Temat: Ewolucja teorii zarządzania
1.Teoria organizacji zarządzania jest interpersonalna. Rok 1903 datuje się na początek owej teorii (książka Taylora).
2. Koncepcja podziału:
Nurt klasyczny i neoklasyczny
Nurt psychosocjologiczny
Nurt systemowy
3. Trzy różne modele człowieka w organizacji:
a) Homo oeconomicus model człowieka ekonomicznego zakłada się że człowiek jest istota racjonalna podatna głownie na odziałowywanie bodźców materialnych. Pasywny, nie jest skłonny do podejmowania decyzji oraz ponoszenie za nie odpowiedzialności. Pożądane zachowanie powinno być ściśle określone przez rygorystyczne przepisy i należy nim kierować za pomocą systemu nagród i kar. Organizacja jest to maszyna, która ma realizować wyznaczone cele. Człowiek jest nic nie znaczącym elementem realizujący zadania. Teoria ta legła w podstawach nauk klasycznych.
b) Homo socius model człowieka społecznego, akceptuje się psychospołecznie motywy zachowania człowieka w organizacji. Przynależnego do grupy, prestiż, satysfakcje z pracy. Szczególna uwagę zwraca się na nieformalne więzi i emocjonalne przesłanki zachowań organizacyjnych(trudne do przewidzenia zachowanie człowieka) W tym ujęciu organizacji traktowana jest jako probablistyczny system społeczny. Dostrzega się inicjatywy jednostek, samokontroli, samodyscyplinie. Koncepcja bliska nurtowi psychosocjologicznemu.
c) Homo kreator (politicus) człowiek jako wielostronnie motywowany czynnik twórczy, który zorientowany jest innowacyjnie i chce współuczestniczyć w sprawowaniu władzy i kształtowaniu polityki organizacyjnej. Połączenie dwóch wizji rozwoju organizacji.
Deterministyczny probabilistyczny system społeczny( pewne działania można określić w 100%,-technicznie, a te ludzkie tylko z pewnym prawdopodobieństwem) obraz właściwy dla nurtu systemowego
4. NURT KLASYCZNY I NEOKLASYCZNY-oparty na uogólnianiu doświadczeń praktycznych. Badacze podejmowali próby zarządzania organizacjami a następnie uogólnianiem koncepcji innych.
Taylor ojciec naukowego zarządzania. Był praktykiem na problemy organizacji patrzył na problem od stronny pojedynczego pracownika(od dołu) Według Taylora punktem wyjścia w tworzeniu organizacji powinno być badanie pracy(obserwacja później pomiar). Wprowadził chromometran( bezpośredni pomiar pracy na stanowisku roboczym) Formował wnioski, które instruował w kartach organizacyjnych(najlepszy sposób danej pracy)
Filozofia Taylor'a ONE BEST WAY dla każdego zagadnienia organizacji można w sposób naukowy opracować jedno najlepsze rozwiązanie( Milczącym założeniem Taylor'ryzmu jest homo oekonomikus wykonaj więcej a więcej zarobisz)
Koncepcja systemu funkcjonalnego:
SYSTEM LINIOWY
Mistrz był przeciążony obowiązkami, wszystko spoczywało na jego barkach(plan działania, materiały, maszyny w pełnej gotowości technicznej, sprawdzał jakość, zgodność, zajmował się kalkulacją)
System liniowy zastąpił systemem funkcjonalnym.
SYSTEM FUNKCJONALNY
Mistrzowie byli wyspecjalizowani w poszczególnych dziedzinach, każdy robotnik otrzymywał polecenia od poszczególnego mistrza.
System skrytykowany przez FAYOL'A Stwierdził, że może dojść do dualizmu( dwie sprzeczne informacje od różnych mistrzów).
