy
(art. 3 ustawy wypadkowej)
Elementy konstrukcyjne definicji wypadku przy
pracy:
}ð nagÅ‚e zdarzenie,
}ð przyczyna zewnÄ™trzna,
}ð uraz lub Å›mierć,
}ð zwiÄ…zek z pracÄ….
PowiÄ…zania wynikajÄ…ce z definicji wypadku przy pracy
Przyczyna zewnętrzna nagłego zdarzenia, które ma związek
z pracą i powoduje uraz lub śmierć
czyli
1. przyczyna zewnętrzna - nagłe zdarzenie nią wywołane.
2. nagłe zdarzenie, które ma związek z pracą.
3. nagłe zdarzenie, mające związek z pracą, powoduje uraz
lub śmierć.
Wypadek przy pracy jako nagłe zdarzenie:
üð niespodziewane, nieoczekiwane doznanie urazu lub Å›mierci;
üð nagÅ‚ość musi dotyczyć samego zdarzenia, a nie skutku - urazu lub
śmierci;
üð czas zdarzenia, nie jest identyczny z czasem dziaÅ‚ania przyczyny
zewnętrznej;
üð dla uznania zdarzenia za wypadek przy pracy nie wymaga siÄ™
jednoczesnego wystÄ…pienia przyczyny i skutku;
üð w starszym orzecznictwie przyjmowano, że zdarzenie przebiega w
czasie nie dłuższym niż trwanie dnia pracy, obecnie możliwe
 kumulowanie siÄ™ tego negatywnego dla zdrowia pracownika
czynnika (np. przemęczenie) i jego przerodzenie w sprawczą
przyczynÄ™ wypadku przy pracy.
Wypadek przy pracy (c.d.)
Nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną:
üð bez wystÄ…pienia przyczyny zewnÄ™trznej nagÅ‚e zdarzenie nie przybierze
postaci wypadku w rozumieniu ustawy;
üð zjawisko pochodzÄ…ce ze Å›wiata zewnÄ™trznego, nie tkwiÄ…ce w
organizmie ubezpieczonego i nie wynikające z jego właściwości;
üð przykÅ‚ady : uszkadzajÄ…ce ciaÅ‚o zadziaÅ‚anie siÅ‚ przyrody, narzÄ™dzia
pracy, maszyny, spadającego przedmiotu, czyn innej osoby, lecz także
zawiniona lub mimowolna czynność samego poszkodowanego, np.
potknięcie się, odruch, upadek, nawet na gładkiej powierzchni itp.;
üð nadmierny wysiÅ‚ek (stres psychiczny) - przyjmuje siÄ™, że wysiÅ‚ek
pracownika musi wynikać z zakłócenia przebiegu dnia pracy;
üð zewnÄ™trzność istnieje nawet wtedy gdy przyczyna jest wynikiem
zawinionego, sprowokowanego zachowania poszkodowanego;
üð wymóg zewnÄ™trznoÅ›ci przyczyny wypadku przy pracy nie oznacza
jednak, że ma ona być wyłączną przyczyną.
Nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć:
üð uraz - uszkodzenie tkanek ciaÅ‚a lub narzÄ…dów
człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego
(art. 2 pkt 13 por. art. 3 ust. 5 ustawy wypadkowej),
Wypadek przy pracy c.d.
Nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć:
üð tylko takie zdarzenie, które powoduje uraz lub Å›mierć, nie jest
możliwe zakwalifikowanie jako wypadku przy pracy choroby lub urazu
(w sensie skutku) psychicznego, a także zawału serca spowodowanych
czynnikami występującymi w środowisku pracy (I. Jędrasik 
Jankowska);
üð wprowadzenie do definicji wypadku przy pracy przesÅ‚anki urazu nie
oznacza, że wykluczone jest kwalifikowanie istotnego pogorszenia
stanu zdrowia jako urazu i wypadku przy pracy w rozumieniu ustawy
wypadkowej(SN).
Wypadek przy pracy c.d.
