Ius est ars boni et aequi.
Prawo jest sztuką tego co dobre i słuszne
Iuris praecepta sunt: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere.
Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać co mu się należy.
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem.
Znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie.
In conventionibus contrahentium voluntatem potius quam verba spectari placuit.
W umowach kontrahentów należy uwzględnić bardziej wolę niż słowa.
Qui suo iure utitur neminem laedit.
Nikogo nie krzywdzi ten, kto korzysta ze swego prawa.
Lex posterior derogat legi prori.
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą.
Lex retro non agit.
Prawo nie działa wstecz
Nuptias non concubitus, sed consensus facit.
Małżeństwo tworzy porozumienie, a nie faktyczne pożycie.
Mater semper certa est, pater quem nuptiae demonstrat.
Matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten, kto jest mężem matki.
Adoptio naturam imitatur.
Adopcja naśladuje naturę (różnica wieku)
Male nostro iure uti non debemus.
Nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa.
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur.
Dziecko poczęte, uważa się za już narodzone, jeśli chodzi o jego korzyści
Nemo plus iuris in alium trasferre potest quam ipse habet.
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada
Superficies solo cedit.
To, co jest na trwale złączone z gruntem, jest własnością właściciela gruntu
Quot generationis tot gradus.
Ile urodzeń, tyle stopni
Obligatio est iuris vinculum.
Zobowiązanie tworzy węzeł prawny.
Genus perire non censetur.
Uważa się, że gatunek nie ginie.
Impossibilium nulla obligatio est.
Zobowiązanie niemożliwe do spełnienia jest nieważne
Pacta sunt servanda.
Umów należy dotrzymywać
Audiatur et altera pars.
Należy wysłuchać także drugiej strony
Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat.
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza
Ne aet iudex ultra petita partium.
Niech sędzia nie orzeka poza żądanie stron
In dubio pro reo.
W razie wątpliwości (należy orzec) na korzyść oskarżonego
Nemo est iudex in propria (sua) causa.
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie