6
TEMAT NUMERU
Niekonwencjonalne
metody leczenia
Alternatywna, naturalna,
niekonwencjonalna, holistyczna&
medycyna, której skuteczność nie została
potwierdzona naukowo.
NiekoNweNcjoNalNe metody leczeNia TEMAT NUMERU
7
NiNa Bekasiewicz
OkreśleniA medycyny niekOnwencjOnAlnej
złowiek cierpiący z powodu Alternatywna  to alternatywne, równoprawne podejście, które można
choroby jest gotowy zrobić stosować zamiast.
wszystko, co w jego mocy, Niekonwencjonalna  sugeruje nietypowość stosowanych metod.
aby wygrać walkę z cho- Komplementarna  to metody, które stosuje się dodatkowo, a nie zamiast.
crobą. Szczególnie w przy- Holistyczna  kładzie nacisk na całościowe podejście do pacjenta.
padkach, gdy medycyna tradycyjna
rozkłada ręce. Dostępność i rodzaje
niekonwencjonalnych metod leczenia
powodują, że chętnie po nie sięgamy. robią znachorzy, bioenergoterapeuci kład do biegunki, kołatania serca lub
Wiara w uleczenie jest tak silna, że nie i inni uzdrowiciele. Często słyszy się wymiotów.
jesteśmy w stanie kontrolować i spraw- o przypadkach cudownych uzdrowień www.akupresura.info.pl
dzać tego, co nam podają lub co z nami i innych zmian, którym medycyna
konwencjonalna nie dała rady. Czy to AkupunkturA
wystarczający powód, aby się od niej Technika leczenia wywodząca się ze
odwracać? Czy warto wierzyć tylko Wschodu. Przywędrowała do Europy
słowom? A może wystarczy zastoso- i Afryki około XVII wieku i jest naj-
wać tylko wybrane sprawdzone metody bardziej uniwersalną z metod szeroko
leczenia z medycyny naturalnej? pojętej refleksoterapii, czyli leczenia
dolegliwości przy wykorzystaniu odru-
AkupresurA chów układu nerwowego. Polega ona
To tradycyjna metoda leczenia wywo- na nakłuwaniu ciała srebrnymi lub
dząca się z chińskiej medycyny natu- złotymi igłami w odpowiednich punk-
ralnej. Metoda ta znana była w Chi- tach, odpowiadających za największą
nach już kilka tysięcy lat temu. Polega aktywność narządów wewnętrznych.
ona na dotykaniu, głaskaniu, uci- Akupunktura służy do redukowania
skaniu lub opukiwaniu określonych bólu oraz utrzymania bądz
przywróce-
miejsc na ciele człowieka. Współcze- nia równowagi energetycznej organi-
sne badania medyczne wskazują, że zmu, będącej warunkiem jego prawi-
jej skuteczność nie wykracza ponad dłowego funkcjonowania. Działa przez
placebo, a pacjenci odczuwają przy- centralny i autonomiczny układ ner-
pływ energii, gdyż masowanie punk- wowy na naczynia krwionośne, popra-
tów rozluz
nia i likwiduje ucisk w róż- wia mikrokrążenie. Większości z nas
nych częściach ciała. Naciski wpły- akupunktura kojarzy się z leczeniem
wają na obwodowy i ośrodkowy układ bólu i nikotynizmu, tymczasem lista
nerwowy, pobudzając zakończenia wskazań do akupunktury jest doprawdy
nerwowe znajdujące się w tych miej- imponująca. Liczba zabiegów zależy
scach. Powstałe w ten sposób impulsy od różnych czynników i jest ustalana
biegną drogami nerwowymi do ośrod- indywidualnie.
kowego układu nerwowego, docho- www.akupunktura.org.pl
dząc do kory mózgowej i stamtąd www.akupunktura.com.pl
dalej drogami nerwowymi do cho-
rego narzÄ…du. Powoduje to zmniej- ApiterApiA
szenie bólu i poprawienie czynności Jest dziedziną medycyny zajmującą
danego narządu. Dotknięcia odblo- się leczeniem i profilaktyką schorzeń
kowują przepływ energii Yin i Yang za pomocą produktów pszczelich.