ZwiÄ…zek z pracÄ…:
üðnormatywny - ustawodawca wskazuje jakie zdarzenia
majÄ… zwiÄ…zek z pracÄ…, o jego istnieniu decydujÄ… przepisy, a
nie prawidłowości w świecie naturalnym;
üðnormatywny zwiÄ…zek wypadku z pracÄ… oznacza, że
wypadek nie musi być adekwatnym skutkiem świadczenia
pracy;
üðza wypadki przy pracy uznać również wypadki, które nie
pozostają w związku przyczynowym z  pracą", choć są z
niÄ… w innym zwiÄ…zku: miejscowym, czasowym,
funkcjonalnym;
üðuraz lub Å›mierć mogÄ… być spowodowane zdarzeniem
obcym procesowi pracy, np. uderzenie pioruna.
Wypadek przy pracy c.d.
zwiÄ…zek z pracÄ… c.d.
1) podczas lub w zwiÄ…zku z wykonywaniem przez
pracownika zwykłych czynności lub poleceń
przełożonych;
2) podczas lub w zwiÄ…zku z wykonywaniem przez
pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet
bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji
pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a
miejscem wykonywania obowiÄ…zku wynikajÄ…cego ze
stosunku pracy.
Zerwanie zwiÄ…zku z pracÄ…
üð czynnoÅ›ci niepozostajÄ…ce w zwiÄ…zku z pracÄ…, to takie czynnoÅ›ci
pracownika, które mimo jego przebywania w czasie
przeznaczonym na pracę na terenie zakładu pracy - zrywają
"wewnętrzny związek z zatrudnieniem", "przejście ze sfery
spraw zwiÄ…zanych z pracÄ… do sfery spraw osobistych
nieobjętych ubezpieczeniem";
üð np. udziaÅ‚ pracownika w wywoÅ‚anej przez niego bójce,
samowolne opuszczenie stanowiska pracy, wykonywanie bez
zezwolenia prac dla celów prywatnych (tzw. fucha).
Rodzaje wypadków przy pracy
(art. 3 ust. 4-6ustawy wypadkowej)
żð Å›miertelny wypadek przy pracy;
żð ciężki wypadek przy pracy;
żð zbiorowy wypadek przy pracy.
Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku
pracowników:
}ð Kodeks pracy (DziaÅ‚ X, rozdziaÅ‚ VII, art. 234 i n.)
oraz
}ð RozporzÄ…dzenie RM z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie
ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy,
Dz. U. Nr 105, poz. 870 z póz
n. zm.).
Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku
pracowników
}ð doznanie urazu lub Å›mierć stwierdza lekarz;
}ð okolicznoÅ›ci i przyczyny wypadku ustala powoÅ‚ywany
przez pracodawcę zespół powypadkowy;
}ð po ustaleniu okolicznoÅ›ci i przyczyn wypadku zespół
powypadkowy sporządza - nie póz
niej niż w terminie 14
dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku -
protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy
pracy, zwany dalej  protokołem powypadkowym .
Ustalanie zajścia wypadku przy wykonywaniu innej ubezpieczonej
czynności
}ð rozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej z dnia z dnia 19 grudnia 2002
r. - w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia
wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty
wypadku i terminu jej sporzÄ…dzenia (Tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1618).
}ð zgÅ‚oszenie wypadku w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, wÅ‚aÅ›ciwej ze
względu na siedzibę prowadzenia działalności (prowadzący pozarolniczą
działalność i osoby z nimi współpracujące) albo miejsce sprawowania opieki
określone w umowie uaktywniającej; pozostałe podmioty wymienione w art. 5 ust.
1 ustawy wypadkowej powiadamiają o wszczęciu postępowania wypadkowego ZUS
(właściwą jednostkę terenowa);
}ð postÄ™powanie powypadkowe;
}ð stwierdzenie, że zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy, wymaga uzasadnienia i
wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia;
}ð po ustaleniu okolicznoÅ›ci i przyczyn wypadku - nie póz
niej niż w terminie 14 dni
od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku  właściwe podmioty sporządzają
kartÄ™ wypadku;
}ð poszkodowany lub uprawniony do jednorazowego odszkodowania czÅ‚onek jego
rodziny może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku,
o czym zostajÄ… pouczeni przez podmiot sporzÄ…dzajÄ…cy kartÄ™ wypadku.
Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy
(art. 3 ust. 2 ustawy wypadkowej)
Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń
określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:
1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone
w art. 3 ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem
pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem
powierzonych mu zadań;
2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy
organizacje zwiÄ…zkowe.
Choroba zawodowa
Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w
art. 235Ä… Kodeksu pracy.
(art. 4 ustawy wypadkowej)
Za chorobę zawodową uważa się chorobę,
wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w
wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić
bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że
została ona spowodowana działaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku
pracy albo w zwiÄ…zku ze sposobem wykonywania
pracy, zwanych  narażeniem zawodowym .
(art. 235Ä… k.p.)
Choroba zawodowa jest więc pojęciem prawnym
oznaczającym zachorowanie, które pozostaje w
zwiÄ…zku przyczynowym z pracÄ…. PrzyczynÄ… jÄ…
wywołującą jest tylko i wyłącznie sama praca, jej
rodzaj, charakter i warunki jej wykonywania. Z tego
powodu choroby zawodowe sÄ… przewidywalne, a owe
przewidywalne uszkodzenia zdrowia zostały ujęte w
tzw. wykazie chorób zawodowych.
(wyrok WSA w Gliwicach z 11 maja 2010 r., IV SA/Gl
876/09, Legalis).
üðkażda choroba zawodowa musi być adekwatnym
skutkiem warunków wykonywania pracy
(narażenia zawodowego)
üðprzyczynÄ… wywoÅ‚ujÄ…cÄ… chorobÄ™ zawodowÄ… jest
niezakłócony proces pracy, sam rodzaj (charakter)
pracy i warunki jej wykonywania
üðprzyczyna zewnÄ™trzna i praca to w przypadku
choroby zawodowej pojęcia tożsame
Wykaz chorób zawodowych
}ð zawarty jest w zaÅ‚Ä…czniku do rozporzÄ…dzenia Rady
Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób
zawodowych (Tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1367)
}ð o tym czy dane schorzenie zawodowe jest chorobÄ…
zawodowÄ… decyduje ustawodawca, biorÄ…c pod uwagÄ™
obecny stan wiedzy lekarskiej
}ð domniemanie zawodowego pochodzenia choroby
zawartej w wykazie - domniemanie zwiÄ…zku
przyczynowego między zachorowaniem a warunkami
pracy narażającymi na to zachorowanie, wykluczenie
możliwości uznania za chorobę zawodową schorzenia
niewymienionego w wykazie, bez względu na jego
powiÄ…zanie z wykonywanÄ… pracÄ….
Tryb rozpoznawania i zgłaszania choroby
zawodowej:
1) podejrzenie choroby zawodowej  zgłoszenie do
powiatowego inspektora sanitarnego i państwowego
inspektora pracy ,
2) orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub braku
podstaw do jej rozpoznania  jednostka orzecznicza I i II
stopnia,
3) decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej lub jej braku
 powiatowy inspektor sanitarny.
Choroba pozazawodowa
(inaczej: choroba pracownicza, parazawodowa)
choroba nie wymieniona w wykazie chorób zawodowych,
spowodowana szkodliwymi warunkami pracy lub sposobem
jej wykonywania
üðkategoria prawna (np. art. 227 ż 1 k.p i art. 236 k.p.),
üðprzepisy prawa pracy i ubezpieczeÅ„ spoÅ‚ecznych nie
regulują zasad odpowiedzialności pracodawcy za te
choroby (SN: odpowiedzialność na zasadach prawa
cywilnego, tj. art. 415 k.c. i 435 k.c.).
 Okoliczności wyłączające wypłatę świadczeń
ØðÅšwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną
przyczyną wypadków, było udowodnione
naruszenie przez ubezpieczonego przepisów
dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane
przez niego umyślnie lub wskutek rażącego
niedbalstwa.
(art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej)
Okoliczności wyłączające wypłatę świadczeń
}ð Åšwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują ubezpieczonemu, który, będąc w
stanie nietrzez
wości lub pod wpływem środków
odurzajÄ…cych lub substancji psychotropowych,
przyczynił się w znacznym stopniu do
spowodowania wypadku.
(art. 21 ust. 2 ustawy wypadkowej)
Świadczenia nie przysługują ubezpieczonemu, który
odmówił poddania się badaniu niezbędnemu do ustalenia
zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji
psychotropowych lub poprzez inne zachowanie
uniemożliwił jego przeprowadzenie, chyba że udowodni,
że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie
siÄ™ badaniu.
