PYTANIA DO EGZAMINU

1 Finanse -istota, zasób pieniędzy a fundusz pieniężny.

Finanse to ogół zjawisk ekonomicznych związanych z ruchem pieniądza w procesie podziału i wymiany wartości. Na ruch pieniądza składa się gromadzenie, podział, wydatkowanie środków pieniężnych.

Przedmiotem zainteresowania finansów jest pieniądz emitowany przez system bankowy, gromadzenie w nim oszczędności i rezerw oraz cyrkulacja pomiędzy różnymi podmiotami gospodarczymi.

Istota pieniądza charakteryzuje się poprzez funkcje, które spełnia. Wyróżnia się funkcje: miernik wartości, środek obiegu, tezauryzacji, środek płatniczy, pieniądz światowy.

Zasób pieniężny to ogół środków dyspozycji danego podmiotu, którymi podmiot może względnie swobodnie dysponować (gospodarować), ponieważ środki te nie mają z góry przeznaczonego zastosowania.

Fundusz pieniężny to zasób pieniężny przeznaczony na realizację określonego celu.

2 Na co dzielimy zjawiska finansowe. Omówić.

Zjawiska finansowe można podzielić według kryterium:

a) przedmiotowego

b) podmiotowego

3 Kryterium podmiotowe - charakterystyka.

Według kryterium podmiotowego finanse dzielimy na:

- finanse publiczne, reprezentują władze ustawodawcze i wykonawcze wszystkich szczebli, aparat skarbowy, jednostki sektora publicznego. Tworzone są przez fundusze przyjmujące formę budżetów oraz funduszy celowych. Państwo jest najważniejszym podmiotem.

- finanse przedsiębiorstw, tworzą podmioty, które działają z myślą o zysku. Wyróżnia je ranga strumieni rzeczowych, wskutek których powstają strumienie finansowe.

- finanse gospodarstw domowych tworzą strumienie rzeczowe oraz strumienie finansowe powstałe w wyniku powiązań z innymi podmiotami.

- finanse banków, podstawą jes dwuszczeblowy system bankowy

- finanse ubezpieczeń i innych instytucji finansowych, ich udziałem są tylko strumienie finansowe.

4 Kryterium przedmiotowe - charakterystyka.

Pozwala na wyodrębnienie różnych zjawisk pieniężnych niezależnie, jakie podmioty biorą nim udział. Według tego kryterium wyróżnia się następujące przychody wydatki (strumienie pieniężne).

- materialne i osobowe (ekwiwalentne, rynkowe)

- strumienie redystrybucyjne (transferowe)

- strumienie kredytowe.

Ruchowi środków pieniężnych jednoczesny ruch wartości materialnej, są regulowane głównie przez mechanizm rynkowy, zgodnie z relacjami popytu i podaży. Mogą być regulowane według innych zasad (np. ustawowe określenie płacy minimalnej, opodatkowanie niektórych towarów.

5 Scharakteryzuj jeden ze strumieni pieniężnych.

Strumienie redystrybucyjne nie podlega regułom rynkowym, lecz są regulowane przez prawo finansowe Charakteryzuje je brak wzajemnego świadczenia ze strony podmiotu gospodarczego otrzymującego środki pieniężne od innego podmiotu (kreuje głównie państwo).

Strumienie kredytowe są wynikiem udzielania przez banki kredytów. Każda spłata kredytu lub emisja kredytu prowadzi do powstania tych strumieni. Funkcje kredytowe spełniają banki komercyjne.

6 Charakterystyka ruchu okrężnego strumieni.

Założenia modelu I:

Tylko dwa podmioty / cztery strumienie (2 rzeczowe , 2 pieniężne ) /dobra i usługi to doba konsumpcyjne (brak dóbr produkcyjnych) / wszystkie dochody w całości przeznaczone na zakup dóbr i usług.

1 strumień dóbr i usług

2 wydatki na dobra i usługi

3 usługi czynników produkcji

4 dochody z usług czynników produkcji

Model II / instytucje finansowe/ gospodarka otwarta, import export/

5 dobra kapitałowe, środki produkcji

S „ saving ” oszczędności gospodarstw domowych

I inwestycje (pożyczają przedsiębiorstwa, kredyty inwestycyjne)

6 import dóbr i usług z zagranicy

7 strumień wydatków na dobra i usługi

8 export czynników produkcji

9 dochody z czynników produkcji z zagranicy

10 export dóbr i usług

11 wydatki na dobra i usługi z zagranicznych gospodarstw domowych

12 dochody płynące za granicę

13 import czynników produkcji

14 dobra kapitałowe (inwestycje)

Model III /państwo/

15 dobra i usługi dla sfery budżetowej

16 dochody sfery budżetowej

17 podatki bezpośrednie

18 transfery płatnicze (socjalne)

19 podatki

20 płatności transferowe dla przedsiębiorstw (dotacje).

7. Różnica między finansami publicznymi a prywatnymi.

Gospodarowanie obejmuje 2 podst. sektory:

• publiczny (jednostki gospodarki budżetowej i samorządowej)

• prywatny (gospodarstwa domowe przedsiębiorstwa)

Finanse publiczne - opierają się na władztwie sektora publicznego i powstają przymusowo, powinny być narzędziem realizacji interesu ogółu społeczeństwa, funkcjonują wg planów sporządzonych na przyszłość, rozmiary publicznych zasobów i operacji za ich pośrednictwem przeprowadzonych są znacznie w większej skali niż zasoby i operacje podmiotów prywatnych (duże skale zasobów i operacji pieniężnych), ocena następuje przy użyciu kryteriów politycznych
Finanse prywatne - są tworzone na podstawie czynności cywilno - prawnych, najczęściej skoncentrowane są na korzyści indywidualne - realizacja zysku, podmioty gospodarują dostosowując swoje działanie do zmieniających się warunków rynkowych, mała skala zasobów i operacji pieniężnych

8. Istota, funkcje finansów publicznych.

Finanse publiczne to procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych a w szczególności

- pobieranie i gromadzenie środków

- wydatkowanie środków publicznych

- finansowanie deficytu publicznego

- zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

- zarządzanie środkami publicznymi

- zarządzanie długiem publicznym

Dług publiczny ponad 400mld złotych

9. System finansów publicznych - charakterystyka.

Finanse publiczne pełnią gospodarce trzy główne funkcje:

a) funkcja redystrybucyjna polega na tym że na rzecz finansów publicznych jest pobierana część dochodów innych jednostek (przedsiębiorstwa, gosp. dom) głównie w formie podatków, dochody te następnie podlegają podziałowi na różne podmioty i cele. Kryteria redystrybucji mają wymiar makroekonomiczny jednostkowy.

b) funkcja alokacyjna, organy publiczne ingerują w alokację, powodują przemieszczanie czynników wytwórczych i wytworzonych dóbr. W ramach tej funkcji państwo realizuje zadania o charakterze społecznym i publicznym.

c) funkcja stabilizacyjna powinna oddziaływać na gospodarkę w taki sposób by stabilizować poziom produkcji, zmniejszać wahania między skrajnymi fazami cyklu koniunkturalnego.

10.Zalety, wady i cechy dobra publicznego.

Dobra publiczne - to dobra , które z przyczyn naturalnych mogą służyć zbiorowości lokalnej lub całemu społeczeństwu. Korzyści z używania czystego dobra publicznego są niepodzielne, nie można więc wyodrębnić części tego rodzaju dobra i przypisać go jednostkom (np. powietrze, jeziora, rzeki, bezpieczeństwo zewnętrzne. Wady to marnotrawstwo i nadużycia. Konsumpcja dóbr publicznych ogranicza dobra prywatne.

11 .Związek między dobrem publicznym i społecznym - źródła finansowania

dobra publicznego .

Zależność między dochodami indywidualnymi, a użytecznością dobra publicznego ilustruje rysunek

Krzywa użyteczności dobra publicznego Up jest neutralna względem dochodów indywidualnych. Oznacza to, ze każdy obywatel ma dostęp do dobra publicznego niezależnie jakim dochodem dysponuje.

12.Opisz zależność i przedstaw na rysunku między dochodami

indywidualnymi, a użytecznością dobra publicznego i społecznego.

Zależność miedzy dochodami indywidualnymi a użytecznością dobra społecznego ilustruje rysunek.

13.Mechanizm alokacji dobra publicznego.

Dzięki tej funkcji organy publiczne ingerują w różne czynniki wytwórcze i wytworzone dobra. W ramach tych funkcji państwo realizuje zadania o charakterze społecznym i publicznym.

Celem alokacji dobra publicznego jest obiektywizacja kryteriów wyboru a więc eliminowanie lub ograniczanie arbitralności decyzyjnego władz publicznych. Wybór publiczny musi uwzględniać także czynniki jak:

• system władz publicznych (państwo i samorząd)

• kompetencje poszczególnych organów władz publicznych w kwestiach finansowych a zwłaszcza budżetowych

• ordynację wyborczą

• system partii politycznych i organizacji społecznych, zawodowych

14.Istota i charakterystyka paradoksu wyborczego.

Akceptując system demokratyczny należy pamiętać o pewnych niebezpieczeństwach związanych z decyzjami podejmowanych na podstawie wyborów. Problem polega na tym, że zachowanie wyborcy gdy jest w grupie jest inne niż wtedy gdy dokonuje wyboru gdy jest sam. Wyniki głosowań poszczególnych grup mogą wypaczyć rzeczywiste preferencje wyborców

15.Co powinien gwarantować system finansów.