i prowadzą do ich zrównoważenia. Dawniej termin apiterapia zastrze-
Według medycyny chińskiej brak tej żony był dla leczenia schorzeń reu-
równowagi jest przyczyną większo- matycznych jadem pszczelim. Obec-
ści chorób somatycznych. Akupre- nie ta dziedzina lecznictwa nosi
sura jest  miękką wersją akupunk- nazwę apitoksynoterapii, natomiast
tury i według zwolenników, podobnie wykorzystanie pozostałych produk-
jak ona jest cennym uzupełnieniem tów pszczelich w lecznictwie okre-
medycyny konwencjonalnej. Nad- śla się mianem właściwej apiterapii
mierne lub nieumiejętne stosowanie i pod tym pojęciem rozumiemy lecze-
akupresury, zwłaszcza u osób na nią nie chorób produktami zebranymi,
wrażliwych, może prowadzić na przy- przetworzonymi lub wydzielonymi â
fot. marek zawadka
TEMAT NUMERU NiekoNweNcjoNalNe metody leczeNia
8
â przez pszczoÅ‚Ä™. Do produktów pszcze- oraz przy stosowaniu niektórych api- sowanych w aromaterapii możliwe
lich zaliczamy: farmaceutyków należy skontaktować jest wspieranie terapii antybiotyko-
pyłek kwiatowy  produkt przynie- się z lekarzem. Zwłaszcza stosowanie wej. Zasadny więc wydaje się obser-
siony przez pszczoły, jadu musi odbywać się tylko pod nadzo- wowany rozwój badań nad tą metodą
propolis, miód nektarowy, pierzgę rem lekarza oraz po wykonaniu wcze- leczenia, powracającą do naturalnie
 produkty przyniesione i przetwo- śniejszych badań. rozwiniętych zmysłów człowieka 
rzone przez rodzinę pszczelą, www.apiterapia.biz węchu, o których zapomniała cywili-
mleczko pszczele, jad pszczeli www.apiterapia.net zacja. Aromaterapia traktuje pacjenta
i wosk  substancje wydzielane przez jako integralną całość, a jej zabiegi
pszczołę, ArOmAterApiA mają na celu poprawę ogólnej kondycji
ziołomiody  syropy (soków roślin Czyli leczenie zapachami to termin organizmu poprzez przywrócenie mu
zielarskich z cukrem), przerobione stworzony przez francuskiego chemika równowagi (homeostazy) i pobudzenie
i zakonserwowane przez pszczoły. Rene-Maurice Gatefosse a, badacz olej- jego naturalnych sił odpornościowych.
Produkty te charakteryzują się działa- ków eterycznych, których właściwości Likwidacja doraz
nej dolegliwości miej-
niem antymikrobiologicznym, przyśpie- opisał w książce pod tym samym tytu- scowej jest niejako produktem ubocz-
szającym regenerację tkanek, działaniem łem. Aromaterapia towarzyszyła czło- nym kuracji.
immunostymulacyjnym oraz niespecy- wiekowi od zarania, a najwcześniej- www.aromaterapia.pl
ficznym oddziaływaniem na cały orga- sze wzmianki o używaniu zapachów
nizm, co objawia się ogólną poprawą pochodzą z czasów sumeryjskich (ok. BiOenergOterApiA
samopoczucia, szybszym powrotem do 3000 p.n.e.) i dotyczÄ… receptur mie- Jest popularnÄ… odmianÄ… medycyny
zdrowia po przebytych chorobach czy szanek roślinnych. Wymieniane tam niekonwencjonalnej. Według jej zwo-
wzmacniającym organizm osób star- rośliny to między innymi tymianek lenników uzdrawianie ma polegać
szych. Przewagą produktów pszczelich i mirt. Obecnie jest to dziedzina bar- na przekazywaniu choremu nieznanej
(apiterapeutyków) nad produktami syn- dzo szybko rozwijająca się (szczególnie nauce energii, w którą wyposażony jest
tetycznymi, czyli popularnymi lekami w Europie Zachodniej, Japonii i Sta- bioenergoterapeuta. Energia ta prze-
 jest brak skutków ubocznych (oczy- nach Zjednoczonych), będąca połącze- kazywana jest poprzez dotyk, delikatny
wiście przy fachowym stosowaniu) niem medycyny naturalnej i zielarstwa. masaż lub zbliżenie ręki do chorego
i łatwość przyswajania przez organizm Polega na wprowadzeniu do organi- organu. Seanse uzdrowicielskie mogą
