1974.08.16 wyrok SN V KR 243/74 OSNPG 1975/2/19
Uwaga : Teza nieaktualna w części dot. kradzieży szczególnie zuchwałej.
We wszystkich wypadkach, gdy sprawca dokonuje pobicia człowieka obojętnie z jakich pobudek, lecz nie używając tego jako środka dla zabrania rzeczy w celu przywłaszczenia, lecz dopiero po pobiciu dochodzi do wniosku, że można wykorzystać powstały po pobiciu stan dla okradzenia pokrzywdzonego - sprawca dopuszcza się dwóch przestępstw pozostających ze sobą w zbiegu realnym. Jednym jest przestępstwo przeciwko zdrowiu, drugim zaś przestępstwo określone w art. 208 k.k., albowiem wykorzystanie stanu po pobiciu pokrzywdzonego stanowi o tym, że dokonana w tych warunkach kradzież nosi cechę działanie szczególnie zuchwałego.
Postanowienie z dnia 24 kwietnia 2007 r., II KK 175/06
Przez stan bezbronności, jako element kwalifikujący kradzież zwykłą do przestępstwa rozboju należy rozumieć również taką sytuację w której ofiara przestępstwa na skutek wielości agresywnie zachowujących się napastników i wynikającej stąd oraz z indywidualnej, a przy rym realnej możliwości stawiania oporu, możliwość obrony jest pozbawiona lub w znacznym stopniu ograniczona.
Wyrok z dnia 14 października 2004 roku, II AKa 182/04, Prok. i Pr. 2005/7-8/28; SA w Lublinie
"Posługiwanie się" w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. odnoszące się do broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu lub środka obezwładniającego ma szerszy zakres niż określenie "używanie" w rozumieniu art. 159 k.k. (...) Pogląd ten skutkuje jedynym logicznym i zgodnym z wykładnią gramatyczną obu wyżej wymienionych przepisów wnioskiem, iż zakres przedmiotowy posługiwania się wyżej wymienionymi przedmiotami wyrażony w art. 280 § 2 k.k. pochłania zakres używania tych przedmiotów w rozumieniu art. 159 k.k., natomiast nie występuje podobna zależność odwrotna. W takim więc przypadku, tj. ustalenia - jak ma to miejsce w niniejszej sprawie - iż sprawca czynu swym zachowaniem wyczerpuje zarówno znamię posługiwania się nożem w rozumieniu art. 280 § 2 k.k., jak i używania noża w rozumieniu art. 159 k.k. - mamy do czynienia z pozornym zbiegiem przepisów ustawy i dlatego czyn ten nie może zostać zakwalifikowany jako zbieg kumulatywny przepisów ustawy.
Wyrok z dnia 05 kwietnia 2001 roku, II AKa 63/01, Prok. i Pr. 2002/1/16; SA w Lublinie
Użycie przez oskarżonych przemocy wobec pokrzywdzonych, łączyło się z użyciem noży, skutkiem czego były obrażenia ich ciał na czas poniżej 7 dni. Dla przyjęcia przestępstwa rozboju wystarcza posługiwanie się bronią palną, nożem lub innym równie niebezpiecznym przedmiotem, nie jest konieczne użycie tych przedmiotów; użycie ich (nie posługiwanie się nimi) jest konieczne dla ustalenia wypełnienia tego znamienia przy przestępstwie pobicia określonym w art. 159 k.k. Ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, że zakres określenia "posługuje się" jest szerszy od pojęcia "używa". (...) Jeżeli sprawcy w celu kradzieży, stosując przemoc, używają broni, noża lub innego równie niebezpiecznego przedmiotu, to czyn ich wyczerpuje zarówno znamiona przestępstwa określonego w art. 280 §2 k.k., jak i w art. 159 k.k. i nie zachodzi w takim przypadku zbieg pozorny; ma miejsce kumulatywny zbieg przepisów ustawy określony w art. 11 §2 k.k., który pozwala na pełne odzwierciedlenie w kwalifikacji prawnej całej kryminalnej zawartości czynu zabronionego.
Chyba słuszna jest niniejsza teza a nie teza poprzednia - przyp. JKL
Wyrok z dnia 21 października 2004 roku, II AKa 213/04, Prok. i Pr. 2005/6/9; SA w Lublinie
Sąd zmodyfikował przypisany oskarżonemu czyn, eliminując z podstawy skazania przepis art. 193 k.k., uznając, że w sprawie o napad rabunkowy na dom zbędne jest kwalifikowanie tego czynu również z art. 193 k.k., bowiem naruszenie miru domowego stanowi czyn współukarany uprzedni w stosunku do zbrodni rozboju.