System finansów powinien:

• zaspokajać popyt państwa na pieniądz

• umożliwiać i ułatwiać państwu prowadzenie polityki łagodzącej negatywne skutki mechanizmu rynkowego

• tworzyć warunki do prowadzenia przez państwo polityki ekonomicznej, przemysłowej, rolnej

• zapobiegać powstawaniu tzw. szarej strefy

• umożliwiać sprawne gromadzenie środków publicznych

• sprzyjać racjonalnemu wydatkowaniu środków publicznych

• sprzyjać rozwojowi demokracji i demokratycznych instytucji

16.Finanse przedsiębiorstwa - istota, obszar zarządzania finansami.

Finanse przedsiębiorstwa cechuje:

• mikroekonomiczny punkt widzenia przy ocenie zjawisk finansowych

• ograniczenie zakresu badań do wyodrębnionej sfery działalności jednostki (oddzielenie działalności przedsiębiorstwa od gosp. domowego)

• identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i jego otoczeniu

• badanie wpływu regulacji prawnych na postawy przedsiębiorców

Obszar zarządzania finansami przedsiębiorstwa dotyczy decyzji:

1. finansowych

• struktura kapitału

• koszt kapitału

2. decyzje inwestycyjne

• inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne

• inwestycje w kapitał obrotowy netto

3. operacyjne

• przyrost sprzedaży

• marża zysku operacyjnego

17.Narysuj i opisz schemat zarządzania finansami przedsiębiorstwa.

1. pozyskanie źródeł finansowania - kapitał własny / kapitał obcy

2. lokowanie kapitałów w składniki majątkowe - aktywa trwałe / aktywa obrotowe

3. w celu maksymalizacji korzyści udziałowców (właścicieli)

wzrost wartości firmy

poprzez

1. max zyskowności kapitałów własnych i/lub optymalizację nadwyżki

2. CF - Cash Flow

PRZY AKCEPTOWALNYM POZIOMIE RYZYKA

18.Charakterystyka nadwyżki finansowej -podaj przykład..

Nadwyżka finansowa to suma zysku netto + amortyzacja NF=Zn+Am

1	Przychody	100
2	Koszty	70
	w tym Am	20
3	Wynik (1-2)	30
4	Odsetki od kredytu	5
5	Wynik brutto (3-4)	25
6	Podatek dochodowy (20% z 5)	5
7	Zysk netto (5-6)	20
8	NADWYŻKA FINANSOWA (7+Am)	40

I - Wpływ 100

II - Wypływ 60

1. koszty 50

2. odsetki 5

3. podatki 5

III - Nadwyżka I - II = 40

19. Współczesna teoria i cele przedsiębiorstwa.

Współczesna teoria przedsiębiorstwa stoi na stanowisku, że celem wszelkich decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie jest maksymalizacja jego wartości rynkowej. Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa prowadzi do zwiększenia stanu posiadania jego właścicieli. Zarządzanie finansami firmy jest więc jednym z głównych sposobów realizacji tak rozumianego celu przedsiębiorstwa.

Cele długookresowe:
1. Poziomowy przyrost sprzedaży - cele marketingowe,
2. Nowoczesność produktu - cele innowacyjne,
3. Zyskowność - cele finansowe,
4. Właściwe wykorzystanie zasobów naturalnych, ludzkich, kapitału - cele zaopatrzenia przedsiębiorstwa w zasoby.
5. Zwiększenie płacy.

Cele krótkookresowe:
1. Przyrost udziału w rynku,
2. Wprowadzenie jednej modyfikacji produktu rocznie,
3. Poprawa zyskowności o 10% rocznie,
4. Zmniejszenie zakupu surowców, pracowników,
5. Zwiększenie płacy.

21.Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa - istota i charakterystyka.

22.Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa jako proces decyzyjny -

scharakteryzuj.

Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa jako proces decyzyjny obejmuje:

• inwestowanie

• finansowanie

Inwestowanie dotyczy wydatkowania środków finansowych; proces ten powoduje zmiany w zasobach rzeczowych, którymi dysponuje przedsiębiorstwo. Środki finansowe wydatkowane są na zakup maszyn i urządzeń, budynków... dzięki którym utrzymuje i zapewnia ciągłość procesu gospodarczego.

Inwestycje dzielimy na trzy grupy:

• inwestycje rzeczowe

• inwestycje finansowe

• inwestycje niematerialne

Finansowanie dotyczy tego skąd i na jakich warunkach pozyskać środki finansowe potrzebne do realizacji przedsięwzięć bieżących i rozwojowych.

Decyzje inwestycyjne i finansowe są ze sobą związane, nie ma dylematu, które z nich są ważniejsze. Można jedynie mówić o następstwie czasowym ich podejmowania.

---