Organy wspólnot europejskich

 

Rada Europejska

 -pierwszy zapis pojawił się w jednolitym akcie europejskim (podany był tylko skład), później w traktacie z Maastricht (skład i nadawanie impulsu UE)

-zbiera się przynajmniej 2 razy w roku, przewodniczy jej szef ministerstwa spraw zagranicznych państwa przewodniczącego aktualnie Unii 

 

Parlament Europejski

 -jednolita procedura wyboru - był to tylko postulat, jednak nie zrealizowany, wybory od Parlamentu odbywają się wg procedur wyborczych danych krajów

-wybory bezpośrednie, posłowie zasiadają wg klucza partyjnego (nie krajowego)

-zbiera się w 2. wtorek marca

-członkowie spośród siebie wybierają przewodniczącego i Prezydium, uchwalają regulamin

-do Parlamentu każdy obywatel UE może składać petycje

-uchwały podejmowane są bezwzględną większością głosów, wchodzą w życie z chwilą ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym UE

-funkcje Parlamentu Europejskiego:

    1) uczestniczy w procedurze ustawodawczej 

    2) prawo zatwierdzania niektórych umów międzynarodowych - umowy akcesyjne i stowarzyszeniowe

    3) zatwierdza budżet

    4) udziela Komisji absolutorium na wykonanie budżetu

    5) zatwierdza przewodniczącego Komisji i Komisarza

    6) może zgłosić i wyrazić votum nieufności Komisji (większość 2/3 przy regulaminowej większości parlamentarzystów) - może być zgłaszana tylko dla całej Komisji - odpowiedzialność kolegialna

    7) mianuje Rzecznika Praw Obywatelskich (przyjmuje skargi od osób prawnych i fizycznych Unii, przeprowadza kontrole na wniosek lub z urzędu, zdaje roczne sprawozdania przed Parlamentem, może być odwołany przez ETS na wniosek Parlamentu)   

 

Rada (Ministrów, UE) Art. 202 - 210

-skład: przedstawiciele państw członkowskich w randze ministra (głównie MSZ - zależne od omawianych zagadnień - rolnictwo, bezrobocie, sprawy zagraniczne)

-przewodniczący: kolejno przez państwa członkowskie po 6 miesięcy, kolejność ustalana przez Radę na drodze jednomyślnego porozumienia

-zwoływana z własnej inicjatywy lub na wniosek członków lub Komisji

-siedzibą jest Bruksela a w IV, Vi i IX Luksemburg

-prace Rady przygotowuje Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) - szefowie stałych przedstawicielstw przy Unii w randze ambasadora, zajmują się szeroko pojętą koordynacją  - wypracowywaniem jednomyślności w sprawach omawianych później przez Radę;  

-wspomagana przez Sekretariat Generalny i Sekretarza Generalnego (mianowany przez Radę, podpisuje uchwalone przez nią akry prawne i zarządza ich ogłoszenie)

-tryb podejmowania decyzji - większość głosów, kwalifikowana lub jednomyślność (wstrzymanie głosu nie jest uznane jako przeszkoda w jednomyślności) 

-funkcje Rady Ministrów:

    1) organ prawodawczy we współpracy z Parlamentem

    2) przekazuje pewne uprawnienia w zakresie prawodawstwa Komisji (wydaje rozporządzenia wykonawcze)

    3) Koordynuje ogólną politykę gospodarczą Unii

    4) zawiera umowy międzynarodowe

    5) uchwala budżet wspólnot

 

Komisja Art. 211 - 219

-skład: 20 członków - obywatele Unii, wybór na podstawie kompetencji; minimalnie jeden, maksymalnie dwóch z jednego państwa członkowskiego wspólnoty; niezależni

-liczba członków może ulec zmianie - jednomyślna decyzja Rady

-członkowie mianowani na 5 lat z możliwością reelekcji

-procedura mianowania członków Komisji:

    1) rządy państw członkowskich wyznaczają za wspólną zgodą osobę, którą zamierzają mianować przewodniczącym Komisji

    2) Parlament Europejski wyraża zgodę na nominację przewodniczącego

    3) rządy wspólnie z kandydatem na przewodniczącego wyznaczają pozostałe osoby, które będą mianowane do Komisji

    4) Parlament zatwierdza przewodniczącego i członków Komisji

    5) mianowanie członków Komisji i Przewodniczącego za wspólną zgodą państw członkowskich

-funkcje Komisji:

    1) odpowiednik władzy wykonawczej - tzw. "watchdog"

    2) inicjatywa ustawodawcza - projekty na podstawie zalecenia Rady Ministrów

    3) wydaje rozporządzenia wykonawcze na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów

    4) nadzoruje stosowanie prawa wspólnotowego

    5) wnosi sprawy przed ETS

    6) pośredniczy w sporach między państwami

    7) zarządza wspólnotowymi politykami

    8) prowadzi negocjacje dotyczące treści umów międzynarodowych

    9) bierze udział w negocjacjach akcesyjnych

-Komisja posiada również wyspecjalizowane służby i agencje

-uwypuklona rola przewodniczącego Komisji

-działa na podstawie głosu większości liczby członków

 

Europejski Trybunał Sprawiedliwości (Sąd Europejski) Art. 220 - 245

-organ sądowniczy składający się z 15 sędziów

-obraduje na sesjach plenarnych, może tworzyć izby składające się z 3,5 lub 7 sędziów

-do pomocy ma 8 Rzeczników Generalnych (wydają niewiążące opinie w konkretnych sprawach, mogą uczestniczyć w wyborze przewodniczącego ETS-u)

-sędziowie i rzecznicy są wybierani spośród niezależnych osób o dużej powadze i umiejętnościach, na okres 6 lat

-rozpatruje spory międzynarodowe, między organami wspólnot i o zgodności aktów prawa wtórnego z pierwotnym (charakter sądu konstytucyjnego), jako sąd administracyjny rozpatruje ważność aktów prawa wspólnotowego, jako sąd apelacyjny odwołania od sądu I-ej instancji 

-po traktacie amsterdamski rozszerzono uprawnienia ETS-u do III filaru

-Sąd I-ej instancji - rozpatruje niektóre sprawy - w kwestiach prawnych przysługuje mu odwołanie do ETS-u, nie wydaje orzeczeń wstępnych, rozpatruje spory między pracownikami a organami oraz osobami prawnymi a Komisją

 

Trybunał Obrachunkowy Art. 246 - 248

 -składa się z 15 członków mianowanych na 6 lat prze jednomyślną decyzję Rady po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego

-członkowie mają możliwość reelekcji

-kontroluje rachunki dochodów i wydatków wspólnot i ich organów 

 

Komitet Społeczno -Ekonomiczny

 -organ doradczy

-w skład wchodzą reprezentanci poszczególnych grup społecznych i zawodowych (państwa przedstawiają podwójną liczbę kandydatów, spośród których są wybierani członkowie komitetu przez Radę)

-4-letnia kadencja 

-posiada wyspecjalizowane sekcje

-może wyrażać opinie

 

Komitet Regionów

-ciało doradcze

-składa się z reprezentantów organów regionalnych i lokalnych

-członków mianuje Rada na 4-letnią kadencję

-członek Komitetu nie może być posłem Parlamentu Europejskiego 

 

Europejski Bank Inwestycyjny

 -posiada osobowość prawną

-statut w protokole do traktatu rzymskiego

-jego zadaniem jest wspieranie zrównoważonego i stabilnego rozwoju Wspólnoty

-finansuje:

   1) projekty rozwoju regionów mniej rozwiniętych

   2) inwestycje rozwoju wspólnego rynku

   3) projekty mające znaczenie dla grupy państw członkowskich

---