Wyrok z dnia 30 maja 2005 roku, II AKa 120/05, niepublikowane; SA w Lublinie
Sąd pierwszej instancji ustalił, że D.B. używał wobec pokrzywdzonego nunczaku, wykonane sposobem domowym, składające się z dwóch drewnianych pałek dług.30 cm, połączonych łańcuchem tej samej długości. Taka konstrukcja tego przedmiotu na wzór wschodniego narzędzia walki, wywołuje potencjalne zagrożenie dla życia, gdyż twardość, masa i energia kinetyczna nadana ruchomej pałce może wywołać niezwykle poważne i groźne dla życia ludzkiego skutki. Nunczaku, jako rodzaj broni, z natury było przeznaczone do likwidacji przeciwnika. Z tego powodu narzędzie to, uznane zostało przez art. 4 ust.1 pkt. 4 lit. "a" ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. z 2000 roku Nr 54, poz. 525 z późn. zm.), jako broń biała, której używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu. Skoro nunczaku zostało zaliczone cyt. wyżej ustawą do broni "białej", to brak jest podstaw do odmiennego rozumienia pojęcia "podobnie niebezpiecznego przedmiotu" na gruncie art. 280 §2 k.k.
Wyrok z dnia 29 października 2002 roku, II AKa 268/02, OSA 2003/5/46; SA w Lublinie
Nie można zgodzić się z poglądem, jakoby nawet 120 cm poziomnica, wykonana z lekkiego materiału jakim jest aluminium, mogła być uznana za podobny właściwościom broni palnej lub noża inny niebezpieczny przedmiot. Należy mieć na uwadze, że potencjał niebezpieczeństwa przedmiotu ograniczony jest do jego właściwości. Dotyczy to jednak takich właściwości, że samo już normalne wykorzystanie przedmiotu zagraża niebezpieczeństwem dla zdrowia lub życia, co wymaga zachowania chociażby minimum ostrożności.
Wyrok z dnia 08 marca 2004 roku, II AKa 36/04, Prok. i Pr. 2004/10/22; SA w Lublinie
Deska drewniana o długości 107 cm, z wbitym gwoździem o długości 5 cm, ostrym końcem wystającym z deski jest innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.
Wyrok z dnia 18 lipca 2002 roku, II AKa 157/02, Prok. i Pr. 2003/4/24; SA w Lublinie
Pogląd skarżącego jest nietrafny w świetle treści przepisów art. 280 § 2 k.k. i 159 k.k. i ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Ustawodawca w art. 280 § 2 k.k. (podobnie w art. 159 k.k.) zastąpił używane na gruncie kodeksu karnego z 1969 r. pojęcie "niebezpiecznego narzędzia" (art. 210 § 2 k.k.) określeniem "podobnie niebezpieczny przedmiot", przy czym przedmiot ten wymienił po wskazaniu na broń palną i nóż. Jest to istotna zmiana, u której podłoża tkwi dążenie do ograniczenia powstałej w orzecznictwie tendencji do zbyt szerokiego interpretowania pojęcia "niebezpiecznego narzędzia". Pojęciem tym bowiem obejmowano nie tylko przedmioty niebezpieczne ze względu na swoją konstrukcję lub właściwości (np. nóż, siekiera, kastet, łom), lecz również inne przedmioty, które "stają się" niebezpieczne ze względu na sposób ich użycia (np. kij, pasek skórzany, garnek metalowy itp.). Z art. 280 § 2 k.k. wynika wymaganie, aby kwalifikowaną odpowiedzialność za rozbój (podobnie także co do art. 159 k.k.) ograniczyć do posługiwania się bądź użycia (art. 159 k.k.) przedmiotem "podobnie niebezpiecznym" do broni palnej lub noża. Chodzi więc o przedmioty niebezpieczne ze względu na swoją konstrukcję lub właściwości, z wyraźnym pominięciem tych, które stają się niebezpieczne ze względu na sposób użycia. Dlatego też, jeżeli powołane problemy w zakresie tego pojęcia w praktyce mogą budzić takie przedmioty, jak stłuczona butelka z ostrym kantem i inne przedmioty kłujące, to należy wykluczyć z zaliczenia do tej kategorii przedmiotów niebezpiecznych kij, ciężki garnek, popielniczkę czy wreszcie drewniany stołek.
Wyrok z dnia 20 września 2001 roku, II AKa 173/01, OSA 2002/5/36; SA w Lublinie
Metalowa rurka jest niebezpiecznym przedmiotem w rozumieniu art. 280 §2 k.k.
Wyrok z 12 stycznia 2006r., II AKa 290/05;
Paralizator elektryczny jest bronią, środkiem obezwładniającym, niebezpiecznym dla życia i zdrowia w rozumieniu art. 280 § 2 k.k.
Charakter tego "narzędzia" w sposób jednoznaczny określił ustawodawca w art. 4 ust. 1, pkt. 4, ppkt. c ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, stwierdzając, że przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, a takim przedmiotem jest paralizator elektryczny, są bronią, której używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu. Takie stanowisko wyraził również ustawodawca w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, określając, że środkami przymusu bezpośredniego są między innymi paralizatory elektryczne oraz broń gazowa, a także w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia ... środków przymusu bezpośredniego, stwierdzając, że paralizatory elektryczne oraz broń gazowa uwzględniając ich właściwości, mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.
Wyrok z dnia 04 kwietnia 2002 roku, II AKa 19/02, Prok. i Pr. 2003/2/25; SA w Lublinie
Ręczne miotacze gazu, którymi posłużyli się sprawcy nie są "innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym" w stosunku do broni lub noża. Nie mają bowiem takich właściwości przedmiotowych, jak broń palna lub nóż.
Wyrok z dnia 24 stycznia 2002 roku, II AKa 176/01, OSA 2002/12/92; SA w Lublinie
Posłużenie się ręcznymi miotaczami gazu przez oskarżonych nie realizuje znamion typu przestępstwa rabunku kwalifikowanego (art. 280 § 2 k.k.).
Wyrok z 25 września 2006r., IIAKa 244/06; SA w Lublinie
Rację natomiast należy przyznać apelującym w tej części, gdy wywodzą, że właściwości użytego w rozboju przedmiotu nie pozwalają na zaliczenie go do kategorii "innego przedmiotu podobnie niebezpiecznego" w rozumieniu art. 280 §2 k.k. Zwrócić należy uwagę, że Sąd Okręgowy w L. uzasadniając swe stanowisko co do uznania śrubokrętu za inny niebezpieczny przedmiot ograniczył się do prostego zacytowania judykatu Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, w którym to tenże sąd uznał śrubokręt za przedmiot podobnie niebezpieczny do noża ( vide k.679 ). Taki sposób argumentacji nie może być uznany za wystarczający, jako że w orzecznictwie sądów apelacyjnych można odnaleźć stanowiska przeciwstawne. Wyraził je chociażby Sąd Apelacyjny w Krakowie, który uznał, że "śrubokręt nie jest przedmiotem niebezpiecznym w rozumieniu art. 280 §2 kk, albowiem dopiero użycie go w sposób szczególny, niezgodny z jego przeznaczeniem, może powodować zagrożenie życia ofiary rozboju, czym zawsze ryzykuje sprawca posługujący się bronią palną, nożem czy innym niebezpiecznym narzędziem" (wyrok z dnia 26 stycznia 2000r. w sprawie II AKa 250/99, KZS 2000/3/33).
Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku dowodzi, że Sąd i instancji, kwalifikując przedmiotowy śrubokręt jako niebezpieczny całkowicie abstrahował od jego właściwości. Tymczasem przy dokonywaniu oceny "niebezpieczności" przedmiotu z punktu widzenia, art. 280 §2 k.k. istotne znaczenie będą miały takie jego cechy (właściwości), które sprawią, że wykorzystanie zwykłych jego funkcji lub działania przeciwko człowiekowi spowoduje powstanie realnego zagrożenia o równowartości odpowiadającej użyciu broni palnej lub noża (postanowienie SN z 29 maja 2003r., i KZP 13/03, OSNKW 2003, nr 7-8, poz. 69). Chodzi, więc o przedmioty niebezpieczne ze względu na swą konstrukcję lub właściwości, a nie z uwagi na sposób ich użycia (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 18 lipca 2001r., IIA Ka 157/02,Prok. i Pr. 2003, nr 4, poz.24).
