Nakładem Wydawnictwa ASTRUM ukazały si tak e ksi ki:
Paweł Albrzykowski, Kuchnia korea ska
Małgorzata Borgman, Jedz zgodnie ze swoim charakterem
Artur Ciesielka, Kuchnia włoska z przyprawami lecz cymi
Marta Frydryk, Owocowe przysmaki
Katarzyna Gronowicz, Nale niki na 90 sposobów
Barbara Jakimowicz-Klein, 280 potraw Diety Funkcjonalnej
Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta na pami ć i koncentracj
Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta odporno ciowa
Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta piel gnacyjna. Zdrowa skóra, pi kne włosy
Barbara Jakimowicz-Klein, Domowe pierogi
Barbara Jakimowicz-Klein, Domowe wypieki
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia alergików
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia góralska z przyprawami lecz cymi
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia kresowa z przyprawami lecz cymi
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia oszcz dnej gospodyni
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia polska. Tradycja i nowoczesno ć
Barbara Jakimowicz-Klein, Kuchnia l ska z przyprawami lecz cymi
Barbara Jakimowicz-Klein, Potrawy z jajek
Barbara Jakimowicz-Klein, Sałatki dla ka dego
Marlena KrzyGostaniak, Potrawy pełne witamin
Eliza Lamer-Zarawska, Owoce egzotyczne
Stanisława Trela, Kurczak z przyprawami lecz cymi
Anna Wasilewska, Kuchnia indyjska z przyprawami lecz cymi
Adam Wieczorek, Ryby
Anna Wojtowicz, Kawowe przysmaki
Ewa Zysek, Nastolatki gotuj obiadki
Ewa Zysek, Sałatki warzywne
 Zdrowie
Małgorzata Borgman, Układ kr enia a ywienie
Jadwiga Biernat, Ochrona organizmu. Jak być zdrowym w wiecie trucizn?
Dietrich Koch-Heintzeler, Widmar Puhl, Cukrzyca
Paul Edelmann, Uwe Leiendecker, Choroby ył w pytaniach i odpowiedziach
Barbara Jakimowicz-Klein, Zdrowe oczy
Klaus Kopp, Hanne Keller, Choroby nerek
Eliza Lamer-Zarawska, Ziołolecznictwo dla dzieci
Eliza Lamer-Zarawska, Ziołolecznictwo dla seniora
Andrew Laughin, Bóle kr gosłupa w pytaniach i odpowiedziach
Andrew Laughin, Cholesterol. Cichy zabójca
Andrzej Sieradzki, Pokonaj stres
Klaus Strackharn, Leczenie bólów migrenowych
Lech Tkaczyk, Dieta Funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe ywienie
Karen Vago, Odtruwanie organizmu. Jak zapobiegać zatruciom toksynami
www.wydawnictwo-astrum.pl
WROCÅ‚AW
© Copyright by Wydawnictwo ASTRUM Sp. z o.o.
Wrocław 2004
Wszelkie prawa zastrze one
Redakcja
ZESPół WyDAWNICTWA
Korekta
STANISÅ‚AWA TRELA
Redakcja techniczna
ELFBIETA BURSZTyNOWICZ
Projekt okładki
ANDRZEJ SZOT
Wydanie II
Fadna cz ć tej pracy nie mo e być powielana i rozpowszechniana,
w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób,
wł cznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem na ta my lub przy u yciu innych
systemów, bez pisemnej zgody wydawcy
(art. 116, 117 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
z dn. 4.02.1994 r.)
Nasz adres
Wydawnictwo ASTRUM Sp. z o.o.
50-950 Wrocław 2, skr. poczt. 292
e-mail: [e-mail]
tel. [phone], fax [phone]
Zamówienia na ksi Gki moGna składać na kartach pocztowych
lub przez Internetow Ksi garni Wysyłkow
http://www.wydawnictwo-astrum.pl
Napisz do nas lub zadzwo1!
