OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I BUDOWA

Przyrządy suwmiarkowe - to grupa przyrządów, których zasada działania oparta jest na wykorzystaniu kreskowych wzorców długości oraz charakterystycznego dodatkowego zespołu kres zwanego noniuszem. Wzajemne usytuowanie kres wzorca i noniusza stanowi podstawę odczytu.

Ze względu na swe zalety:

• prosta konstrukcja;

• łatwość obsługi:

• niezawodność działania:

• mała wrażliwość na zakłócenia zewnętrzne:

• stosunkowo niewysoka cena

przyrządy te cieszą się powszechnym uznaniem zarówno w praktyce warsztatowej. jak również w laboratoriach pomiarowych.

Przyrządy suwmiarkowe służą do bezpośredniego pomiaru wymiarów liniowych: zewnętrznych, wewnętrznych i mieszanych

ZASADA DOKONYWANIA ODCZYTU

• wskazanie noniusza suwmiarkowego odczytuje się w dwu etapach:

- w pierwszym ustala się liczbę całkowitych milimetrów,
- w drugim ustala się wartość ułamkowej części milimetra.

• liczbę całkowitych milimetrów wyznacza na podziałce głównej kresa zerowa noniusza;

• informację o wartości części ułamkowej zawiera numer tej kresy noniusza, która jest najbliższa stanu koincydencji

wartość części ułamkowej = j ⋅ 

Łatwiej określić, która z kres noniusza jest najbliższa stanu koincydencji, niż ocenić, na jakie części dzieli działkę 4 - 5 kresa zerowa.

PRZYKŁADY:

A. WYMIAR LINIOWY

B. WYMIAR LINIOWY

C. WYMIAR KĄTOWY

PROJEKTOWANIE NONIUSZY

n = ap / 

an = M ap - 

Ln = n an = ap (M n - 1)

gdzie:

ap - długość działki elementarnej podziałki głównej;

an - długość działki noniusza;

n - liczba działek noniusza;

 - rozdzielczość odczytu;

M - moduł;

Ln - całkowita długość podziałki noniusza;

PRZYKŁADY NONIUSZY

KLASYFIKACJA

PRZYRZĄDÓW SUWMIARKOWYCH

♦ PRZYRZĄDY SUWMIARKOWE OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA

• suwmiarki (jednostronne, dwustronne i uniwersalne);

• głębokościomierze suwmiarkowe;

• wysokościomierze suwmiarkowe;

♦ PRZYRZĄDY SUWMIARKOWE SPECJALNE

• suwmiarki modułowe;

• suwmiarki do pomiaru rozstawu osi otworów;

• suwmiarki do pomiaru głębokości rowków wpustowych;

• suwmiarki dla niewidomych i.t.p.

PRZYRZĄDY SUWMIARKOWE OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA

a) suwmiarka jednostronna; b) suwmiarka dwustronna

c) suwmiarka uniwersalna; d) głębokościomierz suwmiarkowy;

e) wysokościomierz suwmiarkowy;

BŁĄD PARALAKSY

PRZYCZYNA BŁĘDU

PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ ELIMINUJĄCYCH BŁĄD PARALAKSY

METROLOGIA WIELKOŚCI GEOMETRYCZNYCH

PRZYRZĄDY SUWMIARKOWE

(6)

---