Z powyższego wynika, że dla ustalenia, że dany przedmiot zawiera w sobie taki poziom niebezpieczeństwa, co broń palna lub nóż niezbędna jest wiedza empiryczna o jego właściwościach. Winien być on, zatem zidentyfikowany, a następnie szczegółowo opisany i oceniony ( por. wyrok SA w Krakowie z 14 stycznia 1999r., IIA Ka 210/98, KZS 1999, z. 2, poz. 22; wyrok SA we Wrocławiu z 6 marca 2002r., IIA Ka 45/02, OSA 2002, z. 11, poz. 78). o ile zatem ów pierwszy warunek został w niniejszej sprawie spełniony, albowiem w sposób nie budzący wątpliwości ustalono, że sprawcy rozboju posługiwali się śrubokrętem, o tyle nie jest możliwe szczegółowe wypowiedzenie się co do jego właściwości. Niezbędnej wiedzy w tym przedmiocie nie dostarczają zebrane w sprawie dowody, w tym zwłaszcza zeznania pokrzywdzonych, jako że nie poczynili oni, co do wyglądu omawianego przedmiotu szczegółowych spostrzeżeń. K. K. nazwał go "ostrym narzędziem" o długości ok.10-15 cm, przy czym zastrzegł, że równie dobrze mógł to być klucz, szpikulec lub śrubokręt ( por. k. 5, 42, 464, 544v, 546v). Natomiast M. J. opisując jego cechy podał w zasadzie tylko tyle, że był to "przedmiot średniej długości o zakończeniu okrągłym" (k. 466). Również opinia biegłego lekarza, z racji na jej wielowariantowość, nie dostarcza w tym przedmiocie istotnych treści (por. k.100-101,561). Podsumowując, zatem tę część wywodów należy skonstatować, że mamy tutaj do czynienia z bliżej nieokreślonym śrubokrętem, przy jednoczesnym braku tego przedmiotu jako dowodu rzeczowego w sprawie. Przyjęcie w takich warunkach, że stanowi on inny niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 280 §2 k.k., jak uczynił to Sąd i instancji, jest nieuprawnione i kłóci się w sposób oczywisty z dyrektywą zawartą w art. 5§2 k.p.k.
Wyrok z dnia 03 grudnia 2002 roku, II AKa 294/02, OSA 2003/11/110; SA w Lublinie
Skoro ustawodawca wprowadzając znamię działania sprawcy w "inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu" do kwalifikowanej postaci rozboju, jednoznacznie wskazał, że surowsza odpowiedzialność związana jest nie tylko z rodzajem wykorzystanego narzędzia przez sprawcę rozboju, lecz także ze stworzeniem przez zachowanie sprawcy niebezpieczeństwa dla życia pokrzywdzonego, które jest niezależne od środka jaki wykorzystuje sprawca - to obowiązkiem sądu pierwszej instancji było rozważenie tego, czy samo rozłożenie przez oskarżonych kolczatki przed jadącym nocą, na oblodzonej jezdni, z pewną szybkością (nikt zresztą nie pytał dotąd pokrzywdzonych - z jaką) samochodem, nie było zachowaniem niebezpiecznym dla życia pokrzywdzonych i wystarczającym do zakwalifikowania - już samo przez to - tych ich przedmiotowych działań z art. 280 § 2 k.k.
Wyrok z dnia 10 maja 1993 roku, II AKr 45/93, OSA 1993/11/62; SA w Lublinie
Uwaga: Pkt 2 tezy nieaktualny. glosa krytyczna: Gnatiuk W. Palestra 1994/9-10/230
Jeżeli w konkretnych warunkach i okolicznościach sprawca rozboju dokonuje zaboru mienia w celu przywłaszczenia w sposób, który swoim zasięgiem wykracza poza ustawowe znamiona zwykłych kradzieży i stanowi zarazem kwalifikowany typ kradzieży z włamaniem, to czyn taki podlega - w myśl art. 10 § 2 k.k. (obecnie art. 11 §2 k.k.)- kumulatywnej kwalifikacji z art. 210 § 1 k.k. w zw. z art. 208 k.k. (obecnie art. 280 §1 k.k. w zw. z art. 279 §1 k.k.)
(…)
Wyrok z 25 maja 2005r., II Aka 64/05, SA w Szczecinie
Skoro broń gazowa wymieniona została jako broń palna w tym samym zdaniu art. 4 ust. l pkt. l cytowanej ustawy (ustawa z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji - Dz.U. Nr 52 z 2004 r., póz.525 ze zm.), tuż obok broni alarmowej, to jak trafnie zauważył sąd I instancji, mając na względzie racjonalność działania ustawodawcy przyjąć należy, że używając pojęcia broń palna w różnych aktach prawnych nadał temu pojęciu identyczne znaczenie.
WYROK SA W KATOWICACH z dnia 8 marca 2007 r. II AKa 305/06
Zadawanie wielokrotnych kopnięć w głowę butami wykonanymi z grubej skóry, dodatkowo wzmocnionej metalowymi obiciami zwiększa prawdopodobieństwo śmierci lub ciężkich obrażeń ciała ofiary. Problem sprowadza się jednak do oceny, czy ta istota niebezpieczeństwa tkwi w naturalnych właściwościach tych butów, czy też jest ściśle związana ze sposobem ich użycia.
Buty typu „glany”, obite z przodu blachą czy też wzmocnione od spodu gwoździami, nie mogą być uznane za niebezpieczny przedmiot w rozumieniu art. 159 kk gdyż w odróżnieniu do broni palnej czy noża nie posiadają cech takiego przedmiotu, który niezależnie od użycia zawsze zagraża bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia czy ciężkiego uszczerbku na ciele. Tego rodzaju buty z pewnością posiadają niebezpieczne cechy, ale tylko ich użycie w określony sposób warunkuje możliwość zaistnienia w/w skutków.
I KZP 10/08 - z dnia 30 czerwca 2008 r. w składzie 7 sędziów na pytanie prawne składu 3 sędziów Sądu Najwyższego
Zakresy znaczeniowe zwrotów: „przemoc wobec osoby”, użytego w art. 280 § 1 k.k. i „gwałt na osobie”, użytego w art. 130 § 3 k.w. - są tożsame.
I KZP 27/08 - z dnia 17 grudnia 2008 r. w składzie 7 sędziów na pytanie prawne Prokuratora Generalnego -ZASADA PRAWNA
1. Znaczenie normatywne określeń „przemoc wobec osoby”, użytego w art. 280 § 1 k.k. oraz „gwałt na osobie”, użytego w art. 130 § 3 k.w., jest tożsame.
2. Nadano powyższej uchwale moc zasady prawnej.
Postanowienie z dnia 18 listopada 2010 r., II KK 57/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 9/10)
Decydujące dla ustalenia, czy mamy do czynienia ze współsprawstwem, czy pomocnictwem jest to, czy zachowanie się danej osoby było istotnym wkładem w popełnienie przestępstwa.
Współsprawcą czynu zabronionego z art. 280 § 2 k.k. jest również ten, kto bierze udział w porozumieniu, w ramach którego podjęta zostaje decyzja o dokonaniu napadu rabunkowego na konkretną osobę przy posłużeniu się niebezpiecznymi przedmiotami, a następnie zgodnie z podziałem ról zbiera istotne z punktu widzenia wykonania powziętego zamiaru informacje o zachowaniu pokrzywdzonego i przekazuje je pozostałym uczestnikom przestępnych uzgodnień, którzy bezpośrednio już realizują znamiona zaplanowanego wcześniej przestępstwa rozboju.
Postanowienie z dnia 4 stycznia 2011 r., III KK 184/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 4/11)
1. Nie było dopuszczalne przypisanie oskarżonemu - jako wartości przedmiotu zagarnięcia - w sposób alternatywny różnych sum z oznaczeniem górnej i dolnej granicy. Jeśli Sądy obu instancji po wyczerpaniu wszystkich dowodów nie były w stanie dokładnie ustalić, wartości zagarniętego mienia, należało przyjąć sumę nie budzącą wątpliwości i taką przypisać sprawcy. Wolno było w takiej sytuacji oznaczyć tą kwotę zwrotem „co najmniej” lub „nie mniejszej”, o ile pozostawało pewne, iż faktyczna ilość była wyższa, ale niemożliwa do określenia.
2. Brak precyzji opisu czynu w zakresie wartości zagarniętego przez skazanego mienia nie przesądza o wysokości ewentualnych roszczeń cywilnoprawnych pokrzywdzonego.
Wyrok z dnia 12 stycznia 2011 r., sygn. akt: III KK 230/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 6/11)
Z uwagi na fakt, iż rozbój polega na użyciu przemocy wobec osoby, groźby natychmiastowego jej użycia lub doprowadzeniu ofiary do stanu nieprzytomności lub bezbronności, zamiar zaboru mienia musi wystąpić u sprawcy najpóźniej w chwili stosowania określonych w art. 280 § 1 k.k. sposobów oddziaływania na osobę.
3
ART. 280 K.K.