ISBN 978-83-7277-362-3
Wst p 7
Vademecum alergika 8
Czym jest alergia? 8
Jakie s przyczyny wyst powania chorób alergicznych? 10
Jakie s objawy chorób alergicznych? 14
Co powinni;my wiedzieć o alergenach? 16
Co to jest wstrz s anailaktyczny? 49
Jakie s rodzaje alergii? 51
Jak rozpoznać choroby alergiczne? 70
Jak post pować w przypadku chorób alergicznych? 74
Astma o podło u alergicznym u dorosłych 86
Czym jest astma oskrzelowa? 87
Dlaczego powstaje skurcz oskrzeli? 88
Jakie s objawy astmy? 89
Na jakie niepokoj ce objawy powinno si zwracać uwag ? 90
Jakie s rodzaje astmy oskrzelowej? 91
Jaki przebieg ma astma? 92
Czy astma jest dziedziczna? 93
Jakie s przyczyny wyst powania astmy? 94
Jakie czynniki wyzwalaj ataki astmy? 95
W jaki sposób rozpoznaje si astm ? 96
W jaki sposób moGna leczyć astm ? 98
Jak przyjmuje si leki przeciw astmie? 100
Jak naleGy zachować si w razie ataku astmy? 101
Czy z astmy moGna si wyleczyć? 102
Jak rol w leczeniu astmy oskrzelowej odgrywa medycyna naturalna? 103
Jak powinna wygl dać dieta w astmie? 105
Czy astmatyk powinien zrezygnować z uprawiania sportu? 106
Jak powinien być zorganizowany urlop astmatyka? 107
O czym astmatyk musi pami tać? 108
Alergie u dzieci 109
Jak zapobiegać alergii przed urodzeniem si dziecka? 110
Czy moGna zapobiec, zmniejszyć nasilenie lub opóEnić wyst pienie pierw-
szych objawów alergii? 114
Czy pora urodzin ma wpływ na skłonno;ć do alergii? 116
Czym jest alergia u dzieci? 117
Co to jest skaza atopowa? 118
W jaki sposób rozpoznaje si alergi u dzieci? 119
Jak sprawdzić, czy małe dziecko ma alergi ? 121
Jakie s rodzaje alergii u dzieci? 123
Czym jest alergia pokarmowa u dzieci? 124
Jakie s główne objawy atopowego zapalenia skóry (AZS) u dzieci? 131
Kiedy mówimy o wyprysku kontaktowym u dzieci? 137
5
spis tre ci
Jakie czynniki wywołuj pokrzywk u dzieci? 140
Kiedy nawracaj cy katar ma podłoGe alergiczne? 141
Czym jest gor czka sienna? 142
W jaki sposób zapobiega si chorobom alergicznym u dzieci? 143
W jaki sposób leczy si choroby alergiczne u dzieci? 145
Czy z alergii si wyrasta? 147
Jak nauczyć dziecko Gyć z chorob alergiczn ? 148
O czym powinni pami tać rodzice dziecka alergicznego w wieku szkol-
nym? 149
Astma o podło u alergicznym u dzieci 150
Jakie czynniki wywołuj astm dzieci c ? 151
Jakie s objawy astmy u dziecka? 153
Jak rozpoznaje si astm oskrzelow u dziecka? 154
Jak przebiega atak astmy u dziecka? 155
Co zrobić, gdy dziecko ma atak astmy? 156
W jaki sposób leczy si astm dzieci c ? 157
Jaki wybrać inhalator? 159
Czy z astmy si wyrasta? 160
Jak sprawić, by dziecko chore na astm było szcz ;liwe? 161
Adresy niektórych poradni alergologicznych 162
Słowniczek wa niejszych terminów 163
Bibliograia 165
6
spis tre ci
Fyjemy w stresie i zatrutym ;rodowisku, niezdrowo si odGywia-
my i... płacimy za to powaGnymi schorzeniami. Do powszechnie
wyst puj cych naleG m.in. alergie. Coraz cz ;ciej ;wiat medycz-
ny przyznaje, Ge choroby alergiczne stanowi problem cywiliza-
cyjny. S reakcj na Gycie w przekształconym przez człowieka
otoczeniu. Były one znane juG w staroGytno;ci. Trudno jest jed-
nak dzisiaj odpowiedzieć, na ile były one tylko rzadko;ci , a na
ile nie potraiono ich dobrze rozpoznać w minionych wiekach.
