ALINA RYNIO

WYCHOWAWCZA WARTOŚĆ OFIARY W NAUCZANIU

PRYMASA TYSIĄCLECIA

Jednym z zasadniczych elementów konstytuujących ideał wychowania młodzieży, lansowany przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego, było wychowanie prawdziwych chrześcijan, czyli ludzi świadomych daru wiary i kształtujących swoje życie na wzór nowego człowieka. Młody człowiek wprowadzany w tajemnicę zbawienia, w niepowtarzalność własnego powołania i wspólnego wszystkim ochrzczonym pielgrzymowania ku celom ostatecznym, miał dążyć do osiągnięcia świętości. W nauczaniu prymasowskim świętość realizuje się jest przez miłość Boga, Kościoła, siebie samego, rodziny, bliźniego, nie wyłączając prześladowcy i nieprzyjaciela, narodu i świata. Podstawowym warunkiem osiągnięcia świętości jest postawa służby i ofiary. Niezapomniany Prymas Tysiąclecia w zwycięstwie nad sobą przez służbę i ofiarę z siebie widział punkt wyjścia dla wychowania katolickiego. Zakładał, że nie ma miłości i postępu bez ofiary i wyrzeczenia. Stąd postulował, aby pouczać młodzież, że ma wiele od siebie wymagać, zwalczając bezwolę. „Nasza młodzież musi być przekonana, że bez ofiary i wyrzeczenia się, bez zapomnienia o sobie nie można być nie tylko dobrym specjalistą, ale i dobrym chrześcijaninem. Dlatego człowiek współczesny musi posiąść sztukę oddawania się za innych, za cierpiących i słabych, za zdrową kulturę narodu, za moralność Chrystusową, za Kościół i Jego wolność.”

Zdaniem prymasa „wszędzie, gdzie jest gotowość na ofiarę, jest zwycięstwo”, a dla chrześcijanina ofiara jest szczególnie istotna. Jej przykładem jest Chrystus oddający się Ojcu, co staje się źródłem możliwości przemiany ludzkiego życia. Wskazując na istotną wartość życia wyrażonego w służbie, ofierze i poś­więceniu i widząc w nich istotne akty religijności, Wyszyński ukazał ich wartość wychowawczą. Jego zdaniem „bez wyrzeczenia się siebie, bez ofiary, bez samoograniczenia, a może nawet i bez samoistnej udręki, którą sobie zadajemy - nie ma nic”.

Każda wielka sprawa wymaga wielkiego poświęcenia podporządkowania się i ofiary człowieka. Ofiara, stanowiąc element prawdziwej miłości jest warunkiem zwycięstwa i panowania nad sobą. Będąc warunkiem pójścia za Chrystusem jest też warunkiem dobra rodziny, wypełnienia swego powołania i zadania życiowego wobec innych i narodu. Dopełnieniem tak rozumianej ofiary jest oddanie życia, jeśli Bóg tego zażąda. Podejmowanie ofiary i służby, przynależne do obyczajów świętych pozwala zwyciężyć przez cierpliwość, uległość, spokój, opanowanie siebie, swoich odruchów, namiętności, porywów i instynktów odwetu. Gdy człowiek służy, „zapomina o sobie, jego życie nie jest łatwe, bo wymaga ofiary, ale przez służbę kształtuje się i rozwija duchowo, intelektualnie, moralnie i społecznie”. Stąd służba wyrażona w pracy jest nie tylko prawem i obowiązkiem, ale i potrzebą osobistą. Tam gdzie zanika pojęcie służby i ofiary, tam właściwie kończy się życie społeczne, a społeczność staje się „stadem niewrażliwych snobów nie rozumiejących potrzeb drugiego człowieka”.

Wyszyński wychodził z założenia, iż młodzież polska „musi być mężna i ofiarna”, i dlatego wskazywał na wartość wychowania w duchu ofiary. Przykładem doskona­łości ofiary i służby jest Chrystus służący nam miłością w wymiarze krzyża. Stąd nie należy się lękać wielu cierpień, a nawet, jeśli trzeba, należy życie swoje dać, albowiem w programie życia, w jego perspektywie jest zmartwychwstanie. Stylem życia młodych ma być styl Chrystusa zmartwychwstałego; głównym zaś przymiotem tego stylu jest miłość ofiarna i przebaczenie. Tego domagało się wychowanie młodego pokolenia w wierności Chrys­tusowi, wychowanie sprowadzające się do miłowania świata i ludzi po Bożemu.

     S. Wyszyński. Kazania i przemówienia autoryzowane. T. 20. 1965 s. 120. Archiwum Prymasowskie Jasnogórskich Ślubów Narodu. "Gabinet Warszawski". (Cytując dalej materiały archiwalne, używać będę skrótu, podając rok, w którym dane kazania bądź przemówienie zostało wygłoszone, tom, w którym się znajduje, i stronę)

     1968 T. 29 s. 416.

     1965 T. 19 s. 457.

1972 T. 40 s. 214.

     1965 T. 19 s. 25.

     1968 T. 28 s. 353.

     1968 T. 29 s. 416.

     1968 T. 29 s. 30.

     1964 T. 16 s. 365-366.

     1974 T. 46 s. 35.

     Tamże.

     1971 T. 36 s. 44.

     Przemawiając w Gnieźnie w 1971 roku mówił o wartości ofiary dla życia rodzinnego, kapłańskiego, narodowego i społe­cznego: "Trzeba się wyrzec samego siebie, trzeba pracować i uczyć się, trzeba karcić i w niewolę podbijać własne ciało, aby stać się użytecznym i wydać kiedyś owoc stokrotny". 36 s. 314.

     1975 T. 50 s. 173; 1964 T. 16 s. 433.

     1964 T. 16 s. 433.

     1956 T. 1 s. 120.

Błąd! Nieznany argument przełącznika.

---