(art. 21 ust. 3 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe
Renty wypadkowe oraz dodatki do rent
wypadkowych
Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu
niezdolności do pracy, renty szkoleniowej,
renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej
dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia
wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń
oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z
uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej.
(art. 17 ustawy wypadkowej)
 Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
üð renty wypadkowe, przysÅ‚ugujÄ… niezależnie od dÅ‚ugoÅ›ci
okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez
względu na datę powstania niezdolności do pracy
spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobÄ…
zawodowÄ…;
üð przy ustalaniu podstawy wymiaru renty nie stosuje siÄ™
ograniczenia wskaz
nika wysokości podstawy, o którym
mowa w art. 15 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
(nie może być wyższy niż 250%).
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Ustawa wypadkowa określa minimalną wysokość renty z tytułu
niezdolności do pracy oraz renty szkoleniowej, które nie mogą być
niższe niż:
1) 80% podstawy jej wymiaru - dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy;
2) 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy;
3) 100% podstawy jej wymiaru - dla osoby uprawnionej do renty
szkoleniowej (art. 18 ust.1 ustawy wypadkowej)
Mają one jednak zastosowanie tylko wówczas, gdy podstawa wymiaru
nie przekracza 250% przeciętnego wynagrodzenia (art. 18 ust. 2 ustawy
wypadkowej);
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Renta z tytułu niezdolności do pracy, renta
szkoleniowa oraz renta rodzinna z ubezpieczenia
wypadkowego nie może być niższa niż 120% kwoty
najniższej odpowiedniej renty ustalonej i
podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i
rentach z FUS
(art. 20 ust. 1 i ust.2 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe oraz dodatki do rent
wypadkowych
Renty z ubezpieczenia wypadkowego, dodatek
dla sieroty zupełnej oraz dodatek pielęgnacyjny z tego
ubezpieczenia podlegajÄ… waloryzacji w terminach i na
zasadach określonych w ustawie o emeryturach i
rentach z FUS.
(art. 20 ust. 1 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Renta z tytułu niezdolności do pracy
żð przysÅ‚uguje ubezpieczonemu, który staÅ‚ siÄ™
niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub
choroby zawodowej
(art. 6 ust.1 pkt 6 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Renta szkoleniowa
żð przysÅ‚uguje ubezpieczonemu, w stosunku do
którego orzeczono celowość
przekwalifikowania zawodowego ze względu
na niezdolność do pracy w dotychczasowym
zawodzie spowodowanÄ… wypadkiem przy pracy lub
chorobÄ… zawodowÄ…
(art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy wypadkowej)
Najniższe renty wypadkowe
}ð renta z tytuÅ‚u caÅ‚kowitej niezdolnoÅ›ci do pracy w zwiÄ…zku z
wypadkiem lub chorobÄ… zawodowÄ… i renta rodzinna
wypadkowa 1056,54 zł
}ð renta z tytuÅ‚u częściowej niezdolnoÅ›ci do pracy w zwiÄ…zku
z wypadkiem lub chorobą zawodową 810,16 zł
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Renta rodzinna
żð przysÅ‚uguje czÅ‚onkom rodziny ubezpieczonego
zmarłego wskutek wypadku przy pracy lub
choroby zawodowej albo rencisty uprawnionego
do renty z ubezpieczenia wypadkowego,
przysługuje renta rodzinna z tego ubezpieczenia
(art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Renty wypadkowe
Renta rodzinna
üð ryzyko utraty żywiciela, po Å›mierci ubezpieczonego pozostajÄ… osoby,
które miały prawo do pozostawania na jego utrzymaniu;
üð przesÅ‚ankÄ… koniecznÄ… dla przyznania Å›wiadczenia jest istnienie
związku przyczynowego między zdarzeniem będącym wypadkiem przy
pracy lub chorobą zawodową a śmiercią ubezpieczonego (art. 17 ust.