Współcze;nie cz sto;ć wyst powania chorób alergicznych ci gle
ulega zwi kszeniu zarówno w Polsce, jak i na ;wiecie. Na pod-
stawie licznych bada1 ocenia si , Ge około 20-30 procent całej
populacji dotkni te jest alergi róGnego rodzaju. Specyika cho-
rób alergicznych, a przede wszystkim ich zmienno;ć w stopniu
przebiegu, jak równieG okresowo;ć wyst powania objawów cho-
robowych powoduj , Ge nie zawsze zdajemy sobie spraw z ich
istnienia, bagatelizujemy ich objawy, nie przypuszczaj c, Ge nie-
leczone lub Ele zdiagnozowane mog doprowadzić do schorze-
nia znacznie powaGniejszego, jakim jest astma.
Wcze;nie rozpoznana alergia, prawidłowo leczona, przebiega ła-
godnie, pojawia si i znika, chociaG niekiedy moGe nam towarzy-
szyć przez całe Gycie, zmuszaj c do stosowania wła;ciwej diety,
przyjmowania leków, odpowiedniego urz dzania mieszkania,
wła;ciwego organizowania sobie wakacji itp. Ale alergia to nie
koniec ;wiata! Fycie z ni , choć nie wolne od problemów, moGe
być szcz ;liwe, co potwierdza wielu uczuleniowców!
Alergicy chc wiedzieć jak najwi cej o swojej chorobie i sku-
tecznie j leczyć. W ksi Gce Alergia. Skuteczne metody leczenia
odpowiadam najpro;ciej, jak to jest moGliwe, na nurtuj ce ich
pytania, dotycz ce m.in. istoty choroby, jej objawów, rodzajów
alergii, sposobów leczenia i post powania. Podpowiadam rów-
nieG, jak t chorob  obłaskawić . Mam nadziej , Ge przedstawio-
ne informacje b d przydatne w codziennym Gyciu i pomog za-
pobiec rozwojowi choroby, czego Gycz Pa1stwu z całego serca.
7
wst p
Czym jest alergia?
Na pocz tek si gnijmy do etymologii słowa  alergia . J zyko-
znawcy wywodz je z j zyka greckiego, uwaGaj c, Ge utworzone
zostało z dwóch słów: allos  inny i ergos  praca, reakcja. Za-
tem juG znaczenie słowa podpowiada deinicj . Termin ten został
wprowadzony do medycyny w 1906 roku przez Clemensa von
Priqueta. Oznacza nieprawidłow , bo nadmiern reakcj organi-
zmu na bodziec (zwany alergenem), na który dany organizm si
uczulił.
Uczulenie to nic innego jak  dziwna lub omyłkowa odpowiedE
układu odporno;ciowego. Tak, jakby organizm Ele rozpoznał bo-
dziec i zareagował na nieszkodliw substancj w sposób wr cz...
paniczny. Natura wyposaGyła kaGdego człowieka w niepowta-
rzalny system obronny, chroni cy go przed inwazj szkodliwych
substancji z zewn trz i umoGliwiaj cy bezpieczne funkcjonowa-
nie w ;rodowisku czynników, które w mniejszym lub wi kszym
stopniu mog człowiekowi zagraGać. System immunologiczny
alergika traktuje nieszkodliwe dla wi kszo;ci innych ludzi sub-
stancje, zwane alergenami, jak niebezpiecznego wroga i podej-
muje z nimi walk . Broni układu odporno;ciowego jest histami-
na (substancja wytwarzana w tkankach ciała przez tzw. komórki
tuczne), która uruchamia siły obronne organizmu. Na dany sy-
gnał produkcja histaminy lawinowo wzrasta, powoduj c mniej-
szy lub wi kszy  atak histerii . Alergeny mog przenikn ć przez
skór oraz błony ;luzowe. Konkretne objawy zaleG od miejsca,
przez które przenikn ł alergen. MoGe to być zaczerwienienie
i pieczenie skóry, łuszczenie si jej i/lub sw dz ca wysypka; ból,
8
vademecum alergika
pieczenie i/lub Å‚zawienie oczu; obity wodnisty katar lub uczucie
zatkanego nosa; kaszel i/lub duszno;ci; bóle brzucha i/lub bie-
gunka itp. Reakcj jest zawsze stan zapalny.
Choroba alergiczna to inaczej alergiczny stan zapalny doty-
cz cy jednego lub kilku narz dów. Proces zapalny jest zwi za-
ny z reakcj alergenu i swoistych dla niego przeciwciał, które
musz si poł czyć, aby doszło do wyst pienia objawów.
Obci Geni cech nadwraGliwo;ci ludzie, róGni si od pozosta-
łych tym, Ge ich układ odporno;ciowy niewspółmiernie szybciej
i silniej reaguje na wszelkie szkodliwe czynniki z zewn trz, jest
tym samym bardziej czuły i wraGliwy. To, co dla w pełni zdrowego
człowieka jest dobre, wskazane lub oboj tne, dla alergika moGe
być Eródłem dolegliwo;ci, a niekiedy nawet zagroGeniem Gycia.
9
vademecum alergika
Jakie s przyczyny wyst powania chorób
alergicznych?
Jak dochodzi do tego, Ge nasz organizm reaguje inaczej, niG po-
winien? Co sprawia, Ge mówi si o alergiach jak o chorobach
cywilizacyjnych? Przyczyny wyst powania alergii nie zostały
przez nauk do ko1ca wyja;nione. Wiadomo, Ge wpływ na po-
wstawanie chorób alergicznych maj takie czynniki, jak:
;rodowisko;
uwarunkowania genetyczne;
stres;
dieta.
Jaki wpływ na powstawanie chorób alergicznych
ma rodowisko?
Aby zrozumieć istot problemu, trzeba cofn ć si w czasie...
Nasi przodkowie cierpieli na alergie znacznie rzadziej. Na co
dzie1 ich system odporno;ciowy musiał radzić sobie z olbrzymi
ilo;ci bakterii, wirusów i innych drobnoustrojów. Z biegiem
czasu post p medycyny oraz wzrost dbało;ci o higien doprowa-
dziły do eliminacji wielu groEnych dla ludzi czynników. Naj-
prawdopodobniej w wyniku mniejszego naraGenia na kontakty
z nimi układ odporno;ciowy zacz ł kierować swoje siły przeciw-
ko  fałszywym wrogom , czyli alergenom.
Dodatkowo, do powstawania chorób alergicznych przyczyniaj
si zmiany w ;rodowisku, w którym Gyjemy. Obecne w nim zanie-
czyszczenia chemiczne niszcz naturaln warstw ochronn  bło-
ny ;luzowe nosa i Goł dka  powoduj c to, Ge alergeny łatwo
10
vademecum alergika
przedostaj si do organizmu. Ci gła walka z substancjami truj -
cymi z powietrza i wody wyczerpuje układ immunologiczny.
Alergia jest reakcj na Gycie w przekształconym przez człowieka
;rodowisku. Ewolucja przyzwyczaiła organizm ludzki do walki
z zarazkami, cywilizacja pozbawiła go tego zaj cia. W krajach
słabiej rozwini tych gospodarczo, gdzie wielu ludzi choruje na
choroby zakaEne, Gyje w niehigienicznych warunkach i cierpi
z powodu niedoGywienia, alergie naleG do rzadko;ci.
Wzrost zawarto;ci toksyn w ziemi i powietrzu, które docieraj
do naszego ciała bezpo;rednio przez układ pokarmowy, to tylko
cz ;ć problemu. Na nasz organizm działaj toksyczne materiały
budowlane, farby, lakiery, kosmetyki, detergenty i wiele innych
substancji, których on nie potrai przetworzyć. Obci Genie tymi
substancjami staje si zbyt duGe. Reakcja alergiczna stanowi jak-
by wentyl bezpiecze1stwa i sygnał ostrzegawczy zarazem.