(w przeciwieństwie do chemiofarma- zmu pacjenta czynnych biologicznie trwać od ułamka sekundy do kilkudzie-
ceutyków, traktowanych przez substancji zapachowych z olejków ete- sięciu minut. Możliwe są seanse indywi-
organizm, jako ciało obce). rycznych pochodzenia roślinnego. Uzy- dualne i zbiorowe, te ostatnie czasami
Apiterapia nie zawsze skuje się to poprzez układ oddechowy gromadzą tysiące ludzi. Bioenergote-
może zastąpić medycynę  inhalacje lub przez skórę  masaż, rapeuci przeprowadzają też zabiegi
k o n w e n c j o n a l n ą , kąpiel, kompresy lub kadzidełka bam- na odległość. W trakcie zabiegów (lub
więc w poważnych busowe. Dzięki antyseptycznym wła- bezpośrednio po ich zakończeniu) cho-
p r z y p a d k a c h ściwościom olejków eterycznych sto- rzy doświadczają uczucia mrowienia,
zmian zimno-ciepło itp. Sami bioener-
goterapeuci twierdzą, że oddziaływa-
nie uzdrowiciela nie zawsze musi być
z korzyścią dla chorego. Biotroniczna
Komisja Weryfikacyjna przy Stowa-
rzyszeniu Radiestetów w Warszawie
stwierdziła empirycznie w latach 80.,
że bioenergoterapeuci czasami leczą,
a czasami również szkodzą. Znany pol-
ski bioenergoterapeuta Stanisław Nar-
delli twierdził, że bioprądy mogą być
negatywnie wykorzystane,
a badania dowodzą, że bio-
energoterapeuta może prze-
kazywać choremu własne
namiętności czy choroby.
Zatem fakt oddziaływania
biochemicznego czy fizykal-
nego nie oznacza sam przez
siÄ™ faktu leczenia. W celu
udowodnienia istnienia
bioenergii stworzono
fot. nkzs/sxc.hu
NiekoNweNcjoNalNe metody leczeNia TEMAT NUMERU
9
wiele rozmaitych teorii, nie sÄ… one jed-
wypOwiedz
mAmy
nak z fizycznego punktu widzenia prze-
chorego dziecka
konujÄ…ce. Od 1996 r. Fundacja Jamesa
Randiego (CSICOP) oferuje wysokÄ…
medycyna niekonwencjonalna czy alternatywna stanowi
nagrodÄ™ za udanÄ… demonstracjÄ™ zdol-
ności wykrywania domniemanego ludz- pokusę stosowania zwłaszcza wśród osób, które mają
kiego pola energetycznego. Od tego
niewielkie lub żadne szanse na wyleczenie sposobami
czasu kwota nagrody wzrosła do ponad
tradycyjnymi. Ja podjęłam próbę zastosowania metod
miliona dolarów i w dalszym ciągu
alternatywnych wobec choroby mojego synka. choć nie
figuruje na koncie Fundacji. W Polsce
ukrywam, że podchodzę dość sceptycznie do tego typu
profesor Zbigniew Wronkowski, prezes
Polskiego Komitetu Zwalczania Raka,
metod. mieliśmy epizod z uzdrawiaczem z Jastrzębia.
założył księgę, do której miały być wpi-
Pan roman kozak nazywa siebie  polskim rentgenem .
sywane przypadki pokonania raka przez
Jeśli chodzi o nas, byliśmy zawiedzeni, gdyż nawet
uzdrowicieli. Przez blisko 20 lat nie zna-
nie zrozumiał powagi choroby naszego dziecka, nie
lazł się w niej ani jeden wpis o uzdro-
wionym pacjencie. zaproponował żadnego konkretnego postępowania poza
krótkim masażem dziecka, a raczej dotykami w okolicach
ZAcZęłO się
kręgosłupa i stawów biodrowych oraz kolanowych.
Od HArrisA
 uzdrowiciele według mnie wpływają na psychikę
W Polsce bioenergoterapiÄ™ spopula-
pacjenta, tak naprawdÄ™ wyzwalajÄ…c to,
ryzował w latach 70. ubiegłego wieku
Anglik Clive Harris. W jego zbioro- co on sam mógłby czynić, gdyby tylko optymistycznie
wych seansach, najczęściej organizo-
patrzył w przyszłość i wierzył, ze jego stan zdrowia się
wanych w kościołach, wzięło udział
poprawi lub co najmniej nie pogorszy. uważam, że
nawet kilka milionów osób. W ślad za
psychika, to, jak znosimy trudy zwiÄ…zane z chorobÄ…,
Harrisem poszli liczni rodzimi uzdro-
wiciele. W 1985 r. wobec gwałtownego stanowi bardzo ważny element leczenia, postępowania
rozwoju ruchu bioenergoterapeutycz-
rehabilitacyjnego czy też opiekuńczego.
