KOKCYDIOZA
CYKL: 1. poza organizmem ptaka. oocysty z kalem na zewn-> sporulacja (odpowiednia wilgotnosc) -> 24-48 h forma inwazyjna, w organizmie - oocysty w p pok -> sporozoity -> w nabl jelit schizonty -> w nich merozoity 1 rzedu -> znowu do nablonka -> schizonty 2 rzedu, w nich merozoity 2 rzedu. -> 3ci rząd i mikro i makrogametocyty -> kopulacja komorek plciowych -> zygoty w oocysty ;;; duza opornosc oocyst. ;;; mech: mechaniczne uszkodzeine tkanek zywiciela, toksynami. objawy okolo 4 dniaczesto zakazenia mieszane.
KURY: najbardziej patogenne - tenella, necatrix.
-Eimeria tenella - ptaki 2-10-tygodniowe; po 4 dniach od zarażenia — osowienie, brak apetytu i pragnienia; krwawa biegunka, anemia, opuszczenie skrzydeł; drgawki; jelita ślepe silnie powiększone, niebiesko-czerwonawe, ich treść pomieszana z krwią, suche dyfteroidalne masy zatykające ujście jelit ślepych - Eimeria brunetti - u kurcząt 8-tygodniowych; osowienie, brak apetytu, wychudzenie, zgrubienie ścian jelit, poprzeczne krwawe pręgi i strupy na błonach śluzowych końcowych części jelita cienkiego i grubego oraz części jelit ślepych; serowate masy mogą zatykać ujście jelit ślepych, biegunka bardziej wodnista, bez krwi ;;- Eimeria necatrix - kurcząt 8-tygodniowych; przy przebiegu ostrym — krew w kale, brak apetytu, wychudzenie, osłabienie; w środkowym odcinku jelit cienkich bardzo liczne punkcikowate i białawe ogniska; jelita rozdęte;; - Eimeria accervulina - czesto, młode zwłaszcza w pierwszym okresie nieśności; wodnista biegunka, utrata apetytu, kataralny stan górnej części jelita cienkiego, obniżenie nieśności. - Eimeria maxima - Biegunka, nieznaczna wybroczynowość i zgrubienie błony śluzowej środkowego odcinka jelita cienkiego, - Eimeria mitis, praecox - Wodnista biegunka, utrata apetytu; nieznaczny stan zapalny górnej części jelita cienkiego;
INDYKI: -Eimeria adenoides - indyczęta poniżej 6 tygodni życia. Często nagła śmierć. Końcowy odcinek jelita cienkiego, jelit ślepych i prostnicy obrzękłe. Wybroczyny w jelicie ślepym. Zawartość jelita ślepego początkowo wodnista, później serowata i zbita ;;-Eimeria meleagrimitis - ptaki powyżej 6 tygodni życia. Utrata apetytu, wychudzenie. Kał rzadki niekiedy z domieszką krwi. Błona śluzowa jelita cienkiego obrzękła, wybroczyny, często jelito puste. ;;-Eimeria meleagridis - słabo zaznaczone. Błona śluzowa prostnicy, jelit ślepych i końcowego odcinka jelita cienkiego nieznacznie obrzękła, pokryta żółtawym serowatym nalotem, wybroczyny i szaro-białe ogniska ;;Eimeria dispersa - Brak wyraźnych charakterystycznych zmian. Może wystąpić nieżyt błony śluzowej jelit
ZWALCZANIE Niszczenie - trudne w srodowisku, zwiazki amoniaku, woda amoniakalna, preparaty komercyjne np OOCIDE, metoda duńska (100m2 - 10 kg Ca palonego - 20 kg siarczanu amonu + woda) Kokcydiostatyki -(monenzyna, lasalocid, amprolium etc.) programy rotacykny (wymieniane co 2-3 cykle produkcyjne - co 6 mies), program wymienny (w 1 cyklu 2 kokcydiostatyki), sandwich (1, a w przerwie drugi?) Szczepionki: Paracox, Livacox, brojlerow nie szczepi sie na necatrix. Pasazowany szczep o skróconym cykli rozmnażania bezpłciowego, brak zmian a stymulacja naturalnej odporności, potem wydalane z kałem, wypierają szczepy terenowe, ponownie zjedzone - pełna odporność.
