5z25
ks. Zbigniew Paweł Maciejewski
Metoda "5 z 25'' jest sposobem prowadzenia dyskusji. Polega na analizie jakiegoś zjawiska, sytuacji, pojęcia; znalezieniu jego części składowych, wyborze najważniejszych i utworzeniu z nich hierarchii. Wybór i układ elementów należy uzasadnić. Metoda nadaje się do tematów, które z natury rzeczy są złożone i wieloaspektowe, np.: Co jest ważne w ryciu rodzinnym?, Czego szukamy w Piśmie Świętym? Pozwala na zorientowanie się w systemach wartości uczestników. Uczy umiejętności obrony swoich poglądów i wypracowywania kompromisów. Przy pracy tą metodą potrzebne są przygotowane wcześniej kartki zawierające listę elementów (niekompletną), nad którą pracować będą uczestnicy, czyste kartki, flamastry.
1. Organizacja pracy. Katecheta dzieli wszystkich uczestników na grupy trzy-czteroosobowe. Każdy uczestnik otrzymuje kartkę z listą elementów. Pierwsze zadanie, polega na indywidualnym zapoznaniu się z listą pod kątem jej kompletności. Lista ma 25 punktów. Ostatnie punkty (3-5) są puste i stanowią zaproszenie do uzupełnienia listy. Po jej wypełnieniu przez każdego uczestnika prowadzący poleca, aby każdy indywidualnie wybrał z listy pięć elementów. Należy je podkreślić na kartce i uporządkować w zależności od ważności. Następnie w grupach toczy się dyskusja nad wybranymi elementami i ustaleniem wspólnej dla grupy listy' pięciu elementów. Katecheta podkreśla, że nie chodzi o głosowanie, czy arytmetyczny wybór najczęściej powtarzanych elementów, ale o rzeczową dyskusję polegającą na argumentowaniu zasadności indywidualnych wyborów. Następnie prosi o sporządzenie wspólnej listy, gdzie oprócz wypisanych elementów umieszczona zostanie krótka - jednozdaniowa argumentacja grupy.
2. Praca w małych grupach. W tej fazie pracy grupy ważne jest, by prowadzący czuwał nad jej przebiegiem. Można się spodziewać czasami nawet gwałtownych sporów - potrzeba wtedy mediacji, zwrócenia uwagi na wzajemne słuchanie się i potrzebę szukania kompromisu. Inne grupy mogą się niezbyt zaangażować w postawione im zadanie. Należy wtedy zachęcić do aktywności i poprosić o wzmocnienie argumentacji (która w tym przypadku będzie zazwyczaj płytka).
3. Praca na forum ogólnym. Przedstawiciele grup odczytują listy swoich typów. Po zakończonej prezentacji, kartki z proponowanymi listami przedstawiciele zespołów mogą przykleić do szarego papieru, a następnie powiesić na ścianie. Zadaniem katechety jest uporządkowanie zebranego materiału i ustosunkowanie się do niego (osobiste świadectwo, nauka Kościoła). Być może zaistnieje potrzeba dokonania większych korekt. Wtedy owoce pracy uczestników należy potraktować jako materiał do dalszej pracy i nie wywieszać ich na ścianie.
4. Warianty. Oczywiście nie trzeba rygorystycznie trzymać się zasady wyboru dokładnie pięciu elementów z listy dwudziestu pięciu. Można także zrezygnować z przedstawienia uczniom gotowej listy elementów na rzecz stworzenia jej na bieżąco w czasie spotkania, np. na zasadzie burzy mózgów. Interesującym urozmaiceniem tej metody może być poproszenie uczniów o samodzielne zapisanie argumentacji na rzecz wybranych przez nich elementów - już na etapie pracy indywidualnej.