nego Ministerstwo Zdrowia wydało ofi-
Ponadto zastosowaliśmy półroczną kurację preparatem
cjalny zakaz prowadzenia praktyk bio-
alveo. faktycznie wówczas synek nie łapał infekcji, nie
energoterapeutycznych na terenie pla-
cówek służby zdrowia. Rozpoznawanie,
chorował, ale tak samo teraz, po kilku latach, ta odporność
leczenie i zapobieganie chorobom przez
jest na tym samym poziomie, więc trudno powiedzieć,
osoby nieposiadajÄ…ce dyplomu lekar-
czy to był faktyczny wpływ preparatu, czy też po prostu
skiego jest w Polsce ścigane prawnie.
z biegiem czasu organizm się uodpornił, mimo że
ZwiąZki Z OkultyZmem wcześniej incydenty infekcyjne zdarzały się bardzo często.
Bioenergoterapeuci używają nieja-
Jestem za to zwolenniczką stosowania leków
snych i niezweryfikowanych naukowo
homeopatycznych zamiast tradycyjnych, jeśli są skuteczne.
terminów, bardzo często pochodzą-
cych z obszaru wiedzy tajemnej (okul- zażywamy, jeśli zachodzi taka potrzeba, preparaty
tyzmu lub uproszczonych wersji religii
homeopatyczne na kaszel, używamy kropli do oczu,
Wschodu), takich jak:  ciało astralne ,
tabletek do ssania na ból krtani, gardła, na chrypkę czy
 ciało eteryczne czy  inne ciała sub-
na zaparcia. w przypadku naszej rodziny okazujÄ… siÄ™ one
telne ,  myślokształty ,  wibracje ,
skuteczne.
 fluidy ,  ektoplazma (jedno z typo-
wych zjawisk seansów spirytystycz-
uważam, że w naszej kulturze jest wielu naciągaczy,
nych),  sobowtór eteryczny ,  aura
udających cudotwórców. Ich ofiarą padają ludzie, którzy
itd. Aby wytłumaczyć znaczenie tych
sÄ… zdesperowani, bezradni wobec sytuacji, w jakiej
terminów, używany jest język pseudo-
naukowy, mówi się np. o systemie ener- się znalez
li. Inna grupa to ludzie naiwni, wierzÄ…cy we
getycznym, nieharmonijnych stanach
wszystko, co im się mówi. karygodne i żenujące jest to,
emocji czy potencjale energii. Wielu
że tacy pseudouzdrawiacze to wykorzystują. osobiście nie
bioenergoterapeutów posługuje się
neguję stosowania metod alternatywnych, ale sądzę, że
wahadełkiem, uprawiając jasnowidze-
należy podchodzić do nich z rezerwą, a korzystać z tych,
nie. W swoich praktykach często sto-
sujÄ… zioÅ‚olecznictwo, metodÄ™ skutecznÄ… które dziaÅ‚ajÄ… na bazie udowodnionych wyników. â
fot. nkzs/sxc.hu
TEMAT NUMERU NiekoNweNcjoNalNe metody leczeNia
10
â i bezpiecznÄ…, jednak jej obecność czÄ™- wieniami chrzeÅ›cijaÅ„skimi. SÄ… to jed- kOnsekwencje
sto ma jedynie zasłaniać stosowane nak zupełnie różne zjawiska. W uzdro- Bioenergoterapia, jako zjawisko o zasięgu
równolegle niebezpieczne duchowo wieniu chrześcijańskim istotą jest społecznym, jest dziedziną działania wielu
praktyki. Bioenergoterapeuci opisując nawrócenie się człowieka. To nakie- oszustów. Ludzi bezwzględnie wyko-
swoją działalność, posługują się poję- rowanie się na Boga oraz na zbawie- rzystujących rozpacz osób nieuleczal-
ciami religijnymi, przeważnie chrześci- nie jest warunkiem uzdrowienia. Dla nie chorych, ich rodzin, zbijających for-
jańskimi. Z reguły jest to jedynie pozór uzdrowicieli paranormalnych najważ- tuny na dawaniu fałszywej nadziei. Ogła-
chrześcijaństwa, ponieważ łączone niejsze jest samo uzdrowienie. W prze- szając swą wszechmoc w leczeniu każ-
z koncepcjami reinkarnacyjnymi czy ciwieństwie do uzdrawiacza charyzma- dej choroby, odciągają chorych od nor-
okultystycznymi zmieniają zupełnie tyk nie jest dawcą energii, ale korzysta malnych terapii, które mogłyby zakoń-
światopoglądowy sens tych idei. z niewyczerpanego bożego z
ródła, nie czyć się wyleczeniem. Dziesiątki świa-
