Znaczenie pojęć.
Zrób se Cz@ta>
Sciaga.pl > Prace > Młoda Polska >Home | Reklama | Info | Mail
Znaczenie pojęć.
kategoria: J.polskizakres: Młoda Polskadodano:
1999-08-17
Dekadentyzm - termin Teofila Gautiera - schyłkowo¶ć, uważano, iż
kultura, cywilizacja i ludzka moralno¶ć d±ż± do upadku w ¶wiecie
my¶li kategoriami zysku i opłacalno¶ci. Postawa była mieszanin±
pesymizmu, zw±tpienia w celowo¶ć istnienia i negacji nauki, postępu.
Dekadent manifestował zanik chęci życia, biernie zdawał się na los.
Stawiał sztukę nad naturalno¶ci±, wyrafinowanie na prostot±, chorobę
nad zdrowiem. "Choroba końca wieku" objawiała się ucieczk± w
"sztuczny raj" przez ¶rodki odurzaj±ce i perwersyjn± erotykę.
Przykładem dekadenta był Stanisław Przybyszewski - pisał - "Norma to
głupota, degeneracja - to geniusz!".
Modernizm - d±żenia do odrębno¶ci, nowatorstwa, krytyczny stosunek
do tradycji. Podstawę dały filozofie: Artura Schopenhauera i
Fryderyka Nietzschego. Pierwszy z nich w dziele "¦wiat jako wola i
wyobrażenie" uważał, że życiu człowieka towarzyszy cierpienie. Popęd
życiowy zmusza go do zaspokajania pragnień i ambicji. Aktywno¶ć ta
przysparza mu klęsk, upokorzeń, niezadowolenia z rzeczywisto¶ci, z
siebie i lęku przed ¶mierci±. Człowiek szuka ucieczki przed życiem,
które jest pasmem męki. Ukojenie "bólu istnienia" sprowadza się do
wyzbycia poż±dań; wyzwolenia od ¶wiata. Schopenhauer uważał, iż
stanem realizuj±cym tę postawę jest nirwana - niebyt. Drug±
możliwo¶ci± była kontemplacja i przeżywanie piękna natury i sztuki.
Twórca stał się kapłanem sztuki.
Fryderyk Nietzsche głosił relatywizm poznawczy. Za prawdę uznawał,
to co służy życiu. Człowiek z subiektywnych doznań tworzy imaginację
¶wiata. Relatywna jest również etyka, która stanowi pochodn±
ludzkiej natury. W utworze "Tako rzecze Zaratustra" zakwestionował
warto¶ci filozofii chrze¶cijańskiej i demokracji - altruizm,
wolno¶ć, równo¶ć, lito¶ć - uważał je za "etykę niewolników", w nich
upatrywał upadek kultury. Domagał się uwolnienia jednostek o
wyj±tkowej sile wewnętrznej i biologicznej od ograniczeń moralnych.
Nadludzie powinni mieć prawo działania "poza dobrem i złem".
Nietsche głosił dwie postawy życiowe: apollińsk± i dionizyjsk±.
Pierwsza zakładała przeciwstawienie się harmonii, jasno¶ci i d±żenie
do doskonało¶ci zgodnej z norm± kulturow±. Druga - wewnętrzny
konflikt, niepokój, poszukiwanie bujno¶ci życia pozbawionego norm.
Henryk Bergson krytykował intelekt, uznawał intuicję za sposób
poznawania ¶wiata. Zaletami intuicji s±: dynamika, zmienno¶ć i
wyłamywanie się ze schematów. Uważał również że motorem rozwoju
człowieka jest wewnętrzna siła - elan vital. Neoromantyzm -
podkre¶lał zwi±zek epoki z tradycj± filozoficzn± i literack±
romantyzmu. Dwie orientacje Młodej Polski - "uspołeczniona" i
"wyzwolona" odwoływały się odpowiednio do romantyzmu narodowego i
uniwersalistycznego. Pierwsza kontynuowała tradycję polskiej
irredenty ("Rozdzióbi± nas kruki, wrony..."), druga kładła nacisk na
problemy moralne, estetyczne.
Autor: Nieznany Ocena : 3.6
oceń prace: 1 2 3 4 5 6
Home | Reklama | Info | Mail
Prace | Pomoc | Ksi±żki | Artykuły | News | Katalog | Forum |
Dzienniczek | Rozrywka
O nas | Filozofia/Prywatno¶ć | Napisz do nas
Copyright 2000 The MotherShip Poland Internet Holdings Sp. z
o.o. Wszelkie prawa zastrzezone