Norma w resocjalizacji
Funkcjonowaniem człowieka w społeczeństwie zajmują się różne nauki i wskazują one na różne kryteria tego co normalne a co nienormalne.
Kryteria:
Biologiczne/ ekologiczne- dążenie do zachowania własnej egzystencji, przetrwania w środowisku naturalnym czy społeczno-kulturowym.
Medyczno-psychiatryczne- stan doskonałego zdrowia psychicznego i fizycznego( zgodnie z normami medycznymi). Zdrowa struktura osobowości i niezaburzone funkcje.
Psychologiczne- optymalne sposoby redukcji napięć wewnętrznych, utrzymanie homeostazy psychicznej. (subiektywne poczucie dobrego przystosowania, zadowolenia, szczęścia.)
Interakcyjne- adekwatne reagowanie na bodźce pochodzące z otoczenia fizycznego i społecznego. Umiejętność przeciwstawienia się presji niekorzystnych czynników biopsychicznych, środowiskowych i sytuacyjnych.
Społeczne- zgodność postępowania i motywacji z powszechnie akceptowanymi wzorcami i normami.
Pedagogiczne- dążenie do samourzeczywistnienia, autonomii, samowychowania, rozwoju.
Normalność jest pojęciem względnym, zmieniającym się w zależności od środowiska społeczno-kulturowego i epoki.
Zdaniem J. Sowy znaczenie słowa normalność oscyluje pomiędzy 3 sensami przenikającymi się w pospolitym odczuciu:
Sensem ilościowym- gdy mówi się o normalności jakiś zjawisk, ma się na myśli ich powszechność, masowość, pospolitość w znaczeniu częstotliwości występowania w jakiejś populacji.
Sens konwencjonalistyczny- tak rozumiana normalność wynika ze zgodności z przyjętymi wzorami i oczekiwaniami.
Sens postulatywno- normatywny- w takim rozumieniu zachodzi odniesienie do normy w sensie postulatu „normalne jest to co powinno”
Norma teoretyczna- stan jednostki lub grupy- odnosi się do ogólnych prawidłowości albo twierdzeń zawartych w teoriach naukowych na temat fizjologicznego, psychologicznego i społecznego funkcjonowania człowieka i grup społecznych. O stanie normalności wnioskuje się porównując obserwowalne wskaźniki z teoretycznymi twierdzeniami (modelami) W tym pojęciu wzorzec normy jest często nazywany wzorem (modelem) idealnym.
Podział norm na rodzaje jest podziałem sztucznym, normy mogą się na siebie nakładać.
Normy wg Pytki:
Norma społeczna- reguluje prawne życie społeczne, mamy pewne przekonanie co do tego, co nas może spotkać w danych sytuacjach
Norma prawna- są kodeksy w których jest napisane co jest dobre a co złe i są również przewidziane sankcje za nieprzestrzeganie tych norm.
Norma moralna- często jej występowanie odzwierciedla fakt występowania w przepisach prawnych oraz w kodeksie karnym.
Norma wg Pytki jest synonimem prawidłowości tego, co być powinno zgodnie z oczekiwaniami społecznymi i standardami społeczno- kulturowymi, tzn w potocznym rozumieniu najczęściej eksponowane jest statystyczne rozumienie zachowania normalnego.
Potocznie zachowaniem normalnym nazywamy taki rodzaj zachowania, który jest najczęstszy u większości ludzi w zbliżonym wieku z danego środowiska, czyli normalne to to co przeciętne i powszechne w danym środowisku.
W statystycznym sensie normalne jest to co występuje zgodnie z oczekiwaną częstością i natężeniem, to co mieści się w granicach jednego odchylenia standardowego.