męczy się, zatem nie traci sił. Istotne dectw osób poszkodowanych przez nie-
BiOenergOterApiA jest też, że w przeciwieństwie do bio- znanego pochodzenia  bioenergię poka-
A uZdrOwieniA energoterapeuty nie musi i nie może zują, że poddanie się zabiegowi  energe-
cHAryZmAtycZne diagnozować. Uzdrowienia chary- tycznemu , szczególnie gdy w trakcie lub
Stwierdzono, że uzdrowiciel jest w sta- zmatyczne są trwałe, natomiast cechą po zabiegu wystąpiły somatyczne odczu-
nie wpłynąć na symptomy cierpienia, uzdrowień bioenergoterapeutycznych cia, owocuje groz
nymi następstwami. Są
stan choroby u ludzi, a nawet u zwie- jest nietrwałość, czyli nawrót objawów to negatywne skutki psychoruchowe, mię-
rząt. Działać może tu płynąca z dobrej utajonych pod wpływem sugestii. Czę- dzy innymi niedające się leczyć farmako-
woli i życzliwości uzdrowiciela  pozy- ste jest także przeniesienie objawów: logicznie depresje, skłonność do wcho-
tywna stymulacja dla psychiki i orga- w miejsce bólu fizycznego pojawiają dzenia w okultyzm. Destrukcji ulegają
nizmu chorego, uruchamiająca mecha- się lęk i cierpienia psychoduchowe, więzi z rodziną i osobami bliskimi, wzma-
nizmy samoleczenia, jak też  nega- na przykład trudności w modlitwie, gają się niewytłumaczalne seryjne niepo-
tywna psychomanipulacja wypływa- co jest bezpośrednim efektem działa- wodzenia życiowe, które mogą dotykać
jąca z niekompetencji lub złej woli nia mocy okultystycznych. Zdarza się całej rodziny.
uzdrowiciela. Jedną z hipotez wyja- też obecność nowej, śmiertelnej cho- Dla człowieka chorego najistotniej-
śniających ten fenomen jest wykorzy- roby. Niektóre seanse bioenergotera- szym pytaniem jest, czy bioenergote-
stanie psychologicznej sugestii, której peutyczne kończą się dla osób w nich rapia oparta jest na wykorzystaniu sił
mechanizm, podobnie jak mechanizm uczestniczących utratą przytomności, naturalnych, czy ponadnaturalnych.
powiązanej z nią hipnozy, nie jest do ich efektem bywa też ogólne osłabienie Niestety nie można odpowiedzieć na to
końca znany. Uzdrowienia paranor- organizmu chorego. Utrata sił może pytanie jednoznacznie. Wiadomo z pew-
malne, również typu bioenergotera- trwać miesiące czy nawet lata i skoń- nością, że przynajmniej część bioener-
peutycznego, często mylone są z uzdro- czyć się śmiercią. goterapeutów odwołuje się do sił nadna-
turalnych, a konsekwencje ich oddzia-
ływania są bardzo szkodliwe. Ponieważ
chory nie jest w stanie stwierdzić, czy
dany bioenergoterapeuta jest uzdra-
wiaczem duchowym, czy też nie,
może się narazić na poważne
szkody somatyczne, psy-
chiczne i duchowe.
y
ródło:
Robert Tekieli,
Miesięcznik
Don BOSCO,
styczeń 2009
FitOterApiA
Czyli leczenie
z zastosowaniem
ziół, to jedna z naj-
starszych gałęzi
medycyny konwen-
cjonalnej. Wykorzy-
stywanę są w niej całe
rośliny (zioła), ich frag-
menty (liście, korzenie,
kwiaty itp.) lub izolowane
fot. amandaIsm/sxc.hu
11
substancje biologicznie czynne (flawo-
noidy, alkaloidy, kardenolidy). Obec-
nie pacjenci coraz chętniej sięgają
po sprawdzone kuracje roślinne, które
często w schorzeniach przewlekłych
okazujÄ… siÄ™ skuteczniejsze od farmaceu-
tyków kupowanych w aptece. W wielu
przypadkach preparaty ziołowe mogą
doskonale uzupełniać leczenie konwen-
cjonalne. O wyjątkowości i szerokich
możliwościach ich stosowania decyduje
przede wszystkim siła ich naturalnych
składników, które zawarte w ziołach
w optymalnych proporcjach mają rów-
nie skuteczne działanie jak dobry lek,
nie powodujÄ…c przy tym silnych skut-
ków ubocznych. Medycyna poszukując
rozwiązań swoich problemów, wraca
do korzeni.