Czy alergia jest dziedziczna?
Alergia  choroby alergiczne  maj podło e genetyczne i mog
być dziedziczone, choć przez swoj zło ono ć, zjawisko to nie
zostało jeszcze dobrze poznane i opisane.
Szacuje si , Ge je;li alergi ma jedno z rodziców, to istnieje 30-
-procentowe prawdopodobie1stwo, Ge choroba dotknie równieG
dziecko. Je;li na alergi cierpi oboje rodzice  prawdopodo-
bie1stwo wyst pienia alergii u dziecka wzrasta do 70 procent.
Oczywi;cie nie dzieje si to automatycznie: koniecznym warun-
kiem, by alergia rozwin ła si w młodym organizmie, jest szyb-
kie (jeszcze w wieku niemowl cym) zetkni cie si z substancj
uczulaj c , i to w odpowiednio duGym st Geniu. Dziedziczy si
jednak tylko ogóln skłonno;ć do alergii. Oznacza to, Ge je;li
oboje rodzice s astmatykami, to dziecko nie musi cierpieć na
astm , lecz np. chorować na katar sienny. MoGna mieć zakodo-
wan w genach predyspozycj do uczule1, a mimo to nigdy nie
11
vademecum alergika
mieć objawów alergii. Genetykom udało si jak dot d zdemasko-
wać kilka chromosomów zwi zanych z dziedziczeniem chorób
alergicznych. Ludzi cierpi cych na dziedziczn alergi okre;la
si mianem atopików.
Alergia mo e jednak powstać na skutek nowych zmian  mu-
tacji w obr bie zapisu genetycznego i pojawiać si w rodzi-
nach, w których dot d ich nie obserwowano.
Dla własnego bezpiecze1stwa lepiej załoGyć, Ge kaGdemu moGe
si to przytraić.
Jaki wpływ na powstawanie chorób alergicznych ma stres?
Stres i emocje mog nasilić objawy chorób alergicznych.
Wszelkie niekorzystne stany psychiczne, nadmierne pobudzenie
emocjonalne, stany l kowe czy teG zły nastrój nie słuG uczule-
niowcom. Obawa przed reakcj uczuleniow czy niespodziewa-
nym atakiem choroby moGe jej objawy wywołać lub nasilić. Dla-
tego alergikom zaleca si spokojny, uregulowany tryb Gycia.
WaGne jest wyciszenie po intensywnie sp dzonym dniu, oddale-
nie trosk i zdrowy sen. Relaks psychiczny motywuje do prawi-
dłowego funkcjonowania cały organizm! I choć stresu nie sposób
unikn ć, spróbujmy go obłaskawić. ZnajdEmy czas nie tylko na
obowi zki i prac , lecz równieG odpoczynek, przyjaE1, miło;ć...
Jaki wpływ na powstawanie alergii ma dieta?
Współczesny tryb Gycia, z cał jego nerwowo;ci , po;piechem
i pogoni za sukcesem, w poł czeniu z niezdrowymi nawykami
Gywieniowymi sprzyja rozwojowi chorób alergicznych na duG
skal . Wystarczy spojrzeć na list dodatków do Gywno;ci. Zwy-
kły bochenek chleba moGe zawierać uszlachetnion m k pszen-
12
vademecum alergika
n , konserwanty, syntetyczne witaminy, benzoesany i inne ;rodki
chemiczne utrwalaj ce puszysto;ć i gładko;ć ciasta. A przecieG
kromka chleba to tylko niewielka cz ;ć naszej codziennej diety.
Dlatego waGne jest, aby;my starali si wprowadzać do naszej
diety produkty jak najmniej przetworzone, zawieraj ce jak naj-
mniej konserwantów i innych dodatków chemicznych. Zaleca si
Gywno;ć pochodz c z tzw. upraw ekologicznych. WaGne jest teG
to, aby nasze codzienne menu było jak najbardziej urozmaicone.
Nadmierne spoGywanie niektórych pokarmów moGe bowiem
prowadzić do alergii.
13
vademecum alergika
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Nexto.pl.