5-7 ustawy wypadkowej);
üð prawo do wypadkowej renty rodzinnej ma charakter wtórny w
stosunku do prawa do emerytury lub renty zmarłego;
üð wtórny charakter oznacza zamianÄ™ jednego prawa na drugie, ale nie
oznacza, że na uprawnionego członka rodziny przechodzi sam status,
jaki miał zmarły;
üð rodzaj renty (wypadkowa czy z ogólnego stanu zdrowia) nie zależy od
rodzaju renty pobieranej przez zmarłego, ale od przyczyny jego
śmierci!
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Dodatki do rent wypadkowych
żð dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupeÅ‚nej
- świadczenie akcesoryjne, do którego uprawniona jest
sierota zupełna pobierająca rentę rodzinną z
ubezpieczenia wypadkowego; stan sieroctwa zupełnego
oznacza sytuację, w której nie żyją oboje rodzice dziecka
albo gdy jedno z nich nie żyje, a drugie nie jest znane
(orzecznictwo).
(19 ust.1 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Dodatki do rent wypadkowych
żð dodatek pielÄ™gnacyjny przysÅ‚uguje osobie
pobierającej rentę wypadkową z tytułu niezdolności
do pracy lub rentÄ™ wypadkowÄ… rodzinnÄ…, rentÄ™
wypadkowÄ… w zbiegu z emeryturÄ… FUS lub
uposażeniem, jeżeli osoba ta została uznana za
całkowicie niezdolną do pracy oraz do
samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75
lat życia;
(19 ust. 2 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Åšwiadczenia odszkodowawcze
}ð jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego
żð zobowiÄ…zany do wypÅ‚aty Å›wiadczenia wyÅ‚Ä…cznie ZUS;
żð Å›wiadczenie pieniężne zryczaÅ‚towane;
żð przesÅ‚anki nabycia prawa - doznanie staÅ‚ego (art. 11 ust. 2 ustawy
wypadkowej) lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (art. 11 ust.3
ustawy wypadkowej) wskutek wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej;
żð pokrywa szkody rzeczywiÅ›cie doznane, zaszÅ‚e w organizmie
ubezpieczonego i utrzymujące się nadal po zakończeniu leczenia i
rehabilitacji;
żð wystÄ…pienie staÅ‚ego lub dÅ‚ugotrwaÅ‚ego uszczerbku na zdrowiu podlega
badaniu (lekarz orzecznik lub komisja lekarska);
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Åšwiadczenia odszkodowawcze c.d.
żð jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego c.d.
żð wysokość - iloczyn części przeciÄ™tnego wynagrodzenia (art. 12 ustawy
wypadkowej wskazuje na 20% przeciętnego wynagrodzenia) i procent
stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; w okresie od dnia 1
kwietnia 2015 r. do dnia 31 marca 2016 r. (757 zł za każdy procent
stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu)
żð może ulec zwiÄ™kszeniu;
żð przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania, a
także ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji ZUS.
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Åšwiadczenia odszkodowawcze c.d.
}ð jednorazowe odszkodowanie dla czÅ‚onków rodziny
zmarłego ubezpieczonego lub rencisty:
żð przysÅ‚uguje czÅ‚onkom rodziny ubezpieczonego, który zmarÅ‚ wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a także w razie śmierci
wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który
był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego;
żð przyznanie lub odmowa przyznania, a także ustalenie wysokoÅ›ci
następuje w drodze decyzji ZUS;
Åšwiadczenia wypadkowe c.d.
Åšwiadczenia odszkodowawcze c.d.
żð jednorazowe odszkodowanie dla czÅ‚onków rodziny
zmarłego ubezpieczonego lub rencisty c.d.
żð ustawa szczegółowo wskazuje uprawnionych do odszkodowania
członków rodziny (art. 13 ust.2 ustawy wypadkowej);
żð wysokość jednorazowego uzależniona od tego, kto jest do
uprawniony (małżonek lub dziecko czy też inny członek
rodziny), a także od liczby osób będących łącznie
uprawnionymi do przedmiotowego świadczenia;
żð kwoty odszkodowania należnego uprawnionym czÅ‚onkom
rodziny są wyższe dla 1-szej grupy (małżonek i dzieci) niższe
dla pozostałych uprawnionych (2-ga grupa) - art. 14 ustawy
wypadkowej.