www.fitoterapia.internetdsl.pl
HOmeOpAtiA
Nazwa homeopatia wywodzi siÄ™
od dwóch greckich słów: homoios 
podobny i pathos  cierpienie. Zasada
homeopatii  podobne leczy siÄ™ podob-
ZAlety stOsOwAniA leków HOmeOpAtycZnycH
nym opisana była w ogólnym zary-
sie już w starożytności przez Hipo- Leczą przyczyny, a nie tylko objawy choroby,
kratesa, który jako jeden z pierwszych mobilizują i wzmacniają naturalne siły odpornościowe organizmu,
zaobserwował i opisał zjawisko pole- nie powodują szkodliwych działań ubocznych, co często towarzyszy lekom
gające na tym, że substancje wywo- tradycyjnym,
łujące objawy chorobowe w zdro- stosowane jako leki wspomagające leczenie nie wywołują niepożądanych reakcji
wym organizmie, mogÄ… w pewnych z innymi lekami,
przypadkach leczyć stany chorobowe nie stwarzają niebezpieczeństwa przedawkowania,
o podobnych objawach. Twórcą tej są dobrze tolerowane przez organizm,
metody leczenia jest niemiecki lekarz mogą być stosowane przez kobiety w ciąży i małe dzieci,
Samuel Hahnemann, który sformu- mogą ich używać kierowcy,
łował podstawowe prawo homeopa- Leki homeopatyczne szybko, łagodnie i trwale przywracają zdrowie.
tii   niech podobne leczy podobne .
Oznacza to, że substancja, która wywo-
łuje u zdrowego człowieka pewne stany
i objawy chorobowe, przygotowana jemy uznane sposoby leczenia, które związane z ostro lub przewlekle prze-
w postaci homeopatycznej, tj. rozcień- w gruncie rzeczy kierują się zasadą biegającą chorobą. W Polsce homeopa-
czona i zdynamizowana, może leczyć podobieństwa. Typowym tego przykła- tia jest znana i stosowana od ponad
chorego wykazującego takie właśnie dem są szczepienia ochronne i leczenie 100 lat. Zakłada się, że leki homeopa-
stany i objawy. Ta zasada podobień- odczulające przy alergiach. Przy szcze- tyczne być może są kluczem do pod-
stwa jest istotÄ… homeopatycznej sztuki pieniach ochronnych wszczepia siÄ™ stawowego metabolizmu organizmu.
leczenia. Bardzo dobrym przykładem osłabione zarazki wywołujące chorobę. Prawdopodobnie harmonizują reak-
jest rosiczka (Drosera). Po wzięciu do Nie są one już dla człowieka niebez- cje immunologiczne lub usuwają prze-
ust świeżego kwiatu tej rośliny mogą pieczne, chociaż są podobne do tych, szkody istniejące w głównych mechani-
wystąpić takie objawy jak: atak kaszlu, które wywołują chorobę. W ten sposób zmach kontrolujących czynność ciała,
kłucie, drapanie i suchość w gar- osłabione zarazki działają mobilizu- przywracając mu równowagę. Leki
dle. Drosera w dużym rozcieńczeniu jąco na organizm, który sam podejmuje homeopatyczne prawdopodobnie inge-
i zdynamizowana jest podstawowym walkę z chorobą. W metodzie home- rują w struktury wpływające na odpor-
składnikiem kompleksu homeopatycz- opatycznej robi się wszystko, żeby ność organizmu, działając na reakcje
nego Drosera-Dagomed stosowanego wzmóc siły obronne i samoregulacyjne biochemiczne i metaboliczne na pozio-
w leczeniu kaszlu. We współczesnej chorego organizmu, tak aby sam mógł mie wewnątrzkomórkowym.
medycynie konwencjonalnej znajdu- pokonać wszystkie objawy i zagrożenia www.zielarnia.pl º
fot. amandaIsm/sxc.hu
fot. JanIna knaP