GĘSI E.truncata -kokc.nerek - 3-12tydz.ż. ;; %;; AP -nerki szarożółte lub czerwone + szarożółte ong martw+ wybroczyny;; E.anseris- kokc. Jelit - jel.cienk rozszerz, wypelnione czerwo-brąz płynem; w śr i tyln odc nieżyt-krwot zap bł śl + naloty dyfteroidallne ;; Obj niespecyf, osowien, osłab, chwiejny chód, spadek apet, biegunka biała, czasem obj nerwowe, torticolis, opuszcz skrzydel, niedowlady; smiert 90%;;; KACZKI: Tyzzeria perniciosa (do7tyg) i Wenyonella philiplevinei ;; AP- krowt zap bl sluz jelit (gł odc poczatk), ogniska martwicy, w trecsi kelit serow-krwist wysiek; jel biodrowe i proste - wybrocz + naloty pseudodyfter.
HISTOMONADOZA - indyki, histomonas meleagridis. zrodlo - chore i nosiciele. zwl. kury zarazone przez Heterakis gallinarum. w jego jajach bytuje H. meleagridis. tez w dzdzownicach, paszy, wodzie zanieczyszj, mechanicznie. Mech: namnaza sie w jelitach slepych, watrobie, ew. zoladku gruczolowym, nerkach. ulatwiaja rownoczesne bakteryjne zakazenia. brak odpornosci po przechorowaniu. objawy. przebieg nadostry , ostry lub podostry (osowienie, slaby apetyt, silna biegunka. Kał jest żółtawy, pienisty, cuchnący, niekiedy z krwią, przy nacisku na powłoki brzuszne - „strzelający". Okolica kloaki oraz końce skrzydeł powalane kałem. Skrzydła OpuszCZ, grzbiet łukowato wygięty. zasinienie korali "czarna główka", wybitna bladość. AP: jelita ślepe (często tylko jedno) powiększone, guzowate, żółtawozielonkawe, wypełnione szarożółtą, półgęstą masą o nieprzyjemnym zapachu. Błona śluzowa- serowato^włóknikowymi nalotami lub owrzodzeniami. Wątroba powiększona, zwyrodniała, z szarobiałymi ogniskami martwiczymi wielk orzecha lask, niekiedy otoczonymi czerwoną obwódką. zapalanie otrzewnej oraz zmiany martwicze w błonie śluzowej żołądka gruczołowego, w nerkach i sercu. Avimetronid. zapobieganie: odrobaczanie przeciw heterakidozie.
RZĘŚISTKOWICA - trichomonadoza. Trichomonas gallinae - komensal w jamie dziobowej i przełyku ptaków dorosłych. Młode ptaki zarażają się poprzez wodę i karmę; młode gołębie — przy karmieniu ich mleczkiem przez dorosłe gołębie-nosiciele. Indyczęta - pasożytami wydalanymi przez kury. Objawy i AP: osowienie, Wodnistą biegunkę, wychudzenie, opuszczone skrzydła, górna część szyi obwisła. W jamie dziobowej, gardle i workach powietrznych serowate, żółtawe naloty. W wątrobie żółtawe ogniska martwicze znacznych rozmiarów. Przy zaatakowaniu centralnego układu nerwowego występują zaburzenia w równowadze. Na pępku strup, wielkości nawet gołębiego jaja. Śmiertelność — najwyższa w 2 tygodniu życia — dochodzi do 80%. Nasilenie objawów - w okresie pogorszenia warunków środowiskowych. U indycząt i kurcząt wskutek zmian zapalnych występuje „wiszące wole".leczenie: avimetrinid, zapobieganie: avimetronid lub siarczan miedzi przed legami, i w 1/2 okresu hodowli mlodych golebi.
GĘSI -T. anseris -zaraz przez karmienie piskl, H2O i płciowe ;; apatia, szaroziel biegunka + złogi włóknika, postawa pingwina, smierc w 3 dni, wychudzenie, płyn w jamie piers, ogn martw w watr, jel slepe z zolta serowata masą.
TOKSOPLAZMOZA - T. gondii. rozne, zoonoza. zarazenie przez przewod pokarmowy. zrodlo: zwierzeta gospodarskie, gruzonie, koty, ptaszynce, chore, przez jaja; Objawy: utrata apetytu, osłabienie, wzmożone pragnienie, obrzęk powiek, zapalenie naczyniówki, siatkówki, tęczówki —> ślepota, chwiejność chodu, maneżowe ruchy, porażenia, nastroszenie piór na szyi i przykurcz palców, a także skręty szyi. Często bezobjawowo. AP: zmiany zapalne w mózgu, osierdziu i mięśniu sercowym. Powiększona wątroba i śledziona - drobne ogniska martwicze. Krwotoczne lub kataralne zapalenie żołądka i jelit. wykrycie: toksoplazmy w narzadach wewnetrznych. likwidacja ptakow.