Åšwiadczenia wypadkowe
Przy ustalaniu prawa do świadczeń
wypadkowych, podstawy wymiaru i ich
wysokości, a także przy ich wypłacie,
stosuje siÄ™ odpowiednio przepisy ustawy o
świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia chorobowego (zasiłkowej),
z uwzględnieniem przepisów ustawy
wypadkowej
(art. 7 ustawy wypadkowej)
Åšwiadczenia wypadkowe
Zasiłek chorobowy:
}ð przysÅ‚uguje w razie czasowej niezdolnoÅ›ci do pracy
spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem
zrównanym z wypadkiem przy pracy lub chorobą
zawodowÄ…;
}ð przysÅ‚uguje bez potrzeby speÅ‚nienia przez
ubezpieczonego warunku okresu wyczekiwania;
}ð wypÅ‚acany jest od pierwszego dnia niezdolnoÅ›ci.
Åšwiadczenie rehabilitacyjne :
}ð przysÅ‚uguje ubezpieczonemu po Å‚Ä…cznym speÅ‚nieniu
następujących przesłanek: ubezpieczony po
wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest w dalszym
ciÄ…gu niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub
rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności
do pracy;
}ð przesÅ‚anki nabycia tego Å›wiadczenia nie sÄ…
uregulowane szerzej w ustawie wypadkowej i w
zwiÄ…zku z tym na mocy art. 7 ustawy wypadkowej
należy stosować art. 18 ustawy zasiłkowej.
Zasiłek wyrównawczy:
}ð przysÅ‚uguje ubezpieczonemu bÄ™dÄ…cemu
pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo
obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego
uszczerbku na zdrowiu;
}ð dÅ‚ugotrwaÅ‚y uszczerbek na zdrowiu  takie
naruszenie sprawności organizmu, które powoduje
upośledzenie czynności organizmu na okres
przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie
(art. 11 ust. 3);
}ð staÅ‚y uszczerbek - nierokujÄ…ce poprawy
upośledzenie czynności organizmu(art. 11 ust.2).
Realizacja prawa do świadczeń wypadkowych
üðprzyznanie lub odmowa przyznania Å›wiadczeÅ„
rentowych i odszkodowania następuje decyzją ZUS,
na wniosek uprawnionego, w trybie określonym
przez ustawÄ™ o emeryturach i rentach z FUS
Odmowa przyznania świadczeń z ubezpieczenia
wypadkowego:
1) nieprzedstawienia protokołu powypadkowego lub
karty wypadku;
2) nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie
wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy w
rozumieniu ustawy;
3) gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku
zawierajÄ… stwierdzenia bezpodstawne
(art. 22 ust.1 ustawy wypadkowej )
 Jeżeli w protokole powypadkowym lub karcie
wypadku są braki formalne, ZUS niezwłocznie
zwraca protokół lub kartę wypadku w celu ich
uzupełnienia
(art. 22 ust.3 ustawy wypadkowej)
Zbieg prawa do świadczeń wypadkowych z
innymi świadczeniami (art. 24-26 ustawy
wypadkowej)
Zbieg prawa  gdy ubezpieczony jest
uprawniony w tym samym czasie do różnych
świadczeń z różnych tytułów, ale o tym samym
charakterze lub celu
Zasada pobierania tylko jednego świadczenia
 ustawodawca pozwala na wybór świadczenia
korzystniejszego lub wskazuje, które ze świadczeń ma
pierwszeństwo lub na jakich zasadach można je
łączyć.
(Rozdział 3 ustawy wypadkowej)
üðzbieg uprawnieÅ„ do Å›wiadczeÅ„ krótkoterminowych z
ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego  przysługuje
świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego.
üðzbieg u jednej osoby prawa do kilku rent - wypÅ‚aca siÄ™
rentę wyższą lub wybraną.
üðzbieg uprawnieÅ„ do renty z tytuÅ‚u niezdolnoÅ›ci do
pracy oraz emerytury - renta powiększona o połowę
emerytury albo emerytura powiększoną o połowę renty
Zawieszenie prawa do rent wypadkowych
Odesłanie do ustawy o emeryturach i rentach z
FUS w kwestii zasad zawieszania prawa do rent
wypadkowych.