Fayol wprowadził SYSTEM SZTABOWY- komórki sztabowe podporządkowane mistrzowi. Doradcy mieli wspomagać kierowników liniowych w procesie podejmowania decyzji. Doradcy sztabowi nie mieli prawa zlecać zadań robotników(mogli za pośrednictwem kierowników)
SYSTEM SZTABOWY
Taylor cenił organizacje pracy:
„Dobra organizacja ze złymi urządzeniami da lepsze efekty niż dobre urządzenia ze złą organizacją”|
ADAMIECKI interesował się pracą zespołową. Nie interesowały go jednostki. Najważniejszym osiągnięciem było sformułowania PRAWA HARMONI:
Jeżeli praca wykonywana jest przez kilka jednostek lub zespół to otrzymuje się tym lepszy skutek ekonomiczny im dokładnie dobrane są do siebie współpracujące jednostki lub zespoły i im dokładniej uzgodnione są czasy ich działania.
Źle dobrane maszyny, poziom wydajności uplasuje się na poziomie wydajności III maszyny.
Prawo harmonii zagadnienia:
Harmonijny dobór pracy zespołowej(prawo harmonii doboru)
Harmonizowanie czynności organów(prawo harmonii działania)
Henry Fayol interesowało go zarządzania cała organizacji. Przedstawił koncepcję funkcji zarządzania w szerokim i wąskim znaczeniu.
FUNKJCE ZARZĄDZANIA W SZEROKIM ZNACZENIU: (czynności [funkcjie] przedsiębiorstwa
Technicznie(wytwarzanie wyrobów)
Handlowe (zakup materiałów, zbyt towarów)
Finansowe( pozyskiwanie i obrót kapitałem)
Ochronne|ubezpieczeniowe(ochrona mienia i osób)
Rachunkowe(bilans,kalkulacja cen,inwentaryzacja)
FUNKCJE ZARZĄDZANIA W WĄSKIM ZNACZENIU:
Administracyjne
Przewidywanie
Organizowanie
Koordynowanie
Kontrolowanie
Każdy kierownik musi przewidywać co się stanie w przyszłości. Organizować prace, rozkazywać, koordynować działanie z innymi urządzeniami, oraz kontrolowanie ich pracy.
Współczesnym kierunkiem w nurcie klasycznym to NOWA FALA. Kładą nacisk na osiąganiu sukcesów w organizacji. Uważają, że jednostki ludzkie powinny być krępowane sformalizowanymi procedurami nawet wówczas gdy wydają się one najbardziej racjonalne. Wielką wagę przywiązuje się do systemu wartości(powinien ukierunkować działania różnych ludzi)
5. NURT PSYCHOSOCJOLOGICZNY:
ELTON MAYO w toku swych pierwszych badań stwierdził, iż nieprawdą jest, że pracownik to homo oeconomikus. Stwierdził, że dla ludzi ważne są więzi nieformalne. Swoje spostrzeżenia ugruntował w toku badań w Hawthorne.
Doprowadził do wzrostu wydajności za pomocą uzgadniania oraz konsultowanych zmian. Badacze doszli do wniosku, że będzie lepsza wydajność wówczas gdy pracownicy wiedzieć, że kierownictwo troszczy się o nich, oraz nadzór poświęca im uwagę efekt Hawthorne
Stwierdził też istnienie nieformalnych norm społecznych. Badania Mayo dały początek nurtowi psychosocjologicznego:
Kierunek psychologiczny(zajmował się wnętrzem, motywy, intencje działaniaPOTRZEBY MASLOWA)
Kierunek socjologiczny(zajmował się zjawiskami interpersonalnymi postawy moralne członków grupy, przywództwo w grupie)
6. NURT SYSTEMOWY opiera się na kategorii systemu otwartego:
Podejście sytuacyjne: pomiędzy zasadą ONE BEST WAY i poszukiwaniem uniwersalnego sposobu zarządzania a poglądem odrzucającym zasady.
Podejście systemowe ma charakter relatywistyczny, „wszystko zależy” Reprezentanci systemu nie pozostają na tym stwierdzeniu, ale dociekają „od czego zależy” Wynikiem są sytuacje dyrektywy praktyczne. Nie ma uniwersalnych rozwiązań, zależy w jakiej sytuacji znajduje się organizacja.